Zdzisław Rachtan
Zdzisław Stefan Rachtan ps. Halny (ur. 9 marca 1924 w Starachowicach, zm. 26 stycznia 2014 w Warszawie[1]) – porucznik, żołnierz Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” i I batalionu 2 pp Leg. AK „Nurta”[2], kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
| |
 porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
od 1940 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 9 marca 1924 r. w Starachowicach-Wierzbniku w rodzinie Stefana i Jadwigi z d. Sułek. Od 1940 r. zaangażowany w konspirację w szeregach Narodowej Organizacji Wojskowej. Przyjął pseudonim „Halny”. Okupacyjne nazwisko „Zdzisław Drzazga”. W marcu 1943 r. włączony został do oddziału dywersyjnego NOW pod dowództwem chor. Tomasza Wagi „Sęka”, „Szorta”. Pełnił w nim funkcje dowódcy drużyny i zastępcy dowódcy plutonu. Odbył także szkolenie podoficerskie. W 1943 r. przeszedł cały szlak bojowy Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”.
Jeden z pomysłodawców i inicjatorów ufundowania odsłoniętej 15 września 1957 r. w miejscu dawnego obozu kapliczki Matki Boskiej Bolesnej na Wykusie – pierwszego w Polsce pomnika upamiętniającą poległych w walce o Ojczyznę żołnierzy Armii Krajowej. Jeden z założycieli i głównych działaczy ogólnopolskiego, niezależnego od ZBoWiD kombatanckiego Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”– „Nurt”[3].
Od 1991 Przewodniczący Kapituły policyjnej Honorowej Odznaki Zasługi im. mjr. Jana Piwnika „Ponurego”.
Został członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi 2010[4].
Honorowy obywatel Wąchocka i Starachowic (wrzesień 2012)[5]
W 2013 został laureatem XII edycji Nagrody IPN Kustosz Pamięci Narodowej[6].
Zmarł 16 stycznia 2014 i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie kwatera D 22 rząd 9 grób 1[7]
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 12988) – za walkę 29/30 sierpnia 1944 pod Lipnem i Chotowem
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 2014, pośmiertnie[8]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2006[9]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1995[10]
- Krzyż Walecznych (nr 32336) – za walkę 27 sierpnia 1944 pod Dziebałtowem
- Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie – 1995[11]
- Medal Wojska (4-krotnie)[12]
- Krzyż Armii Krajowej (nr 6113) – 1961
Przypisy edytuj
- ↑ Nie żyje Honorowy Obywatel Wąchocka żołnierz Armii Krajowej por. Zdzisław Rachtan – „Halny” [online], Kronika Wąchocka, 26 stycznia 2014 [dostęp 2014-01-26] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-01].
- ↑ Iwona Boratyn, Stworzył prawdziwe wojsko, „Słowo Ludu”, 18 czerwca 2004, s. 8, ISSN 0137-9275 [dostęp 2008-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-03].
- ↑ Marek Jedynak, Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”–„Nurt” [online].
- ↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16 maja 2010 [dostęp 2014-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-05].
- ↑ Zdzisław Rachtan Honorowym Obywatelem Starachowic [online], Internetowa Telewizja Ratusz, 11 września 2012 [dostęp 2013-01-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-27].
- ↑ Wręczenie nagród „Kustosz Pamięci Narodowej” – Warszawa, 22 maja 2013 [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2013-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-27].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna. [dostęp 2014-06-27]. (pol.).
- ↑ Krzyż Komandorski OOP dla Zdzisława Rachtana. prezydent.pl, 31 stycznia 2014. [dostęp 2014-02-01].
- ↑ M.P. z 2006 r. nr 62, poz. 646
- ↑ M.P. z 1996 r. nr 11, poz. 117 – pkt 160.
- ↑ M.P. z 1995 r. nr 15, poz. 178 – pkt 1.
- ↑ Polak (red.) 1999 ↓, s. 83.
Bibliografia edytuj
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Konspiracja 1939-1945. T. 5/I. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-98-6.
Linki zewnętrzne edytuj
- RACHTAN ZDZISŁAW – „Halny” [online], Środowisko Żołnierzy AK „Ponury-Nurt” [zarchiwizowane z adresu 2014-08-12].
- biogram i fotografie na stronie Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej