Wzniesienie się balonu Montgolfierów w ogrodach Aranjuezu
Wzniesienie się balonu Montgolfierów w ogrodach Aranjuezu[1] lub Balon Montgolfierów nad Aranjuezem[2] (hiszp. Ascensión de un globo Montgolfier en Aranjuez) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Antonia Carnicera. Należy do kolekcji Muzeum Prado w Madrycie[1].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1784 |
| Medium |
olej na płótnie |
| Wymiary |
169 × 279,5 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Opis obrazu edytuj
Obraz przedstawia eksperyment Francuza Jeana Bouclé[3] (lub Charlesa Bouché[4]) z balonem aerostatycznym, który miał miejsce 5 czerwca 1784 w ogrodach Pałacu Królewskiego w Aranjuez, w ostatnich latach panowania Karola III. Był to pierwszy wolny lot balonem odbywający się na hiszpańskiej ziemi[5], a z tego wydarzenia zachowały się relacje naocznych świadków[1]. Biorący w nim udział balon był wynalazkiem braci Montgolfier, którzy zarabiali na organizacji tego typu komercjalnych pokazów[6]. Lot okazał się sukcesem, chociaż pilot został ranny, nie zdoławszy odpowiednio kontrolować balonu w czasie obniżania[5]. Dawniej uważano, że obraz przedstawiał późniejsze wzniesienie balonem Vicenza Lunardiego z 12 sierpnia 1792 roku, które miało miejsce w Madrycie. Ta hipoteza została odrzucona na rzecz eksperymentu Bouclé[7].
Temat obrazu świadczy o zainteresowaniu postępami naukowymi charakterystycznymi dla oświecenia. Malarz starał się uchwycić osobliwe wydarzenie w sposób jak najbliższy prawdzie, niemal dokumentalny i w efekcie nieco prozaiczny. Przedłożył wierne przedstawienie konkretnego doświadczenia i momentu w historii nad walory estetyczne dzieła. Kompozycja jest schematyczna, rygorystycznie horyzontalna, ożywiona jedynie różnorodnością postaci ubranych w odświętne stroje, reprezentujących różne klasy społeczne[5].
W kolekcji Muzeum Sztuk Pięknych w Bilbao znajduje się podobny obraz Carnicera pt. Wzniesienie się balonu w obecności Karola IV i jego dworu. Przedstawia próbę Pilâtre’a de Roziera z 1783 roku, która miała miejsce w obecności przyszłego Karola IV i dworu w okolicy Eskurialu[8].
Proweniencja edytuj
Obraz należał do książąt Osuny – Pedra Télleza-Giróna i jego żony Maríi Josefy Pimentel. Majątek książąt został w dużej części roztrwoniony przez ich spadkobierców, zwłaszcza XII księcia Osuny Mariana Téllez-Girón. W 1896 roku w Madrycie odbyła się publiczna licytacja posiadłości i kolekcji dzieł sztuki należących do rodziny[9]. Obraz Carnicera nabyło hiszpańskie Ministerstwo Rozwoju i w tym samym roku włączono go do kolekcji Muzeum Prado w Madrycie[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Alessandro Bettagno, Christopher Brown, Francisco Calvo Serraller, Francis Haskell, Alfonso E. Pérez Sánchez: Muzeum Prado. Arcydzieła malarstwa. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2011, s. 158, 160. ISBN 978-83-213-4421-8.
- ↑ Muzeum Prado. Alfonso E. Pérez Sánchez. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1994, s. 76. ISBN 83-213-3720-1.
- ↑ Antonio Pau Pedron: Los Retratos del Infante don Gabriel. Madrid: Árula Ediciones, 2006, s. 95.
- ↑ Arte efímero y espacio estético. José Fernández Arenas (red.). Barcelona: Anthropos Editorial, 1988, s. 398. ISBN 84-7658-078-9.
- ↑ a b c d Ascensión de un globo Montgolfier en Aranjuez. Museo Nacional del Prado. [dostęp 2020-04-13]. (hiszp. • ang.).
- ↑ Ascensión de un globo montgolfier en Aranjuez. Artehistoria. [dostęp 2020-04-11]. (hiszp. • ang.).
- ↑ Alfonso Pérez Sánchez: Ascensión de un globo Montgolfier en Aranjuez. W: El Arte europeo en la Corte de España durante el sigo XVIII. Manuel Jorge Aragoneses (red.). Madrid: Ministerio de Cultura, 1980, s. 54. ISBN 84-7483-059-1.
- ↑ Elevación de un globo ante la corte de Carlos IV. Museo de Bellas Artes de Bilbao. [dostęp 2020-04-13]. (hiszp.).
- ↑ Praca zbiorowa: Goya en las colecciones madrileñas. Wyd. 2. poprawione. Amigos del Museo del Prado, 1983, s. 120–121. ISBN 84-3009-033-9.