Whitechapel Road – ulica we wschodniej części Londynu, na terenie gminy Tower Hamlets, biegnącą przez dzielnicę Whitechapel, jedna z głównych dróg prowadzących z londyńskiego City w kierunku wschodnim. Jej zachodnie przedłużenie stanowi Whitechapel High Street, a wschodnie – Mile End Road[1][2].

Whitechapel Road
London Borough of Tower Hamlets
Ilustracja
Widok wzdłuż Whitechapel Road
Państwo

 Wielka Brytania

Miejscowość

Londyn

Położenie na mapie gminy Tower Hamlets
Mapa konturowa gminy Tower Hamlets, po lewej znajduje się punkt z opisem „Whitechapel Road”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Whitechapel Road”
Położenie na mapie Anglii
Mapa konturowa Anglii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Whitechapel Road”
Położenie na mapie Wielkiego Londynu
Mapa konturowa Wielkiego Londynu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Whitechapel Road”
Ziemia51°31′06,0″N 0°03′48,0″W/51,518333 -0,063333

Obszar wzdłuż ulicy jest skupiskiem mniejszości narodowych i etnicznych, dawniej w szczególności społeczności żydowskiej, a od XX wieku – bangladeskiej(inne języki)[1]. We wschodniej części ulicy mieści się targ uliczny Whitechapel Market, na którym sprzedawane są m.in. żywność, odzież, tkaniny i biżuteria[1][3].

Przy ulicy zlokalizowany jest kompleks szpitalny Royal London Hospital(inne języki)[1], ratusz gminy Tower Hamlets (w dawnym gmachu szpitalnym)[4] oraz jeden z największych meczetów w Wielkiej Brytanii – East London Mosque(inne języki)[5].

Historia edytuj

Ulica stanowi część dawnego traktu łączącego Londyn (bramę Aldgate) z Colchesterem. Drogę łączącą oba miasta wybudowali w I wieku Rzymianie, jednak jej dokładny przebieg nie jest znany – mogła częściowo pokrywać się z obecną Whitechapel Road, najprawdopodobniej jednak biegła bardziej na północ. Obecny przebieg drogi ukształtował się nie później niż w średniowieczu[6][2].

Zachodni kraniec ulicy znajduje się nieopodal miejsca, w którym mieściła się XIII-wieczna kaplica o bielonych murach, od której pochodzi nazwa Whitechapel („biała kaplica”). W XIV wieku w jej miejscu wzniesiono kościół parafialny św. Marii(inne języki) (St Mary Matfelon), przebudowany w XIX wieku. Uszkodzony podczas niemieckiego nalotu bombowego podczas II wojny światowej, następnie w wyniku uderzenia pioruna, budynek zburzono w 1952 roku. Obecnie w jego miejscu znajduje się park im. Altaba Aliego(inne języki)[7].

W latach 1738–2017 przy Whitechapel Road mieściła się odlewnia dzwonów Whitechapel Bell Foundry(inne języki). Było to najstarsze nieprzerwanie działające przedsiębiorstwo przemysłowe w Wielkiej Brytanii (jego początki, pod innym adresem, sięgają 1420 roku), co odnotowane zostało w Księdze rekordów Guinnessa. Odlane zostały tu m.in. dzwon Big Ben oraz Dzwon Wolności[1][8].

W kulturze edytuj

Whitechapel Road jest jedną z nieruchomości na standardowej, brytyjskiej planszy do gry Monopoly, w najtańszej (brązowej) grupie, gdzie pojawia się obok Old Kent Road[9].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Christopher Hibbert, Ben Weinreb, John Keay, Julia Keay: The London Encyclopaedia. Wyd. 3. Macmillan, 2010, s. 1016–1018. ISBN 978-1-4050-4925-2.
  2. a b Stepney: Communications, [w:] T.F.T. Baker (red.), A History of the County of Middlesex: Volume 11, Stepney, Bethnal Green, Londyn: Victoria County History, 1998, s. 7–13 [dostęp 2024-02-25] (ang.).
  3. Whitechapel Road. Lonely Planet. [dostęp 2024-02-25]. (ang.).
  4. Our New Town Hall story. Tower Hamlets council. [dostęp 2024-02-25]. (ang.).
  5. East London Mosque. Survey of London: Histories of Whitechapel. [dostęp 2024-02-25]. (ang.).
  6. Historical Introduction. Survey of London: Histories of Whitechapel. [dostęp 2024-02-25]. (ang.).
  7. St Mary Matfelon Whitechapel. London Remembers. [dostęp 2024-02-25]. (ang.).
  8. Harry Howard: Fury as historic 450-year-old Bell Foundry where Big Ben was forged is vandalised with graffiti - after workshop was closed in 2017 and sold to US developers. Mail Online, 2023-07-24. [dostęp 2024-02-25]. (ang.).
  9. Tim Moore: Do not pass 'go': from the Old Kent Road to Mayfair. Yellow Jersey Press, 2002, s. 291. ISBN 978-0-224-06263-3.