Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Flaga Litwy
 |
Ten artykuł jest obecnie tłumaczony z języka angielskiego. Podstawę stanowi Flag of Lithuania. Zobacz obecny kształt artykułu. |
Flaga LitwyFlaga Litwy jest prostokątem podzielonym na trzy poziome pasy: żółty, zielony i czerwony. Została przyjęta 20 marca 1989, blisko 2 lata przed ustanowieniem niepodległości Litwy od Związku Radzieckiego. Bardzo podobna flaga (o nieco jaśniejszych barwach) była używana przez Litwę od 1918 do zajęcia państwa przez ZSRR w 1940. Po zakończeniu okupacji niemieckiej (1941–1945) do 1989 oficjalnym symbolem kraju była flaga Litewskiej SRR.
W 2004 zmodyfikowano dotychczasowy wzorzec flagi, zmieniając proporcje boków z 1:2 na 3:5.
Historia edytuj
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
Najwcześniejszą znaną wzmiankę o flagach związanych z Litwą zawiera XV-wieczny manuskrypt Banderia Prutenorum autorstwa Jana Długosza. Podczas bitwy pod Grunwaldem w 1410 oddziały litewskie posiadały chorągwie? dwóch rodzajów. Spośród 40 pułków, większość, którą stanowiła armia Wielkiego Księstwa Litewskiego niosła czerwony proporzec przedstawiający rycerza na koniu, ścigającego niemieszczącego się na fladze wroga. Ta flaga, nazwana Pogoń (lit. Vytis), would eventually be used as the Lithuanian war flag, and again in 2004 as the state flag. Pozostałe pułki, wystosowane przez litewską szlachtę, miały czerwone proporce z Columns of Gediminas. Do końca XVIII wieku, gdy Litwa została przyłączona przez Imperium Rosyjskie, flagą Wielkiego Księstwa, jak i successor states of Lithuania była Pogoń.[1]
The birth of the yellow, green, and red tricolor occurred during a drive by other European republics to change their flags. One example that gave life to the idea of the tricolor was the French blue, white and red flag adopted after the French Revolution. The only tricolor that existed for Lithuania before the yellow, green and red flag was a green, white and red flag used to represent Lithuania Minor.[1]
Nie wiadomo kto jako pierwszy zaproponował wykorzystanie żółci, zieleni i czerwieni, ale pomysł ten jest zwykle przypisywany XIX-wiecznym litewskim emigrantom. Te trzy barwy były często obecne na strojach ludowych i wiejskich wyrobach tkackich.[2] Podczas wyboru symboli narodowych? na Great Seimas of Vilnius w 1905, nowa flaga okazała się mieć większe poparcie, aniżeli Pogoń. Dawny symbol, popierany m.in. przez Jonasa Basanavičiusa, został odrzucony z trzech powodów. Seimas chciał zdystansować się od tradycji Wielkiego Księstwa Litewskiego, które obejmowało już oddzielone od Litwy Białoruś i Ukrainę. Innym powodem był fakt iż barwę czerwoną obrali za swój symbol rewolucjoniści związani z ruchem marksistowskim i komunistycznym. Dodatkowo przewidywano, że flaga z Pogonią może być zbyt skomplikowana i trudna w uszyciu.[3]
Dyskusje nad flagą narodową miały miejsce ponownie w 1917 podczas Vilnius Conference. Wybrano dwa kolory, czerwień i zieleń, ze względu na ich powszechne występowanie w sztuce ludowej. Plastyk Antanas Žmuidzinavičius udekorował salę konferencyjną małymi czerwono-żółtymi flagami, jednak delegatom wystrój wydał się zbyt ciemny i ponury.[3] Tadas Daugirdas zaproponował dodanie wąskiego pasu żółci (co miało przedstawiać wschodzące słońce) pomiędzy czerwienią (tj. chmurami oświetlanymi przez słońce) i zielenią (tj. polami i lasami). Delegaci zdecydowali jednak, że ta kwestia powinna być rozstrzygnięta przez specjalną komisję, w której skład weszli Basanavičius, Žmuidzinavičius i Daugirdas. 19 kwietnia 1918 komisja przedstawiła ostateczny protokół Council of Lithuania. Flaga miała składać się z trzech pasów (żółtego na górze, zielonego w środku i czerwonego na dole) oraz Pogoni w lewym górnym rogu lub w środku.[3] Council zaakceptowała propozycję, jednak w ogłoszonej w 1922 Constitution of Lithuania nie znalazła się żadna wzmianka o herbie.
Debates about the national flag occurred again in 1917 during the Vilnius Conference. Two colors, green and red, were chosen based on their prevalence in folk art. Artist Antanas Žmuidzinavičius decorated the conference hall with small red and green flags. However, the delegates did not like the design as it was too dark and gloomy.[3] Then Tadas Daugirdas suggested adding a narrow strip of yellow (to symbolize the rising sun) in between the red (clouds lit up by the morning sun) and green (fields and forests). However, the delegates decided that the matter should be settled by a special commission, composed of Basanavičius, Žmuidzinavičius, and Daugirdas. On April 19, 1918 they submitted their final protocol to the Council of Lithuania. The flag was supposed to be a tri-color (yellow at the top, green in the middle, and red at the bottom) with Vytis in the upper left corner or in the middle.[3] The Council accepted the proposal, but the 1922 Constitution of Lithuania did not include any mention of the coat of arms. It adopted the national flag that is used today. Any of the debates failed to produce a historical flag.[3]
Discussions of the national flag continued; its opponents considered gold an inappropriate color, since the combination of yellow, green and red did not follow the existing rules of heraldry. However, no changes were made during the inter-war period. During World War II, Lithuania was occupied by both Nazi Germany and the Soviet Union. Two flags were used during the period of Soviet occupation; immediately after the war, the flag consisted of a red field, golden hammer and sickle with SSR in gold above it. That flag was replaced in 1953 by the last flag used by the Lithuanian Soviet Socialist Republic - a red flag, with the hammer and sickle and star in the hoist. At the bottom of the flag, a white and green horizontal bar was placed.[1]
W 1988, gdy litewski ruch niepodległościowy zyskiwał na sile, Lithuanian Supreme Soviet ponownie uznała trójkolorową flagę za flagę narodową. Rok później formalnie zdefiniowano jej projekt, at which point the tricolor replaced the Soviet Lithuanian flag. Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę, zapis o fladze znalazł się w przyjętej w 1992 [[konstytucji|Konstytucja Litwy[1]
Wygląd i symbolika edytuj
Passed on June 26, 1991, the Law of the Republic of Lithuania on the Lithuanian State Flag governs the design, sizes and use of the state flag. The law was last amended on July 8, 2004, with the most notable changes including the switching of the national flag ratio from 1:2 to 3:5 and the official adoption of a historical flag as the state (government) flag. The amendment came into force on September 1, 2004, after it was approved by President Valdas Adamkus.[4]
The proper colors of both the national and state flag are made according to the Pantone Matching System, specifically Pantone textile-paper (TP). The ratio of both the national and state flag must be 3:5, with the standard flag size to be 1 meter by 1.7 meters. Different sizes of the flag can be created, but they must conform to the color codes and ratio requirements set in the law.[4]
The yellow in the flag is meant to symbolize the golden fields of Lithuania, the green is for its green countrysides, and the red represents all the blood that has been shed for Lithuania.[1] The official Pantone colors have been published since 2004; the list below shows the official colors and their suggested equivalents:
| Scheme | Yellow | Green | Red (Purple)[5] |
|---|---|---|---|
| Pantone[6][7] | 15-0955 TP / 1235 c/u | 19-6026 TP / 349 c/u | 19-1664 TP / 180 c/u |
| RGB[7] | 253-185-19 | 0-106-68 | 193-39-45 |
| CMYK[7] | 0-30-100-0 | 100-55-100-0 | 25-100-100-0 |
Flaga państwowa (historyczna) edytuj
.svg)
In 2004, along with the law authorizing the change of the flag ratio, a state flag was adopted. This flag displays the national emblem in a banner form. The ratio of the flag is the same as that of the national flag, i.e. 3:5. The state flag, called the historical flag in law, was proposed by Česlovas Juršėnas, the vice-speaker of the Seimas, and by Edmundas Rimša, the chairman of the Commission of Heraldry. This flag was also proposed at the same time as the grand coat of arms; both were meant to honor the 750th anniversary of the coronation of Mindaugas in 1253. The designer of the flag and coat of arms was Arvydas Každailis.[8] Historically, this flag was used during the Battle of Grunwald, and has served as the government flag for Central Lithuania from 1922 until 1939.[1] This was one of the few flags considered to become the national flag during the drive for national independence. It is also worth noting that several other countries have an official national flag for civilian use and a state flag for government use. Some of the countries that practice this are Finland, Spain, Venezuela, Germany and Thailand.
Under the National Flag Law, the state flag is permanently hoisted at three locations: the Royal Palace of Lithuania, Trakai Island Castle, and the grounds of the Vytautas the Great War Museum in Kaunas. In addition, the flag is hoisted at the following locations on these days:[8]
- 16 lutego - przy Domu Sygnatariuszy, przy ulicy Zamkowej (lit. Pilies gatve) w Wilnie
- 11 marca - przy gmachu Sejmu
- 6 lipca - przy Pałacu Prezydenckim w Wilnie
- 15 lipca - przy Ministerstwie Obrony
- 25 października - przy gmachu Sejmu, Pałacu Prezydenckim i gmachu przy ulicy Giedymina 11, który jest siedzibą Rządu Litwy.
Protokół flagowy edytuj
Flaga zawieszana moze byc wertykalnie lub horyzontalnie na budynkach publicznych, domach prywatnych, firmach, statkach, placach miejskich oraz podczas oficjalnych uroczystości. Jeżeli flaga wywieszona jest horyzontalnie, żółty pas widnieje na górze; gdy jest zawieszona vertykalnie, żółty pas musi byc po lewej a czerwony po prawej stronie. Flaga powinna byc wywieszana od wschodu do zachodu słońca, jednak instytucje rządowe na Litwie i zagranicą muszą eksponowac flagę przez całą dobę. Flagi muszą odpowiadac standardom prawnym oraz nie mogą byc w jakikolwiek sposób zabrudzone lub zniszczone.[4]
Podczas uroczystości żałobnych flaga może byc zawieszana w jeden z następujących sposobów. Pierwsza metoda, powszechnie nazywana opuszczeniem do połowy masztu w oryginale: half-staffing, jest stosowana w przypadku flag wniesionych na szczyt masztu - podczas żałoby opuszcza się je do jednej trzeciej wysokości tego masztu. W drugiej metodzie do flagi, ktora jest permanentnie umocowana na drzewcu, przymocowuje się czarną wstęgę. Wstęga ma 10 cm szerokości i jest przymocowana do masztu tak, że koniec wstęgi styka się z końcem flagi. Podczas uroczystości pogrzebowych flaga może byc wykorzystywana do przykrycia trumien oficjeli rządowych, żołnierzy, sygnatariuszy Aktu Niepodległości Litwy oraz osób desygnowanych z ustawy prezydenta; flagi są następnie składane i ofiarowane najbliższym krewnym przed pochówkiem.[4]
Gdy flaga Litwy eksponowana jest z innymi flagami, obowiązuje następujący porządek: flaga narodowa, flaga historyczna (państwowa), flagi państw zagranicznych, flaga Unii Europejskiej, zagraniczne organizacje pozarządowe, sztandar prezydencki, sztandary wojskowe i rządowe, flagi okręgów, flagi miast i inne, Gdy flagi są eksponowane wokół flagi Litwy, są one uporządkowane według porządku alfabetycznego nazw państw w języku litewskim. Jedyny wyjątek to gdy kongres lub spotkanie prowadzone w języku litewskim zaleca inny język do sortowania flag. Flaga Unii Europejskiej jest wywieszana odkąd Litwa stałą się członkiem tej organizacji. Niewymieniona z nazwy prawnej, flaga NATO może być używana na Litwie, jako że Litwa także należy to tej organizacji. Powszechne jest również eksponowanie flag Estonii i Łotwy podczas wybranych uroczystości takich jak obchody odzyskania niepodległości przez te trzy kraje bałtyckie.[4]
Narodowe dni flagi edytuj
Jako cześć protokołu flagowego, ekspozycja litewskiej flagi jest pożądana (encouraged) codziennie, szczególnie jednak nieodzowna, bądź prawnie wymagana jest w następujących dniach:[9][4]
| Data | Polska nazwa | Uwagi |
|---|---|---|
| 1 stycznia | Święto flagi | Upamiętnienie dnia, w którym flaga narodowa została po raz pierwszy zawieszona na Baszty Giedymina w 1919 |
| 13 stycznia | Dzień Obrońców Wolności | Na pamiątkę Wydarzeń Styczniowych 1991 roku |
| 16 lutego | Dzień Odbudowy Państwa Litewskiego, 1918) | Wywieszana razem z flagami Łotwy i Estonii |
| 24 lutego | Święto Niepodległości Estonii | Wywieszana razem z flagami Łotwy i Estonii |
| 11 marca | Dzień Odzyskania Niepodległości przez Litwę, 1990) | Wywieszana razem z flagami Łotwy i Estonii |
| 29 marca | Dzień NATO | W rocznicę przystąpienia Litwy do NATO in 2003; wywieszana razem z flagą NATO |
| 1 maja | Dzień Unii Europejskiej | W rocznicę przystąpienia Litwy do Unii Europejskiej w 2004; wywieszana razem z flagą UE |
| 9 maja | Dzień Europy | Upamiętnia koniec Drugiej Wojny Światowej w 1945; dawniej Dzień Zwycięstwa w dobie sowietyzmu |
| 15 maja | Dzień Zwołania Sejmu Ustawodawczego | Ku czci Parlamentu Litwy |
| 14 czerwca | Dzień Żałoby i Nadziei | Wskazuje datę pierwszych masowych deportacji Litwinów na Syberię w 1941; flaga opuszczona w żałobie |
| 15 czerwca | Dzień Okupacji i Ludobójstwa | Wskazuje rozpoczęcie radzieckiej okupacji Litwy w 1940; flaga opuszczona w żałobie |
| 6 lipca | Dzień Państwowy | Upamiętnienia koronację pierwszego króla, Mendoga, w 1253 |
| 15 lipca | Dzień Bitwy pod Grunwaldem | Upamiętnia polską i litewską wiktorię nad Krzyżakami w 1410 |
| 23 sierpnia | Dzień Czarnej Wstęgi | Wskazuje podpisanie Paktu Ribbentrop-Mołotow w 1939; flaga opuszczona w żałobie |
| 31 sierpnia | Dzień Wolności | Wskazuje ostateczne opuszczenie Litwy przez Armię Czerwoną w 1993 |
| 23 września | Dzień Ludobójstwa Litewskich Żydów | Wskazuje likwidację getta wileńskiego przez nazistowskie Niemcy w 1943 |
| 25 października | Święto Konstytucji | Upamiętnia przyjęcie konstytucji państwowej w 1992 |
| 18 listopada | Dzień Niepodległości Łotwy | Wywieszana razem z flagami Łotwy i Estonii |
| 23 listopada | Dzień Żołnierzy Litewskich | Upamiętnia utworzenie Armii Litwy w 1918 |
Pomijając wymienione dni, flaga jest również wywieszana podczas wyborów prezydenckich i parlamentarnych przed punktami wyborczymi. Zgodnie z artykułem 4, paragraf 7 protokołu flagowego (under Article 4, Section 7 of the flag law), rząd może wezwać do wywieszenia flagi, bądź określić specjalne warunki jej ekspozycji, jak np. zaznaczenie żałoby.[4]
Inne litewskie flagi edytuj
.svg)
A naval ensign has been used by Lithuania starting in 1992. The ensign has a white background charged with a blue cross, with the national flag in the canton. The width of each cross is 1/7 of the total width of the ensign, with the ratio being 1:2.[10] Historically, this flag was used as the ensign of the Kaunas Yacht Club, but with a different ratio of 2:3.[11] The naval jack consists of a white field, charged with a blue anchor covered by the naval badge of Lithuania. The badge consists of the Columns of Gediminas in yellow on a red disc. A masthead pennant have been adopted by the Lithuanian Navy to use on their ships.
The President of Lithuania was officially given a standard by the Seimas in 1993. The standard is the State Emblem of Lithuania charged in the center on a single-color background. Under state law, the background color is stated as purple, but the color used in practice is dark red. The ratio of the standard is 1:1.2.[12]
Each county of Lithuania has adopted a flag, each of them conforming to a pattern: a blue rectangle, with ten instances of the Cross of Vytis appearing in gold, acts as a fringe to the central feature of the flag, which is chosen by the county itself. Most of the central designs were adapted from the counties' coat of arms.[13]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Seimas of Lithuania - History of the National Flag. [dostęp 15-12-06]. (lit.).
- ↑ (ang.) Lithuanian folk textile arts
- ↑ a b c d e f Edmundas Rimša: Heraldry: Past to Present. Vilnius: Versus aureus, 2005, s. 82–87. ISBN 9955-601-73-6.
- ↑ a b c d e f g Seimas of Lithuania Republic of Lithuania Law on the National Flag and Other Flags, No. I-1497. Passed on Jun 26 1991. Amended Jul 8 2004 and May 12 2005. Retrieved December 14 2006.
- ↑ (lit.) Lithuanian Heraldry Commission. The color red is described in Lithuanian as "purpuro," which means "purple." However, that doesn't mean the flag color itself is purple. This error was made in regard to the Presidential Standard in early reports by vexillologist publications.
- ↑ (lit.) Lithuanian Heraldry Commission
- ↑ a b c Lithuanian Government - flag standard. [dostęp 2008-01-23].
- ↑ a b (lit.) Seimas of Lithuania - Symbols - Historic flag. Retrieved December 14 2006, translated on December 15 2006.
- ↑ Seimas of Lithuania - Flag Days of Lithuania. 2004. [dostęp 15-12-06]. (lit.).
- ↑ (ang.) Flags of the World. Lithuania - Naval Flags. Retrieved December 13 2006.
- ↑ (ang.) Flags of the World. Lithuania - Flags from "Flaggenbuch". Retrieved December 13 2006.
- ↑ (ang.) REPUBLIC OF LITHUANIA LAW ON THE OFFICE OF PRESIDENT - No. I-56. Passed Jan 26 1993. Retrieved December 14 2006.
- ↑ (ang.) Vexillology of Lithuania. Vexilla Mundi. Retrieved December 13 2006.
Linki zewnętrzne edytuj
Zobacz też edytuj
[[be-x-old:Сьцяг Летувы]] [[bs:Zastava Litvanije]] [[bg:Национално знаме на Литва]] [[ca:Bandera de Lituània]] [[cs:Litevská vlajka]] [[cy:Baner Lithwania]] [[da:Litauens flag]] [[de:Flagge Litauens]] [[et:Leedu lipp]] [[el:Σημαία της Λιθουανίας]] [[en:Flag of Lithuania]] [[es:Bandera de Lituania]] [[eo:Flago de Litovio]] [[fr:Drapeau de la Lituanie]] [[ga:Bratach na Liotuáine]] [[gv:Brattagh ny Litaan]] [[gl:Bandeira de Lituania]] [[hy:Լիտվայի դրոշը]] [[hr:Zastava Litve]] [[bpy:লিথুয়ানিয়ার ফিরালহান]] [[id:Bendera Lituania]] [[it:Bandiera lituana]] [[he:דגל ליטא]] [[lv:Lietuvas Republikas karogs]] [[lt:Lietuvos vėliava]] [[hu:Litvánia zászlaja]] [[mk:Знаме на Литванија]] [[nah:Pāmitl Lituantlān]] [[nl:Vlag van Litouwen]] [[ja:リトアニアの国旗]] [[no:Litauens flagg]] [[pt:Bandeira da Lituânia]] [[ro:Drapelul Lituaniei]] [[ru:Флаг Литвы]] [[sq:Flamuri i Lituanisë]] [[simple:Flag of Lithuania]] [[sk:Vlajka Litvy]] [[sr:Застава Литваније]] [[sh:Zastava Litvanije]] [[fi:Liettuan lippu]] [[sv:Litauens flagga]] [[th:ธงชาติลิทัวเนีย]] [[uk:Прапор Литви]] [[vi:Quốc kỳ Litva]] [[bat-smg:Lietovuos vieliava]] [[zh:立陶宛国旗]]