Sztab kryzysowy
Sztab kryzysowy – to ogniwo pomocnicze[1], zespół, który odpowiada za przygotowanie do kryzysu[2], ale także planowanie i podejmowanie działań, gdy do zdarzenia kryzysowego dojdzie.
Na poziomie państwa, w administracji publicznej, podejmowanie decyzji w przypadku zdarzeń o znacznych rozmiarach z którymi nie mogą sobie poradzić pojedyncze podmioty i służby reguluje Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym[3]. Jednak w samej ustawie nie pada pojęcie sztabu kryzysowego. Zdefiniowany został natomiast między innymi Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego, jako organ opiniodawczo-doradczy właściwy w sprawach inicjowania i koordynowania działań podejmowanych w zakresie zarządzania kryzysowego[3]. Ustawa o zarządzaniu kryzysowym wskazuje również, iż główne kompetencje w zakresie zarządzania kryzysowego posiada Prezes Rady Ministrów, następnie na kolejnym poziomie Wojewoda[3] poprzez Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego[4] czy Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego[5]. W ustawie nie pada pojęcie sztab kryzysowy, ale z uwagi na zakres kompetencji uznaje się, że jest to pojęcie tożsame z Wydziałami Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego[6] lub Zespołami Zarządzania Kryzysowego[7]. Na poziomie powiatów za proces zarządzania kryzysowego odpowiada Starosta, zaś na poziomie gmin Wójt lub Burmistrz. Ich organami pomocniczymi w zakresie w zarządzania kryzysowego mogą być powiatowy lub gminny zespół zarządzania kryzysowego[8]. Często dla powyższych, przyjętych w ustawie nazw organów, zamiennie stosuje się nazwę „sztab kryzysowy”[9], chociaż taki termin w ustawach nie występuje.
Idea sztabu kryzysowego zawiera się w zadaniach i konstrukcji zespołu zarządzania kryzysowego[10]. Samo słowo „sztab” pojawia się natomiast w szeregu dokumentów i rozporządzeń, w tym np. w Zarządzeniu nr 213 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie metod i form przygotowania i realizacji zadań Policji w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego[1]. Sztab jest na przykład ogniwem pomocniczym Dowódcy, zaś we wskazanym rozporządzeniu (art. 11) sztab kryzysowy jest tożsamy z pojęciem „sztab”[1].
Każdorazowo w kontekście różnych rodzajów kryzysów, pojawia się obszar zarządzania komunikacją. Pojęciem nierozerwalnie związanym z sytuacją kryzysową jest zatem zarządzanie informacją[11]. Działania te realizowane są przez sztab kryzysowy lub jego członków, np. rzeczników prasowych. Sztab kryzysowy na poziomie definicyjnym odnajdujemy zatem głównie w obszarze zarządzania komunikacją (public relations)[12][2][13], ale także w kontekście kompleksowego zarządzania danym podmiotem[14].
Sztab wykorzystywany w obszarze komunikacji
edytujSztab kryzysowy w obszarze komunikacji definiowany jest jako zespół powoływany w celu przygotowania i zabezpieczenia podmiotu (firmy, organizacji) na wypadek zaistnienia kryzysu wizerunkowego. Stanowi także wsparcie podczas kryzysów. Może zostać powołany przed podjęciem działań lub w trakcie przygotowania do wystąpienia sytuacji kryzysowej. Najczęściej jednak, co wynika z praktyki gospodarczej, zawiązuje się na początku – przed lub po audycie, po antykryzysowej burzy mózgów lub wówczas, gdy kryzys wizerunkowy już zaistnieje[15][2]. Opisywany jest najczęściej w literaturze przy okazji omawiania obszaru jakim jest zarządzanie w sytuacjach kryzysowych[16].
Dobór członków sztabu kryzysowego zależy od wielu zmiennych wynikających z sytuacji, z którą zmaga się doświadczany kryzysem podmiot, powinien ponadto uwzględniać predyspozycje i umiejętności tworzących go osób, które za każdym razem muszą być w stanie podołać przypisanym im zadaniom[13]. W skład tej grupy wchodzą zwykle pracownicy o strategicznym znaczeniu dla organizacji[2].
Członkowie sztabu kryzysowego w obszarze komunikacji
edytujW przypadku budowy sztabu, ale w kontekście kryzysów wizerunkowych mogą się znaleźć[13]:
- lider, np. członek zarządu kierujący pracami sztabu, który planuje, ale także zatwierdza działania[14]
- rzecznik prasowy i/lub osoba zajmująca się media relations (specjalista lub ekspert public relations), czyli ktoś, kto przyjmie na siebie odpowiedzialność za całokształt treści ustalonych i eksponowanych na zewnątrz,
- osoba reprezentująca zespół lub dział dotknięty zdarzeniem kryzysowym, np. menedżer odpowiedzialny za ten obszar, co ma szczególne znaczenie z uwagi na wiedzę pochodzącą bezpośrednio ze źródła problemów,
- psycholog, wykorzystywany szczególnie wtedy, gdy dochodzi do zaangażowania emocjonalnego uczestników – niektóre osoby poszkodowane przez kryzys odczuwają jego skutki nie tylko w kontekście kategorii finansowych, działania firmy, jej przyszłości, lecz także w obszarze kondycji psychicznej,
- inne osoby, w zależności od potrzeb, takie jak mediator, którego zadania mogą być związane z ustalaniem warunków porozumienia między stronami konfliktu (jeżeli występują problemy na linii pracodawca–pracownik lub jego przedstawiciele, tacy jak rady pracownicze lub związki zawodowe), prawnik, specjalista ds. BHP,
- w wyjątkowych przypadkach do zespołu kryzysowego dobiera się reprezentantów firmy monitorującej media – jako wsparcie analityczne i eksperckie.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Zarządzenie nr 213 KGP z 28.02.2007 w sprawie metod i form wykonywania zadań Policji w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego [online], Prawo [dostęp 2023-04-02] (pol.).
- ↑ a b c d Krystyna Wojcik, Public relations. Wiarygodny dialog z otoczeniem, Placet, Warszawa 2005.
- ↑ a b c Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2023-04-02] .
- ↑ Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego | Biuletyn Informacji Publicznej – Lubuski Urząd Wojewódzki [online], bip.lubuskie.uw.gov.pl [dostęp 2023-04-02] .
- ↑ Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego DUW [online], Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego DUW [dostęp 2023-04-02] (pol.).
- ↑ Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego [online], www.malopolska.uw.gov.pl [dostęp 2023-04-02] .
- ↑ Miasto Stołeczne Warszawa https://bezpieczna.um.warszawa.pl/zarzadzanie-kryzysowe [dostęp 2023-04-02].
- ↑ Gmina Tyczyn [online], tyczyn.pl [dostęp 2023-04-02] .
- ↑ Zachodniopomorskie: Powołano sztab kryzysowy [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 2023-04-02] (pol.).
- ↑ Michał Brzeziński, Sytuacja kryzysowa w rozumieniu ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym–analiza pojęcia, Kwartalnik Naukowy OAP UW” e-Politikon”, 2013.
- ↑ Magdalena Dyderska, Małgorzata Lizut, Współpraca z mediami w sytuacjach kryzysowych na przykładzie pożaru w Kamieniu Pomorskim 13 kwietnia 2009 r., Rocznik Bezpieczeństwa Narodowego 2010-2011, s. 329.
- ↑ Monika Kaczmarek-Sliwińska, Public relations w zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi organizacji. Sztuka komunikowania się, Difin, 2015.
- ↑ a b c Dariusz Tworzydło, Komunikowanie organizacji w kryzysie. Modele i metody ograniczania ryzyka, PWN, Warszawa 2022.
- ↑ a b Jak zarządząć w poważnej sytuacji kryzysowej w firmie? [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-04-02] (pol.).
- ↑ Procedura zarządzania w kryzysie wizerunkowym w mediach – przeciwdziałanie, reagowanie oraz odzyskiwanie utraconych korzyści https://studiamedioznawcze.eu/index.php/studiamedioznawcze/article/view/363/209 [dostęp 2023-04-01].
- ↑ Dariusz Tworzydło, Public relations praktycznie, Wydawnictwo Newsline, Rzeszów 2017.