Toruńska Fabryka Farb Graficznych Atra

Toruńska Fabryka Farb Graficznych Atra – dawna fabryka produkująca farby graficzne mieszcząca się przy ulicy Bolesława Chrobrego 117 na Mokrem w Toruniu[1][2].

Toruńska Fabryka Farb Graficznych Atra
Ilustracja
Budynek biurowy dawnej Atry
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Siedziba

Toruń

Adres

Bolesława Chrobrego 117

Data założenia

6 grudnia 1922

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Toruńska Fabryka Farb Graficznych Atra”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Toruńska Fabryka Farb Graficznych Atra”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Toruńska Fabryka Farb Graficznych Atra”
Ziemia53°02′03″N 18°37′43″E/53,034167 18,628611

Fabryka została uruchomiona 6 grudnia 1922 roku. Należała ona do Wacława Taniewicza i Władysława Mentkowskiego. Zajmowała powierzchnię 3500 m². Jej projektantem był dr M. Nawrowski. Produkowano w nim farby i pokosty graficzne[3]. W okresie międzywojennym była to największa fabryka farb w Polsce[potrzebny przypis]. Do lat 30. w fabryce pracowało ok. 20–30 pracowników, w latach 1934–1938 liczba pracowników wzrosła do ok. 40[3][2]. W czasie II wojny światowej obiekt przejęli Niemcy, a większość produkcji przeznaczono na zaopatrzenie Wermachtu[potrzebny przypis]. W marcu 1945 roku, pod nadzorem dyrektora Fabryki Farb nr 2 w Moskwie, Piotra Fiedorowa, Atra została ograbiona przez żołnierzy Armii Czerwonej, którzy wywieźli z niej 35 urządzeń, w tym 27 maszyn do rozrabiania farb oraz 10 ton gotowych farb i 150 ton surowców[4]. Mimo to w tym samym roku zakład wznowił działalność, a w 1947 roku zatrudniał już ok. 120 osób. W latach 1956-60 przedsiębiorstwo rozbudowano i unowocześniono. Po 1989 roku zostało ono sprywatyzowane, a w 2008 roku spółka została sprzedana Firmie Handlowo-Produkcyjnej PAK sp. z o.o. w Toruniu[potrzebny przypis].

Budynki zakładowe z okresu międzywojennego wpisane są do gminnej ewidencji zabytków (nr 1582)[1].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 114.
  2. a b Szymon Spandowski: Toruńskie źródło kolorów II Rzeczypospolitej [Retro Historia Atry na Dębowej Górze [ZDJĘCIA]]. nowosci.com.pl, 2017-12-17. [dostęp 2023-10-25].
  3. a b Przybyszewski 1973 ↓, s. 253.
  4. Największy rabunek w dziejach Pomorza i Kujaw. expressbydgoski.pl, 2005-06-17. [dostęp 2023-10-25].

Bibliografia edytuj