Uładzimir Chadasiewicz

białoruski inżynier technolog, wynalazca i polityk opozycji demokratycznej

Uładzimir Michajławicz Chadasiewicz (biał. Уладзімір Міхайлавіч Хадасевіч[a], ros.  Владимир Михайлович Ходосевич, Władimir Michajłowicz Chodosiewicz; ur. 23 sierpnia 1947 w Olchowcu w rejonie horeckim) – białoruski inżynier technolog, wynalazca i polityk opozycyjny; jeden z wiodących specjalistów na obszarze byłego ZSRR w dziedzinie urządzeń nocnego widzenia, kandydat nauk technicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora); deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji, członek opozycyjnej Zjednoczonej Partii Obywatelskiej, w 2006 roku członek grupy inicjatywnej opozycyjnego kandydata na prezydenta Alaksandra Milinkiewicza.

Uładzimir Chadasiewicz
Уладзімір Хадасевіч
Pełne imię i nazwisko

Uładzimir Michajławicz Chadasiewicz

Data i miejsce urodzenia

23 sierpnia 1947
Olchowiec, rejon horecki

Deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji
Okres

od 9 stycznia 1996
do 9 stycznia 2001

Przynależność polityczna

bezpartyjny, frakcja „Działanie Obywatelskie”

Następca

wybory nie odbyły się

Życiorys

edytuj

Młodość i praca

edytuj

Urodził się 23 sierpnia 1947 roku we wsi Olchowcu, w rejonie horeckim obwodu mohylewskiego Białoruskiej SRR, ZSRR. W 1970 roku ukończył Mohylewski Instytut Budowy Maszyn. Posiada stopień kandydata nauk technicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora). Temat jego dysertacji kandydackiej brzmiał: Konstrukcyjno-technologiczne zabezpieczenie wysokiego zasięgu widzenia noktowizorów. Jest członkiem korespondencyjnym Międzynarodowej Akademii Procesów i Technologii Informacyjnych. W latach 1970–1972 pracował jako inżynier technolog. W latach 1972–1974 był kierownikiem biura nowej techniki. W latach 1974–1976 pełnił funkcję zastępcy głównego technologa, a w latach 1976–1977 – zastępca głównego inżyniera – główny technolog w Zakładach Optyczno-Mechanicznych w Zagorsku, w obwodzie moskiewskim Rosyjskiej FSRR. W latach 1977–1985 pracował jako dyrektor Zakładów „Dioprojektor” w Rohaczowie. W latach 1985–1995 był zastępcą kierownika Rohaczowskiej Filii Centralnego Biura Konstruktorskiego „Pielenh”. Od października 1996 do sierpnia 1997 roku[1] był bezrobotny. Od 1997 do co najmniej 1999 roku pełnił funkcję głównego konstruktora w Centrum Naukowo-Produkcyjnym „Spiecyjalnyje Kompleksnyje Sistiemy” (pol. Kompleksowe Systemy Specjalne) przy otwartej spółce akcyjnej „Pielenh”. Był członkiem opozycyjnej Zjednoczonej Partii Obywatelskiej[2].

Uładzimir Chadasiewicz jest racjonalizatorem i autorem wielu wynalazków opatentowanych na Białorusi i poza jej granicami. Był jednym z najmłodszych dyrektorów zakładów przemysłu obronnego w historii Ministerstwa Przemysłu Obronnego ZSRR. Ze względu na wyniki opracowania przyrządów nocnego widzenia oraz ich elementów, opracowania i wprowadzenia wysokich technologii ich produkcji uznawany jest za jednego z wiodących specjalistów obszaru byłego ZSRR w tej dziedzinie[2].

Działalność polityczna

edytuj

Uładzimir Chadasiewicz startował w 1995 roku jako kandydat bezpartyjny w wyborach do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji. W drugiej turze uzupełniających wyborów parlamentarnych 10 grudnia 1995 roku został wybrany na deputowanego do Rady Najwyższej z Rohaczowskiego Miejskiego Okręgu Wyborczego Nr 112[3]. 9 stycznia 1996 roku został zaprzysiężony na deputowanego[4]. Od 23 stycznia pełnił w Radzie Najwyższej funkcję członka[5], a potem zastępcy przewodniczącego[6] Stałej Komisji ds. Przemysłu, Transportu, Budownictwa, Energetyki, Handlu i Innych Usług dla Ludności, Łączności i Informatyki[5]. Był bezpartyjny[3], należał do opozycyjnej wobec prezydenta Alaksandra Łukaszenki frakcji „Działanie Obywatelskie”. Od 3 czerwca był członkiem grupy roboczej Rady Najwyższej ds. współpracy z parlamentem Republiki Mołdawii[6]. 27 listopada 1996 roku, po dokonanej przez prezydenta kontrowersyjnej i częściowo nieuznanej międzynarodowo zmianie konstytucji, nie wszedł w skład utworzonej przez niego Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi I kadencji. Zgodnie z Konstytucją Białorusi z 1994 roku jego mandat deputowanego do Rady Najwyższej zakończył się 9 stycznia 2001 roku; kolejne wybory do tego organu jednak nigdy się nie odbyły[7].

W czasie wyborów prezydenckich w 2006 roku Uładzimir Chadasiewicz był członkiem grupy inicjatywnej Alaksandra Milinkiewicza – wspólnego kandydata na prezydenta od opozycji demokratycznej. Za swoją działalność był prześladowany; 26 lutego 2006 roku w Rohaczowie był zatrzymany pod zarzutem „naruszenia porządku organizacji wyborów”[8].

Nagrody i odznaczenia

edytuj
  • Gramota Pochwalna Rady Ministrów ZSRR[2];
  • medale Wystawy Osiągnięć Gospodarki Narodowej ZSRR[2].

Życie prywatne

edytuj

Uładzimir Chadasiewicz jest żonaty, ma dwóch synów[2].

  1. Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywna forma zapisu, według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Уладзімер Міхайлавіч Хадасевіч (czyt. Uładzimier Michajławicz Chadasiewicz).

Przypisy

edytuj
  1. Kto…, s. 52
  2. a b c d e Kto…, s. 53
  3. a b Спіс дэпутатаў Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь, выбраных у другім туры галасавання 28 мая 1995 года. Centralna Komisja Republiki Białorusi ds. Wyborów i Prowadzenia Republikańskich Referendów. [dostęp 2019-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-05)]. (biał.).
  4. С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 9 января 1996 г. №4-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-13)]. (ros.).
  5. a b С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 23 января 1996 г. №41-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-23. [dostęp 2019-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-02)]. (ros.).
  6. a b С. Шарецкий: Постановление Президиума Верховного Совета Республики Беларусь от 3 июня 1996 г. №345-XIII. bankzakonov.com, 1996-06-03. [dostęp 2019-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-29)]. (ros.).
  7. М. Грыб: Канстытуцыя 1994 года. Narodowy Internetowy Portal Prawy Republiki Białorusi, 1994-03-15. [dostęp 2020-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-28)]. (biał.).
  8. Выбраы 2006: Адміністратыўныя арышты і затрыманьні (сьпіс удакладняецца). Centrum Obrony Praw Człowieka „Wiosna”, 2006-03-19. [dostęp 2020-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-11)]. (biał.).

Bibliografia

edytuj
  • Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.