Torbyd
Torbyd – hala sztucznego lodowiska w Bydgoszczy, użytkowana w latach 1959-2004 i otwarta ponownie w nowej lokalizacji i formie architektonicznej 5 stycznia 2018 roku.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Toruńska 59, Bydgoszcz |
| Lata budowy |
2016-2017 |
| Otwarta |
2018 |
| Użytkownicy | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie Bydgoszczy  | |
 53°07′11″N 18°01′25″E/53,119722 18,023611
| |
| Strona internetowa | |
Lokalizacja
edytujSztuczne lodowisko Torbyd istniejące w latach 1959-2004 zlokalizowane było przy ul. Fryderyka Chopina 11a na osiedlu Skrzetusko. Nowa hala lodowa Torbyd, istniejąca od 2018 roku położona jest natomiast w parku Centralnym, na przy hali sportowo-widowiskowej Łuczniczka i Artego Arenie.
Charakterystyka
edytujSztuczne lodowisko Torbyd pełni rolę całorocznej ślizgawki publicznej oraz lodowiska do uprawiania łyżwiarstwa i hokeja na lodzie. Obiekt spełnia wymogi Międzynarodowej Federacji Hokeja na Lodzie i dysponuje m.in. wypożyczalnią łyżew, szatniami i suszarnią sprzętu hokejowego, pomieszczeniami medycznymi, trybunami dla widzów oraz restauracją na 100 osób z widokiem na taflę lodową[1]. Zarządcą obiektu jest spółka Bydgoskie Obiekty Sportowe.
Historia
edytujStary Torbyd (1959-2004)
edytujPopularność hokeja i rekreacji na lodzie w Bydgoszczy w latach 50. XX w. była przyczyną powołania w 1958 roku Społecznego Komitetu Budowy Sztucznego Lodowiska w Bydgoszczy, któremu przewodził wiceprzewodniczący Prezydium MRN Antoni Koczorowski[2]. W rekordowym tempie (marzec-grudzień 1959) zbudowano w kwadracie ulic Moniuszki, Chopina. Jagiellońskiej i Ogińskiego, w oparciu o park urządzeń chłodniczych pobliskich Bydgoskich Zakładów Mięsnych – czwarte w Polsce sztuczne lodowisko (po Katowicach, Warszawie i Łodzi)[3]. Obiekt nie był finansowany ze środków państwowych, gdyż powstał poza centralnym planem budownictwa sportowego[2]. Uroczyste otwarcie miało miejsce 19 grudnia 1959 roku. Uświetnił je mecz ówczesnego mistrza Polski Górnika Katowice z występującą wtedy w II lidze Polonią Bydgoszcz. Mimo że drużynę bydgoską zasilili występujący w NHL kanadyjscy bracia Warwick, wynik spotkania był korzystny dla Górnika (9:3)[2].
W wyniku konkursu ogłoszonego przez redakcję „Ilustrowanego Kuriera Polskiego” lodowisko otrzymało nazwę „Torbyd” i stało się miejscem rekreacji mieszkańców oraz bazą dla występującej od 1960 roku w ekstraklasie drużyny hokejowej Polonii Bydgoszcz, jak również łyżwiarstwa figurowego (Franciszek Spitol występujący w barwach Polonii Bydgoszcz w latach 1961-1963 trzykrotnie zdobył tytuł mistrza Polski seniorów)[2].
Lodowisko w następnych latach rozbudowywano, powstały wokół niego żelbetowe trybuny, a w latach 1979/80 zbudowano drugą płytę hokejową, własną maszynownię i pawilon administracyjny. W latach 80. XX w. obiekt zadaszono[2]. Na obiekcie w latach 60. i 70. XX w. sukcesy osiągały drużyny Polonii Bydgoszcz: puchar Polskiego Związku Hokeja na Lodzie (1963), 3. miejsce w ekstraklasie (1964 i 1965), tytuł mistrza Polski juniorów (1966), wicemistrza (1967, 1972), trzecie miejsca w mistrzostwach Polski juniorów (1963, 1973 i 1975)[2]. W 1984 Polonia Bydgoszcz przejęła lodowisko na własność od miasta. W 1992 sekcja hokejowa usamodzielniła się i działała pod nazwą Bydgoskiego Towarzystwa Hokejowego. Wraz z upadkiem klubu w 2003 Torbyd przestał pełnić swoje funkcje i został zamknięty[3]. W 2016 miasto sprzedało 1,5 ha teren po Torbydzie za 10,1 mln zł. Obiekt został rozebrany, a teren sprzedany spółce deweloperskiej. W jego miejscu przewidziano dwa budynki mieszkalne (Apartamenty przy Chopina), położony przy Trasie Uniwersyteckiej pięciokondygnacyjny biurowiec Preludium z lokalami handlowo-usługowymi na parterze, który powstał jako pierwszy, a przy ul. Ogińskiego pięciokondygnacyjny hotel i galeria handlowa z parkingiem podziemmnym[4][5]. W 2018 wydano pozwolenie na budowę na terenie dawnego Torbydu pięciu budynków, których realizację rozpoczęto w 2019. Architekci starali się wpasować je w sąsiedztwo przedwojennych kamienic tworzących zwartą pierzeję ul. Jagiellońskiej i nawiązać do modernistycznych budynków przy ul. Chopina, a także nowoczesnej galerii handlowej przy ul. Ogińskiego. Zgodnie z obowiązującym planem miejscowym maksymalna powierzchnia zabudowy nie przekroczy 60 proc., powierzchnia zieleni urządzonej wyniesie minimum 30 proc., wysokość zabudowy ograniczono do 5. kondygnacji (10 do 23 m wysokości przy dachach płaskich)[6][7].
Nowy Torbyd (od 2018)
edytujBudowę nowej hali lodowej, następczyni nieczynnego Torbydu władze miasta rozważały od 2006 roku. Spośród wielu możliwych lokalizacji wybrano teren w parku Centralnym, po zachodniej stronie hali widowiskowo-sportowej „Łuczniczka”. Inwestycję wpisano w 2015 roku w plany inwestycyjne Bydgoszczy. Projekt przygotowało biuro TBiARCHITEKCI, a wygląd zewnętrzny obiektu opiniowała Społeczna Rada ds. Estetyki Miasta[8]. Prace budowlane przeprowadziło konsorcjum firm Alstal oraz AGB2[8] od czerwca 2016 do grudnia 2017 roku[1]. Jesienią 2017 roku w konkursie ogłoszonym przez miasto mieszkańcy wybrali dla nowego lodowiska nazwę Torbyd[a][9] (innymi proponowanymi nazwami były Kryształowa Arena, Arctic Arena albo Tafla)[10]. Jego uroczyste otwarcie nastąpiło 5 stycznia 2018[11]. Dzięki srebrnym okładzinom bryła budynku przypomina lodowy kryształ. Wewnątrz zlokalizowano szatnie, suszarnie sprzętu hokejowego, wypożyczalnię łyżew wraz z ostrzarnią i suszarnią, punkt handlowy oraz pomieszczenia socjalne i medyczne, a na piętrze restaurację z oknem widokowym na taflę lodu. Koszt realizacji obiektu wyniósł 23,5 mln zł[12] i został pokryty w 85% z budżetu miasta Bydgoszczy, a także dzięki wsparciu 3,5 mln zł z budżetu państwa[b][8].
14 stycznia 2018 roku na tafli odbył się pierwszy mecz hokeja na lodzie – BKS Bydgoszcz podejmował Mad Dogs Sopot w ramach rozgrywek grupy północnej II ligi[13].
W ciągu pierwszego miesiąca eksploatacji z obiektu skorzystało 27 tys. osób[14].
W sierpniu 2019 wewnątrz obiektu powstał mural poświęcony łyżwiarzom i hokeistom[15].
Architektura i dane techniczne
edytujForma zewnętrzna budynku inspirowana jest wyglądem kryształu lodu. Na elewacji dominują okładziny w srebrnym kolorze oraz szkło. Po zmroku trójkątne styki elewacji są podświetlane. Całkowita powierzchnia budynku wynosi 4605 m², a powierzchnia tafli lodowej 1779 m²[1]. Wymiary tafli spełniają wymogi pełnego boiska do gry w hokeja (30 x 60m). Lodowisko mieści jednocześnie około 240 osób, a trybuny - 300 widzów. Wyposażenie techniczne obejmuje m.in. agregat chłodniczy o łącznej mocy 360 kW[c][16], 25 kamer monitoringu wizyjnego oraz wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną[1].
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ W głosowaniu od 30 sierpnia do 13 września 2017 roku zwycięska nazwa „Torbyd” zdobyła 486 głosów. Następne w kolejności „Arctic Arena” uzyskała 444 głosów, a „Tafla” - 286 głosów
- ↑ dofinansowanie ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej w ramach programu rozwoju ponadlokalnej infrastruktury sportowej – pilotaż edycja 2017
- ↑ Do mrożenia wykorzystano nowoczesną technologię z wykorzystaniem energooszczędnego amoniakalnego agregatu chłodniczego z częściowym odzyskiem ciepła. Dzięki temu całkowity pobór mocy to jedynie 250 kW
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Bydgoskie Sztuczne Lodowisko „Torbyd”. 5 stycznia 2018. [dostęp 2018-02-01].
- ↑ a b c d e f Tomasz Malinowski, Zbigniew Smoliński, Zbigniew Urbanyi: Ważniejsze osiągnięcia sportowców woj. bydgoskiego w latach 1957-1986 [w:] 100 lat sportu na Kujawach i Pomorzu. Praca zbiorowa pod red. Prof. dr hab. Włodzimierza Jastrzębskiego. Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej oddział w Bydgoszczy 1993
- ↑ a b Encyklopedia Bydgoszczy. t.1. praca zbiorowa pod red. Włodzimierza Jastrzębskiego. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2011. ISBN 978-83-926423-3-6, str. 268
- ↑ Co się dzieje na terenie po dawnym Torbydzie? Trwa budowa nowego obiektu
- ↑ Torbyd wreszcie sprzedany
- ↑ Biura, hotel, miejski park i apartamenty. W miejscu dawnego Torbydu
- ↑ Jest dziura w ziemi po Torbydzie. Będzie osiedle z biurowcem
- ↑ a b c Lodowisko. Czas na otwarcie. Raport nr 12. 28 grudnia 2017. [dostęp 2018-02-01].
- ↑ Bydgoszczanie zadecydowali – nowe lodowisko będzie nazywać się Torbyd. 18 września 2017. [dostęp 2018-02-01].
- ↑ Hala z lodowiskiem już ma nazwę. Torbyd wisi
- ↑ Torbyd zamiast Kryształowej Areny! Nowa nazwa dla lodowiska
- ↑ Łukasz Antczak Byliśmy w środku nowego Torbydu. Budowa zaawansowana
- ↑ https://web.archive.org/web/20180202012834/http://metropoliabydgoska.pl/lodowisko-torbyd-cennik-biletow-godziny-otwarcia/ dostęp 1-02-2018
- ↑ 27 tys. osób odwiedziło Torbyd w ciągu pierwszego miesiąca
- ↑ Nowy mural w Bydgoszczy. Specjalnie dla wielbicieli Torbydu
- ↑ Lodowisko. Technologiczne serce. Raport nr 10. 15 września 2017. [dostęp 2018-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-02)].
