World Trade Center (od 2001)

World Trade Center – częściowo ukończony kompleks budynków na Dolnym Manhattanie w Nowym Jorku, usytuowany w miejsce siedmiu obiektów WTC, które zostały uszkodzone lub zniszczone w wyniku serii ataków terrorystycznych przeprowadzonych 11 września 2001. Teren ten został odbudowany wraz ze wzniesieniem nowych wieżowców, muzeum i pomnika pamięci ofiar zamachu i wybudowaniem nowego węzła komunikacyjnego. One World Trade Center (najwyższy budynek w Stanach Zjednoczonych i półkuli zachodniej), stał się dominantą tego zespołu, osiągając ponad 100 kondygnacji wraz z jego ukończeniem w listopadzie 2014.

World Trade Center
Ilustracja
Widok na 1 WTC i 7 WTC w 2020
Państwo

 Stany Zjednoczone

Miejscowość

Nowy Jork

Rozpoczęcie budowy

1 WTC: 27 kwietnia 2006[1]
2 WTC: 1 czerwca 2010
3 WTC: 2010
4 WTC: styczeń 2008
7 WTC: 7 maja 2002[2]

Ukończenie budowy

1 WTC: lipiec 2014
4 WTC: 13 listopada 2013[3]
7 WTC: 23 maja 2006[4]

Właściciel

Port Authority of New York and New Jersey

Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „World Trade Center”
40,711667°N 74,012500°W/40,711667 -74,012500
Strona internetowa

Pierwotne WTC obejmowało m.in. charakterystyczne dla krajobrazu Nowego Jorku „Bliźniacze Wieże”, zrealizowane w 1973 i będące wówczas najwyższymi budynkami na świecie. Zostały zniszczone rano 11 września 2001 r., kiedy w ramach skoordynowanego ataku terrorystycznego porywacze powiązani z Al-Ka’idą po opanowaniu dwóch Boeingów 767 skierowali je na obiekty dwóch wież. W wyniku ataku na WTC zginęły 2753 osoby. Zawalenie się obydwu drapaczy chmur spowodowało poważne uszkodzenia sąsiednich obiektów. Proces usuwania pozostałości na tym terenie trwał 8 miesięcy, po czym nastąpiła jego przebudowa.

Po latach opóźnień i kontrowersji, odbudowa tkanki miejskiej doszła do skutku. Nowy kompleks World Trade Center obejmuje: 1 World Trade Center, 7 World Trade Center, trzy inne wieżowce biurowe, muzeum i pomnik oraz węzeł komunikacyjny o podobnej wielkości do Grand Central Terminal. 1 WTC zostało ukończone 30 sierpnia 2012, a ostatni jego element zainstalowano 10 maja 2013. 4 World Trade Center został otworzony 13 listopada 2013 i był pierwszym ukończonym budynkiem jako część projektu zagospodarowania terenu. Muzeum oddano do użytku 21 maja 2014.

4 maja 2016 odbyło się publiczne otwarcie stacji PATH World Trade Center. Ukończenie biurowca 3 World Trade Center zaplanowano na 2018. 2 World Trade Center zrealizowano w 2009, ale w 2015 ogłoszono jego przeprojektowanie.

Pierwotne wieżowce edytuj

Pierwotny kompleks World Trade Center z lat 1973-2001 obejmował m.in. charakterystyczne dla krajobrazu Nowego Jorku Bliźniacze Wieże, zostało zrealizowane w 1973, zostając wówczas najwyższymi budynkami na świecie. W skład WTC wchodziły również: Marriott World Trade Center (3 WTC), 4 WTC, 5 WTC, 6 WTC i 7 WTC[5][6].

Zniszczenie edytuj

Zostały zniszczone rano 11 września 2001 r., kiedy w ramach skoordynowanego ataku terrorystycznego porywacze powiązani z Al-Ka’idą po opanowaniu dwóch Boeingów 767 skierowali je na obiekty dwóch wież. O godzinie 8:46 czasu wschodniego (ET) grupa pięciu porywaczy samolotu linii lotniczej 11 uderzyła w północną ścianę północnej wieży World Trade Center. O 9:03 (ET) kolejny zespół zamachowców skierował maszynę lotu 175 w południową elewację południowej wieży. Po trwającym 56 minut pożarze o 9:59 zawaliła się południowa wieża. O 10:28 po 102-minutowym spalaniu runęła wieża północna. W wyniku zamachu na World Trade Center zginęły 2 753 osoby.[7] Zawalenie się obydwu drapaczy chmur spowodowało poważne uszkodzenia sąsiednich obiektów. Proces usuwania pozostałości na tym terenie trwał 8 miesięcy, po czym nastąpiła jego przebudowa[8][9].

Porządkowanie placu edytuj

 
Pierwotny projekt odbudowy World Trade Center

Proces usuwania pozostałości i uporządkowania terenu trwał 24 godziny na dobę przez okres ośmiu miesięcy. Gruz został przetransportowany na składowisko odpadów Fresh Kills w Staten Island, gdzie następnie został poddany badaniom[10]. 30 maja 2002 odbyła się ceremonia, która oficjalne zakończyła prace porządkowe[11]. W 2002 rozpoczęto budowę nowego wieżowca 7 WTC z północnej części kompleksu. Budynek nie był częścią projektu zagospodarowania terenu, w związku z czym Larry Silverstein mógł niezwłocznie rozpocząć proces jego odbudowy. Obiekt ukończono i oficjalnie otwarto w maju 2006; w kontekście całej odbudowy było to uważane za priorytet, ponieważ przywrócenie stacji transformatorowej Con Edison na niższych kondygnacjach biurowca było konieczne, aby zaspokoić zapotrzebowanie energii na Dolnym Manhattanie[12][13][14].

Mimo to Silverstein i Con Edison uznali, że odbudowa 7 WTC musi być spójna z planem głównym, który miał otworzyć siatkę ulic, którą pierwotnie blokował tzw. „superblok” World Trade Center. W rezultacie projekt wieżowca umożliwił ponowne otwarcie ulicy Greenwich, wcześniej kończącą się przed 7 WTC (1987–2001)[15]. W listopadzie 2003 otwarto tymczasową stację PATH, w oczekiwaniu na zastąpienie jej stałą zaprojektowaną przez Santiago Calatravę[16].

Główny teren World Trade Center przyciągał uwagę licznych zainteresowanych, w tym Silversteina i Urzędu Morskiego, co z kolei wzmacniało pozycję ówczesnego gubernatora stanu Nowy Jork George'a Patakiego. Ponadto chęć udziału w odbudowie wyrażali m.in. rodziny ofiar, mieszkańcy okolic i burmistrz Michael Bloomberg. W listopadzie 2001 Pataki powołał Korporację Rozwoju Dolnego Manhattanu (LMDC), która jako oficjalna komisja miała zarządzać całym procesem przedsięwzięcia[17]. Zorganizowała ona konkurs, w wyniku którego wybrano projekt Fundamenty Pamięci autorstwa Daniela Libeskinda, kształtujący zagospodarowanie terenu WTC[18]. Jego opracowanie zakładało 1 776-stopowy (541 m) One World Trade Center, a także pomnik i wiele innych budynków biurowych[19][20]. W styczniu 2004 w ramach konkursu na projekt pomnika ofiar wybrano pracę Odbicie nieobecności Michaela Arada and Petera Walkera[21].

Obiekty edytuj

Nazwa Zdjęcia Rozpoczęcie budowy Ukończenie Height /
(Wysokość do dachu/ całkowita)
Stan
One World Trade Center   27 kwietnia 2006 3 listopada 2014 1 368 stóp (417 m)
(1 776,0 stopy (541,32 m))
Ukończony
2 World Trade Center 10 listopada 2008 ok. 2021 1 253 stopy (382 m)
(1 350 stóp (410 m))
Ukończone fundamenty
3 World Trade Center   10 listopada 2008 ok. 2018 1 155 stóp (352 m)
(1 257 stóp (383 m))
Konstrukcja ukończona
4 World Trade Center   10 listopada 2008 13 listopada 2013 945 stóp (288 m) Ukończony
5 World Trade Center 9 września 2011 ok. 2020 741 stóp (226 m) W oczekiwaniu
7 World Trade Center   7 maja 2002 23 maja 2006 679 stóp (207 m) Ukończony
Pomnik   13 marca 2006 11 września 2011 Ukończony
Muzeum   13 marca 2006 21 maja 2014 Ukończony
World Trade Center (PATH)   26 kwietnia 2010 3 marca 2016 Ukończony
Ronald O. Perelman Performing Arts Center 2017 ok. 2020 Rozpoczęcie budowy garażu
Vehicular Security Center 10 listopada 2011 ok. 2017 Ukończony
Liberty Park   20 listopada 2013 29 czerwca 2016 Ukończony
Cerkiew św. Mikołaja   18 października 2014 ok. 2018 Konstrukcja ukończona
Fiterman Hall 2008 2012 Ukończony

Przypisy edytuj

  1. Building of N.Y. Freedom Tower begins. 28 kwietnia 2006. (ang.).
  2. Charles V. Bagli: As a Hurdle Is Cleared, Building Begins At Ground Zero. 8 maja 2002. (ang.).
  3. || World Trade Center ||. Wtc.com, 31 grudnia, 2013. (ang.).
  4. 7 World Trade Center Opens with Musical Fanfare. Lower Manhattan Development Corporation (LMDC), 22 maja 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (9 sierpnia 2007)]. (ang.).
  5. Holusha, John: Commercial Property; In Office Market, a Time of Uncertainty. 6 stycznia 2002. (ang.).
  6. Ford recounts details of Sept. 11. BNET, 27 lutego 2002. (ang.).
  7. Man's death from World Trade Center dust brings Ground Zero toll to 2,753. 18 czerwca, 2011. (ang.).
  8. Julie V. Iovine: Designers Look Beyond Debris. 27 września, 2001. (ang.).
  9. The Last Steel Column. 30 maja, 2002. (ang.).
  10. Items from World Trade Center Recovery Operation, Fresh Kills Landfill. Staten Island Historical Society. (ang.).
  11. Ceremony closes 'Ground Zero' cleanup. CNN, 30 maja, 2002. [zarchiwizowane z tego adresu (31 października 2008)]. (ang.).
  12. Bagli, Charles V.: Developer's Pace at 7 World Trade Center Upsets Some. 31 stycznia 2002. (ang.).
  13. 7 World Trade Center Opens with Musical Fanfare. Lower Manhattan Development Corporation (LMDC), 22 maja, 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (9 sierpnia 2007)]. (ang.).
  14. Major Step at Ground Zero: 7 World Trade Center Opening. Architectural Record, 17 maja, 2006. (ang.).
  15. Experts Discuss Planning, Designing and Rebuilding World Trade Center. Cornell Chronicle, 27 lipca, 2011. (ang.).[martwy link]
  16. Urban Design and Visual Resources (Chapter 7). Port Authority of New York and New Jersey, May 2005. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-03)]. (ang.).
  17. Pérez-Peña, Richard: State Plans Rebuilding Agency, Perhaps Led by Giuliani. 3 listopada 2001. (ang.).
  18. Lower Manhattan Development Corporation: Selected Design for the WTC Site as of February 2003. [dostęp 2017-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-14)]. (ang.).
  19. Lower Manhattan : 1 World Trade Center. Lowermanhattan.info. [zarchiwizowane z tego adresu (16 grudnia, 2011)]. (ang.).
  20. Lower Manhattan : 4 World Trade Center (150 Greenwich Street). Lowermanhattan.info, 8 września, 2006. [zarchiwizowane z tego adresu (28 listopada 2011)]. (ang.).
  21. Collins, Glenn and David W. Dunlap: Unveiling of Memorial Reveals a Wealth of New Details. 15 stycznia, 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (11 maja, 2011)]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj