Wikipedia

Wikipedia:Wikipedia bez barier 2020/Jak wziąć udział

< Wikipedia:Wikipedia bez barier 2020

Zasady konkursu znajdują się na podstronie Konkurs. Jeśli chcesz wziąć w nim udział, to pamiętaj o hashtagu #Wikipediabezbarier w opisie zmian.

Poniżej opisujemy dwa elementy akcji – dodawanie tekstów alternatywnych oraz poprawienie i dodanie artykułów związanych z dostępnością.

Jak dodawać tekst alternatywny

edytuj
 
Weteranka Paula Pedene oraz instruktor Charles Smith. USA, 2016.

Dodawanie tekstów alternatywnych do grafik w Wikipedii jest niezbędne, aby osoby z niepełnosprawnościami wzroku, mogły poznać treści wizualne największej encyklopedii świata. Zazwyczaj teksty umieszczane pod grafikami nie są ku temu wystarczające, ponieważ nie opisują tego, co znajduje się na obrazku.

Dodając tekst alternatywny podaj dwa, trzy zdania opisujące ją krótko i konkretnie. Należy przy tym zacząć od ogółu i przejść do szczegółu:

  1. Czym jest dana grafika. Np. „Zdjęcie.”, „Wykres kołowy.”, „Mapa.”.
  2. Następnie zarysować ogólnie scenę. Przykład z dołączonej grafiki: „Kobieta przechodzi przez ulicę używając białej laski. Towarzyszy jej mężczyzna w krótkich spodenkach.”.
  3. Na koniec można dodać parę najistotniejszych szczegółów. Przykład z dołączonej grafiki: „Oboje są uśmiechnięci i mają czarne okulary. W tle widać palmę i niskie budynki.”.

Ten opis jest dosyć długi. Może być krótszy lub jeszcze dłuższy zależnie od tego w jakim artykule będzie grafika. Zwróć uwagę, że podpis jest rozwinięciem, a nie powtórzeniem. Tutaj podpis to: „Weteranka Paula Pedene oraz instruktor Charles Smith. [[USA]], 2016.”. Pamiętaj, że tylko w podpisie możemy dodawać wikikod. W tekście alternatywnym nie można dodawać linków, pogrubień itp.

Pamiętaj, aby teksty alternatywne pisać w sposób obiektywny i zrozumiały. Postaraj się opisać tylko najistotniejsze elementy. Podczas pisania tekstu alternatywnego zadaj sobie parę pytań: czy osoba niewidoma będzie w stanie na jego podstawie wyobrazić sobie zawartość grafiki? Czy to co piszesz ma znaczenie dla danego artykułu lub sekcji? Np. czy artykuł jest o pogodzie w USA? Czy może artykuł jest o osobach niepełnosprawnych?

Aby dodać do grafiki w Wikipedii tekst alternatywny, można użyć edytora wikikodu lub Edytora Wizualnego (VE). W ramach VE wystarczy wypełnić pole „tekst alternatywny”. W edytorze kodu należy przy pliku dodać kod |alt=, po którym zamieszczamy tekst alternatywny. Po zapisaniu zmian tekst alternatywny nie jest widoczny gołym okiem, jednak jest dostępny dla osób korzystających z czytników ekranowych lub innego oprogramowania wspomagającego.

Więcej informacji o tekście alternatywnym znajdziesz na stronie: Wikipedia:Dostępność#Grafiki.

Zobacz też

edytuj

Propozycje haseł do napisania

edytuj

Autorem sugestii poprawek w Wikipedii jest Kamil Pietrowiak – autor książki Świat po omacku. Etnograficzne studium (nie)widzenia i (nie)sprawności. Książka stanowi wielostronny opis życia osób niewidomych, w tym w szczególności niewidzących od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa. Pietrowiak jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie etnologii, badaczem jakościowy. Absolwent Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej oraz Studiów Doktoranckich Nauk o Kulturze Uniwersytetu Wrocławskiego.

Propozycje poprawek
Artykuły lub kategorie Co wymaga poprawy Sugestie źródeł Osoba edytująca
Rehabilitacja osób niewidomych (artykuł) Brak powyższego hasła przy jednoczesnym istnieniu hasła „Rehabilitacja osób z uszkodzonym słuchem”. W tym miejscu warto uporządkować metody rehabilitacji osób niewidomych w zależności od momentu utraty wzroku (od urodzenia, w dzieciństwie, w wieku dorosłym), wymiary rehabilitacji (medyczny, społeczny, zawodowy), rolę ośrodków szkolno-wychowawczych i instytucji działających na rzecz osób niewidomych (stowarzyszenia, fundacje).
Organizacje dla osób niewidomych w Polsce (kategoria) Stworzenie takiej kategorii byłoby bardzo przydatne dla uporządkowania wiedzy o różnych fundacjach i stowarzyszeniach działających na rzecz osób niewidomych i niedowidzących w Polsce. Kategoria mogłaby mieścić hasła dotyczące poszczególnych organizacji oraz opis ich działalności ‒ m.in.: Strony internetowe poszczególnych organizacji.
Urządzenia i pomoce rehabilitacyjne dla osób niewidomych (kategoria lub artykuł) Stworzenie tej kategorii / hasła pozwoliłoby uporządkować wiele rozproszonych haseł, a także stworzyć kilka nowych, ukazujących specyfikę funkcjonowania osób niewidomych. W tej kategorii głównej zmieściłaby się:
Pies przewodnik osoby niewidomej (artykuł) Zdecydowanie brakuje tego hasła. Jest ono jedynie zaznaczone w haśle „Pies towarzyszący”. Warto opisać pokrótce ideę psów asystujących w kontekście osób niewidomych, początki profesjonalnej tresury na świecie i w Polsce, a także zasady współpracy między osobą niewidomą a psem (etapy szkolenia, komendy, zakres możliwości psa).
  • Łukaszewska P. (2014),
  • Michalko R. (1999)
  • Osoby niewidome poruszające się z psami przewodnikami – jak je wspierać (2014)
  • Garbat M. (2015)
  • Charłampowicz R. (2014)
  • Coon N., Waterhouse E. J. (1959)
  • źródła użyte w: Guide_dog
Tyfloinformatyka (artykuł) Do utworzenia.
Niewidzialna Wystawa (artykuł) Myślę, że warto stworzyć hasło dla tego miejsca – warszawskiego muzeum / galerii, w której przewodnikami są osoby niewidome. NW wielokrotnie wygrała różnego rodzaju konkursy dla muzeów czy instytucji dostępnych.
Aplikacje mobilne dla osób niewidomych (artykuł lub kategoria) Proponuję stworzenie powyższej kategorii lub hasła, ponieważ w ostatnich latach dostosowane lub dedykowane aplikacje mobilne stały się bardzo ważnymi narzędziami osób niewidomych, ułatwiającymi im komunikację, codzienne funkcjonowanie i poruszanie się. Warto opisać podstawowe funkcje tych aplikacji, a także stworzyć hasła dotyczące poszczególnych aplikacji:
Czytniki ekranowe (kategoria) Zdecydowanie warto dodać hasła dotyczące systemowych czytników ekranowych umożliwiających bezwzrokową obsługę smartfonów i tabletów:
  • VoiceOver (urządzenia z systemem operacyjnym iOS)
  • TalkBack (urządzenia z systemem operacyjnym Android).

Dobrze byłoby opisać mechanizm działania tych czytników, który nie opiera się na skrótach klawiszowych (jak w przypadku czytników komputerowych), lecz określonych gestach wykonywanych na ekranie urządzenia. Dodatkowo warto wspomnieć, że osoby niewidzące z powodzeniem obsługują urządzenia mobilne za pomocą komend głosowych oraz peryferyjnych urządzeń brajlowskich (wówczas treść ekranu jest przekładana na alfabet Braille’a). Istnieją też wirtualne klawiatury brajlowskie, wyświetlane na ekranie urządzenia (np. MBraille dla systemu Android).


Proponuję także wprowadzić hasła dotyczące starszych czytników ekranu, działających na urządzenia z systemem operacyjnym Symbian. Najpopularniejsze z nich to:

W praktyce rozwiązania te były przełomowe dla kwestii dostępności urządzeń mobilnych dla osób niewidzących i cieszyły się niezwykłą popularnością od lat 90. XX aż do wprowadzenia systemowych czytników w urządzeniach z systemem operacyjnym iOS.

Audiodeskrypcja (artykuł) Hasło istnieje, ale nie jest powiązane z kategorią „Ślepota” czy „Osoby niewidome”, lecz: „Technika filmowa”. Warto to uporządkować, ponieważ jest to zjawisko ściśle związane z odbiorem kultury przez osoby niewidome.
  • Künstler I., Butkiewicz U., Więckowski R., oprac. (2012)
Tyflopedagogika (artykuł) Hasło zdecydowanie wymaga rozbudowania. Brakuje opisu historii rozwoju tej subdyscypliny, najważniejszych kierunków, najważniejszych przedstawicieli w Polsce.
  • Czerwińska K., Paplińska M., Walkiewicz-Krutak M. (red.) (2015)
  • Czacka R. (2008)
  • Grzegorzewska M. (1964)
  • Majewski T. (1983)
  • Sękowska Z. (1978; 1991)
  • Walthes R. (2007)
  • Szuman W. (1961)
Osoby niewidome (kategoria do dodania) Do kategorii dodać następujące osoby:
  1. John M. Hull
  2. Ewa Nowicka-Rusek
  3. Marek Kalbarczyk
John M. Hull Autor książek dotyczących doświadczenia niewidzenia, które odbiły się szerokim echem zarówno w obrębie disability studies, jak i szerszej kulturze popularnej (np. film „Notes on Blindness” z 2016 roku czy projekt „Notes on Blindness : Into Darkness”).
Grzegorz Dowgiałło Dodać do kategorii „Niewidomi muzycy”.
Marek Kalbarczyk Współzałożyciel fundacji „Szansa dla niewidomych” i firmy tyfloinformatycznej Altix. Wieloletni działacz na rzecz osób niewidomych i niedowidzących w Polsce. Autor kilku książek.
Stereotyp osoby niewidomej (artykuł) Zastanawiam się, czy wprowadzenie tego hasła nie miałoby sensu. Stereotypy i wyobrażenia na temat osób niewidomych wiążą się wprost ze specyfiką ich sytuacji poznawczej, a przez to odróżniają się od ogólnych stereotypów dotyczących niepełnosprawności jako takiej (niewidomy = niezdolny do komunikacji, upośledzony umysłowo, żyjący w ciemności, w pełni uzależniony od innych ludzi; ale też niewidomy = posiadający 6 zmysł, muzykalny, posiadający nadludzki słuch, rozróżniający kolory poprzez dotyk, w Starożytności – czytający w przyszłości). Myślę, że warto wziąć to pod rozwagę.
  • Dolański W. (1954b)
  • Gobo G. (2009)
  • Kalbarczyk M. (2004)
  • Kleege G. (1999)
  • Klimasiński K. (1987)
  • Monbeck M. E. (1975)
  • Żemis S. (1973)


Literatura:

  1. Borecka E. (2006b), Biały niezbędnik niewidomego, „Materiały Tyflologiczne”, nr 15, s. 111–115.
  2. Charłampowicz R. (2014), Poruszanie się z psem przewodnikiem, w: Wszystko o psie przewodniku, Warszawa: Vis Maior, s. 35–41.
  3. Coon N., Waterhouse E. J. (1959), A Brief History of Dog Guides for the Blind, Morristown: The Seeing Eye.
  4. Czacka R. (2008), O niewidomych, Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
  5. Czerwińska K., Paplińska M., Walkiewicz-Krutak M. (red.) (2015), Tyflopedagogika wobec współczesnej przestrzeni edukacyjno-rehabilitacyjnej, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
  6. Dakopoulos D., Bourbakis N. G. (2010), Wearable Obstacle Avoidance Electronic Travel Aids for Blind: A Survey, „IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics”, Vol. 40, No. 1, s. 25–35.
  7. Dolański W. (1954a), Czy istnieje „zmysł przeszkód” u niewidomych?, Warszawa: PWN.
  8. Dolański W. (1954b), Legendy a rzeczywistość, „Problemy”, nr 12, s. 864.
  9. Doliński W. (2012), Niepełnosprawność a biograficzna kontrola świata doświadczanego, „Fizjoterapia”, t. 20, nr 4, s. 46–59.
  10. Friedman A. (2012), Believing Not Seeing: A Blind Phenomenology of Sexed Bodies, „Symbolic Interaction”, Vol. 35, No. 3, s. 284–300.
  11. Garbat M. (2015), Historia niepełnosprawności. Geneza i rozwój rehabilitacji, pomocy technicznych oraz wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami, Gdynia: Novae Res.
  12. Gobo G. (2009), Wytwarzanie ślepoty i jej organizacyjne konstruowanie w szkole podstawowej, przeł. K. T. Konecki, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 5, nr 2, s. 118–134.
  13. Grzegorzewska M. (1964), Wybór pism, Warszawa: PWN.
  14. Grzegorzewska M. (1968), Pedagogika specjalna, skrypt wykładów, Warszawa: Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej.
  15. Hull J. M. (2001), On Sight and Insight. A Journey into the World of Blindness, Oxford: Oneworld.
  16. Jakubowski S. (2005), Zalety i niedostatki kształcenia w szkołach specjalnych a ogólnodostępnych, w: S. Jakubowski (red.), Uczeń niewidomy i słabo widzący w ogólnodostępnej szkole średniej: poradnik dla nauczycieli, Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, s. 5–20.
  17. Kalbarczyk M. (2004), Świat otwarty dla niewidomych. Szanse i możliwości, Warszawa: WSiP.
  18. Kleege G. (1999), Sight Unseen, New Haven–London: Yale University Press.
  19. Klimasiński K. (1987), Postawy widzących wobec niewidomych, „Przegląd Tyflologiczny”, nr 1/2, s. 33–39.
  20. Kotowski S. (1994), Pomyślmy i porozmawiajmy o naszych sprawach, „Zeszyty Tyflologiczne”, t. 11, Warszawa: Polski Związek Niewidomych.
  21. Künstler I., Butkiewicz U., Więckowski R., oprac. (2012), Audiodeskrypcja – zasady tworzenia, Warszawa: Fundacja Kultury Bez Barier.
  22. Łukaszewska P. (2014), Metody szkolenia psów przewodników, w: Wszystko o psie przewodniku, Warszawa: Vis Maior, s. 25–34.
  23. Majewski T. (1983), Psychologia niewidomych i niedowidzących, Warszawa: PWN.
  24. Michalko R. (1999), The Two in One. Walking with Smokie, Walking with Blindness, Philadelphia: Temple University Press.
  25. Monbeck M. E. (1975), The Meaning of Blindness. Attitudes Toward Blindness and Blind People, Bloomington–London: Indiana University Press.
  26. Osoby niewidome poruszające się z psami przewodnikami – jak je wspierać (2014), Warszawa: Fundacja Pies Przewodnik.
  27. Pietrowiak K. (2016), Użyteczność nowych technologii w życiu osób niewidomych – możliwości, potrzeby, ograniczenia.
  28. Pietrowiak K. (2019), Świat po omacku. Etnograficzne studium (nie)widzenia i (nie)sprawności, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
  29. Sękowska Z. (1978), Pedagogika specjalna, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
  30. Sękowska Z. (1991), Przystosowanie społeczne młodzieży niewidomej, Warszawa: WSiP.
  31. Szuman W. (1961), Wychowanie niewidomego dziecka, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
  32. Walthes R. (2007), Tyflopedagogika, przeł. J. Mink, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
  33. Żemis S. (1973), Człowiek niewidomy, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Wikipedia_bez_barier_2020/Jak_wziąć_udział&oldid=65191653”