Wielki Dział (Beskid Orawsko-Podhalański)

Wielki Dział (934 m) – jeden z najwyższych szczytów Pogórza Orawsko-Jordanowskiego[1] (w regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego zaliczany do Beskidu Orawsko-Podhalańskiego[2]). Wznosi się na południowo-zachodnim krańcu wsi Harkabuz w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim w gminie Raba Wyżna. W północno-wschodnim kierunku opada z Wielkiego Działu krótki grzbiet oddzielający dwa źródłowe cieki potoku Jędraszcz (lub Jędrosz), który jest dopływem Podsarnianki płynącej przez Harkabuz, w kierunku południowo-zachodnim inny grzbiet zakończony wzniesieniem Patryji (893 m). Grzbiet ten opływają dwa dopływy potoku Podszklanki (Bukowińskiego Strumyka) płynącego przez Podszkle[3][4]. Wszystkie te potoki i cały masyw Wielkiego Działu znajdują się w zlewisku Morza Czarnego[5].

Wielki Dział
Ilustracja
Wielki Dział, ponad nim Babia Góra
Państwo

 Polska

Pasmo

Pogórze Orawsko-Jordanowskie

Wysokość

934 m n.p.m.

Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, po lewej nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wielki Dział”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wielki Dział”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Wielki Dział”
Ziemia49°32′01,2″N 19°48′05,8″E/49,533667 19,801611

Masyw Wielkiego Działu porasta las, ale na lotniczej mapie Geoportalu widać na jego grzbiecie i łagodniejszych stokach duże polany, obecnie część z nich jest zalesiona, lub samorzutnie zarasta lasem[3]. To pozostałości dawnych pól uprawnych i pastwisk, których obecnie zaniechano już użytkować rolniczo z powodu nieopłacalności ekonomicznej. Przez Wielki Dział nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny[5].

Przypisy

edytuj
  1. J. Solon i inni, Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, „Geographia Polonica”, 91 (2), 2018, s. 170, 481, 489.
  2. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 318, 329–333, ISBN 83-01-12479-2.
  3. a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2025-02-27].
  4. Geoportal. Mapa topograficzna 1:10 000 [online] [dostęp 2025-02-27].
  5. a b Stanisław Figiel, Urszula Janicka-Krzywda, Wojciech W. Wiśniewski Piotr Krzywda, Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 90–97, ISBN 978-83-62460-30-4.
Panorama widokowa na Wielki Dział i grzbiet Patryji (po lewej stronie Wielkiego Działu)