Zofia Kosturkiewicz
Zofia Maria Kosturkiewicz, z d. Lipińska[3] (ur. 26 sierpnia 1928 w Grabinie na Wołyniu[4], zm. 29 października 2021)[2] – polska profesor nauk chemicznych, specjalizująca się w krystalografii[2][1], twórczyni poznańskiej szkoły krystalografii[2].
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
26 sierpnia 1928 |
Data śmierci | |
profesor nauk chemicznych | |
Specjalność: krystalochemia organiczna, krystalografia[1] | |
Doktorat |
1960[2] |
Habilitacja |
1969[2] |
Profesura | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodziła się na Wołyniu. Po napaści ZSRR na Polskę w 1939 r. wraz z rodziną zamieszkała na Kielecczyźnie, gdzie była uczennicą tajnego gimnazjum oraz działała jako łączniczka AK. Po wojnie była uczennicą II Liceum Ogólnokształcącego im. gen. Zamoyskiej w Poznaniu, a po zdaniu matury w 1947 r. podjęła studia chemiczne na Uniwersytecie Poznańskim (obecnie Uniwersytet im. Adama Mickiewicza). Pracę magisterską pt. „Badania nad przebudową łańcucha bocznego cynchoniny” przygotowaną pod kierunkiem prof. Jerzego Suszki obroniła w 1951 r., pracując już jako zastępca asystenta w Katedrze Chemii Organicznej. W 1960 r. na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii UAM obroniła rozprawę doktorską pt. „Konfiguracja alkaloidów chinowych”. Jej promotorem był również prof. Suszko. W 1969 r. uzyskała stopień doktora habilitowanego za pracę pt. „Konformacja cząsteczek i geometria wiązań wodorowych w kryształach organicznych”[2]. W 1978 r. nadano jej tytuł profesora nadzwyczajnego w zakresie nauk chemicznych[2][1], a w 1987 r. otrzymała tytuł profesora zwyczajnego[2]. W latach 1973–1978 była wicedyrektorem Instytutu Chemii UAM[4].
Pracowała w zorganizowanej przez siebie Pracowni, następnie Zakładzie Krystalografii na Wydziale Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, od 1961 do przejścia na emeryturę w 1998 była kierownikiem tej jednostki[3][5]. Była pionierem badań krystalograficznych w Poznaniu; jako pierwsza w Polsce zajęła się krystalografią związków organicznych, m.in. białek i kwasów nukleinowych[2].
Była członkiem Komitetu Krystalografii Polskiej Akademii Nauk[1].
W 1955 poślubiła Andrzeja Kosturkiewicza[5].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Krzyż Armii Krajowej[2]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[2]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej[2]
- Nagroda Polskiego Towarzystwa Krystalograficznego (2018)[6]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Prof. zw. dr hab. Zofia Maria Kosturkiewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-11-04] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Mariusz Jaskólski, Zmarła śp. prof. dr hab. Zofia Kosturkiewicz [online], Wydział Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 30 października 2021 [dostęp 2021-11-04] .
- ↑ a b Zofia Kosturkiewicz: Krystalografia w Polsce (nota biograficzna). [w:] Wiadomości Chemiczne, nr 5-6 (68) [on-line]. bibliotekachojnice.pl, 2014. s. 358. [dostęp 2021-11-06]. (pol.).
- ↑ a b Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny, tom II: H–Ł (redaktor naukowy Janusz Kapuścik, redaktor tomu Marek Halawa), Warszawa 1999, s. 435.
- ↑ a b Mariusz Jaskólski Kosturkiewicz Zofia. Prof. dr hab. – chemik, w: Luminarze nauki Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1919–2019, wyd. naukowe UAM, Poznań 2019, s. 305-307
- ↑ Nagroda Towarzystwa 2018