Technika pneumotermiczna

Technika pneumotermiczna (ang. melt blowing - rozdmuchiwanie stopu) to metoda wytwarzania mikro- i nanowłókien, w której stopiony polimer jest wytłaczany pod ciśnieniem przez małe dysze w otoczeniu rozdmuchowanego gazu o dużej prędkości. Tworzące się włókna pod wpływem strumieni powietrza plączą się, tworząc włókninę, którą następnie można stosować do filtracji, sorpcji, produkcji odzieży i systemów dostarczania leków.

Proces rozdmuchiwania stopionego polimeru

Istotnymi korzyściami tej techniki są prostota, wysoka wydajność właściwa i działanie bez rozpuszczalników. Wybierając odpowiednią kombinację polimerów o zoptymalizowanych właściwościach reologicznych i powierzchniowych, naukowcy byli w stanie wytworzyć włókna o średniej średnicy zaledwie 36 nm.[1]

Włókniny wytworzone tą techniką nazywane są włókninami meltblown[2].

Historia

edytuj

Podczas aktywności wulkanicznej silny wiatr może wyciągnąć włóknisty materiał ze stopionej bazaltowej magmy zwanej włosami Pele[3]. To samo zjawisko zachodzi w trakcie rozdmuchiwania stopionych polimerów.

Pierwsze badania nad rozdmuchiwaniem stopu były odbyły się w USA, w celu wyprodukowania materiałów filtrujących do pomiarów promieniowania w dronach powietrznych w latach 50. XX wieku[4].

W późniejszym okresie firma Exxon Corporation opracowała pierwszy przemysłowy proces oparty na rozdmuchiwaniu stopu o wysokim poziomie przepustowości[5].

W roku 2018 największym producentem włóknin były Chiny wytwarzające 40% włóknin na świecie, przy czym większość jest produkowana w prowincji Hebei[6].

Polimery

edytuj

W produkcji włóknin techniką pneumotermiczną wykorzystuje się polimery o właściwościach termoplastycznych. Główne typy polimerów stosowane przy pomocy tej techniki to:[7]

Zastosowania

edytuj
 
Obraz mikroskopowy zewnętrznej warstwy maski chirurgicznej, wykonanej z włókien polimerowych typu melt blown.

Poniżej wymieniono główne zastosowania włóknun meltblown[8].

Włókniny typu meltblown są porowate. Dzięki temu mogą filtrować ciecze i gazy. Do ich zastosowań należą: uzdatnianie wody, produkcja maseczek i filtrów do klimatyzacji. Podczas pandemii COVID-19 cena włóknin meltblown wzrosła z kilku tysięcy dolarów za tonę do około 100 tysięcy dolarów za tonę.

Materiały włókninowe mogą zatrzymywać płyny o masie przekraczającej kilkukrotnie ich własną. Dlatego te włókniny, które są wykonane z polipropylenu są idealne do zbierania zanieczyszczeń olejowych z powierzchni wody[9][10].

Produkty higieniczne

edytuj

Wysoka chłonność materiałów typu meltblown jest wykorzystywana w jednorazowych pieluchach i produktach higieny kobiecej[11].

Odzież

edytuj

Włókniny meltblown mają cechy, które sprawiają, że są przydatne w odzieży: izolacyjność termiczna, odporność na wilgoć i przepuszczalność powietrza.

Dostarczanie leków

edytuj

Rozdmuchiwanie w stanie stopionym może wytwarzać włókna stworzone do dostarczania leków[12]. Wysoka przepuszczalność, działanie bez rozpuszczalników i zwiększona powierzchnia produktu sprawiają, że technika pneumotermiczna jest obiecującą techniką dostarczania leków.

Przypisy

edytuj
  1. Soltani Iman, Chrisotpher W. Macosko. Influence of rheology and surface properties on morphology of nanofibers derived from islands-in-the-sea meltblown nonwovens. „Polymer”. 145, s. 21–30, 2018-06-06. DOI: 10.1016/j.polymer.2018.04.051. 
  2. Włóknina Meltblown - Berotex.net [online], www.berotex.net [dostęp 2021-06-15].
  3. Daisuke Shimozuru. Physical parameters governing the formation of Pele's hair and tears". Bulletin of Volcanology.. „Bulletin of Volcanology”. 56, s. 217–219, 1944. DOI: 10.1007/s004450050030. Bibcode1994BVol...56..217S. 
  4. Robert L. Shambaugh. A macroscopic view of the melt-blowing process for producing microfibers. „Ind. Eng. Chem. Res”. 27 (12), s. 2363–2372, 1988. DOI: 10.1021/ie00084a021. 
  5. Ellison C.J., Phatak A., Giles D.W., Macosko C.W. i inni. Melt blown nanofibers: Fiber diameter distributions and onset of fiber breakup. „Polymer”. 48 (11), s. 3306–3316, 2007-09-27. DOI: 10.1016/j.polymer.2007.04.005. 
  6. China export credit insurance company releases domestic mask supply and demand risk analysis and outlook [online], Textile Net China [dostęp 2021-06-15].
  7. K.C. Dutton, Overview and analysis of the meltblown process and parameters, „Journal of Textile and Apparel, Technology and Management”, 6 (1), 2008.
  8. John G McCulloch. The history of the development of melt blowing technology. „International Nonwovens Journal”. 8, 1999. DOI: 10.1177/1558925099os-800123. 
  9. Wei, Q. F., Mather, R. R., Fotheringham, A. F, Yang, R. D. Evaluation of nonwoven polypropylene oil sorbents in marine oil-spill recovery. „Marine Pollution Bulletin”. DOI: 10.1016/s0025-326x(03)00042-0. PMID: 12787586. 
  10. Sarbatly R., Kamin Z., Krishnaiah D. A review of polymer nanofibres by electrospinning and their application in oil-water separation for cleaning up marine oil spills. „Marine Pollution Bulletin”. 106. s. 8–16. 2016. DOI: 10.1016/j.marpolbul.2016.03.037. PMID: 27016959. 
  11. Wehmann Michael, John G. McCulloch: Polymer Science and Technology. DOI: 10.1007/978-94-011-4421-6_58. ISBN 978-94-010-5899-5.
  12. Balogh, A., Farkas, B., Faragó, K, Farkas, A. i inni. Melt‐blown and electrospun drug‐loaded polymer fiber mats for dissolution enhancement: A comparative study. „Journal of Pharmaceutical Sciences”. DOI: 10.1002/jps.24399. PMID: 25761776.