Lorysa zielonogłowa
Lorysa zielonogłowa[4] (Trichoglossus chlorolepidotus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae), zamieszkujący wschodnią Australię. Nie jest zagrożony wyginięciem[3].
| Trichoglossus chlorolepidotus[1] | |||
| (Kuhl, 1820) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
lorysa zielonogłowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten po raz pierwszy został opisany naukowo przez niemieckiego przyrodnika Heinricha Kuhla w 1820 r. Autor nadał mu nazwę Psittacus chlorolepidotus[2]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza lorysę zielonogłową w rodzaju Trichoglossus. Nie wyróżnia się podgatunków[5].
Zasięg występowania edytuj
Lorysy zielonogłowe zamieszkują północno-wschodnią i wschodnią Australię od miejscowości Cooktown (północny Queensland) na południe po region Illawarra (wschodnia Nowa Południowa Walia). Gatunek został introdukowany w Melbourne[6].
Morfologia edytuj
Ptaki te mierzą około 23 cm długości oraz ważą 75–95 g. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W ubarwieniu przeważa zielony. Szyja, płaszcz, pierś i boki ciała są przepasane na żółto. Pokrywy podskrzydłowe są pomarańczowoczerwone. Dziób jest czerwony. Oczy są pomarańczowożółte, a wokół nich ciemnoszary pierścień[6][7]. Nogi są szarobrązowe. Młode osobniki wyglądają podobnie do dorosłych, lecz z mniejszą ilością żółtego i krótszym ogonem, a dziób mają bardziej brązowy[7].
W niewoli odhodowano mutacje barwne[7].
Ekologia i zachowanie edytuj
Lorysy zielonogłowe zamieszkują tereny do 600 m n.p.m. Zasiedlają przybrzeżne lasy (w tym eukaliptusowe), a także sady[6], parki i ogrody[7]. Przemieszczają się w dużych i głośnych stadach. Często towarzyszą lorysom niebieskobrzuchym (Trichoglossus moluccanus). Zdarzają się przypadki krzyżowania się tych dwóch gatunków[6]. Ptaki te przemieszczają się szybkim lotem po prostej drodze. Żywią się głównie nektarem i pyłkiem kwiatów[7]. Często żerują między innymi na banksjach (Banksia), kuflikach (Callistemon), melaleukach (Melaleuca), Tristania i eukaliptusach (Eucalyptus)[8]. W skład ich diety wchodzą również kwiaty, owoce, nasiona, owady i ich larwy. Pojawiają się też na uprawach sorga i kukurydzy, powodując szkody, dlatego uznawane są za szkodniki[7].
Lęgi edytuj
Lęgi lorys zostały odnotowane przez większą część roku z wyjątkiem marca i kwietnia. Gniazdują wysoko w dziuplach drzew. Samica składa tam zazwyczaj dwa białe jaja (rzadziej trzy) i wysiaduje je przez około 25 dni[7] (inne źródło: 22 dni[6]). Samce spędzają czas w gnieździe, ale nie uczestniczą w wysiadywaniu jaj. Oboje rodzice karmią młode, które opuszczają dziuplę w wieku 6–8 tygodni[7].
Status i zagrożenia edytuj
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) nieprzerwanie od 1988 r. uznaje lorysę zielonogłową za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Organizacja BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny ze względu na brak istotnych zagrożeń[3][9]. Gatunek jest wymieniony w II załączniku CITES[10].
Przypisy edytuj
- ↑ Trichoglossus chlorolepidotus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Avibase – Światowa baza danych ptaków: lorysa zielonogłowa Trichoglossus chlorolepidotus (Kuhl, 1820). [dostęp 2021-07-13]. (ang.).
- ↑ a b c Trichoglossus chlorolepidotus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Loriini Selby, 1836 (Wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-13].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-07-13]. (ang.).
- ↑ a b c d e Scaly-breasted Lorikeet (Trichoglossus chlorolepidotus), [w:] Parrot Encyclopedia [online], World Parrot Trust [dostęp 2021-07-13].
- ↑ a b c d e f g h Scaly-breasted Lorikeets aka Green Lorikeets, Green and Yellow Lorikeets, [w:] Beauty of Birds [online], Avianweb LLC [dostęp 2021-07-13].
- ↑ Christine E. Cannon, The Diet of Lorikeets Trichoglossus Spp in the Queensland-New South Wales Border Region, „Emu – Austral Ornithology”, 84 (1), 1984, s. 16–22, DOI: 10.1071/MU9840016.
- ↑ Species factsheet: Trichoglossus chlorolepidotus [online], BirdLife International, 2021 [dostęp 2021-07-13].
- ↑ Trichoglossus chlorolepidotus, [w:] Species+ [online], UNEP-WCMC, CITES Secretariat [dostęp 2021-07-13].
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).