Tobiasz wyzwolony
Tobiasz wyzwolony – poemat epicki barokowego poety Stanisława Herakliusza Lubomirskiego[1], wydany po raz pierwszy w 1682. Dzieło jest oparte na biblijnej Księdze Tobiasza[2]. Utwór jest napisany oktawą[3] (ottava rima), czyli strofą ośmiowersową pochodzenia włoskiego rymowaną według wzoru abababcc[4]. Strofa ta była podstawową zwrotką renesansowego i barokowego eposu w literaturze włoskiej[5], hiszpańskiej[6] i portugalskiej[7]. Do Polski trafiła za sprawą Sebastiana Grabowieckiego[8] i Piotra Kochanowskiego, który przełożył formą oryginału Jerozolimę wyzwoloną Torquata Tassa[8][9]. Formę oktawy, trudnej ze względu na potrójne rymy w początkowej części, podejmowali też inni poeci barokowi, na przykład Wespazjan Kochowski, autor eposu o bitwie pod Wiedniem, zatytułowanego Dzieło Boskie albo Pieśni Wiednia wybawionego i inszych transakcyjej wojny tureckiej w roku 1683 szczęśliwie rozpoczętej.
Dziwne wiecznego miłosierdzia Boga
Wielbiąc opiewać za cel biorę sobie.
O, jako nigdy sprawiedliwych noga
Kłaść się nie zwykła przez nienawiść w grobie!
Smętnym nadzieja, niewiernym przestroga
I światło ślepym: Tobijasz w tej dobie
Tu się pokaże (jako się spodziewam);
Ty pomóż, Panie, a ja o nim śpiewam.
Przypisy edytuj
- ↑ Lubomirski Stanisław Herakliusz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-12-24].
- ↑ Biblia i Stanisław Herakliusz Lubomirski. edupedia.pl. [dostęp 2016-12-24]. (pol.).
- ↑ ottava rima, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2016-12-24] (ang.).
- ↑ Ottava rima. poetryfoundation.org. [dostęp 2016-12-24]. (ang.).
- ↑ Ottava rima. treccani.it. [dostęp 2016-12-24]. (wł.).
- ↑ Catalina Palomares Expósito, José Palomares Expósito: La ‘Octava real’ y la épica renacentista española. Notas para un estudio. parnaseo.uv.es. [dostęp 2016-12-24]. (hiszp.).
- ↑ Massaud Moisés: Dicionário de termos literários. books.google.pl. s. 329-330. [dostęp 2016-12-24]. (port.).
- ↑ a b Lucylla Pszczołowska: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, 1997, s. 94-95. ISBN 83-85220-79-8.
- ↑ Wiktor Jarosław Darasz: Mały przewodnik po wierszu polskim. Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, 2003, s. 150-151. ISBN 83-900829-6-9.
Bibliografia edytuj
- Stanisław Herakliusz Lubomirski: Tobiasz Wyzwolony To Iest Xiegi Tobiaszowe, Z Pisma Swiętego na Wierß Polski Przelozone Y Dwunastą Osmorymowych Piesni Wyrazone. jbc.bj.uj.edu.pl. [dostęp 2016-12-24]. (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Wydania dzieła w bibliotece Polona