Systemy ustrojowe w poszczególnych państwach

lista w projekcie Wikimedia
Formy rządów na świecie

     Republiki prezydenckie

     Republiki półprezydenckie

     Republiki parlamentarne z prezydencją wykonawczą zależą od władzy ustawodawczej

     Republiki parlamentarne

     Parlamentarne monarchie konstytucyjne, w których monarcha nie sprawuje osobiście władzy (z wyjątkiem być może władzy rezerwowej)

     Monarchie konstytucyjne podwójnego systemu, w których monarcha osobiście sprawuje władzę (często obok słabego parlamentu)

     Monarchie absolutne

     System monopartyjny

     Kraje, w których przepisy konstytucyjne dotyczące rządu zostały zawieszone (np. dyktatury wojskowe)

     Kraje, które nie pasują do powyższych kryteriów (np. w formie przejściowej)

     Brak rządu

Europa edytuj

Państwa edytuj

Nazwa państwa Głowa państwa Forma rządów System rządów Reżim polityczny Ustrój terytorialny Więcej o ustroju
  Albania prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Andora współksiążęta francuski
i episkopalny
monarchia konstytucyjna parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Austria prezydent republika kanclerski demokracja federacja (więcej)
  Belgia król dziedziczna monarchia konstytucyjna parlamentarny demokracja federacja (więcej)
  Białoruś prezydent republika semiprezydencki demokracja[1] (konstytucyjnie)
autorytaryzm (praktycznie)
państwo unitarne (więcej)
  Bośnia i Hercegowina prezydium (prezydencja kolektywna) republika semiprezydencki demokracja federacja (więcej)
  Bułgaria prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Chorwacja prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Czarnogóra prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Czechy prezydent[2] republika[3] parlamentarny[3] demokracja[4] państwo unitarne[4] (więcej)
  Dania królowa dziedziczna monarchia konstytucyjna parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Estonia prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Finlandia prezydent republika semiprezydencki demokracja państwo unitarne (więcej)
  Francja prezydent republika semiprezydencki demokracja państwo unitarne (więcej)
  Grecja prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Hiszpania król dziedziczna monarchia parlamentarna parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Holandia król dziedziczna Monarchia konstytucyjna parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Irlandia prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Islandia prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Liechtenstein książę dziedziczna monarchia konstytucyjna parlamentarny z silną pozycją głowy państwa demokracja państwo unitarne (więcej)
  Litwa prezydent[5] republika[6] parlamentarny[7] demokracja[6] państwo unitarne[8] (więcej)
  Luksemburg wielki książę dziedziczna monarchia konstytucyjna parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Łotwa prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Macedonia Północna prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Malta prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Mołdawia prezydent republika parlamentarny demokracja nieustabilizowana państwo unitarne (więcej)
  Monako książę dziedziczna monarchia konstytucyjna parlamentarny z silną pozycją głowy państwa demokracja państwo unitarne (więcej)
  Niemcy prezydent republika kanclerski demokracja federacja[9] (więcej)
  Norwegia król dziedziczna monarchia konstytucyjna parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Polska prezydent[10] republika[11] parlamentarny[12] demokracja[13] państwo unitarne[14] (więcej)
  Portugalia prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Rosja prezydent[15] republika semiprezydencki[16] demokracja (konstytucyjnie)[17], autorytaryzm (praktycznie) federacja[18] (więcej)
  Rumunia prezydent republika semiprezydencki demokracja państwo unitarne (więcej)
  San Marino kapitanowie regenci republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Serbia prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Słowacja prezydent[19] republika[20] parlamentarny[20] demokracja[21] państwo unitarne[22] (więcej)
  Słowenia prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Szwajcaria prezydent republika parlamentarno-komitetowy demokracja federacja (więcej)
  Szwecja król dziedziczna monarchia konstytucyjna parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Ukraina prezydent republika semiprezydencki demokracja

nieustabilizowana

państwo unitarne (więcej)
  Watykan papież elekcyjna monarchia absolutna teokracja państwo unitarne (więcej)
  Węgry prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Wielka Brytania król lub królowa dziedziczna monarchia parlamentarna system gabinetowo-parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)
  Włochy prezydent republika parlamentarny demokracja państwo unitarne (więcej)

Terytoria zależne edytuj

Afryka edytuj

Państwa edytuj

Lp. Państwo Ustrój polityczny Więcej o ustroju
1   Algieria republika Ustrój polityczny Algierii
2   Angola republika Ustrój polityczny Angoli
3   Benin republika Ustrój polityczny Beninu
4   Botswana republika Ustrój polityczny Botswany
5   Burkina Faso republika Ustrój polityczny Burkina Faso
6   Burundi republika Ustrój polityczny Burundi
7   Czad republika Ustrój polityczny Czadu
8   Demokratyczna Republika Konga republika Ustrój polityczny Demokratycznej Republiki Konga
9   Dżibuti republika Ustrój polityczny Dżibuti
10   Egipt republika Ustrój polityczny Egiptu
11   Erytrea przejściowy (republika) Ustrój polityczny Erytrei
12   Etiopia republika federalna Ustrój polityczny Etiopii
13   Gabon republika Ustrój polityczny Gabonu
14   Gambia republika Ustrój polityczny Gambii
15   Ghana republika Ustrój polityczny Ghany
16   Gwinea republika Ustrój polityczny Gwinei
17   Gwinea Bissau republika Ustrój polityczny Gwinei Bissau
18   Gwinea Równikowa republika Ustrój polityczny Gwinei Równikowej
19   Kamerun republika Ustrój polityczny Kamerunu
20   Kenia republika Ustrój polityczny Kenii
21   Komory republika Ustrój polityczny Komorów
22   Kongo republika Ustrój polityczny Konga
23   Lesotho monarchia konstytucyjna Ustrój polityczny Lesotho
24   Liberia republika Ustrój polityczny Liberii
25   Libia republika Ustrój polityczny Libii
26   Madagaskar republika Ustrój polityczny Madagaskaru
27   Malawi republika Ustrój polityczny Malawi
28   Mali republika Ustrój polityczny Mali
29   Maroko monarchia konstytucyjna Ustrój polityczny Maroka
30   Mauretania republika Ustrój polityczny Mauretanii
31   Mauritius republika Ustrój polityczny Mauritiusa
32   Mozambik republika Ustrój polityczny Mozambiku
33   Namibia republika Ustrój polityczny Namibii
34   Niger republika Ustrój polityczny Nigru
35   Nigeria republika federalna Ustrój polityczny Nigerii
36   Południowa Afryka republika Ustrój polityczny Republiki Południowej Afryki
37   Republika Środkowoafrykańska republika Ustrój polityczny Republiki Środkowoafrykańskiej
38   Republika Zielonego Przylądka republika Ustrój polityczny Republiki Zielonego Przylądka
39   Rwanda republika Ustrój polityczny Rwandy
40   Senegal republika Ustrój polityczny Senegalu
41   Seszele republika Ustrój polityczny Seszeli
42   Sierra Leone republika Ustrój polityczny Sierra Leone
43   Somalia republika Ustrój polityczny Somalii
44   Eswatini monarchia absolutna Ustrój polityczny Eswatini
45   Sudan republika Ustrój polityczny Sudanu
46   Sudan Południowy republika Ustrój polityczny Sudanu Południowego
47   Tanzania republika federacyjna Ustrój polityczny Tanzanii
48   Togo republika Ustrój polityczny Togo
49   Tunezja republika Ustrój polityczny Tunezji
50   Uganda republika Ustrój polityczny Ugandy
51   Wybrzeże Kości Słoniowej republika Ustrój polityczny Wybrzeża Kości Słoniowej
52   Wyspy Świętego Tomasza i Książęca republika Ustrój polityczny Wysp Świętego Tomasza i Książęcej
53   Zambia republika Ustrój polityczny Zambia
54   Zimbabwe republika Ustrój polityczny Zimbabwe

Terytoria zależne edytuj

Lp. Terytorium Status Więcej o ustroju
1   Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego terytorium zależne Wielkiej Brytanii Ustrój polityczny BTOI
2   Madera terytorium autonomiczne Portugalii Ustrój polityczny Madery
3   Majotta zbiorowość zamorska Francji Ustrój polityczny Madery
4 Reunion departament zamorski Francji Ustrój polityczny Reunionu
5   Sahara Zachodnia republika prezydencka Ustrój polityczny Sahary Zachodniej
6   Somaliland republika Ustrój polityczny Somalilandu
7   Święta Helena terytorium zależne Wielkiej Brytanii Ustrój polityczny Świętej Heleny

Ameryka Południowa edytuj

Państwa edytuj

Lp. Państwo Ustrój polityczny Więcej o ustroju
1   Argentyna republika Ustrój polityczny Argentyny
2   Brazylia republika federalna Ustrój polityczny Brazylii
3   Boliwia republika Ustrój polityczny Boliwii
4   Chile republika Ustrój polityczny Chile
5   Ekwador republika Ustrój polityczny Ekwadoru
6   Gujana republika Ustrój polityczny Gujany
7   Kolumbia republika Ustrój polityczny Kolumbii
8   Paragwaj republika Ustrój polityczny Paragwaju
9   Peru republika Ustrój polityczny Peru
10   Surinam republika Ustrój polityczny Surinamu
11   Urugwaj republika Ustrój polityczny Urugwaju
12   Wenezuela republika Ustrój polityczny Wenezueli

Terytoria zależne edytuj

Lp. Terytorium Status Więcej o ustroju
1   Gujana Francuska departament zamorski Ustrój polityczny Gujany Francuskiej
2   Falklandy terytorium zależne Wielkiej Brytanii Ustrój polityczny Falkland

Ameryka Północna edytuj

Państwa edytuj

Terytoria zależne edytuj

Azja edytuj

Państwo Model ustrojowy Reżim polityczny Więcej o ustroju
  Afganistan republika islamska kraj niestabilny politycznie i administracyjnie; trwa proces
pokojowy pod nadzorem sił międzynarodowych
(więcej)
  Arabia Saudyjska dziedziczna monarchia absolutyzm (więcej)
  Armenia republika; model parlamentarny demokracja nieustabilizowana (więcej)
  Azerbejdżan republika; model parlamentarny
z silną pozycją prezydenta
standardy demokracji nie są respektowane;
koncentracja władzy w rękach prezydenta
(więcej)
  Bahrajn dziedziczna monarchia konstytucyjna absolutyzm (więcej)
  Bangladesz republika ludowa; model parlamentarny standardy demokracji nie są respektowane; system władzy
ograniczony konfliktem polityczno-religijnym pomiędzy
islamistami a zwolennikami świeckiego modelu państwa
(więcej)
  Brunei dziedziczny sułtanat konstytucyjny absolutyzm (więcej)
  Chiny republika ludowo-demokratyczna;
ustrój komunistyczny
autorytaryzm (więcej)
  Cypr republika; model prezydencki demokracja (więcej)
  Filipiny republika; model prezydencki standardy demokracji nie są respektowane; system władzy
ograniczony działalnością ekstremistów islamskich na
południu kraju
(więcej)
  Gruzja republika; model prezydencki ewolucja w kierunku demokracji (więcej)
  Indie republika; model parlamentarny demokracja (więcej)
  Indonezja republika; model prezydencki standardy demokracji nie są respektowane (więcej)
  Irak tymczasowe organy władzy kraj niestabilny politycznie i administracyjnie; dotychczasowe
struktury państwa zostały rozwiązane; kształtowanie nowych
organów władzy odbywa się pod nadzorem sił międzynarodowych
(więcej)
  Iran republika islamska; model teokratyczny teokracja (więcej)
  Mjanma republika federalna; model dyktatorski dyktaturalny system prezydencki (więcej)

Australia i Oceania edytuj

Państwa edytuj

Terytoria zależne edytuj

Ustroje historyczne edytuj

Przypisy edytuj

  1. Według art. 1 Konstytucji Republiki Białorusi.
  2. Art. 54 ust. 1 Konstytucji Republiki Czeskiej.
  3. a b Bogusław Jagusiak: Systemy polityczne państw sąsiedzkich Polski. Warszawa: Difin SA, 2011, s. 73. ISBN 978-83-7641-421-8.
  4. a b Art. 1 Konstytucji Republiki Czeskiej.
  5. Art. 77 Konstytucji Republiki Litewskiej.
  6. a b Art. 1 Konstytucji Republiki Litewskiej.
  7. Bogusław Jagusiak: Systemy polityczne państw sąsiedzkich Polski. Warszawa: Difin SA, 2011, s. 110. ISBN 978-83-7641-421-8.
  8. Art. 10 Konstytucji Republiki Litewskiej.
  9. Art. 20 ust. 1 Ustawy Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec.
  10. Art. 126 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  11. Wiesław Skrzydło: Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r. Wyd. 5. Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2008, s. 55. ISBN 978-83-7526-573-6.
  12. Wiesław Skrzydło: Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r. Wyd. 5. Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2008, s. 69. ISBN 978-83-7526-573-6.
  13. Art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  14. Art. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
  15. Art. 80 ust. 1 Konstytucji Federacji Rosyjskiej.
  16. Bogusław Jagusiak: Systemy polityczne państw sąsiedzkich Polski. Warszawa: Difin SA, 2011, s. 129. ISBN 978-83-7641-421-8.
  17. name="art1konstytucjirosji">Art. 1 ust. 1 Konstytucji Federacji Rosyjskiej.
  18. Art. 1 ust. 1 Konstytucji Federacji Rosyjskiej.
  19. Art. 101 ust. 1 Konstytucji Republiki Słowackiej.
  20. a b Bogusław Jagusiak: Systemy polityczne państw sąsiedzkich Polski. Warszawa: Difin SA, 2011, s. 91. ISBN 978-83-7641-421-8.
  21. Art. 1 ust. 1 Konstytucji Republiki Słowackiej.
  22. Art. 3 ust. 1 Konstytucji Republiki Słowackiej.