Wyższa Szkoła Polityczna Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej

Wyższa Szkoła Polityczna Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej, Wyższa Szkoła Polityczna Komitetu Centralnego Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (MSZMP Politikai Főiskola, MSZMP Központi Bizottsága Politikai Főiskolája) – działająca w latach 1968–1989 uczelnia Komitetu Centralnego Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej powołana w celu pogłębienia „nauk marksistowskich”, szkolenia kadr i rozwoju szkolnictwa ustawicznego[1].

Wyższa Szkoła Polityczna Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej
MSZMP Központi Bizottsága Politikai Főiskolája
The Political College of the Hungarian Socialist Workers’ Party
KC WSPR
Godło
Ilustracja
Budynek b. siedziby Wyższej Szkoły Politycznej Komitetu Centralnego Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej
Data założenia

1968

Data likwidacji

1989

Państwo

 Węgry

Adres

Ajtósi Dürer sor 19-21,
Budapeszt

Rektor

Pál Romány

Położenie na mapie Węgier
Mapa konturowa Węgier, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Wyższa Szkoła Polityczna Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej”
Położenie na mapie Budapesztu
Mapa konturowa Budapesztu, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Wyższa Szkoła Polityczna Węgierskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej”
Ziemia47°30′35,9″N 19°05′24,0″E/47,509972 19,090000

Historia

edytuj

Kształcenie ideologiczne i kadrowe komunistów było ważną kwestią dla przywódców Węgierskiej Partii Ludu Pracującego (Magyar Dolgozók Pártja – MDP) po II wojnie światowej, począwszy od 1945. Powstały wtedy tzw. szkoły partyjne (pierwsza w Debreczynie, potem następna w Budapeszcie)[2]. Szkoły partyjne organizowały ideowe szkolenie robotników i funkcjonariuszy partyjnych od seminariów po kilkudniowe, tygodniowe, a nawet roczne kursy – często w formie pobytu w internacie. W latach 1949–1968 działała Szkoła Polityczna Węgierskiej Partii Robotniczej oferujące szkolenie dwuletnie. Chociaż nazywała się szkołą, instytucja w rzeczywistości nie nadawała stopnia naukowego. Równolegle działała roczna, pięcio- lub trzymiesięczna i dwutygodniowa szkoła partyjna[3].

Historia Wyższej Szkoły Politycznej

edytuj

W 1968 w celu podniesienia poziomu szkolenia KC WSPR podjął decyzję o dostosowaniu szkolenia do poziomu szkolnictwa wyższego. 1 września 1968 rozpoczęła działalność Wyższa Szkoła Polityczna KC WSPR. Uruchomiono zajęcia dzienne i korespondencyjne, a absolwenci otrzymali stopnie naukowe[4]. Wykładowcom szkoły nadano tytuł wykładowcy uniwersyteckiego[5]. Absolwenci byli zwolnieni z egzaminu z wiedzy ogólnoadministracyjnej, jeżeli podjęli pracę w administracji publicznej[6].

W wyniku podziału WSPR i zmiany ustrojowej Wyższa Szkoła Polityczna przestała istnieć bez następcy prawnego 31 grudnia 1989, a jego majątek przejęło Ministerstwo Kultury. Niewielkiej liczbie jego studentów udało się kontynuować studia w Instytucie Socjologii Uniwersytetu ELTE[7].

Specyfika szkolenia

edytuj

Szkolenie trwało trzy lata w dziale stacjonarnym i cztery lata w dziale korespondencyjnym. Studenci korespondencyjni byli odseparowani od pracy w celu ukończenia ostatniego semestru studiów iw tym semestrze odbywali zasadniczo kształcenie w pełnym wymiarze godzin. Warunkiem przyjęcia było przygotowanie marksistowskie równoważne z materiałem wiedzy dostępnym na koniec egzaminu maturalnego oraz trzyletni kurs Wieczorowego Uniwersytetu Marksizmu-Leninizmu. Dodatkowym warunkiem było pięć lat praktyki zawodowej – w tym czasie praca w firmach, spółdzielniach, instytutach, urzędach lub służbie w siłach zbrojnych, a jednocześnie udział w działalności organizacji partyjnych lub organizacji masowych w ciągu pięciu lat lub pracować jako samodzielny pracownik WSPR, w organach Węgierskiego Związku Młodzieży Komunistycznej KISZ (Magyar Kommunista Ifjúsági Szövetség), związków zawodowych, Patriotycznego Frontu Ludowego (Hazafias Népfront) oraz innych organizacji i ruchów masowych. Ze względu na wymóg pięcioletniego doświadczenia o przyjęcie mogły ubiegać się osoby, które ukończyły co najmniej 24 lata[8].

Od 1983 uczelnia wydawała czasopismo pt. „Biuletyny Szkoły Politycznej” (A Politikai Főiskola Közleményei).

Rektorzy

edytuj
  • 1968–1977 – Dezső Nemes[9]
  • 1977–1987 – József Szabó[9]
  • 1988–1989 – Pál Romany[10]

Siedziba

edytuj

Przez cały okres istnienia szkoła mieściła się w Budapeszcie XIV w kompleksie budynków dawnego Instytutu Wychowania Dziewcząt Najświętszego Serca z 1883 (proj. Bernhardt Győző) przy ul. Ajtósi Dürer sor 19-21.

Przypisy

edytuj
  1. A POLITIKAI BIZOTTSÁG HATÁROZATA. Pártélet, XII. évf. 7. sz. (1967. júl. 1.) s. 16.
  2. Erősítsük a pártmunkát, Szabad Nép, III. évf. 48. sz. (1945. máj. 24.) s. 2.
  3. Bíró Zoltán: Emeljük pártunk eszmei-politikai színvonalát, Szabad Nép, VII. évf. 233. sz. (1949. okt. 7.) s. 3.
  4. Pályázati felhívás, Pártélet, XIII. évf. 2. sz. (1968. feb. 1.) s. 11.
  5. Pályázati felhívás, Pártélet, XIII. évf. 2. sz. (1968. feb. 1.), s. 11.
  6. A Minisztertanárs 1014/1982. (V. 6.) számú határozata: A tanácsi dolgozók képesítéséről szóló 1025/1971. (VI. 22.) Korm. számú határozat módosításáról. Magyar Közlöny, 25. sz. (1982. máj. 6.), s. 424.
  7. Politikai Főiskola. A Magyar Felsőoktatási Levéltári Szövetség közös adatbázisa (Hozzáférés: 2019. jan. 22.).
  8. A Politikai Bizottság 1968. január 9-i határozata az MSZMP KB Politikai Főiskolájának feladatairól. Pártélet, XIII. évf. 2. sz. (1968. feb. 1.), s. 9–11.
  9. a b Közlemény az mszmp központi bizottságának üléséről, Népszabadság, XXXV. évf. 87. sz. (1977. ápr. 15.) s. 2.
  10. A Minisztertanács 1040/1988. (V. 31.) MT határozata: Egyetemi tanári kinevezésről és rektori megbízásról. Magyar Közlöny, 23. sz. (1988. máj. 31.) s. 638.