Adolf Polak
Adolf Polak (ur. 15 czerwca 1890 we Lwowie, zm. 22 kwietnia 1967 w Gdańsku) – polski inżynier i konstruktor, ceniony specjalista w zakresie budowy silników spalinowych i sprężarek tłokowych[1].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Syn Franciszka i Marii z domu Bogdar. Ukończył studia na Politechnice Lwowskiej w 1914 r. Służył w Legionach Polskich w czasie I wojny światowej. Adiunkt i konstruktor w Katedrze Maszyn Cieplnych Tłokowych Politechniki Lwowskiej. Od 1922 r. prowadził badania nad udoskonaleniem silników spalinowych i wysokoprężnych na Politechnice Lwowskiej. Za jedno z ważniejszych jego osiągnięć uznaje się zaprojektowanie wysokoprężnego silnika spalinowego Diesla, a także nadzór nad jego montażem i uruchomieniem po raz pierwszy w Polsce, w fabryce Parowóz w Warszawie (1925 r.). Autor konstrukcji silników spalinowych, licznych ekspertyz, obliczeń i orzeczeń opracowywanych dla Zakładów Ostrowieckich w Warszawie, fabryki H. Cegielski w Poznaniu, Elin AG w Wiedniu i wielu innych. Prowadził działalność dydaktyczną – najpierw ćwiczenia i projektowanie, a później – wykłady z szybkobieżnych silników spalinowych. W 1938 r. w zastępstwie chorego prof. Ludwika Ebermana został kierownikiem Katedry Silników Spalinowych, którą kierował także po 1939 r. już jako profesor tej uczelni, przemianowanej na Lwowski Instytut Politechniczny. W czasie II wojny światowej jego pracę wykorzystywali Niemcy i Sowieci. Po zakończeniu wojny, zaproszony do Gdańska, objął 1 lipca 1945 r. kierownictwo Katedry Elementów Maszyn Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej, gdzie zorganizował zespół dydaktyczny i naukowy. Zespół ten w rekordowo krótkim czasie (1946–1948) wykonał prace projektowe i dokumentacyjne pierwszej polskiej okrętowej maszyny parowej typu ML-8a, którą uruchomiono w Hucie Zgoda w Świętochłowicach w 1948 r. i zamontowano na rudowęglowcu s/s „Sołdek”. W latach 1949–1959 kierował pracami koncepcyjnymi i projektowymi kolejnych unowocześnionych maszyn parowych oraz silnika Diesla o bardzo wysokim doładowaniu. Przyczynił się do powstania innych oryginalnych konstrukcji urządzeń okrętowych, jak pompy, łożyska oporowe, czy maszyna sterowa, stanowiące wyposażenie serii rudowęglowców eksploatowanych przez dziesiątki lat. W 1959 r. objął kierownictwo Katedry Silników Spalinowych PG, a w 1960 r., w związku z ukończeniem 70 lat, został przeniesiony na emeryturę, pozostając nadal w ścisłym kontakcie z Katedrą, wciąż dzieląc się swoją wiedzą i bogatym doświadczeniem. Pochowany na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku (rejon IX, kwatera profesorów-3-6)[2].
Osiągnięcia edytuj
Prof. zw. dr inż., był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Utworzył Katedrę Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Wydziału Mechanicznego PG i był jej kierownikiem. W latach 30. skonstruował wiele typów silników dla potrzeb przemysłu, w tym m.in. pierwszą polską okrętową maszynę parową.
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959)[3], Złotym Krzyżem Zasługi (1951, na wniosek Polskim Komitecie Obrońców Pokoju)[4].
Publikacje edytuj
- Wykład elementów maszyn (1948)
Przypisy edytuj
- ↑ Politechnika Gdańska - Adolf Polak
- ↑ Adolf Polak. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-01-24].
- ↑ Edward Gill: Prof. zw. dr inż. Adolf Polak (1890 - 1967). www.pg.gda.pl. [dostęp 2010-09-25].
- ↑ M.P. z 1951 r. nr 33, poz. 405.
Bibliografia edytuj
- Encyklopedia powszechna, Gutenberg Print, W-wa, 2002, t. 40/18 ISBN 83-87697-67-2
Linki zewnętrzne edytuj
- Wybitni pracownicy Katedry Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Wydziału Mechanicznego PG. kkiem.mech.pg.gda.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-10)].