Tempo – w terminologii szachowej oznacza pojedyncze posunięcie (w grze praktycznej) bądź określoną pozycję (w problemistyce).

abcdefgh
8
a8 – Czarna wieża
b8 – Czarny skoczek
c8 – Czarny goniec
e8 – Czarny król
f8 – Czarny goniec
g8 – Czarny skoczek
h8 – Czarna wieża
a7 – Czarny pionek
b7 – Czarny pionek
c7 – Czarny pionek
e7 – Czarny pionek
f7 – Czarny pionek
g7 – Czarny pionek
h7 – Czarny pionek
d5 – Czarny hetman
c3 – Biały skoczek
a2 – Biały pionek
b2 – Biały pionek
c2 – Biały pionek
d2 – Biały pionek
f2 – Biały pionek
g2 – Biały pionek
h2 – Biały pionek
a1 – Biała wieża
c1 – Biały goniec
d1 – Biały hetman
e1 – Biały król
f1 – Biały goniec
g1 – Biały skoczek
h1 – Biała wieża
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Obrona skandynawska, pozycja po 3.Sc3

Najczęściej używane jest w sformułowaniu „strata tempa”, co oznacza wykonanie posunięcia bierką, którą po odpowiedzi przeciwnika należy ponownie wykonać posunięcie, np. w celu uniknięcia jej straty. Jednym z przykładów „straty tempa” we wczesnej fazie partii szachowej jest wariant klasyczny obrony skandynawskiej, powstający po posunięciach:

1.e4 d5 2.e:d5 H:d5 3.Sc3

Dzięki posunięciu skoczkiem białe zyskały tempo, gdyż czarne, aby nie stracić hetmana, muszą ponownie wykonać nim posunięcie. „Strata tempa” zazwyczaj jest błędem (chociaż w podanym przykładzie nim nie jest).

W problemistyce szachowej „tempo” oznacza pozycję, w której jedna ze stron zostaje zmuszona do wykonania niekorzystnego dla siebie posunięcia.

Ponieważ w wielu przypadkach jednej ze stron brakuje tylko pojedynczego posunięcia (na które nie ma czasu) do osiągnięcia wygranej, bądź remisu, szachy nazywane są niekiedy „tragedią jednego tempa”[1].

Przypisy

edytuj
  1. Skarbnica szachowej krainy, [w:] J. Awerbach, M. Bejlin, Wyprawa do krainy szachów, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1978, s. 247–248.

Bibliografia

edytuj