7 Pułk Artylerii Lekkiej (PSZ)
7 Pułk Artylerii Lekkiej (7 pal) – oddział artylerii lekkiej Polskich Sił Zbrojnych.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1942 |
| Rozformowanie |
1943 |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk Zygmunt Kaznowski |
| Ostatni | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja |
Trockoje |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj
Pod koniec września 1941 stan Ośrodka Zapasowego Armii w Tockoje osiągnął stan 13 500 ludzi, z uwagi na powyższe dowódca ośrodka płk dypl. Janusz Gaładyk postanowił zorganizować z dniem 29 września 1941 obok pułków piechoty, 7 Pułk Artylerii Lekkiej pod dowództwem ppłk. Zygmunta Jana Kaznowskiego[2]. Dowódca PSZ w ZSRR gen. dyw. W. Anders rozkazami nr L.dz. 140 z dnia 20 października i L.dz. 189 z 27 października 1941 r. zlikwidował OZA, a w jego miejsce polecił utworzyć Ośrodek Organizacyjny Armii, który miał zadanie formować w składzie 7 Dywizji Piechoty, również 7 pułk artylerii lekkiej. W październiku pułk osiągnął stan 800 żołnierzy. Ze względu na brak możliwości zakwaterowania w garnizonie Bielebieja formowanej dywizji, z końcem 1941 zaprzestano formowania 7 Dywizji Piechoty, a część żołnierzy pułku rozesłano do Ośrodków Zapasowych 5 i 6 Dywizji Piechoty[3]. Rozkazem dowódcy armii z 5 stycznia 1942 dotychczasowy 7 pal otrzymał miano Zapasowego Pułku Artylerii i pozostał w składzie OOA, w lutym wraz z nim przetransportowany został do miejscowości Guzar[4].
Ponownie przystąpiono do sformowania pułku 26 stycznia 1942 w składzie nowo organizowanej 7 DP. Nowym rejonem organizacji pułku stała się miejscowość Kenimeh w Uzbeckiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej. Na dowódcę 7 pal został wyznaczony ppłk Jan Świerczyński[5]. Na zalążek pułku wydzielono 6 oficerów i 16 podoficerów z 5 DP. W okresie pobytu w Kenimeh pułk prowadził podstawowe szkolenie wojskowe i specjalistyczne, pomimo że była minimalna ilość broni strzeleckiej i artyleryjskiej. Jednostka borykała się z problemami zakwaterowania, klimatycznymi, wyżywienia oraz sanitarnymi. Efektem powyższego była epidemia wielu chorób zakaźnych. Pułk był organiczną jednostką artylerii 7 Dywizji Piechoty[6]. W marcu 1942, w ramach pierwszej ewakuacji z ZSRR do Iranu szeregi pułku opuściło 130 kanonierów. Prowadzono dalsze wcielanie w szeregi ochotników i w miarę możliwości prowadzono szkolenie wojskowe oraz walkę o polepszenie kondycji zdrowotnej żołnierzy. Pomiędzy 7 i 13 sierpnia pułk transportem kolejowym przewieziony został do portu w Krasnowodzku, skąd statkiem "Beria" 19 sierpnia przybył do perskiego portu w Pahlavi. W trakcie pobytu w ZSRR w wyniku chorób zmarło 2 oficerów, 17 podoficerów i 29 szeregowych, a dalszych 3 w czasie transportu pułku na statku przez Morze Kaspijskie i po przybyciu do Pahlavi[7]. Po kwarantannie 25 sierpnia 1942 r, 7 pal został przewieziony do Khanakin w Iraku i zakwaterowany w obozie wojskowym na pustyni. Rozpoczęto leczenie oraz polepszanie stanu zdrowotnego żołnierzy. Przeformowano pułk w/g etatów brytyjskich, rozpoczęto szkolenie z napływającym brytyjskim wyposażeniem i uzbrojeniem. W wyniku reorganizacji Armii Polskiej na Wschodzie w październiku 1942 r. pułk został wyłączony z 7 Dywizji Piechoty i włączony do składu Armijnej Grupy Artylerii[8]. Jesienią 1942 do pułku przybyli jako uzupełnienie z Wielkiej Brytanii polscy oficerowie i podchorążowie, podjęto szkolenie motorowe. W maju 1943 pułk przeniesiony został w rejon Kirkuku [9]. 15 sierpnia 1943 oddział został przemianowany na 7 Pułk Artylerii Konnej[7].
Żołnierze pułku edytuj
- Dowódcy pułku'
- Obsada dowódcza pułku w Iraku[10]
Dowódca pułku - ppłk Jan Świerczyński[8]
Zastępca dowódcy pułku -
- mjr Józef Lis (IX 1942 - I 1943)[8]
- mjr Marian Jędrychowski (I - VII 1943)
- mjr Tadeusz Anders
Dowódca I dywizjonu -
- kpt./mjr Tadeusz Anders (IX 1942 - VII 1943)[8]
- kpt. Władysław Arzymanow
Dowódca II dywizjonu -
- kpt. Paweł Nerlich-Dąbski (IX - XII 1942)
- kpt. Bolesław Łotarewicz (I - VII 1943)[8]
- kpt. Mieczysław Greczyn
Dowódca III dywizjonu -
- kpt. Kazimierz Leopold Skarżyński[8]
Etat wojenny i organizacja pułku edytuj
- dowództwo pułku z baterią dowodzenia (sztabową)
- 2 dywizjony ogniowe:
- 2 czterodziałowe baterie armat 76 mm
- 1 czterodziałowa bateria haubic 122 mm
Według etatu pułk liczyć miał 85 oficerów i 970 kanonierów.
W kwietniu 1942 pułk otrzymał do szkolenia jedną armatę 76 mm[6].
Jesienią 1942 przeformowano pułk w/g etatów brytyjskich, w składzie: dowództwo pułku, czołówka naprawcza LAD, 3 dywizjony x 2 baterie ogniowe i bateria dowodzenia. 47 oficerów i 650 podoficerów i kanonierów. 24 haubicoarmaty 25-funtowe.
Przypisy edytuj
- ↑ Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 29.
- ↑ Wawer 2001 ↓, s. 231-233.
- ↑ Wawer 2001 ↓, s. 234-237.
- ↑ Wawer 2001 ↓, s. 237-239.
- ↑ Wawer 2001 ↓, s. 242-248.
- ↑ a b c d Szczurowski 2001 ↓, s. 206.
- ↑ a b Drue 1991 ↓, s. 7-12.
- ↑ a b c d e f Polak 2004 ↓, s. 126.
- ↑ Drue 1991 ↓, s. 13-25.
- ↑ Drue 1991 ↓, s. 16-24.
Bibliografia edytuj
- Maciej Szczurowski: Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w II wojnie światowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-918-X.
- Stefan J. Drue: 7 P. A. K. Szkic historyczny zmechanizowanego pułku artylerii konnej 1942-1947. Londyn: Instytut Polski. Komisja Historyczna, 1991. ISBN 0-9517561-0-9.
- Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
- Zbigniew Wawer: Znowu w polskim mundurze. Armia Polska w ZSRR sierpień 1941 - marzec 1942. Warszawa: Zbigniew Wawer Prod. Film. i Międzynarodowa Szkoła Menedżerów sp.z.o.o., 2001. ISBN 83-86891-71-8.
- Michał Polak, Grot - Zeszyty Historyczne nr 18/19 2004.„Obsada dowództw Armii Polskiej na Wschodzie według stanu na 1 stycznia 1943 r.”, Leszno: Wydawnictwo Instytutu im. gen. Stefana „Grota” Roweckiego w Lesznie, 2004, ISSN 1509-9792.