Zofia Grzyb
Zofia Grzyb (ur. 18 sierpnia 1928 w Radomiu[1]) – polska robotnica i polityk, członkini Biura Politycznego KC PZPR w latach 1981–1986.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
18 sierpnia 1928 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
robotnik, polityk PZPR |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Od 10 maja 1951 do 20 października 1952 roku sprawowała funkcję sekretarza w Zarządzie Okręgowym Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Spożywczego w Radomiu. Od 21 października 1952 do 10 maja 1955 roku pracowała w Zakładach Metalowych „Łucznik” im. Gen. Waltera, następnie od 23 maja 1955 do 30 kwietnia 1985 roku była obuwniczą-brygadzistką produkcji w Radomskich Zakładach Przemysłu Skórzanego (RZPS) „Radoskór”[1][2].
W listopadzie 1947 roku przystąpiła do Polskiej Partii Robotniczej, do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) przystąpiła 15 grudnia 1948 roku. W latach 1948–1949 przynależała do Związku Młodzieży Polskiej[1]. W 1953 roku została członkinią Komitetu Miejskiego PZPR w Radomiu[3].
Od 15 lutego 1980 roku do 29 stycznia 1990 roku należała do Komitetu Centralnego PZPR[1], w tym od 19 lipca 1981 do 2 lipca 1986 roku znajdowała się w składzie Biura Politycznego KC PZPR[1]. Podobnie jak wybrani do Biura Politycznego KC Jerzy Romanik, Jan Łabęcki i Albin Siwak miała pochodzenie robotnicze[4]. Do PZPR przynależała aż do rozwiązania partii w 1990 roku[5].
W Biurze Politycznym KC pełniła głównie funkcję dekoratywną, jako tzw. przedstawicielka klasy robotniczej i inteligencji pracującej[6]. Zdaniem Wojciecha Jaruzelskiego, Grzyb wraz z Romanikiem, Łabęckim i Siwakiem mieli przybliżać kierownictwu politycznemu problemy życia codziennego[4].
Przez krótki czas była członkinią Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”[1][7]. Podczas IV plenarnego posiedzenia KC PZPR, odbywającego się od 16 do 18 października 1981 roku podjęła samokrytykę i odcięła się od związku zawodowego[8].
Była członkinią komisji Grabskiego, zajmującej się oceną działalności Edwarda Gierka jako I sekretarza PZPR. Zasłynęła nazwaniem Gierka pierwszym człowiekiem w kraju, który zawiódł Polaków[9].
Choć była przedstawiana jako reprezentantka wszystkich Polek, w społeczeństwie nie cieszyła się poważaniem oraz była postrzegana jako osoba, która nie jest w stanie czegokolwiek zmienić w funkcjonowaniu systemu społecznego Polski. Była żartobliwie nazywana „Grzybową z kanapkami”, co miało sugerować, że jej rola w Biurze Politycznym ogranicza się do przygotowywania posiłków dla obradujących polityków[9].
Odznaczenia edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2023-01-25].
- ↑ Niewiński 2014 ↓, s. 284.
- ↑ Jarska i Perkowski 2016 ↓, s. 235.
- ↑ a b Gasztold 2019 ↓, s. 226.
- ↑ Kazimierski 2012 ↓, s. 345.
- ↑ Szumiło 2016 ↓, s. 197.
- ↑ Gasztold 2019 ↓, s. 458.
- ↑ Gasztold 2019 ↓, s. 498.
- ↑ a b Chłosta-Sikorska 2016 ↓, s. 406.
- ↑ Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 1 (107), styczeń-marzec 1984, str. 116
- ↑ Życie Partii, nr 11, 22 maja 1985, s. 21
- ↑ VII Plenum KC PZPR. Warszawa: Książka i Wiedza, 1988, s. 8.
Bibliografia edytuj
- Agnieszka Chłosta-Sikorska: Polityczne uczestnictwo kobiet w zjazdach Polskiej zjednoczonej Partii robotniczej z lat 1980–1986. zarys problematyki. W: Teresa Kulak, Małgorzata Dajnowicz (red.): Drogi kobiet do polityki (na przestrzeni XVIII–XXI wieku). Wrocław: Komisja Historii Kobiet Komitetu Nauk Historycznych PAN, 2016. ISBN 978-83-946166-2-5.
- Przemysław Gasztold: Towarzysze z betonu. Dogmatyzm w PZPR 1980–1990. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019. ISBN 978-83-8098-865-1.
- Natalia Jarska, Piotr Perkowski. Droga do władzy? Kobiety w PZPR 1948–1989. „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2016.
- Jakub Kazimierski. Stosunki pomiędzy NSZZ „Solidarność” a PZPR w zakładach pracy województwa katowickiego jesienią 1981 roku. „Pamięć i Sprawiedliwość”, 2012.
- Kamil Niewiński. Geneza i pozycja ustrojowa Trybunału Stanu w PRL. „Miscellanea Historico-Iuridica”. 12, 2014.
- Mirosław Szumiło. Kobiety w kadrze kierowniczej centralnego aparatu partyjnego PPR i PZPR. „Teka Komisji Historycznej”, 2016.
- VII Plenum KC PZPR. Warszawa: Książka i Wiedza, 1988.