Twierdza Nehaj

twierdza w chorwackim mieście Senj w 1558 roku

Twierdza Nehaj (chorw. Tvrđava Nehaj) – budowla o charakterze obronnym zbudowana na wzgórzu Trbušnjak w chorwackim mieście Senj w 1558 roku.

Twierdza Nehaj
Tvrđava Nehaj
Ilustracja
Państwo

 Chorwacja

Miejscowość

Senj

Adres

Nehajski put 3, 53270 Senj

Typ budynku

twierdza

Wysokość całkowita

18 m

Kondygnacje

3

Ukończenie budowy

1558 rok

Położenie na mapie Chorwacji
Mapa konturowa Chorwacji, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Twierdza Nehaj”
Ziemia44°59′09,6″N 14°54′10,8″E/44,986000 14,903000

Uznawana za drugą twierdzę Uskoków w Chorwacji[1].

Historia edytuj

Osobny artykuł: Uskokowie.

Uskokowie byli ludnością chrześcijańską, która uciekała przed osmańskimi podbojami na Bałkanach do państw graniczących z Imperium Osmańskim. Tworzyli oni społeczności wojowników, którzy bronili lokalne społeczności przed osmańskimi atakami lub przeprowadzali zbrojne wypady na pogranicze. W 1537 roku Osmanowie podbili Klis. Uskokowie, którzy przeżyli, uciekli do Senj, gdzie zgłosili się do służby na rzecz Habsburgów. Stamtąd prowadzili działania zaczepne przeciw Wenecji i Osmanom[1].

W 1539 roku kapitanem miasta Senj został Ivan Lenković, powiązany z zamieszkującymi miasto uskokami[2][3]. W związku z rosnącym zagrożeniem ze strony Imperium Osmańskiego wzdłuż granicy habsbursko-osmańskiej na Bałkanach, postanowił rozwinąć fortyfikacje nadmorskiego miasta. Wystosował specjalny list do cesarza Ferdynanda I, w którym poinformował go o potrzebie lepszego ufortyfikowania miasta. Rosnące znaczenie artylerii sprawiło, że kapitan podkreślił wymóg budowy twierdzy na pobliskim wzgórzu. W 1551 roku Habsburgowie zabezpieczyli na ten cel fundusze[2]. Lenković wraz z Herbardem VIII Auerspergiem rozpoczęli budowę fortyfikacji na wzgórzu Trbušnjak (62 m n.p.m.). W celu zdobycia materiałów na budowę obaj wystąpili do władz miejskich o zgodę na rozebranie znajdujących się poza murami miasta pozostałości świątyń i domów[2][4]. O wykorzystaniu tych materiałów świadczą liczne elementy z inskrypcjami, nadproża oraz elementy rzeźb, które można znaleźć w murach twierdzy. W 1558 roku ukończono budowę. Według zapisków Lenkovića twierdzy broniło 300 mężczyzn[2].

W latach 1615–1617 trwała wojna habsbursko-wenecka spowodowana wrogimi działaniami uskoków przeciwko statkom weneckim, które transportowały osmańskie towary przez Adriatyk. Traktat pokojowy, który zakończył wojnę, wymusił na Habsburgach wysiedlenie uskoków z Senj[1].

Architektura edytuj

Twierdza ma kształt sześcianu o szerokości 23 m i wysokości 18 m. Mury zwężają się ku górze i ich grubość u dołu wynosi 3,30 m, a u zwieńczenia 2 m–2,5 m[2][3][4]. Zwieńczenie stanowi pięć narożnych baszt[2]. W murach umieszczono ponad 100 mniejszych strzelnic i 11 dużych dla armat[4].

Do twierdzy wchodziło się przez schody, wąski drewniany most, a na końcu przez wąskie drzwi. Wewnątrz, na parterze zbudowano studnię, kuchnię, pomieszczenia dla obrońców i zbrojownię. Na pierwszym piętrze znajdowały się pomieszczenia dla komendanta i dowódców. Na drugim piętrze umieszczono 11 dział wycelowanych w różnych kierunkach.

Muzeum edytuj

Współcześnie twierdzą opiekuje się Muzeum Miasta Senj. W fortyfikacji znajdują się ekspozycje o uskokach z Senj, uzbrojeniu, świątyniach miasta, historii miasta; prezentowane są również herby lokalnej szlachty[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c About Uskoks, „Kliski Uskoci” [dostęp 2022-07-03].
  2. a b c d e f Povijest - Tvrđava Nehaj, „Gradski Muzej Senj” [dostęp 2022-07-03].
  3. a b Nehaj Fortress, „Senj Turist Board” [dostęp 2022-07-03].
  4. a b c d Tvrđava Nehaj, „Grad Senj” [dostęp 2022-07-03].