Wybory parlamentarne w Australii w 2010 roku

Wybory parlamentarne w Australii w 2010 roku odbyły się 21 sierpnia. W ich wyniku zostało wyłonionych 150 deputowanych do Izby Reprezentantów oraz 40 z 76 senatorów.

Premier Julia Gillard, przywódczyni ALP
Tony Abbott, lider LPA i zarazem całej Koalicji

Organizacja wyborów

edytuj

Decyzję o rozpisaniu wyborów formalnie podejmuje gubernator generalny, jednak w praktyce wyznaczenie ich terminu jest kompetencją Premiera. Pełniąca obecnie ten urząd Julia Gillard ogłosiła swoją decyzję 17 lipca 2010, w wystąpieniu w Canberze[1].

Zasady głosowania

edytuj

Wybory do Izby Reprezentantów przeprowadzono w jednomandatowych okręgach wyborczych, z zastosowaniem ordynacji preferencyjnej. Wyborca oddawał głos poprzez ponumerowanie kandydatów wypisanych na karcie do głosowania. Cyfrą "1" oznaczał swojego kandydata pierwszego wyboru, zaś dalszymi cyframi pozostałych kandydatów, w kolejności zgodnej ze stopniem poparcia dla nich. Podczas przeliczania głosów najpierw liczono pierwsze miejsca, które poszczególni kandydaci zajęli na kartach do głosowania wyborców w danym okręgu. Jeżeli żaden kandydat nie uzyskał bezwzględnej większości pierwszych miejsc, skreślano kandydata o najmniejszej liczbie "jedynek", zaś głosy jego wyborców przechodziły na kandydatów wskazanych przez nich jako "dwójki". Procedurę tę powtarzano aż do uzyskania przez jednego z kandydatów bezwzględnej większości głosów. Jeśli nie udało się na poziomie "dwójek", cały proces schodził na poziom "trójek", a w razie potrzeby kolejnych miejsc.

Wybory do Senatu przeprowadzono z zastosowaniem ordynacji opartej na zasadzie pojedynczego głosu przechodniego. Każdy ze stanów tworzył jeden, sześciomandatowy okręg wyborczy. Z kolei Terytorium Północne i Australijskie Terytorium Stołeczne stanowiły okręgi dwumandatowe. Udział w wyborach był obowiązkowy pod karą grzywny.

Wyniki

edytuj

Dane po przeliczeniu 93% oddanych głosów

Literą K w nawiasie przy nazwie oznaczono partie wchodzące w skład tzw. Koalicji - stałego bloku partii prawicowych i agrarnych, które choć w wyborach do Izby Reprezentantów startują osobno, w parlamencie zawsze bardzo blisko współpracują. Wystawiają też wspólne listy kandydatów do Senatu.

Izba Reprezentantów[2]

edytuj
partia % głosów ("jedynek")[3] zmiana mandaty zmiana
Australijska Partia Pracy 38,0 -5,4 72 -11
Liberalna Partia Australii (K) 30,4 +0,7 44 -11
Australijscy Zieloni 11,8 +4,0 1 +1
Liberal National Party of Queensland (K) 9,1 +0,6 21 +21
Narodowa Partia Australii (K) 3,4 +0,2 6 -4
National Party of Western Australia 0,3 +0,2 1 +1
Country Liberal Party (K) 0,3 0 1 +1
niezależni 2,5 +0,3 4 +2
pozostali 4,1 n.d. 0 n.d.
partia/blok % głosów zmiana zdobyte mandaty mandaty łącznie[5] zmiana
Koalicja 38,4 -1,5 18 34 -3
Australijska Partia Pracy 35,2 -5,1 15 31 -1
Australijscy Zieloni 13,0 +4,0 6 9 +4
Family First Party 2,1 +0,5 0 0 -1
Democratic Labor Party 1,1 +0,1 1 1 +1
niezależni 0,4 -1 0 1 0
pozostali 9,8 n.d. 0 n.d. n.d.

Konsekwencje

edytuj

Ani rządząca dotąd Partia Pracy, ani Koalicja, nie zdołały uzyskać liczby mandatów w Izbie Reprezentantów niezbędnej do stworzenia rządu większościowego. Przez dwa tygodnie po wyborach trwały negocjacje, w których oba główne bloki starały się przeciągnąć na swoją stronę czterech posłów niezależnych oraz dwóch przedstawicieli małych partii, odgrywających w tej kadencji rolę języczka u wagi.

Ostatecznie nikt z tej szóstki nie wyraził gotowości zawarcia koalicji rządowej z żadną ze stron. Zieloni postanowili poprzeć ALP, ale będzie to wyłącznie współpraca parlamentarna[6]. Podobną deklarację, jednak w stronę Koalicji, wystosowała National Party of Western Australia[7]. Posłowie niezależni podzielili się. Jeden (Bob Katter) poparł Koalicję[8], a trzech (Tony Windsor, Rob Oakeshott i Andrew Wilkie) ALP[9][10].

Dzięki takiemu układowi sił, Australijska Partia Pracy utrzymała władzę, a stanowisko premiera Australii zachowała Julia Gillard. Będzie jednak kierować rządem mniejszościowym, który (wliczając deklaracje posłów niezależnych i małych partii) będzie miał tylko dwa mandaty przewagi nad opozycją[10].

Przypisy

edytuj
  1. Australian PM Julia Gillard sets general election date, BBC News, 2010-07-17 [2010-07-17]
  2. Dane Australijskiej Komisji Wyborczej. vtr.aec.gov.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-23)]. [dostęp 2010-09-08]
  3. Wyjaśnienie w sekcji "Zasady głosowania"
  4. Senate Results, ABC News [dostęp 2010-09-08]
  5. Z uwzględnieniem mandatów nie będących przedmiotem tych wyborów
  6. Emma Rodgers, Greens, Labor seal deal, ABC News, 2010-09-01 [dostęp 2010-09-08]
  7. Crook declares support for Abbott, ABC News, 2010-09-06 [dostęp 2010-09-06]
  8. Emma Rodgers Katter in Coalition Camp, ABC News, 2010-09-07 [dostęp 2010-09-07]
  9. Andrew Wilkie supports Labor, "Sydney Morning Herald", 2010-09-02 [dostęp 2010-09-08
  10. a b Emma Rodgers, Labor clings to power, ABC News, 2010-09-07 [dostęp 2010-09-08]