Zamek w Krzywczach
Zamek w Krzywczach – wybudowany w pierwszej połowie XVII wieku przez rodzinę Kątskich[1][2].
 Baszta zamkowa, w której znajdowało się schronisko turystyczne, pocz. XX w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
zamek, forteca |
| Inwestor |
rodzina Kątskich |
| Rozpoczęcie budowy |
1639 r. |
| Zniszczono |
XIX w. |
| Pierwszy właściciel |
Kątski |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 48°41′58″N 26°06′14″E/48,699444 26,103889
| |
Położenie
edytujZamek znajduje się w centrum wsi Krzywcze na Podolu, na wierzchołku wzgórza dominującego nad okolicą, pomiędzy dwiema dolinkami, którymi płyną dopływy rzeki Cynanki[1].
Historia
edytuj
Prywatny zamek rodziny Kąckich zbudowany w 1639. Podczas powstania w 1648 r. zamek został zdobyty przez wojska Bohdana Chmielnickiego[1]. W 1672 r. opanowany przez Turków (nocował pod nim sułtan Mehmed IV)[1]. Następnie w 1675 roku odbił go Jan III Sobieski. W latach 1684–99 zamek służył jako baza wypadowa wojsk Koronny Polskiej biorących udział w wojnie z Turcją[3] i warownia blokująca leżący w odległości 40 km okupowany przez Turków Kamieniec Podolski. W tym czasie w 1687 roku w zamku odparła turecki atak jedna z polskich chorągwi.
Zamek był zamieszkany do połowy XIX wieku przez rodzinę Golejewskich, będącą właścicielami miejscowych dóbr. Po 1848 roku zamek przeszedł w ręce żydowskiej rodziny Seidmannów, którzy rozebrali go w drugiej połowie XIX w. na materiał budowlany[1]. Pozostałe dwie wieże ochroniono przed rozbiórką dzięki interwencji miłośników zabytków. Częściową rekonstrukcję rozpoczęto w czasach II RP, gdy umieszczono w jednej z wież schronisko turystyczne Podolskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego[4]. Kolejne rozbiórki prowadzono po 1946 roku. W 1990 roku odbudowano mur łączący dwie zachowane wieże.
Do chwili obecnej zachowały się jedynie dwie baszty ze strzelnicami i fragment murów[2].
Architektura
edytujZamek został wzniesiony na regularnym planie wydłużonego czworoboku - prostokąta z czterema trzykondygnacyjnymi basztami w narożnikach[2][3]. Boki miały długość 78 na 53 metry. We wschodniej kurtynie murów znajdowała się brama wjazdowa, rozebrana w 1946 r. w celu pozyskania materiałów budowlanych w związku z budową drogi[1].
Urodzeni
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Grzegorz Rąkowski: Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej: Podole. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2005, s. 212. books.google.pl. [dostęp 2013-11-15].
- ↑ a b c Aleksander Strojny, Krzysztof Bzowski, Artur Grossman: Ukraina zachodnia: tam szum Prutu, Czeremoszu.... Kraków: Wyd. Bezdroża, 2005, s. 305-6. ISBN 83-921981-6-6.
- ↑ a b Zbigniew Hauser: Dawne zapomniane polskie rezydencje na Ukrainie (III). nimoz.pl. [dostęp 2016-08-11].
- ↑ b. aut.. Podole zaprasza turystów. „Wschód. Lwów, Stanisławów, Tarnopol”. R. III (nr 88), s. 1-2, 30 czerwca 1938. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zamek w Krzywczach ros.
- Archiwalne widoki zamku w bibliotece Polona