Złota Kamera (fr. Caméra d’Or) – nagroda przyznawana na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes dla najlepszego kinowego debiutu reżyserskiego przez osobne jury. Niekiedy poza nagrodą główną przyznawane jest także wyróżnienie specjalne[1].

Historia nagrody edytuj

Nagroda przyznawana jest od 1978. Ustanowił ją dyrektor generalny festiwalu, Gilles Jacob, w celu zachęcania debiutantów do realizacji kolejnych filmów kinowych. Początkowo, w latach 1978-1982, nagroda przyznawana była na podstawie głosowania krytyków filmowych goszczących na festiwalu. Jednakże ze względu na dużą liczbę filmów do obejrzenia w obrębie różnych festiwalowych sekcji postanowiono powołać osobne jury Złotej Kamery.

Niezależne międzynarodowe jury przyznaje nagrodę dla debiutanta, którego film prezentowany jest w ramach jednej z kilku festiwalowych sekcji (Selekcja Oficjalna, Międzynarodowy Tydzień Krytyki, Quinzaine des Réalisateurs)[2].

Wśród nagrodzonych debiutantów, którzy zrobili później wielką karierę i weszli na trwałe do historii kina wyróżnić można m.in. Jima Jarmuscha, Dżafara Panahiego, Mirę Nair, Jaco Van Dormaela czy Steve’a McQueena.

Jak dotychczas nagrodę główną zdobywały najczęściej filmy produkcji amerykańskiej i francuskiej (po 8 tytułów). Niestety żaden polski debiut reżyserski nie został wyróżniony tą nagrodą.

Laureaci Złotej Kamery edytuj

Rok Kraj Tytuł polski Tytuł oryginalny Reżyseria
1978   Alambrista! Alambrista! Robert M. Young
1979   Północne światła Northern Lights John Hanson i Rob Nilsson
1980   Historia Adriena Histoire d’Adrien Jean-Pierre Denis
1981   Desperado City Desperado City Vadim Glowna
1982   Śmierć trzydziestolatka Mourir à 30 ans Romain Goupil
1983   Księżniczka Adj király katonát Pál Erdőss
1984   Inaczej niż w raju Stranger Than Paradise Jim Jarmusch
1985   Oriana Oriana Fina Torres
1986   Czarne i białe Noir et blanc Claire Devers
1987   Robinsonada რობინზონიადა ანუ ჩემი ინგლისელი პაპა
Robinzoniada, anu chemi ingliseli Papa
Nana Dżordżadze
1988   Salaam Bombay! सलाम बॉम्बे!
Salaam Bombay!
Mira Nair
1989   Mój wiek XX Az én XX. századom Ildikó Enyedi
1990   Zamrzyj, umrzyj, zmartwychwstań! Замри, умри, воскресни!
Zamri, umri, woskriesni!
Witalij Kaniewski
1991   Toto bohater Toto le héros Jaco Van Dormael
1992   Mac Mac John Turturro
1993   Zapach zielonej papai Mùi đu đủ xanh Trần Anh Hùng
1994   Małe ugody z umarłymi Petits arrangements avec les morts Pascale Ferran
1995   Biały balonik بادکنک سفيد
Badkonake sefid
Jafar Panahi
1996   Miłosna serenada Love Serenade Shirley Barrett
1997   Suzaku 萌の朱雀
Moe no suzaku
Naomi Kawase
1998   Rozgrywka Slam Marc Levin
1999   Tron śmierci മരണസിംഹാസനം
Marana Simhasanam
Murali Nair
2000   Djomeh جمعه
Djomeh
Hassan Yektapanah
  Czas pijanych koni کاتێک بۆ مەستیی ئەسپەکان
Zamani barayé masti asbha
Bahman Ghobadi
2001   Atarnajuat, biegacz ᐊᑕᓈᕐᔪᐊᑦ
Atarnajuat
Zacharias Kunuk
2002   Nad brzegiem morza Bord de mer Julie Lopes-Curval
2003   Rekonstrukcja Reconstruction Christoffer Boe
2004   Or אור
Or
Keren Yedaya
2005   Ty i ja, i wszyscy, których znamy Me and You and Everyone We Know Miranda July
  Zapomniany kraj සුළඟ එනු පිණිස
Sulanga Enu Pinisa
Vimukthi Jayasundara
2006   12:08 na wschód od Bukaresztu A fost sau n-a fost? Corneliu Porumboiu
2007   Meduzy מדוזות
Meduzot
Szira Gefen i Etgar Keret
2008   Głód Hunger Steve McQueen
2009   Samson i Dalila Samson and Delilah Warwick Thornton
2010   Rok przestępny Año bisiesto Michael Rowe
2011   Akacje Las acacias Pablo Giorgelli
2012   Bestie z południowych krain Beasts of the Southern Wild Benh Zeitlin
2013   Ilo Ilo 爸媽不在家
Ilo Ilo
Anthony Chen
2014   Party Girl Party Girl Marie Amachoukeli, Claire Burger i Samuel Theis
2015   Ziemia i cień La tierra y la sombra César Augusto Acevedo
2016   W pogoni za marzeniami Divines Houda Benyamina
2017   Paryż i dziewczyna Jeune femme Léonor Serraille
2018   Dziewczyna Girl Lukas Dhont
2019   Nasze matki Nuestras madres César Díaz
2020
Festiwal odwołany z powodu pandemii koronawirusa.
2021   Murena Murina Antoneta Alamat Kusijanović
2022   War Pony War Pony Riley Keough i Gina Gammell
2023   W żółtym kokonie Bên trong vo kén vàng Phạm Thiên Ân

Laureaci Złotej Kamery - Wyróżnienia Specjalnego edytuj

Nieregularnie jury Złotej Kamery przyznawało, poza nagrodą główną, także wyróżnienia specjalne dla zasługujących na szczególną uwagę debiutów reżyserskich.

Rok Kraj Tytuł polski Tytuł oryginalny Reżyseria
1989   Narodziny പിറവി
Piravi
Shaji N. Karun
  Ostatnia droga Wallera Wallers letzter Gang Christian Wagner
1990   Czas sług Čas sluhů Irena Pavlásková
  Farendj Farendj Sabine Prenczina
1991   Dowód Proof Jocelyn Moorhouse
  Sam i ja Sam & Me Deepa Mehta
1993   Przyjaciółki Friends Elaine Proctor
1994   Pałac milczenia صمت القصور
Samt el qusur
Moufida Tlatli
1995   Tu mówi Denise Denise Calls Up Hal Salwen
1997   Życie Jezusa La vie de Jésus Bruno Dumont
2002   Japón Japón Carlos Reygadas
2003   Osama اُسامه
Osama
Siddiq Barmak
2004   Gorzki sen خواب تلخ
Khab-e talkh
Mohsen Amiryoussefi
  Uciec! 路程
Lu cheng
Yang Chao
2007   Control Control Anton Corbijn
2008   Wszyscy umrą, a ja nie Все умрут, а я останусь
Wsje umrut, a ja ostanus
Waleria Gaj Germanika
2009   Ajami עג'מי
Ajami
Scandar Copti i Jaron Szani
2022   Plan 75 プランななじゅうご
Plan 75
Chie Hayakawa

Przypisy edytuj

  1. Matthew Anderson: ‘Triangle of Sadness’ Wins the Palme D’Or at Cannes. "The New York Times", 28.05.2022. [dostęp 2022-09-20]. (ang.).
  2. 2007: The Camera d’Or Selection. Festival de Cannes. [dostęp 2019-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-03)]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj