Al-Bira (Bajsan)
Al-Bira (arab. البيرة) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Beisan w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas I wojny izraelsko-arabskiej, po ataku sił żydowskiej Hagany w dniu 16 maja 1948 roku.
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt |
Dystrykt Beisan |
| Wysokość |
150 m n.p.m. |
| Populacja (1945) • liczba ludności |
|
| Data zniszczenia | |
| Powód zniszczenia |
atak Hagany |
Położenie na mapie Mandatu Palestyny  | |
 32°36′28,42″N 35°30′13,37″E/32,607894 35,503714
| |
| Strona internetowa | |
Położenie edytuj
Al-Bira leżała na rozległym płaskowyżu Ramat Issachar na północ od Doliny Bet Sze’an. Wieś była położona na wysokości 150 metrów n.p.m., w odległości 9 kilometrów na północ od miasta Beisan. Według danych z 1945 roku do wsi należały ziemie o powierzchni 686,6 ha. We wsi mieszkało wówczas 260 osób[1].
| własność gruntów | powierzchnia gruntów (hektary) |
|---|---|
| Arabowie | 485,3 |
| Żydzi | - |
| publiczne | 201,3 |
| Razem | 686,6 |
| Rodzaj użytkowanych gruntów | Arabowie (hektary) |
|---|---|
| uprawy nawadniane | 4,8 |
| uprawy zbóż | 468,1 |
| uprawa oliwek | 12 |
| zabudowane | 5,2 |
| nieużytki | 208,5 |
Historia edytuj
Pierwsze wzmianki o wiosce al-Bira pochodzą z 1596 roku i znajdują się z osmańskim rejestrze płaconych podatków. W tamtym czasie we wsi żyło 297 mieszkańców, którzy utrzymywali się z upraw pszenicy, jęczmienia, oliwek, a także hodowli kóz[2]. Wieś pojawia się następnie na mapie opublikowanej w 1850 roku[3]. Przez następne lata osada była jednak niezamieszkana. Raport z 1882 roku opisuje to miejsce: „Są to ruiny dużej wioski arabskiej, której domy zostały zbudowane w przeważającej części z kamieni bazaltowych. Zastąpiła ona starożytną miejscowość, do której należał teraz całkowicie zniszczony budynek, z którego pozostało kilka bazaltowych kolumn i okaleczony kapitel”[4]. Została ona ponownie zamieszkana na początku XX wieku. W okresie panowania Brytyjczyków al-Bira była niewielką wsią, której mieszkańcy utrzymywali się z upraw zbóż[1].
Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 przyznała te tereny państwu żydowskiemu. Dzień po proklamacji niepodległości Izraela państwa arabskie rozpoczęły inwazję, wszczynając w ten sposób I wojnę izraelsko-arabską. Dolinę Bet Sze’an usiłowały zająć wojska irackie, które wdały się w bitwę o Geszer (15-17 maja 1948). Wieś al-Bira znajdowała się na zachód od kibucu Geszer. Obawiając się możliwości wykorzystania wioski przez siły arabskie, podjęto decyzję o jej zniszczeniu. W dniu 16 maja 1948 roku żydowscy żołnierze (Brygada Golani) zajęli wieś al-Bira. Wszyscy jej mieszkańcy zostali wysiedleni, a następnie wyburzono domy[5].
Miejsce obecnie edytuj
Teren wioski al-Bira pozostaje opuszczony, jednak jej pola uprawne zajęła wieś Moledet. Palestyński historyk Walid Chalidi, tak opisał pozostałości wioski al-Bira: „Jedyną pozostałością wioski są ściany domów”[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Welcome To al-Bira. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2012-12-14]. (ang.).
- ↑ Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlangen: Erlanger Geographische Arbeiten, 1977, s. 157.
- ↑ Carl Zimmermann: Atlas von Palaestina und der Sinai-Halbinsel. Berlin: 1850.
- ↑ C.R. Conder, H.H. Kitchener: Quoted in Survey of Western Palestine. London: 1882, s. 114. [dostęp 2012-12-14]. (ang.).
- ↑ Benny Morris: The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 357. ISBN 0-521-81120-1.