Szwedzka bibliografia narodowa
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Szwedzka bibliografia narodowa (szw. Svenska nationalbibliografin) – bibliografia narodowa Szwecji, bieżąca bibliografia była publikowana regularnie od 1861 roku, współcześnie jest dostępna online w postaci bazy danych w katalogu LIBRIS, jej opracowywaniem zajmuje się Biblioteka Królewska w Sztokholmie.
.jpg)
.jpg)
Historia
edytujBibliografia bieżąca
edytujPierwsze szwedzkie spisy bibliograficzne to informatory i katalogi księgarskie, które publikowano w XIX wieku[1]. Stowarzyszenie Wydawców Szwedzkich (szw. Svenska bokförläggarföreningen) wydawało roczniki bibliografii księgarskiej pt. Årskatalog för svenska bokhandeln od 1861 roku[2], a także tygodniowe wykazy nowości wydawniczych w czasopiśmie „Svensk bokhandelstidning”[1] od 1863 roku[2].
Księgarz Hjalmar Linnström z własnej inicjatywy opublikował w latach 1867–1884 bibliografię Svenskt boklexikon. Åren 1830-1867 w poszytach[3] (drugie wydanie fotooffsetowe ukazało w 1961 roku[4]).
Rocznik będący wykazem książek pt. Årskatalog för Svenska Bokhandeln ukazywał się od 1861 roku w układzie alfabetycznym i systematycznym[1], od tej daty można liczyć systematyczną rejestrację bieżącego piśmiennictwa szwedzkiego[5]. Od pięciolecia 1906–1910 bibliografia rejestruje wpływy z egzemplarza obowiązkowego[6]. Od 1913 roku ukazywał się miesięcznik „Svensk bokförteckning”, gdzie publikowano bibliografię w układzie alfabetycznym[1].
Stowarzyszenie Wydawców Szwedzkich ogłosiło w 1951 roku, że nie ma środków finansowych na kontynuację Svensk bogkatalog i nie było w stanie ukończyć wydania bibliografii za lata 1941–1945[6]. Zamiast tego wydano w 1953 roku indeks do 10 roczników Årskatalogu[6]. Bibliografiska Institutet (Instytut Bibliograficzny) założono w 1952 roku przy Bibliotece Królewskiej w Sztokholmie[1], publikuje on bieżącą szwedzką bibliografię narodową pt. Svensk Bokförtecking od 1953 toku jako tygodniową listę alfabetyczną , która była publikowana w piśmie „Svensk Bokhandel”, a także jako lista miesięczna (8 zeszytów rocznie)[1]. Kumulacja z pięciu lat z uzupełnieniami stanowi Svensk bogkatalog[1]. Od pięciolecia 1906–1910 bibliografia rejestruje wpływy z egzemplarza obowiązkowego[6]. Od 1956 roku ukazuje się bieżąca bibliografia muzykaliów pt. Svensk musikförteckning w postaci półrocznika[7].
Od 1957 do 1962 roku istniała odrębna sekcja Instytutu Bibliograficznego, która zajmowała się opracowaniem retrospektywnej bibliografii narodowej za lata 1941–1950[7], król Gustaw VI Adolf przyznał Bibliotece Królewskiej na ten cel specjalne subsydium[8].
Współcześnie bibliografia narodowa jest dostępna w katalogu LIBRIS (dane od 1976 roku)[9] i obejmuje ponad 807 tys. rekordów (stan na 2024 rok)[10]. Materiały stanowiące tłumaczenia literatury szwedzkiej, ale także publikacje o Szwecji również są dostępne poprzez katalog LIBRIS. Noszą one nazwę suecana co po łacinie oznacza szwedzki[11].
Bibliografia retrospektywna
edytujPiśmiennictwo wydane przed 1860 rokiem wykazują publikacje Szwedzkiego Towarzystwa Literackiego w serii Skrifter utgivna av Svenska litteratursällskapet, do 1967 roku udało się wydać trzy wykazy, które obejmowały publikacje do 1829 roku[12].
Bibliografie starych druków opracowywał dyrektor Biblioteki Królewskiej, Isak Collijn, opublikował on wykaz Sveriges bibliografi intill år 1600[12] w układzie chronologicznym[13]. Bibliografia piśmiennictwa XVII wieku jego autorstwa ukazała się pod tytułem Sveriges bibliografi. 1600 -talet. Bidrag till en bibliografisk förtekning[13] w układzie alfabetycznym[14]. Nie objęła ona m.in. piśmiennictwa szkół, synodów oraz panegiryków[13].
Bibliograf Samuel Ebbe Bring został wyznaczony w 1944 roku przez Szwedzkie Towarzystwo Literackie do sporządzenia bibliografii narodowej za lata 1700–1829[14]. Efekty jego pracy opublikowano jako Svenskt boklexikon 1700-1829, dwa tomy wydano w 1961 roku[14]. Autor zmarł w 1965 roku i nie dokończył swego dzieła[5].
Retrospektywna bibliografia czasopism została sporządzona przez Bernharda Lundstedta i wydana w 3 tomach w latach 1985–1902 pod tytułem Sveriges periodiska litteratur[4]. Obejmuje 3344 czasopisma wydawane od 1645 roku do końca XIX wieku[4].
Zakres bibliografii bieżącej
edytujBibliografia zawarta w Svensk bogkatalog rejestrowała bieżącą produkcję wydawniczą, publikacje wydane w Szwecji i poza jej granicami (publikacje Szwedów oraz prace w języku szwedzkim[15]): druki zwarte, czasopisma, istotne druki urzędowe, rozprawy doktorskie, mapy i atlasy[1] oraz płyty i nagrania z językiem szwedzkim[1] (od 1961 roku[16]). Bibliografia pomijała duży procent druków urzędowych, nie uwzględnia dokumentów życia społecznego[1], dzieł tłumaczonych z języka szwedzkiego i publikacji dotyczących Szwecji[15]. Pomijane były także pozycje uznane za stojące na niskim poziomie, np. powieści brukowe czy mniej wartościowa literatura dla dzieci[17]. Bibliografia współcześnie nie rejestruje także: gier komputerowych, materiałów audiowizualnych (wykazuje je Svensk mediedatabas – SMDB[18]), większości źródeł elektronicznych, szarej literatury[9].
Układ bibliografii bieżącej
edytujNa bieżącą szwedzką bibliografię narodową składały się publikacje:
- „Svensk bokförteckning“ – bibliografia podstawowa[7]
- „Svensk bokkatalog” – pięcioletnie komasacje bibliografii podstawowej[7]
- „Svensk tidskriftskatalog” – bibliografia czasopism[7]
- „Svensk musikförteckning” – bibliografia muzykaliów[7]
- „Uppslagsbok för svenska musikhandeln” – pięcioletnie komasacje bibliografii muzykaliów[7]
Zestawienia tygodniowe i miesięczne bibliografii bieżącej były uporządkowane alfabetycznie, natomiast kumulacje kwartalne miały układ alfabetyczny i systematyczny [19]. Produkcja wydawnicza była podzielona na 24 grupy głównych dziedzin wiedzy, co przypominało układ dziesiętny [19]. Poszczególnym działom zostały przyporządkowane wielkie litery alfabetu, np. filozofia to D, matematyka T itd.[20]. Bibliografia muzykaliów była opracowywana zbliżoną metodą, co bieżąca bibliografia „Svensk bokförteckning”[21].
Bibliografia zawartości czasopism była wydawana przez Służbę Bibliograficzną (Stowarzyszenie Bibliotek Szwedzkich[2] – Bibliotekstjänst)[21]. Składała się z trzech serii: miesięcznika „Svenska tidningsindex”, który rejestrował artykuły z czasopism poza recenzjami, półrocznika „Svenska tidskriftsartiklar” wydawanego od 1952 do 1999 roku[22], który pomijał dzienniki oraz zeszytów miesięcznych „Svenska tidningsartiklar. Förteckningöver bekrecensioner” z wykazem recenzji książek[21]. Współcześnie następcą papierowej bibliografii zawartości czasopism jest baza Artikelsök, która obejmuje artykuł z ponad 1300 szwedzkich czasopism z ponad 35 lat[23].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j Żydanowicz 1973 ↓, s. 71.
- ↑ a b c Lenartowicz 1967 ↓, s. 5.
- ↑ Lenartowicz 1967 ↓, s. 45.
- ↑ a b c Lenartowicz 1967 ↓, s. 46.
- ↑ a b Lenartowicz 1967 ↓, s. 48.
- ↑ a b c d Lenartowicz 1967 ↓, s. 6.
- ↑ a b c d e f g Lenartowicz 1967 ↓, s. 9.
- ↑ Lenartowicz 1967 ↓, s. 23.
- ↑ a b Swedish National Bibliography [online], IFLA [dostęp 2024-06-11] (ang.).
- ↑ LIBRIS - sökning: db:natbib [online], libris.kb.se [dostęp 2024-06-11] (szw.).
- ↑ Suecana [online], www.kb.se [dostęp 2024-06-11] (szw.).
- ↑ a b Lenartowicz 1967 ↓, s. 41.
- ↑ a b c Lenartowicz 1967 ↓, s. 43.
- ↑ a b c Lenartowicz 1967 ↓, s. 44.
- ↑ a b Lenartowicz 1967 ↓, s. 11.
- ↑ Lenartowicz 1967 ↓, s. 12.
- ↑ Lenartowicz 1967 ↓, s. 13.
- ↑ Om Svensk mediedatabas [online], Kungliga biblioteket [dostęp 2024-06-11] (szw.).
- ↑ a b Żydanowicz 1973 ↓, s. 72.
- ↑ Żydanowicz 1973 ↓, s. 73-74.
- ↑ a b c Żydanowicz 1973 ↓, s. 74.
- ↑ Svenska tidskriftsartiklar [online], primo.lib.umn.edu [dostęp 2024-06-11] (ang.).
- ↑ ArtikelSök. University of Turku [online], www.utu.fi [dostęp 2024-06-11] (ang.).
Bibliografia
edytuj- Maria Lenartowicz, Szwedzka bibliografia narodowa, Prace Instytutu Bibliograficznego nr 8, Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1967.
- Zofia Żydanowicz, Bibliografie narodowe bieżące: przewodnik, Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 1973.