Tinnis

średniowieczne miasto w Egipcie

Tinnis – dawne miasto w Egipcie, położone na wyspie na jeziorze Buhajrat al-Manzila. Ważny port i ośrodek tkactwa. Obecnie stanowisko archeologiczne.

Historia edytuj

Najstarsze znalezione wzmianki o tym mieście, jeszcze pod koptyjską nazwą Thennesos pochodzą z zapisków Jana Kasjana, który odwiedził Egipt w IV wieku n.e. Według niego Tinnis czerpało zyski z istnienia dużego portu, gdyż otoczenie (słonawe bagna) uniemożliwiało prowadzenie upraw[1].

Po arabskim podboju Egiptu w 642 roku miasto rozkwitło. W IX wieku otoczono miasto murami, wybudowano cysterny na wodę (pobieraną z Nilu w czasie jego przyboru, za pomocą kół wodnych) i targ. W mieście rozwinął się przemysł tekstylny, a wyroby z warsztatów w Tinnis, wysokiej jakości i wartości, znane były szeroko.

W warsztatach tkackich pracowało wielu koptów, a miasto było siedzibą biskupa do XI wieku[1].

W XII wieku miasto było celem wielu napadów od strony morza. Stopniowo pustoszało, aż pozostał w nim tylko garnizon w forcie, który też zlikwidowano w XIII wieku po V krucjacie. Niemniej co najmniej do XV wieku wyspa była znanym miejscem odpoczynku dla podróżnych[1].

Gruz pozostały po mieście był użyty do blokowania kanałów w czasie wojny w 1821 roku, a w 1907 roku cegieł z wyspy użyto do odbudowy pobliskiego miasta Al-Matarijja[1].

Prace archeologiczne edytuj

Wykopaliska na terenie Tinnis prowadzone były już na początku XX wieku, ale zachowało się po nich niewiele zapisków i wydobytych przedmiotów. W latach 1979–2011 prowadzono prace na zlecenie Ministerstwa Starożytności. Od 2004 roku wielokrotnie badały teren ekspedycje archeologów z University of

Southampton i University of Exeter, które używały nowoczesnych metod, takich jak magnetometria, georadar i zdjęcia satelitarne. Zlokalizowano miejsce murów miejskich, fortu, bazyliki, meczetu, targu, karawanseraju i kilkanaście cystern z systemem kanałów do ich obsługi[1].

Podczas wykopalisk odkryto też dużą liczbę drobnych przedmiotów ceramicznych i metalowych, w tym porcelanę z Chin i Iranu[1].

 
fragment tkaniny ozdobnej z Tinnis

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Alison L Gascoigne, John P. Cooper, Ziad Morsy: The Roman and Islamic City of Tinnis: A Historical and Archaeological Introduction. 2020. [dostęp 2022-04-04]. (ang.).