Zhao Yiman
Zhao Yiman (chiń. 赵一曼; pinyin Zhào Yīmàn; ur. 1905 w Yibin, zm. 1936 w Zhuhe) – chińska partyzantka, działaczka KPCh, bohaterka ruchu oporu przeciw japońskiej okupacji[1][2].
| |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Li Kuntai (李坤泰) |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1905 |
| Data i miejsce śmierci |
2 sierpnia 1936 |
| Przyczyna śmierci |
rozstrzelanie przez Japończyków |
| Zawód, zajęcie |
działaczka polityczna, |
| Alma Mater |
Uniwersytet Sun Jat-sena w Moskwie |
| Partia |
KPCh (od 1926) |
Życiorys
edytujUrodziła się w październiku 1905 roku pod imieniem Li Kuntai (李坤泰) w Yibin w Syczuanie[2][3]. Była siódmym dzieckiem Li Hongxu, który zginął podczas Rewolucji Xinhai (1911)[2]. Od 1926 uczyła się w gimnazjum żeńskim w Yibin, a po kilku miesiącach przyjęto ją do filii Akademii Whampoa w Wuhanie, gdzie była jedną z pierwszych kobiet[2][3].
Nabyła swoje przekonania ideowe podczas antykolonialnych demonstracji Ruchu 4 Maja (1919), zaś aktywnie uczestniczyła w Ruchu 30 Maja (1925) w Yibin[2]. Z rekomendacji Zheng Youzhi[2] w 1923 wstąpiła do Socjalistycznej Ligi Młodzieży Chin[1], a w 1926 została członkinią KPCh[3].
We wrześniu 1927 wyjechała do ZSRR, gdzie uczęszczała na Uniwersytet Sun Jat-sena w Moskwie[1]. Tam poznała Chen Dabanga i wyszła za mąż[2]. Po powrocie do kraju prowadziła działalność polityczną w Yichangu, Szanghaju i prowincji Jiangxi[3]. Po incydencie mukdeńskim (1931) została skierowana do zajętej przez japońskich okupantów Mandżurii; wtedy zmieniła imię i nazwisko obawiając się o bezpieczeństwo rodziny[3].
Od 1934 walczyła w oddziale partyzantów, w 1935 została wybrana komisarzem pułku[2]. Gdy w listopadzie 1935 jej oddział został otoczony przez przeciwnika, Zhao poderwała partyzantów do wyrwania się z okrążenia[1][4], lecz została ranna w boju i uwięziona przez Japończyków[3]. Z uwagi na pogarszający się stan zdrowia została przeniesiona do szpitala, gdzie przekonała pielęgniarkę Han Yongyi i ochroniarza Dong Xianxuna by pomogli jej uciec; jednakże została ponownie zatrzymana dwa dni później[2], a za pomoc jej również Dong Xianxun został uwięziony i zamordowany przez Japończyków[3]. 2 sierpnia 1936 Zhao Yiman zginęła przez rozstrzelanie w miejscowości Zhuhe[3].
Upamiętnienie
edytuj
W Chinach uchodzi za jedną z najbardziej znanych bohaterek walki narodowowyzwoleńczej. Już w 1946 roku jej imieniem nazwano ulicę w Harbinie[3]. Powstały o niej dwa filmy: z 1950 i 2005 roku[3]. W 2009 roku została zaliczona w poczet „100 bohaterów, który wnieśli szczególny wkład w powstanie Nowych Chin”[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Zhao Yiman: A National Heroine in Resistance against Japanese Aggression [online], All-China Women’s Federation, 2 sierpnia 2020 (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Zhu YingY., Zhao Yiman: a revolutionary mom [online], Shanghai Daily, 27 maja 2018 (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Они сражались за Родину: Чжао Имань [online], Международное радио Китая, 1 września 2020 [dostęp 2022-04-15] (ros.).
- ↑ Zhao ChenxiCh., Zhao Yiman, a National Heroine in the Anti-Japanese War [online], All-China Women’s Federation, 20 czerwca 2011 [zarchiwizowane z adresu 2015-05-26] (ang.).