Te’elhunu
Te’elhunu, też Apkallatu (1 połowa VII w. p.n.e.) – królowa Arabów, o której wspominają w swoich inskrypcjach asyryjscy królowie Sennacheryb (705-681 p.n.e.), Asarhaddon (681-669 p.n.e.) i Aszurbanipal (669-627? p.n.e.)[1][2].
Te’elhunu oraz niejaki Hazael stali się celem wyprawy wojennej Sennacheryba poprowadzonej w 15 roku jego panowania (690 r. p.n.e.) w północne rejony Półwyspu Arabskiego[1]. Zgodnie z uszkodzoną inskrypcją Sennacheryba w trakcie tej wyprawy armia asyryjska miała zdobyć i splądrować miasto Adummatu (biblijna Duma, wsp. Daumat al-Dżandal w Arabii Saudyjskiej) oraz inne miasto, którego nazwa nie zachowała się[1]. Według późniejszych inskrypcji Asarhaddona i Aszurbanipala, które również wspominają o tej wyprawie, Te’elhunu próbowała uciec do miasta Kaparu (wsp. Kaf w Arabii Saudyjskiej), ale została pojmana i zabrana do Niniwy wraz z wielkimi łupami, na które składały się posągi miejscowych bóstw, wielbłądy, przyprawy korzenne i drogocenne kamienie[1][2][3]. W trakcie wykopalisk w Niniwie odnaleziono koraliki wykonane z agatu noszące krótką inskrypcję klinową identyfikującą je jako „łup z Adummatu”[3]. Asarhaddon, chcąc polepszyć stosunki z Arabami zamieszkującymi w Adummatu, postanowił zwrócić im posągi ich bóstw zagrabione przez Sennacheryba[4]. Wraz z posągami wysłał on do Adummatu wychowaną na dworze asyryjskim arabską kobietę o imieniu Tabua, najprawdopodobniej krewną lub nawet córkę Te’elhunu, która stać się miała nową królową Arabów[4].
W inskrypcjach Asarhaddona Te’elhunu nie występuje pod swoim imieniem, ale pod imieniem Apkallatu, gdyż - jak się przypuszcza - skrybowie tego króla pomyłkowo wzięli jej tytuł (słowo apkallatu w języku akadyjskim znaczy „mądra kobieta”)[5] za imię własne[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Grayson A.K., Novotny J., The Royal Inscriptions ..., s. 15.
- ↑ a b c Grayson A.K., Novotny J., The Royal Inscriptions ..., s. 15, przypis 35.
- ↑ a b Frahm E., A Companion ..., s. 303.
- ↑ a b Frahm E., A Companion ..., s. 304.
- ↑ hasło apkallatu, The Assyrian Dictionary, tom 1 (A/2), The Oriental Institute, Chicago 1968, s. 171.
Bibliografia edytuj
- Frahm E., A Companion to Assyria, John Wiley & Sons, 2017.
- Grayson A.K., Novotny J., The Royal Inscriptions of Sennacherib, King of Assyria (704-681 BC), Part 1, seria The Royal Inscriptions of the Neo-Assyrian Period, t. 3/1, Eisenbrauns, 2012.