Ulica Tadeusza Kościuszki w Rybniku
Ulica Tadeusza Kościuszki w Rybniku – jedna z głównych i reprezentacyjnych ulic Śródmieścia w Rybniku. Rozciąga się od ul. Józefa Piłsudskiego (przy Dworcu Głównym PKP) do ul. Powstańców Śląskich (przy bazylice). Ma około kilometra długości i jest zaliczana do jednej z najruchliwszych arterii Śródmieścia. Od ul. Piłsudskiego w stronę skrzyżowania z ul. Chrobrego trasa ta jest jednokierunkowa. Ulica zabudowana jest głównie wczesnomodernistycznymi kamienicami. Dawniej nosiła nazwę Kaiser Wilhelm Straße.
| Śródmieście | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
ok. 1 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Keiser Wilhelmstrasse[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rybnika  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 50,093208°N 18,548124°E/50,093208 18,548124 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia edytuj
W 1906 r. zbudowana została bazylika św. Antoniego, co spowodowało powstanie nowych dróg oraz wielu ważnych budynków w okolicy. Neogotycką świątynię z rejonem dworca kolejowego połączyła nowo zaprojektowana i powoli realizowana ulica, dziś znana jako ul. Kościuszki (ówcześnie Kaiser Wilhelm Straße).
Na odcinku pomiędzy obu obiektami rozpoczął się proces zabudowywania pustych działek, trwający kilkadziesiąt lat. Tuż przed I wojną światową do użytku oddano Gimnazjum Publiczne (obecnie siedziba I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich)[2].
Postępująca zabudowa miasta skoncentrowała się w początkach XX wieku na obszarze pomiędzy starym centrum a szlakiem kolejowym i dworcem. Tereny kolejowe stanowiły na pewien czas przestrzeń intensywnej zabudowy przemysłowej i municypalnej[3].
22 czerwca 1921 r. zdecydowana większość budynków przy dzisiejszej ulicy Kościuszki została zniszczona, po tym, gdy w pobliżu rybnickiego dworca kolejowego eksplodowało osiem ton materiałów wybuchowych, które były załadowane w czterech wagonach stojących na bocznicy dworca. Uszkodzeniu uległo m.in. Gimnazjum Publiczne, w którym zerwany został dach, runął murowany parkan oraz zniszczona została hala sportowa[4].
3 stycznia 1922 r. przy ulicy Kościuszki został erygowany i oddany do działalności jeden z pierwszych domów Ojców Werbistów w odrodzonej Polsce. Kilka lat później powstała biblioteka wydawnictw dotyczących Śląska pod nazwą "Silesiaca" oraz pierwsze Muzeum Misyjne w Polsce[5].
W trakcie II wojny światowej na ulicy Kościuszki, w obecnym budynku I Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Śląskich swoją siedzibę miała nazistowska policja. Później utworzono w nim szkołę niemiecką, która na początku 1945 r. pełniła rolę niemieckiego szpitala wojskowego. Po wyzwoleniu Rybnika przez Armię Czerwoną umieszczono w nim radziecki obóz przejściowy dla Ukraińców wracających z Niemiec[6].
Po zakończeniu wojny, władze komunistyczne doprowadziły do zamknięcia seminarium, bibliotekę i muzeum, należących przed wojną do Ojców Werbistów. W latach 80. XX wieku w pobliżu zbudowano kościół Królowej Apostołów, gdzie m.in. prowadzone jest duszpasterstwo głuchoniemych[7][5].
Obiekty edytuj
Przy ulicy Tadeusza Kościuszki znajdują się m.in.:
- Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Staszica
- Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych im. Tadeusza Kościuszki
- Politechnika Śląska – Centrum Kształcenia Inżynierów
- I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich
- Kościół pw. Królowej Apostołów
- Nadleśnictwo Rybnik
- Klasztor Sióstr Boromeuszek
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
- Pomnik Braci Szafranków
Komunikacja edytuj
Przy ulicy znajduje się jeden przystanek komunikacji miejskiej - Rybnik Kościuszki, ponadto biegną trasy kilkunastu linii komunikacji miejskiej.
Przypisy edytuj
- ↑ Rybnik – Zmiana nazw ulic w 1922 roku. 2017-01-04. [dostęp 2023-23-04].
- ↑ A. Dudek, Dzieje miasta Rybnika i dawniejszego państwa rybnickiego na Górnym Śląsku, 1993.
- ↑ Bogdan Kloch, Rybnik – miasto powiatowe z koleją w tle (do roku 1918).
- ↑ Wybuchy, które wstrząsnęły Europą [online], www.nowiny.rybnik.pl [dostęp 2019-10-04].
- ↑ a b J. Kiedos, Zakonne niższe seminaria duchowne na terenie diecezji katowickiej w latach międzywojennych, 1987.
- ↑ Historia [online], Zespół Szkół Nr 1 im. Powstańców Śląskich w Rybniku [dostęp 2021-10-25].
- ↑ nowiny.pl - portal, gazeta - Racibórz, Wodzisław, Rybnik, Agronowiny [online], www.nowiny.pl [dostęp 2021-10-25].