3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich

3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich (3. TKJR, 3. TJR) – pułk piechoty cesarskiej i królewskiej Armii.

3 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich
3. Regiment der Tiroler Kaiserjäger
3. Regiment Tiroler Kaiser-Jäger
Historia
Państwo

 Austro-Węgry

Sformowanie

1895

Rozformowanie

1918

Tradycje
Święto

24 czerwca

Rodowód

Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich

Dowódcy
Pierwszy

płk Heinrich Giovanelli von Ghersburg

Działania zbrojne
I wojna światowa
Organizacja
Dyslokacja

Trydent, Riva, Rovereto, Wiedeń, Bolzano, Cles, Borgo

Rodzaj sił zbrojnych

cesarska i królewska Armii

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

8 Dywizja Piechoty
25 Dywizja Piechoty

Historia pułku

edytuj

Pułk został utworzony 20 kwietnia 1895 roku z czterech batalionów polowych (nr 9–12) i Kadry Batalionu Zapasowego Nr 3, które zostały wyłączone z dotychczasowego Tyrolskiego Pułku Strzelców Cesarskich[1].

Sztab pułku razem z 1. i 4. batalionem oraz Kadrą batalionu zapasowego stacjonował w Trydencie (niem. Trient), 2. batalion w Riva, a 3. batalion w Rovereto[2]. Pułk wchodził w skład 16 Brygady Piechoty w Trydencie należącej do 8 Dywizji Piechoty[3].

W 1898 roku sztab pułku razem z 1., 3. i 4. batalionem został przeniesiony do Wiednia i włączony do tamtejszej 49 Brygady Piechoty należącej do 25 Dywizji Piechoty. 2. batalion został przeniesiony z Riva do Trydentu i pozostał w składzie 16 Brygady Piechoty. W Trydencie pozostała także Kadra batalionu zapasowego[4].

W 1904 roku sztab pułku razem z 1. i 2. batalionem został przeniesiony do Bolzano (niem. Bozen), 3. batalion do Cles, a 4. batalion do Trydentu, gdzie nadal stacjonowała Kadra batalionu zapasowego. Cały pułk ponownie znalazł się w składzie 16 Brygady Piechoty[5]. W 1906 roku 3. batalion został przeniesiony z Cles do Borgo[6].

W 1908 roku sztab pułku razem z 2. batalionem został przeniesiony do Rovereto, a 1. batalion do Riva. 3. batalion pozostawał w Borgo, a 4. batalion i kadra batalionu zapasowego w Trydencie. Zmiany w dyslokacji pułku nie wpłynęły na jego podporządkowanie. Nadal wchodził w skład 16 Brygady Piechoty[7].

W 1912 roku sztab pułku razem z 2. i 3. batalionem stacjonował w Rovereto, 1. batalion w Rivie, a 4. batalion i Kadra batalionu zapasowego w Trydencie. Pułk został włączony w skład nowo utworzonej 96 Brygady Piechoty w Rovereto należącej do 8 Dywizji Piechoty[8]. Dyslokacja i podporządkowanie pułku nie uległo zmianie do 1914 roku[9].

Dla podtrzymania tradycji szefem pułku wszystkich czterech pułków pozostał cesarz Franciszek Józef I – co było ewenementem w austro-węgierskich siłach zbrojnych[10].

Swoje święto pułk obchodził 24 czerwca w rocznicę bitwy pod Custozą stoczonej w 1866 roku[1].

Pułk otrzymywał rekrutów z trzech okręgów uzupełnień: Innsbruck, Bressanone (niem. Brixen) i Trydent, położonych na terytorium 14 Korpusu[11].

Kolory pułkowe: trawiasty (niem. grasgrün), guziki złote.

W czasie I wojny światowej szystkie bataliony walczyły na froncie wschodnim w składzie 3 Armii[12]. Pułk walczył na ziemiach polskich m.in. przy forsowaniu Sanu pod Leżajskiem (14-18 października 1914), walkach pod Rozwadowem (24 października – 2 listopada 1914)[13].

Żołnierze

edytuj
 
FML Ignaz Verdroß von Droßberg
Komendanci pułku
  • płk Heinrich Giovanelli von Ghersburg (1895[2] – 1897 → stan spoczynku[14])
  • płk Karl Manussi von Montesole (1897[15] – 1899 → urlopowany[16])
  • płk arcyksiążę Ferdynand Karol (1899[17] – 1902 → komendant 18 Brygady Piechoty)
  • płk Hugo von Reinsperg (1902 – 1908 → komendant 6 Brygady Górskiej[18])
  • płk Ignaz Verdroß von Droßberg(inne języki) (1908[19] – 1911 → komendant 14 Brygady Górskiej[20])
  • płk Ignaz Fleischmann (1911[21] – 1912[22])
  • ppłk / płk Heinrich Vonbank (1912[22][1] – 1915 → Komenda 96 Brygady Piechoty)
  • płk Friedrich Nürnberger (1917 – 1918)
Oficerowie

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1896. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1895. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1899. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1898. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1905. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1904. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1907. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1906. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914. (niem.).
  • Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868-1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.
  • Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900 - 1914
  • Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918 By Glenn Jewison & Jörg C. Steiner