Zlecenie (opowiadanie)

Zlecenie (oryg. fr. Le Message) – nowela Honoriusza Balzaka wydana po raz pierwszy w 1832. Wchodzi w skład Scen z życia prywatnego cyklu Komedia ludzka.

Zlecenie

Le Message

Autor	Honoriusz Balzac
Typ utworu	opowiadanie
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Francja
Język	francuski
Data wydania	1832
Pierwsze wydanie polskie
Przekład	Tadeusz Boy-Żeleński
poprzednia Córka Ewy następna Granatka

Czas powstania utworu

Zlecenie Balzac napisał w Paryżu w styczniu 1832 roku. Opowiadanie po raz pierwszy ukazało się w „Revue des Deux Mondes” z 15 lutego 1832 roku. Jeszcze w tym samym roku zostało wydane pod tytułem Le Conseil, wraz z opowiadaniem La Grande Bretèche w trzecim tomie Scen z życia prywatnego. W 1833 i 1839 roku Balzac umieścił je w pierwszym i drugim wydaniu Scen z życia prowincji. W pierwszym wydaniu Komedii ludzkiej w 1842 roku znalazło się w drugim tomie, ponownie wśród Scen z życia prywatnego.

Treść

Dwaj młodzi ludzie podróżują dyliżansem z Paryża do Moulins, siedząc na imperiałce (wierzch dyliżansu pocztowego lub omnibusu konnego z miejscami pasażerskimi). Po drodze rozmawiają o swoich kochankach. Jeden z nich ginie w podróży przygnieciony przez dyliżans. Przed śmiercią zleca towarzyszowi podróży, by odniósł korespondencję jego Julii (hrabinie de Montpersan) wraz z wiadomością o jego śmierci. Przybywszy do Montpersan narrator stara się możliwie delikatnie spełnić powierzoną mu misję. Hrabina wpada w rozpacz, nie pojawia się potem na obiedzie. Narrator wraz ze służbą znajduje ją rozpaczającą w ogrodowej szopie. W nocy hrabina prosi narratora o opowiedzenie ostatnich chwil życia ukochanego i odbiera pakiet swojej korespondencji. Spostrzegłszy, że jej posłaniec nie ma za co wrócić do Paryża, powierza mu zadanie do wykonania w Paryżu wraz z pieniędzmi na podróż.

Osoby występujące w utworze

• hrabina de Montpersan – jej kochanek nazywa ją „Julią”. Ma około trzydziestu lat.
• narrator – młody, niedoświadczony i niezbyt zamożny człowiek, stawiający pierwsze kroki w życiu.

Cechy utworu

Nowela wymyka się w pewnym sensie opowiadającemu. Połączona w pewnym momencie z La Grande Bretèche, aby zilustrować Radę (Le Conseil) daną w przypadku zdrady, nie jest w stanie przekonać słuchacza. Nic mniej nie przypomina opowieści z morałem mówi „właścicielka gospody” (pierwsza komentatorka utworu), a „młoda grubaska” dodaje: morał z tej historii taki, że nie powinniśmy podróżować na imperiałce. Narrator Le Conseil nazywa tę opowieść przerażającą tragedią domową. Ponieważ nic nie dzieje się w finale, nic nie jest ostatecznie powiedziane, utwór może być odczytywany wieloznacznie jako opowieść o pragnieniu opowiadania, o pragnieniu miłości, o pragnieniu w ogóle.

Bibliografia

• Franc Schuerewegen: Le Message. [w:] Balzac. La Comédie humaine. Edition critique en ligne. [on-line]. [dostęp 2012-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-12)]. (fr.).
• Honoriusz Balzac: Komedia ludzka. T. 3. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1957. Brak numerów stron w książce
• André Maurois: Prometeusz, czyli życie Balzaka. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1970. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Zlecenie w wydaniach zbiorowych w bibliotece Polona