Transport ciała Karola XII
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Transport ciała Karola XII[1] (szw. Karl XII:s likfärd) – obraz olejny namalowany przez szwedzkiego malarza Gustafa Cederströma w 1878 roku, znajdujący się w zbiorach Muzeum Sztuki w Göteborgu[2]. Cederström wykonał także w 1884 roku kopię obrazu, która znajduje się w zbiorach Nationalmuseum w Sztokholmie[3].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Data powstania | |
| Medium | |
| Wymiary |
256 × 370 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| |
| Autor | |
|---|---|
| Rodzaj | |
| Data powstania | |
| Medium | |
| Wymiary |
265 × 371 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Opis
edytujObraz Cederströma kupił za 22 000 franków wielki książę rosyjski Konstanty Romanow, który umieścił go w należącym do niego Pałacu Marmurowym w Petersburgu. Ponieważ wielu Szwedów uważało za dyshonor, że hołd złożony poległemu królowi-żołnierzowi Karolowi XII trafił do Rosji, z którą walczył, zorganizowano zbiórkę pieniędzy, aby skłonić Gustafa Cederströma do namalowania nowej wersji. Kopię namalował w 1884 roku w posiadłości przodków Krusenberg, położonej na południe od Uppsali. 30 listopada w dniu śmierci Karola XII w 1718 roku podczas oblężenia twierdzy Fredriksten w Norwegii w czasie III wojny północnej, artysta podpisał obraz, który następnie przewieziono parowcem do Nationalmuseum w Sztokholmie. To właśnie kopia stała się jednym z najbardziej rozpowszechnionych i znanych dzieł sztuki w Szwecji[2].
Gustaf Cederström z wielką starannością i swobodą namalował przedstawiony temat. Jednak obraz nie jest historycznie dokładnym przedstawieniem transportu zwłok Karola XII do Szwecji. Zmarłego króla nie niesiono na otwartych marach przez norweskie góry. W rzeczywistości ciało przewieziono w nocy do kwatery głównej armii szwedzkiej w Tistedalen, złożono w sosnowej trumnie, a następnie przewieziono do Uddevalli, gdzie zostało zabalsamowane. Cederström doskonale zdawał sobie sprawę, że pozwolił sobie na artystyczną swobodę w zakresie przedstawionego wydarzenia[4].
Żołnierze szwedzcy w pierwszej wersji obrazu mają cechy francuskich modeli, których Cederström wynajdywał w paryskich barach. W drugiej wersji w roli modeli pozowali szwedzcy dragoni, chłopi oraz krewni i przyjaciele artysty z okolic Krusenberga. W obu wersjach Cederström przedstawił się także jako pierwszy żołnierz w kondukcie, ze szpadą w prawej dłoni. Oryginał po rewolucji rosyjskiej w 1917 roku, bardzo okrężną drogą trafił do Muzeum Sztuki w Göteborgu, jako prezent od Gustafa Wernera w roku 1939[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Adam Kalbarczyk, Wątki religijne i duszpasterskie bitwy pod Wschową 1706 roku, „Teologia Praktyczna” (19), 2018, s. 142, DOI: 10.14746/tp.2018.19.09, ISSN 1642-6738 [dostęp 2024-07-17].
- ↑ a b c Karl XII:s likfärd. Göteborgs konstmuseum. [dostęp 2024-07-14]. (szw.).
- ↑ Karl XII:s likfärd. Nationalmuseum. [dostęp 2024-07-14]. (szw.).
- ↑ Bengt Järbe: Sällsamheter i Uppland. Rabén & Sjögren, 1978, s. 295-297. ISBN 978-91-29-52819-0.