TypoPolo – amatorska typografia tworzona w Polsce lat 90. XX wieku[1]. Pojęcie powstało z połączenia terminów typografia i disco polo[2]. Charakteryzuje się nieprofesjonalnym liternictwem, kontrastowymi barwami i niestosowaniem się do reguł typografii. Do jej tworzenia wykorzystywano między innymi samoprzylepne litery, kolorowe folie lub zadrukowane kartki w formacie A4[3].

Przykład TypoPolo w Krakowie
TypoPolo w Krakowie; przykład recyclingu liter i znaków interpunkcyjnych (np. litera 'M' w słowie Modzele pochodzi z szablonu litery 'W'
TypoPolo w Łodzi

Historia edytuj

Początek nurtu TypoPolo związany jest z tzw. Ustawą Wilczka z 1989[4]. Legalizacja własnej działalności gospodarczej zaowocowała powstawaniem prywatnych sklepów i punktów usługowych. Reklamowały one swoje usługi za pomocą szyldów, tablic informacyjnych i reklam. Projekty te robione były ręcznie przy wykorzystaniu najprostszych technik i materiałów. W latach 90. popularne stały się importowane różnokolorowe folie samoprzylepne[5]. Na rynku powstawały firmy oferujące wykonywanie szyldów przy użyciu ploterów.

TypoPolo współcześnie edytuj

Terminu TypoPolo jako jeden z pierwszych zaczął używać Jakub „Hakobo” Stępień, łódzki projektant graficzny[6]. Posłużył mu on na nazwanie "polskiej biednej typografii" dokumentowanej przez niego od 2001 roku[6].

Przez wielu profesjonalistów TypoPolo traktowane jest jako przykład złego gustu projektantów amatorów[7]. Dla projektantów stanowi inspiracje w związku z niekonwencjonalnym użyciem dostępnych materiałów i recyklingiem liter (zamiany M w W i Z w N)[2]. W przestrzeni miejskiej w związku ze zmianą estetyki i profesjonalizacją usług reklamowych stylistyka ta zanika[8].

Projekty inspirowane TypoPolo edytuj

  • Krój pisma "Golonka" autorstwa Magdy i Artura Frankowskich – inspirowany napisami umieszczonymi na szybach warszawskiej kawiarni Jaś i Małgosia.
  • Krój pisma "Zegarmistrz" autorstwa Edgara Bąka, Jurka Gruchota, Olka Modzelewskiego i Rafaela Drazica – inspirowany szyldem zakładu zegarmistrzowskiego przy ulicy Moniuszki w Warszawie
  • Krój pisma "Stocznia" autorstwa Tomka Beresza i Mariana Misiaka – inspirowany napisami na tabliczkach informacyjnych i ostrzegawczych Stoczni Gdańskiej
  • Krój pisma "Szewc" autorstwa Joanny Jopkiewicz i Pawła Borkowskiego – inspirowany liternictwem wrocławskich szyldów i tabliczek informacyjnych
  • Krój pisma "Naprawa" autorstwa Rene Wawrzkiewicza – na podstawie tablic ręcznie wykonanych przez właściciela warsztatu szewskiego przy ulicy Zwycięzców 55 w Warszawie.
  • Krój pisma "Automatyka" autorstwa Rene Warzkiewicza – na podstawie liter z szyldu warsztatu grzewczego przy ulicy Mokotowskiej 24 w Warszawie
  • Krój pisma "Wyroby" autorstwa Rene Warzkiewicza – inspirowanymi liternictwem szyldu warsztatu mechanicznego z ulicy Puławskiej 74 w Warszawie
  • Krój pisma "Ryby z Ustki" autorstwa Jarka Michalskiego – projekt stworzony na potrzeby identyfikacji wizualnej warszawskiej smażalni Ryby z Ustki
  • Identyfikacja Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie autorstwa Ludovica Ballanda – powstała na bazie typografii znalezionej w przestrzeni miejskiej Warszawy i pisma drogowego Marka Sigmunda

Przypisy edytuj

  1. Wawrzkiewicz i inni, Typopolo : album typograficzno-fotograficzny = an album of typographic photography, Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, 2014, s. 5, ISBN 978-83-62418-37-4, OCLC 899782462 [dostęp 2019-01-15].
  2. a b Marian Misiak, Agata Szydłowska, Paneuropa, Kometa, Hel, Kraków: Wydawnictwo Karakter, 2015, s. 187, ISBN 978-83-62376-79-7, OCLC 909101890 [dostęp 2019-01-15].
  3. Agata Szydłowska, Od solidarycy do TypoPolo : typografia a tożsamości zbiorowe w Polsce po roku 1989, Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum, 2018, s. 179, ISBN 978-83-65588-24-1, OCLC 1036508248 [dostęp 2019-01-15].
  4. Wawrzkiewicz i inni, Typopolo : album typograficzno-fotograficzny = an album of typographic photography, Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, 2014, s. 6, ISBN 978-83-62418-37-4, OCLC 899782462 [dostęp 2019-01-15].
  5. Wawrzkiewicz i inni, Typopolo : album typograficzno-fotograficzny = an album of typographic photography, Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, 2014, s. 7, ISBN 978-83-62418-37-4, OCLC 899782462 [dostęp 2019-01-15].
  6. a b Litery dookoła głowy / Sztuka / dwutygodnik.com [online], www.dwutygodnik.com [dostęp 2019-01-15] (pol.).
  7. TypoPolo [online], ŁowcyDizajnu [dostęp 2019-01-15].
  8. TypoPolo - Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 2019-01-15] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj