Vojvoda
Vojvoda – najwyższy stopień wojskowy w Królestwie Serbii i Jugosławii w latach 1901–1946. Odpowiadał stopniowi feldmarszałka w innych armiach.
| Oznaczenie stopnia 1901–1918 | |
 naramiennik | |
| Oznaczenie stopnia 1918–1946 | |
 naramiennik |
Ma korzenie w średniowiecznym terminie Voivode (wojewoda) używanym w pierwszym królestwie i carstwie Serbii. Vojvoda w średniowiecznym jak i nowożytnym Księstwie Serbii miał podobne znaczenie jak tytuł książęcy w innych państwach feudalnych, ponieważ był zarówno tytułem wojskowym jak i szlacheckim.
Ranga została utworzona wraz z uchwaleniem Ustawy o organizacji wojska w 1901 roku[1], a później potwierdzona w Ustawie o organizacji armii i marynarki wojennej z 1923 roku[2]. Ustawa z 1901 roku została uchwalona na wniosek podpułkownika (później generała dywizji) Miloša Vasicia, który był wówczas ministrem obrony[3]. Stopień ten przyznawano tylko w czasie wojny za szczególne zasługi wojskowe najwyższych dowódców.
Podczas wojen bałkańskich i I wojny światowej był to najwyższy stopień wojskowy w armii serbskiej. Pierwszy Vojvoda został mianowany dekretem Króla Piotra I 20 października 1912 roku. Tylko cztery osoby oficjalnie posiadały ten stopień: Radomir Putnik (1912), Stepa Stepanović (1914), Živojin Mišić (1914) i Petar Bojović (1918). Przed wprowadzeniem tego stopnia najwyższym stopniem w Królestwie Serbii był generał armii. Po II wojnie światowej nowo utworzona Jugosłowiańska Armia Ludowa przestała używać królewskiego systemu rang, dlatego stopień Vojvody przestał istnieć[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Љубодраг Поповић, Милић Милићевић: Министри војни Кнежевине и Краљевине Србије: 1862—1918. Београд: Војноиздавачки завод, 1998, s. 24–26. ISBN 978-86-335-0035-7. (serb.).
- ↑ Радован Д. Томановић: Професионалне вредности генерала и адмирала. Београд: Клуб генерала и адмирала војске Србије (Беокњига), 2009, s. 25. ISBN 978-86-84073-28-2. (serb.).
- ↑ Миле Бјелајац: Генерали и адмирали Краљевине Југославије 1918—1941. Београд: Институт за новију историју Србије, 2004, s. 298. ISBN 978-86-7005-039-6. (serb.).
- ↑ Mile Bjelajac: Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918—1941. Belgrade: Institut za novu istoriju Srbije, 2004, s. 15. ISBN 86-7005-039-0. (ang.).