Wikipedia

Truman G. Madsen

amerykański historyk i filozof

Truman Grant Madsen (ur. 13 grudnia 1926 w Salt Lake City, zm. 28 maja 2009 w Provo[1]) – amerykański historyk i filozof.

Truman G. Madsen
Pełne imię i nazwisko

Truman Grant Madsen

Data i miejsce urodzenia

13 grudnia 1926
Salt Lake City

Data i miejsce śmierci

28 maja 2009
Provo

Zawód, zajęcie

historyk, filozof

Alma Mater

Uniwersytet Harvarda, Uniwersytet Utah, Uniwersytet Południowej Kalifornii

Małżeństwo

Ann N. Madsen

Dzieci

4

Życiorys edytuj

Pochodzenie edytuj

Urodził się w Salt Lake City, jako drugi syn Axela A. Madsena oraz Emily Wells Grant[2][3]. Pochodził z rodziny od dawna związanej z mormonizmem. Nazwany został na pamiątkę Trumana O. Angella, architekta świątyni Salt Lake[4] oraz Hebera J. Granta, prezydenta Kościoła i swego dziadka ze strony matki[1][5].

Z władzami naczelnymi Kościoła ściśle związani byli również inni przodkowie Madsena. Jeden z jego pradziadków ze strony matki, Jedediah M. Grant, posługiwał jako drugi doradca w Pierwszym Prezydium od 1854 do 1856[6][7]. Drugi pradziadek macierzysty, Daniel H. Wells[8] także był drugim doradcą w Pierwszym Prezydium, między 1857 a 1877[9][10].

Od strony ojca swoje pochodzenie Madsen wywodził ze Skandynawii. Jego dziadek, Hans Peter Madsen urodził się w duńskim Orsbjergu[11]. W 1851 poślubił Niemkę Louisę Katrinę Christinę Tetzner, która nieco później nawiązała kontakt z mormońskimi misjonarzami[12]. Obawiając się prześladowań początkowo niechętnie odnosił się do osobistego wstąpienia do Kościoła[13]. Ochrzczony został dopiero w 1868, kilkanaście lat po żonie[14]. Siedem lat później sprzedał cały swój dobytek, uzyskując tym samym środki potrzebne do sfinansowania podróży do Utah[15]. Madsen jest jego potomkiem poprzez trzecią żonę, Marię Johannę Sorensen[16][17].

Przodkowie Madsena, podobnie jak wielu innych wczesnych świętych w dniach ostatnich, zaangażowali byli w praktykę małżeństw pluralistycznych[18][19]. Z mormonami z wczesnego okresu historii wspólnoty dzielili też znaczące wyrzeczenia. Doświadczenia te spowodowały, że w środowisku rodzinnym Madsena niezwykle wysoko ceniono lojalność wobec Kościoła. Zaważyło to w sposób decydujący na światopoglądzie i formacji intelektualnej badacza[20].

Dodatkowo, poprzez dokonaną za zmarłych ceremonię pieczętowania, Madsen połączony był również z Josephem Smithem. Przynajmniej częściowo wyjaśnia to widoczne w jego pracy badawczej szczególne zainteresowanie postacią twórcy całego ruchu świętych w dniach ostatnich[21].

Młodość i służba misyjna edytuj

Otrzymał imię oraz swe pierwsze błogosławieństwo ojcowskie w wieku niespełna dwóch miesięcy, 6 lutego 1927[22]. Wcześnie, bo już jako dwulatek, został osierocony przez matkę[23][24]. Do 1934 mieszkał z wujem i ciotką[22]. 5 stycznia 1935 został ochrzczony w chrzcielnicy świątyni Salt Lake. Konfirmowano go dzień później. Obrzędu dokonał jego ojciec[22]. Wyświęcany w urzędach przynależnych do kapłaństwa Aarona, w kształcie i rozumieniu zbieżnym zasadniczo z tym obecnym we współczesnym mormonizmie, będącym pokłosiem ruchu na rzecz reformy kapłaństwa z lat 1908-1922[25]. Kolejno wyświęcany przez swojego ojca na diakona (18 grudnia 1938), nauczyciela (21 grudnia 1941) oraz kapłana (16 kwietnia 1944). Otrzymał tradycyjną mormońską edukację religijną zapewnianą w ramach Kościelnego Systemu Edukacji. Seminarium ukończył w 1944, instytut natomiast w 1951[22].

W 1946 spędził siedemnaście dni w więzieniu hrabstwa Salt Lake, na skutek wykroczeń związanych z ruchem drogowym[1]. Po zwolnieniu został wyświęcony w kapłaństwie Melchizedeka[1] oraz otrzymał swe obdarowanie[1]. Powołany do służby misyjnej, w kulturze mormońskiej tradycyjnie podejmowanej wówczas przez młodych mężczyzn. Jako misjonarz posługiwał w Nowej Anglii[1].

Posługa w Kościele edytuj

Od 1961 do 1965 był prezydentem misji mormońskiej obejmującej Nową Anglię, zatem ten sam region, w którym sam odbywał swoją misję. Zasiadał później we władzach naczelnych kościelnej Szkoły Niedzielnej[1] (1972-1979)[22], był doradcą w prezydium dystryktu Israel[1], wreszcie patriarchą palika Sharon East w Provo (2004-2009)[22]. Otrzymywał również inne powołania, posługiwał chociażby jako biskup jedenastego okręgu na Uniwersytecie Brighama Younga (1960-1962)[22] czy prezydent piątego palika[26] na BYU (1995-2000)[22].

Wykształcenie i działalność edukacyjna edytuj

Podjął studia filozoficzne na Uniwersytecie Utah. Kształcił się także na Uniwersytecie Harvarda (doktorat z historii i religii, 1957)[2] oraz na Uniwersytecie Południowej Kalifornii[2]. Zawodowo związany z należącym do Kościoła Uniwersytetem Brighama Younga, wykładał na nim przez 37 lat[2]. Odegrał istotną rolę w zainicjowaniu dialogu między mormonizmem a szerszą społecznością akademicką[2]. Porównywany do Hugh Nibleya, w swym dążeniu do osiągnięcia syntezy między mormońską duchowością a intelektualnym rygorem. Skupiał się na kwestiach dialogu międzyreligijnego oraz na życiu, myśli i działalności Josepha Smitha[2].

Dorobek twórczy edytuj

Ceniony za swe zdolności oratorskie oraz pisarskie, starał się w swych pracach ukazać głębię i bogactwo mormońskiej myśli. Opublikował szereg książek. Wśród jego głównych publikacji książkowych wymienić należy[22]:

  • Eternal Man (1966)
  • Four Essays on Love (1971)
  • The Highest In Us (1978)
  • Christ and the Inner Life
  • Defender of the Faith: The B.H. Roberts Story (1980)
  • The Temple: Where Heaven Meets Earth[27]
  • Joseph Smith, the Prophet (1989)
  • The Radiant Life (1994).

Brał również w opracowaniu pięciotomowej Encyclopedia of Mormonism[1]. Pozostawił po sobie rozliczne wykłady cieszące się znaczną popularnością pośród świętych w dniach ostatnich[2].

Rodzina i życie prywatne edytuj

16 czerwca 1953 w świątyni w Salt Lake City poślubił Ann Nicholls[2]. Zapieczętowani zostali przez ówczesnego prezydenta Kościoła Davida O. McKaya[22]. Para doczekała się 3 dzieci, 14 wnuków i 12 praprawnuków[26], adoptowała również pochodzącego z plemienia Nawahów chłopca[2]. Do adopcji tej doszło w ramach wspieranego przez Kościół programu współpracy ze społecznościami rdzennych Amerykanów[26][28][29].

Śmierć i pochówek edytuj

Zmarł w swoim domu w Provo[2], na skutek choroby nowotworowej[2]. Pochowany został w kwaterze rodzinnej Hebera J. Granta cmentarza w Salt Lake City[22]. Jego pogrzeb zgromadził szereg prominentnych postaci mormońskiej przestrzeni kulturowej, zarówno w jej wymiarze intelektualnym jak i duchowym. Wśród obecnych na uroczystościach pogrzebowych znaleźli się przedstawiciele władz naczelnych Kościoła, w tym posługujący ówcześnie w Kworum Dwunastu Apostołów starsi Russell M. Nelson, Dallin H. Oaks, Jeffrey R. Holland oraz Richard G. Scott. Prezydent Henry B. Eyring, wówczas pierwszy doradca w Pierwszym Prezydium w wygłoszonym przemówieniu nazwał Madsena jednym z wielkich świadków proroków oraz Pana Jezusa Chrystusa. Odnosząc się do mormońskich wyobrażeń życia pozagrobowego wspomniał również o niebiańskim spotkaniu w którym z całą pewnością zmarły brać będzie już za zasłoną, w świecie duchów. Nawiązując do wpływu Madsena na myśl mormońską stwierdził, że jest całkowicie przekonany, iż prorocy tłoczyć się będą wokół niego[26].

Wyróżnienia i upamiętnienie edytuj

Uhonorowany został Karl G. Maser Distinguished Faculty Award (1966)[1], w 1969 otrzymał też nagrodę Mormon History Association[22].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j BYU Speeches: Truman G. Madsen. [w:] By Speaker [on-line]. byu.edu. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Lynn Arave: Former BYU professor Truman Madsen dies. [w:] Deseret News [on-line]. deseret.com, 2009-05-29. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
  3. ↑ Hafen 2017 ↓, s. 148-149.
  4. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 156, ISBN 978-1-62973-448-4.
  5. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 145-150, ISBN 978-1-62973-448-4.
  6. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 108, ISBN 978-1-62973-448-4.
  7. ↑ The Joseph Smith Papers: Grant, Jedediah Morgan. [w:] People [on-line]. josephsmithpapers.org. [dostęp 2021-07-15]. (ang.).
  8. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 95-96, ISBN 978-1-62973-448-4.
  9. ↑ Lawrence R. Flake: Prophets and Apostles of the Last Dispensation. Provo, UT: Religious Studies Center, Brigham Young University, 2001, s. 255-257. ISBN 1-5734-5797-3.
  10. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 122, ISBN 978-1-62973-448-4.
  11. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 127, ISBN 978-1-62973-448-4.
  12. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 129-130, ISBN 978-1-62973-448-4.
  13. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 130, ISBN 978-1-62973-448-4.
  14. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 132, ISBN 978-1-62973-448-4.
  15. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 134, ISBN 978-1-62973-448-4.
  16. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 99, ISBN 978-1-62973-448-4.
  17. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 138, ISBN 978-1-62973-448-4.
  18. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 97-98, ISBN 978-1-62973-448-4.
  19. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 102, ISBN 978-1-62973-448-4.
  20. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 93-94, ISBN 978-1-62973-448-4.
  21. ↑ Chapter 2 Sacrificial Heritage, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 157, ISBN 978-1-62973-448-4.
  22. ↑ a b c d e f g h i j k l Timeline. [w:] Truman G. Madsen [on-line]. trumanmadsen.com. [dostęp 2022-08-04]. (ang.).
  23. ↑ Hafen 2017 ↓, s. 149.
  24. ↑ Chapter 4 I have a Mother There, [w:] Barnard N. Madsen, The Truman G. Madsen Story A Life of Study and Faith [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2016, lokalizacja 215, ISBN 978-1-62973-448-4.
  25. ↑ Hartley 1973 ↓, s. 137.
  26. ↑ a b c d Church News Archives: Church scholar Truman Madsen dies. [w:] Church News [on-line]. thechurchnews.com, 2009-05-29. [dostęp 2022-08-03]. (ang.).
  27. ↑ Lynn Arave: Passing of Truman G. Madsen a great loss. [w:] Deseret News [on-line]. deseret.com, 2009-05-29. [dostęp 2022-08-03]. (ang.).
  28. ↑ Daniel H. Ludlow (red.): Encyclopedia of Mormonism. New York: Macmillan Publishing, 1992, s. 679. ISBN 978-0-02-904040-9.
  29. ↑ Indian Placement Program, [w:] Arnold K. Garr, Richard O. Cowan, Donald Q. Cannon (red.), Encyclopedia of Latter-day Saint History [e-book], Salt Lake City: Deseret Book, 2000, lokalizacja 4148-4152, ISBN 1-57345-822-8.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Truman_G._Madsen&oldid=72346902”