VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

konkurs muzyczny

VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również VII Konkurs Chopinowski) – 7. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która rozpoczęła się 21 lutego 1965 w Warszawie. Organizatorem konkursu było Towarzystwo im. Fryderyka Chopina[1].

VII Konkurs Chopinowski
VII International Fryderyk Chopin Piano Competition
Pełna nazwa

VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

Termin

21 lutego – 16 marca 1965

Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Obiekt

Filharmonia Narodowa

Organizator

Towarzystwo im. Fryderyka Chopina

Tematyka

muzyka poważna

Charakterystyka konkursu edytuj

 
Zwyciężczyni konkursu, Argentynka Martha Argerich

Wzięło w nim udział 76 pianistów z 29 krajów[2], w tym 7 Polaków[3][a]. W lutym 1964 przeprowadzono eliminacje krajowe do wyłonienia polskiej ekipy narodowej, w których wzięło udział 24 pianistów[5]. Najmłodszą uczestniczką była osiemnastoletnia Jugosłowianka Zora Mihailović[3]. Konkurs odbył się w dniach 21 lutego–16 marca 1965[6]. Był on (po raz pierwszy) czterostopniowy: składał się z trzech etapów oraz finału. Zwyciężyła Argentynka Martha Argerich[7], nazywana przydomkiem „czarnej pantery fortepianu”[6]. Swój pierwszy występ rozpoczęła dość nietypowo, bo ucieczką sprzed wejścia na estradę[6]. Jej tempo gry krytycy muzyczni określali jako „rakietowe”, a sposób gry przyrównywano do interpretacji Vladimira Horowitza[6].

Wśród nagrodzonych i wyróżnionych było czworo pianistów z Ameryki Łacińskiej. Był to wielki sukces nowojorskiej profesor Rosiny Lhévinne, której aż pięcioro uczniów znalazło się w gronie nagrodzonych i laureatów[6].

W pamięci uczestników konkursu pozostał fakt szalejącej w Warszawie w tym okresie grypy, która zebrała żniwo zarówno wśród młodych pianistów jak i jurorów[6], co było powodem zmiany terminu następnego konkursu.

Można dodać, że pianiści występowali łącznie 130 razy w ramach trzech etapów i finału (wykonali muzykę Fryderyka Chopina w czasie łącznym około 90 godzin). Jurorzy podczas 32 przesłuchań postawili ponad 4500 ocen. Trzeba zaznaczyć, że komisja regulaminowa konkursu wprowadziła po raz pierwszy do programu, do grupy polonezów Andante spianato i Wielkiego Poloneza Es-dur op. 22 w wersji solowej[1].

Kalendarium edytuj

  Kalendarz konkursu
Faza konkursu Data
Luty Marzec
21. 22.[8] 23.[9] 24. 25.[10] 26. 27.[11] 28. 1.[12] 2.[13] 3.[14] 4. 5.[15] 6.[16] 7. 8.[17] 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.[18]
Koncert inauguracyjny
I etap
II etap
III etap
Finał
Koncert laureatów

Jury edytuj

Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie[6][b]:

  Skład jury
Lp. Juror Kraj Funkcja
1. Zbigniew Drzewiecki   Polska przewodniczący jury
2. Jakow Flier   ZSRR wiceprzewodniczący jury
3. Arthur Hedley   Wielka Brytania wiceprzewodniczący jury
4. Jan Hoffman   Polska sekretarz jury
5. Jan Ekier   Polska członek jury
6. Pál Kadosa   Węgry członek jury
7. Eugene List   Stany Zjednoczone członek jury
8. Ivo Maček   Jugosławia członek jury
9. Nikita Magaloff   Szwajcaria członek jury
10. Timo Mikkilä   Finlandia członek jury
11. Vlado Perlemuter   Francja członek jury
12. František Rauch   Czechosłowacja członek jury
13. Renzo Silvestri   Włochy członek jury
14. Weselin Stojanow   Bułgaria członek jury
15. Magda Tagliaferro   Brazylia członek jury
16. Sigismund Toduță[c]   Rumunia członek jury
17. Margerita Trombini-Kazuro   Polska członek jury
18. Amadeus Webersinke   NRD członek jury
19. Maria Wiłkomirska   Polska członek jury
20. Bolesław Woytowicz   Polska członek jury
21. Jerzy Żurawlew   Polska członek jury

Jeden z członków zespołu jury prof. Jan Ekier tak scharakteryzował VII Konkurs Chopinowski w wywiadzie jakiego udzielił dla czasopisma Dziennik Łódzki[19]:

Na poziom konkursu składa się kilka czynników. A więc po pierwsze poziom wykonawczy kandydatów. W VII Konkursie dopisał on w nadzwyczajnej mierze. Mogę śmiało powiedzieć, że tak licznego zestawu talentów nie było w żadnym z dotychczasowych konkursów. Spotkałem się ze zdaniem jurorów zagranicznych, że tak wysokiego poziomu pianistycznego kandydatów nie spotkali również na konkursach zagranicznych. Ten element dopisał więc znakomicie. Drugim czynnikiem wpływającym na atmosferę konkursu jest stopień zainteresowania publiczności. Takiej frekwencji, i to już od pierwszego etapu, nie zanotowano dotychczas chyba nigdzie. Warszawska publiczność przejawiała nie tylko wielkie zainteresowanie przesłuchaniami, ale również okazywała wielką życzliwość uczestnikom, i to nie tylko najlepszym, ale i tym słabszym. Bardzo istotnym dla poziomu konkursu momentem jest regulamin. Ponieważ jestem jednym z twórców regulaminu, obowiązującego w tym roku, oceniam go z punktu widzenia praktyki. Wydaje mi się, że zdał bardzo dobrze egzamin i że będzie mógł stanowić podstawę dla następnych regulaminów, niezależnie od tego, czy dodamy lub skorygujemy niektóre jego paragrafy na podstawie tegorocznych doświadczeń.

Jan Ekier

System oceny pianistów edytuj

Jury oceniało wykonania uczestników według punktacji od 1 do 25[2]. Do II etapu zakwalifikowano 36 uczestników w kolejności wynikającej z punktacji[2]. Do III etapu dopuszczono 12 pianistów w kolejności punktacji uzyskanej w II etapie[2]. Do finału natomiast dopuszczono 6 osób w kolejności punktacji uzyskanej w III etapie[2]. Kolejność nagród ustalona została na podstawie sumy przeciętnych punktacji uzyskanych we wszystkich trzech etapach oraz finale[2].

Konkurs edytuj

Koncert inauguracyjny edytuj

21 lutego wieczorem został rozpoczęty VII Konkurs Chopinowski uroczystym koncertem inauguracyjnym[3]. W koncercie tym wykonano utwory muzyki współczesnej polskich kompozytorów: Kazimierza Serockiego, Witolda Szalonka, Tadeusza Bairda i Karola Szymanowskiego[6].

I etap edytuj

Przesłuchania konkursowe odbyły się w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej w kolejności alfabetycznej. Jako pierwszy 22 lutego o godz. 9:00 wystąpił w Konkursie Meksykanin Andres Acosta, rozpoczynając swój występ od Nokturnu fis-moll[8]. Warto dodać, że podczas występu Rosjanina Georgija Siroty zdarzył się rzadki przypadek pęknięcia struny fortepianu, usterkę naprawiono i pianista dokończył występ[12].

Uczestnicy I etapu[20][21][22][23][24][25][26][27][28]
Lp. Uczestnik Kraj
1. Martha Argerich  
2. Raul Ernesto Sosa  
3. Frederike Grünfeld  
4. Robert Majek  
5. Johanna Ondrejka  
6. Arthur Moreira Lima  
7. Nina Aładżenowa  
8. Luba Dimowa  
9. Atanas Kurtew  
10. Jane Petrowa  
11. Toszko Stojanow  
12. Ludmiła Stojanowa  
13. Dora Trendafilowa-Milanowa  
14. Roberto Bravo  
15. Christodoulos Georgiades  
16. František Kůda  
17. Miroslav Langer  
18. Radomír Melmuka  
19. Jiří Skovajsa  
20. Nicole Afriat  
21. Christian Bernard  
22. Madeleine DeMory  
23. Évelyne Flauw  
24. Suzanne Husson  
25. Edmond Rosenfeld  
26. Dora Bacopoulos  
Lp. Uczestnik Kraj
27. Rumi Nanavati  
28. Haleh Alp  
29. Maxine Franklin  
30. Ikuko Endō  
31. Hiroko Nakamura  
32. Pavica Gvozdić  
33. Zora Mihailović  
34. Marek Jabłoński  
35. Blanka Uribe  
36. Jorge Gómez Labraña  
37. Andres Acosta  
38. Jorge Suárez  
39. Almuth Brauer  
40. Elfrun Gabriel  
41. Hermann Wolf  
42. Marietta Wolk  
43. Carlos Rivera-Aguilar  
44. Elżbieta Głąbówna  
45. Maria Korecka  
46. Kazimierz Morski  
47. Cezary Owerkowicz  
48. Marta Sosińska  
49. Wiesław Szlachta  
50. Ewa Wolak  
51. Franz Friedrich Eichberger  
52. Konrad Richter  
Lp. Uczestnik Kraj
53. Edward Auer  
54. Findlay Cockrell  
55. Geun Duk Koh  
56. Alexandre Feder  
57. Deno Gianopoulos  
58. Lois Carole Pachucki  
59. Rebecca Penneys  
60. Anthony Smetona  
61. Michael Stenberg  
62. Tore Uppström  
63. Ani Gaser  
64. Seta Tanyel  
65. Pál Gerő  
66. Klára Körmendi  
67. Judit Szenthelyi  
68. Rosemary Thomas  
69. Janice Williams  
70. Rosario Marciano  
71. Ewa Maria Żuk  
72. Estera Jelinaite  
73. Tamara Kołoss  
74. Wiktoria Postnikowa  
75. Georgij Sirota  
76. Ewa Smirnowa  

II etap edytuj

4 marca o godzinie 16, sekretarz jury prof. Jan Hoffman przekazał werdykt dopuszczający 36 pianistów z 17 krajów do przesłuchań II etapu[29]. Wśród dopuszczonych znaleźli się wszyscy Polacy oraz m.in. cała pięcioosobowa ekipa pianistów radzieckich[29]. Podobnie jak w poprzednim etapie, przesłuchania konkursowe odbyły się w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej w kolejności alfabetycznej[29]. Jako pierwsza w II etapie wystąpiła 5 marca, Argentynka Martha Argerich, grając na początku swojego występu Etiudę cis-moll[15]

Uczestnicy II etapu[29]
Lp. Uczestnik Kraj
1. Martha Argerich  
2. Raul Ernesto Sosa  
3. Robert Majek  
4. Arthur Moreira Lima  
5. Dora Trendafilowa-Milanowa  
6. Christodoulos Georgiades  
7. Miroslav Langer  
8. Radomír Melmuka  
9. Christian Bernard  
10. Madeleine DeMory  
11. Évelyne Flauw  
12. Suzanne Husson  
Lp. Uczestnik Kraj
13. Ikuko Endō  
14. Hiroko Nakamura  
15. Pavica Gvozdić  
16. Marek Jabłoński  
17. Blanka Uribe  
18. Almuth Brauer  
19. Elżbieta Głąbówna  
20. Maria Korecka  
21. Kazimierz Morski  
22. Cezary Owerkowicz  
23. Marta Sosińska  
24. Wiesław Szlachta  
Lp. Uczestnik Kraj
25. Ewa Wolak  
26. Edward Auer  
27. Alexandre Feder  
28. Lois Carole Pachucki  
29. Rebecca Penneys  
30. Rosemary Thomas  
31. Ewa Maria Żuk  
32. Estera Jelinaite  
33. Tamara Kołoss  
34. Wiktoria Postnikowa  
35. Georgij Sirota  
36. Ewa Smirnowa  

III etap edytuj

9 marca została ogłoszona lista 12 pianistów z 9 krajów dopuszczonych do przesłuchań III etapu[30]. Do III etapu zakwalifikowały się również m.in. dwie pianistki z Polski. W programie repertuarowym tego etapu znalazł się obowiązkowo Nokturn Es-dur op. 55 nr 2 oraz do wyboru jedna Sonata (h-moll op. 58 lub b-moll op. 35)[30].

Uczestnicy III etapu[30]
Lp. Uczestnik Kraj
1. Martha Argerich   Argentyna
2. Arthur Moreira Lima   Brazylia
3. Hiroko Nakamura   Japonia
4. Marek Jabłoński   Kanada
5. Blanka Uribe   Kolumbia
6. Elżbieta Głąbówna   Polska
7. Marta Sosińska   Polska
8. Edward Auer   Stany Zjednoczone
9. Lois Carole Pachucki   Stany Zjednoczone
10. Ewa Maria Żuk   Wenezuela
11. Tamara Kołoss   ZSRR
12. Wiktoria Postnikowa   ZSRR

Finał edytuj

12 marca po przesłuchaniach III etapu ogłoszono po długiej naradzie jury, listę sześciu pianistów dopuszczonych do finału, a wśród nich widniały nazwiska obu Polek[31]. W koncertach finałowych wraz z każdym pianistą wystąpiła Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod batutą Witolda Rowickiego[32]. Pianiści mieli do wyboru wykonanie jednego z Koncertów fortepianowych Fryderyka Chopina: (f-moll op. 21 lub e-moll op. 11).

Finaliści[33][34]
Lp. Finalista Kraj Koncert finałowy
1. Martha Argerich   Argentyna e-moll op. 11
2. Arthur Moreira Lima   Brazylia f-moll op. 21
3. Hiroko Nakamura   Japonia e-moll op. 11
4. Elżbieta Głąbówna   Polska e-moll op. 11
5. Marta Sosińska   Polska e-moll op. 11
6. Edward Auer   Stany Zjednoczone e-moll op. 11

Koncert laureatów edytuj

Ostatniego dnia trwania konkursu (16 marca) odbyła się o godz. 19:30 uroczystość jego zakończenia[18]. Do zebranych w Sali Filharmonii Narodowej przemówił przewodniczący jury prof. Zbigniew Drzewiecki, a następnie sekretarz jury prof. Jan Hoffman odczytał listę laureatów i wyróżnionych wraz ze zdobytymi nagrodami[18]. Po części wręczenia trofeów odbył się koncert laureatów, którzy występowali w kolejności od VI do I miejsca, grając wybrane utwory Chopina[18].

Nagrody i wyróżnienia edytuj

15 marca o godzinie 13, sekretarz jury oznajmił wyniki posiedzenia jury oraz podział nagród[35]. Wszyscy finaliści oraz wyróżnieni otrzymali stosownie do zajętego miejsca bądź wyróżnienia odpowiednią nagrodę finansową. Zgodnie z regulaminem nagrodzeni zobowiązani byli do udziału w kończącym konkurs 16 marca, koncercie laureatów[35]. Przyznano również nagrody pozaregulaminowe[35].

  Nagrody główne[35]
Nagroda Laureat Kraj Wysokość nagrody Fundator nagrody
1 Martha Argerich[7]   Argentyna 40 000 zł[d] Minister Kultury i Sztuki[1]
2 Arthur Moreira Lima   Brazylia 30 000 zł
3 Marta Sosińska   Polska 25 000 zł
4 Hiroko Nakamura   Japonia 20 000 zł
5 Edward Auer   Stany Zjednoczone 15 000 zł
6 Elżbieta Głąbówna   Polska 10 000 zł
Wyróżnienia[35]
Wyróżniony Kraj Wysokość nagrody Fundator nagrody
Marek Jabłoński   Kanada 5000 zł Minister Kultury i Sztuki[1]
Tamara Kołoss   ZSRR 5000 zł
Lois Carole Pachucki   Stany Zjednoczone 5000 zł
Wiktoria Postnikowa   ZSRR 5000 zł
Blanka Uribe   Kolumbia 5000 zł
Ewa Maria Żuk   Wenezuela 5000 zł
Nagrody specjalne
Nagroda Nagrodzony Kraj Fundator nagrody
Najlepsze wykonanie poloneza Marta Sosińska   Polska Towarzystwo im. Fryderyka Chopina
Najlepsze wykonanie mazurków Martha Argerich[7]   Argentyna Polskie Radio
Nagrody dodatkowe[35]
Nagroda Nagrodzony Kraj Wysokość nagrody Fundator nagrody
Nagroda im. Anny Godlewskiej dla najlepszego Polaka Marta Sosińska   Polska 300 $ Julian Godlewski
Nagroda im. Marii Kowarskiej-Szwalbe za najlepsze wykonanie sonaty Arthur Moreira Lima   Brazylia 7000 zł Henryk Nowogródzki
Nagroda dla najmłodszej laureatki Hiroko Nakamura   Japonia 10 000 zł Fundusz Stypendialny im. Fryderyka Chopina

Po zakończeniu konkursu zwyciężczyni Argentynka Martha Argerich udzieliła licznych wywiadów. W jednym z nich powiedziała[36]:

Był to najszczęśliwszy moment w moim życiu. Cieszę się, że świadkiem mego triumfu jest matka, która wraz ze mną przeżywała w Warszawie wszelkie emocje tej pięknej imprezy. Mimo ogromnie trudnego zadania jakie stawiał przed nami ten konkurs, jechałam tu z wielkim entuzjazmem, bo Chopin zawsze był mi najbliższy ze wszystkich kompozytorów. O przyszłości na razie nie myślę. Zastanowię się dopiero wtedy, gdy ochłonę.

Martha Argerich

Uwagi edytuj

  1. Poza siedmioma reprezentantami Polski, trzy inne osoby występujące w konkursie miały polskie korzenie rodzinne: Marek Jabłoński (Kanada), Lois Carole Pachucki (Stany Zjednoczone) i Ewa Maria Żuk (Wenezuela)[4].
  2. Przybycia jako jurorzy na konkurs odmówili: Mieczysław Horszowski, Aaron Copland, Samuel Barber oraz Leonard Bernstein ze Stanów Zjednoczonych, natomiast Rudolf Serkin i Rosina Lhévinne nie odpowiedzieli na zaproszenie.
  3. Tuż przed rozpoczęciem konkursu zastąpił on jurorkę Floricę Musinescu (Rumunia).
  4. Zwyciężczyni Argentynka Martha Argerich ponadto otrzymała nagrodę Towarzystwa Chopinowskiego w Mariańskich Łaźniach za interpretację Walca As-dur op. 34 nr 1, nagrodę Prezydium Stołecznej Rady Narodowej w Warszawie w postaci obrazu Włodzimierza Zakrzewskiego „Wąski Dunaj”, kryształowy puchar od Centrali Handlu Zagranicznego „Minex” oraz zaproszenia na festiwal w Montreux i na konkurs w Kerkrade[36].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Barbara Niewiarowska, Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie [online], chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-09-14].
  2. a b c d e f Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs VII [online], konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-22].
  3. a b c W przededniu inauguracji Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 44 (6545), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 21 lutego 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  4. Triumf polskiej szkoły chopinowskiej. Cała polska siódemka wśród 36 pianistów zakwalifikowanych do II etapu, „Dziennik Łódzki”, Nr 55 (5673), Łódź: Spółdzielnia Wyd.-Oświat. „Czytelnik”, 5 marca 1965, s. 1–2 [dostęp 2020-04-22].
  5. Żurawlew 1995 ↓, s. 49.
  6. a b c d e f g h VII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina [online], chopincompetition2015.com [zarchiwizowane z adresu 2021-12-05].
  7. a b c Osoby związane z Chopinem. (Martha Argerich), [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2021-12-01].
  8. a b Pierwszy dzień „powszedni” wielkiego konkursu, „Dziennik Polski”, Nr 45 (6546), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 23 lutego 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  9. Drugi dzień Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 46 (6547), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 24 lutego 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  10. Gorące brawa dla Elżbiety Głąb. Występ pierwszej polskiej kandydatki w Konkursie Chopinowskim. Dziś stanie przed obliczem jury Maria Korecka, „Dziennik Polski”, Nr 48 (6549), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 26 lutego 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  11. Z Konkursu Chopinowskiego. Przesłuchanie trzeciego polskiego pianisty, „Dziennik Polski”, Nr 50 (6551), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 28 lutego 1965, s. 1–2, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  12. a b „Dzień radziecko - amerykański” na Konkursie Chopinowskim, „Dziennik Polski”, Nr 51 (6552), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 2 marca 1965, s. 1–2, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  13. Przedostatni dzień I etapu Konkursu Chopinowskiego. W. Szlachta spotkał się z serdecznym przyjęciem publiczności, „Dziennik Polski”, Nr 52 (6553), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 3 marca 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  14. Zakończenie I etapu VII Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 53 (6554), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 4 marca 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  15. a b W ciągu 4 dni sędziowie i publiczność wysłuchają 26 godzin muzyki. II etap Konkursu Chopinowskiego rozpoczęty, „Dziennik Polski”, Nr 55 (6556), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 6 marca 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  16. Nadal trwa dobra passa dla naszych kandydatów. Filharmonia Narodowa oblegana przez tłumy miłośników twórczości Chopina, „Dziennik Polski”, Nr 56 (6557), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 7 marca 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  17. Dziś jury ogłosi listę 12 zwycięzców. Zakończenie II etapu Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 57 (6558), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 9 marca 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  18. a b c d Koncert laureatów Konkursu Chopinowskiego. Wręczenie nagród, „Dziennik Łódzki”, Nr 65 (5683), Łódź: Spółdzielnia Wyd.-Oświat. „Czytelnik”, 17 marca 1965, s. 1 [dostęp 2019-01-15].
  19. Ostatni dzień VII Konkursu Chopinowskiego. Tak wysokiego poziomu jeszcze nie było – mówi członek jury prof. Jan Ekier, „Dziennik Łódzki”, Nr 63 (5681), Łódź: Spółdzielnia Wyd.-Oświat. „Czytelnik”, 14 marca 1965, s. 1–2 [dostęp 2019-01-15].
  20. Pierwszy «powszedni» dzień VII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fr. Chopina. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 54 (5199), Kielce: RSW "Prasa", 23 lutego 1965, s. 1–2 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-29].
  21. Drugi dzień przesłuchań Konkursu Chopinowskiego. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 55 (5200), Kielce: RSW "Prasa", 24 lutego 1965, s. 1–2 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  22. Trzeci dzień Konkursu Chopinowskiego. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 56 (5201), Kielce: RSW "Prasa", 25 lutego 1965, s. 1–2 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  23. Konkurs Chopinowski. Występ pierwszej i najmłodszej polskiej pianistki – Elżbiety Głąb. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 57 (5202), Kielce: RSW "Prasa", 26 lutego 1965, s. 1 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  24. Konkurs Chopinowski. Występ drugiej z kolei pianistki polskiej – Marii Koreckiej. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 278 (5203–5204), Kielce: RSW "Prasa", 27 lutego 1965, s. 2 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  25. Konkurs Chopinowski. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 60 (5205), Kielce: RSW "Prasa", 1 marca 1965, s. 1–2 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  26. Na Konkursie Chopinowskim. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 61 (5206), Kielce: RSW "Prasa", 2 marca 1965, s. 1 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  27. W przedostatnim dniu I etapu Konkursu Chopinowskiego. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 62 (5207), Kielce: RSW "Prasa", 3 marca 1965, s. 1–2 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  28. Pierwszy etap Konkursu Chopinowskiego dobiegł końca. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 63 (5208), Kielce: RSW "Prasa", 4 marca 1965, s. 1–2 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  29. a b c d Sukces polskiej pianistyki. Cała nasza ekipa w II etapie VII Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 54 (6555), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 5 marca 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  30. a b c Elżbieta Głąbówna i Marta Sosińska przeszły do III etapu konkursu. Polska, ZSRR i USA wprowadziły po 2 pianistów, „Dziennik Polski”, Nr 58 (6559), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 10 marca 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  31. Elżbieta Głąbówna i Marta Sosińska w finale Konkursu Chopinowskiego. Duży sukces pianistyki polskiej, „Dziennik Polski”, Nr 61 (6562), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 13 marca 1965, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-14].
  32. Obydwie Polki w finale chopinowskim, „Dziennik Łódzki”, Nr 62 (5680), Łódź: Spółdzielnia Wyd.-Oświat. „Czytelnik”, 13 marca 1965, s. 1–2 [dostęp 2019-01-15].
  33. Przesłuchania finałowe VII Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 74 (5219), Kielce: RSW "Prasa", 15 marca 1965, s. 1 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  34. Niedziela na Konkursie Chopinowskim. (PDF), „Słowo Ludu”, Nr 74 (5219), Kielce: RSW "Prasa", 15 marca 1965, s. 2 [zarchiwizowane z adresu 2024-01-31].
  35. a b c d e f Zmagania 70 młodych pianistów zakończone. Martha Argerich laureatką I nagrody Konkursu Chopinowskiego, III nagroda dla M. Sosińskiej – VI dla E. Głąbówny, „Dziennik Polski”, Nr 63 (6564), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 16 marca 1965, s. 1–2, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-09].
  36. a b Ostatni dzień artystycznych emocji. Argentynka M. Argerich laureatką VII Konkursu Chopinowskiego. Polka M. Sosińska zdobyła III nagrodę, „Dziennik Łódzki”, Nr 64 (5682), Łódź: Spółdzielnia Wyd.-Oświat. „Czytelnik”, 16 marca 1965, s. 1–2 [dostęp 2019-01-15].

Bibliografia edytuj