Ałykuł Osmonow (ur. 21 marca 1915, zm. 12 grudnia 1950) – kirgiski poeta.

Ałykuł Osmonow
Ilustracja
Portret poety na banknocie 200 som
Data urodzenia

21 marca 1915

Data śmierci

12 grudnia 1950

Zawód, zajęcie

poeta

Życiorys edytuj

Osmonow urodził się w Kaptal-Aryk w rejonie Panfiłow w Kirgistanie. Był sierotą i wychowywał się w sierocińcu w Biszkeku, a potem w Tokmoku. W 1929 roku rozpoczął studia w szkole pedagogicznej w Biszkeku. Po ich ukończeniu w 1933 roku rozpoczął karierę dziennikarską, pracując dla kilku gazet kirgiskich. W 1938 roku został członkiem Związku Pisarzy, a w latach 1939–1940 pełnił funkcję sekretarza naczelnego Kirgiskiego Związku Pisarzy[1].

W 1930 roku opublikował swój pierwszy wiersz, a w 1935 roku pierwszy tomik. Opublikował około 500 wierszy[2]. Przetłumaczył między innymi na język kirgiski Rycerza w tygrysiej skórze Szoty Rustaweliego, szekspirowskiego Otella oraz Eugeniusza Oniegina Puszkina[3].

Zmarł na gruźlicę w Biszkeku w 1950 roku, w wieku 35 lat. Został pochowany na cmentarzu Ała Archa w Biszeku[4]. Jego utwory były tłumaczone na język rosyjski i estoński[5]. W 2015 roku przetłumaczono je na język turecki i w Ankarze ukazał się tomik jego wierszy[6].

Nagrody edytuj

Upamiętnienie edytuj

  • 8 marca 2012 roku odbyła się premiera pełnometrażowego filmu Miezgił żana Ałykuł Ajdaja Czotujewoja[7].
  • 1 kwietnia 2015 roku Biblioteka Narodowa Republiki Kirgiskiej zostało nadane imię Ałykuła Osmonowa[8] z okazji 100. rocznicy urodzin poety[9].
  • W październiku 2015 roku w budynku biblioteki narodowej republiki kirgiskiej zostało otwarte muzeum Osmonowa[10].
  • W 1986 roku Związek Pisarzy Kirgistanu ustanowił nagrodę literacką im. A. Ałykuła Osmonowa[11].
  • Muzeum Ałykuła Osmonowa we wsi Kaptal-Aryk[12].
  • w 2000 roku powstało Dom-Muzeum Ałykuła Osmonowa w Biszkeku[13].
  • Gimnazjum im. Osmonowa w Czołpon-Ata[14].
  • Jego portret i fragment jego poezji znajdują się na kirgiskim banknocie 200 som[15].

Przypisy edytuj

  1. В городе Токмок состоялось открытие музея Алыкула Осмонова (фото) – Новости Кыргызстана [online], www.for.kg [dostęp 2020-11-18].
  2. a b Каныкей МАНАСОВА, В Национальной библиотеке отметили столетие со дня рождения кыргызского поэта Алыкула Осмонова [online], 24.kg, 20 marca 2015 [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  3. В следующем году Кыргызстан отметит 100 лет со дня рождения Алыкула Осмонова – VESTI.KG – Новости Кыргызстана [online], vesti.kg [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  4. Заброшенные и забытые: Неухоженные могилы знаменитых людей на Ала-Арчинском кладбище [online], ELGEZIT, 18 czerwca 2019 [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  5. В Москве почтут память кыргызского поэта Алыкула Осмонова [online], Центр геополитических исследований „Берлек-Единство” [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  6. Вышла в свет книга стихов Алыкула Осмонова на турецком языке [online], Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  7. Алыкул Осмонов [online], Bizdin.kg [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  8. Музей имени Алыкула Осмонова [online] [dostęp 2020-11-18].
  9. В Кыргызстане отметят столетие поэта и драматурга Алыкула Осмонова [online], Вечерний Бишкек [dostęp 2020-11-18].
  10. В КР откроют музей имени Алыкула Осмонова [online], Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) [dostęp 2020-11-18] (ros.).
  11. Алыкул Осмонов энкцилопедиясы [online] [dostęp 2020-11-18].
  12. Вице-премьер ознакомилась с социальными объектами области / Чуйские известия [online], chyi.ru [dostęp 2020-11-18].
  13. Айдай Иргебаева, Дом-музей поэта Алыкула Осмонова может исчезнуть [online], KLOOP.KG – Новости Кыргызстана, 24 maja 2017 [dostęp 2020-11-17] (ros.).
  14. Гимназия им.А.Осмонова [online], www.osmonov.info [dostęp 2020-11-17].
  15. Александра Титова, Нацбанк Кыргызстана вводит в оборот новые купюры [online], KLOOP.KG – Новости Кыргызстана, 2017 [dostęp 2020-11-17] (ros.).