Aleksander Chotowicki

Aleksander Chotowicki (ur. 30 stycznia^?/11 lutego 1872 w Krzemieńcu, zm. 1937(?) w Moskwie) – kapłan prawosławny, kanonizowany jako nowomęczennik i cierpiętnik (cs. strastotierpiec) za wiarę.

Aleksander Chotowicki

Александр Хотовицкий

protojerej
Kraj działania	Imperium Rosyjskie
Data i miejsce urodzenia	11 lutego 1872 Krzemieniec
Data i miejsce śmierci	1937(?) Moskwa
Miejsce pochówku	Cmentarz Doński↗
Proboszcz parafii Złożenia Szat w Moskwie
Okres sprawowania	ok. 1930–1937
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Inkardynacja	Eparchia moskiewska
Diakonat	1896
Prezbiterat	25 lutego 1896

Życiorys

Jego ojciec Aleksandr Chotowicki był prawosławnym duchownym, rektorem seminarium duchownego w Krzemieńcu. Przyszły męczennik ukończył tę szkołę, po czym uzyskał dyplom Petersburskiej Akademii Duchownej w 1895. Natychmiast po ukończeniu akademii zgłosił się jako ochotnik do wyjazdu jako misjonarz na Aleuty i Alaskę.

Praca misyjna w Ameryce

Wyjechał z Rosji w grupie misjonarzy pod kierownictwem biskupa Mikołaja (Ziorowa). Początkowo pracował jako lektor w parafii św. Mikołaja w Nowym Jorku. W styczniu 1896 ożenił się z Marią Szerbuchiną. Cztery tygodnie później przyjął święcenia diakońskie, zaś 25 lutego tego samego roku – kapłańskie w soborze Trójcy Świętej w San Francisco. Tydzień później wrócił do Nowego Jorku jako proboszcz parafii św. Mikołaja w Nowym Jorku na Manhattanie.

W 1901 udał się do Rosji, aby przeprowadzić zbiórkę pieniędzy na budowę nowej cerkwi dla swojej parafii, która miała równocześnie pełnić funkcje soboru. Następnie kierował jej wznoszeniem. W 1904 gotowa świątynia została poświęcona przez biskupa Tichona (Biełławina). Ks. Chotowicki, pełniąc nadal obowiązki proboszcza parafii nowojorskiej, przyczynił się do powstania podobnych placówek duszpasterskich w Yonkers, Filadelfii, Passaits oraz w innych miejscowościach wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych i Kanady. Szczególnie angażował się w nawracanie na prawosławie emigrantów z Galicji, wyznania greckokatolickiego. Podczas jednego ze spotkań z nimi został zaatakowany i ciężko zraniony kijem przez jednego z uczestników. Prowadził również pracę misyjną wśród protestantów różnych odłamów. Redagował pismo „Russian-American Orthodox Messenger”. Za osiągnięcia w pracy duszpasterskiej w 1906 otrzymał godność protojereja.

Działalność w Imperium Rosyjskim

W 1914 ks. Chotowicki wrócił do Rosji. 26 lutego tego roku pożegnał się z metropolitą amerykańskim Platonem, który podkreślał jego zasługi w prowadzeniu działalności misyjnej. Został skierowany do pracy misyjnej w Finlandii. Początkowo pracował razem z biskupem Sergiuszem (Stragorodskim) w soborze w Helsinkach. W sierpniu 1917 metropolita Tichon (Bieławin), przeniesiony na katedrę moskiewską, sprowadził go do siebie do soboru Chrystusa Zbawiciela w Moskwie. Ks. Chotowicki był jednym z delegatów białego duchowieństwa na Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego obradujący w latach 1917–1918.

Po rewolucji październikowej

Po wybuchu rosyjskiej wojny domowej wzywał prawosławnych Rosjan do czynnego wspierania Cerkwi, zarówno duchowo, jak i materialnie. Apelował o wsparcie finansowe dla podupadłego Soboru Chrystusa Zbawiciela. Za tę działalność został aresztowany w maju 1920, a następnie w listopadzie 1921 pod zarzutem łamania dekretów o rozdziale Kościoła i państwa. Za każdym razem był szybko uwalniany. W czasie akcji konfiskaty majątku Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego razem ze swoimi parafianami wystosował rezolucję, w której domagał się od władz gwarancji, że wszystkie uzyskane środki zostaną przeznaczone dla ofiar głodu na Powołżu.

27 listopada 1922 został oskarżony o czynne przeciwstawianie się konfiskacie i postawiony przed sądem w Moskwie. Po dwutygodniowym procesie, w którym przed sądem stanęła również grupa jego parafian, został skazany na 10 lat więzienia, 5 lat pozbawienia praw publicznych oraz konfiskatę mienia (prokurator Andriej Wyszynski żądał kary śmierci). Kapłan nie przyznawał się do winy. Na wolność wyszedł w październiku 1923, gdy relacje państwa i Kościoła chwilowo się poprawiły wskutek ugodowej postawy patriarchy Tichona. Ks. Chotowicki nie został jednak przypisany do żadnej parafii. Odprawiał nabożeństwa w różnych parafiach, wygłaszając kazania i otwarcie krytykując rząd. 9 września 1924 ponownie został zatrzymany. W czasie przesłuchania jednoznacznie popierał działalność patriarchy Tichona, zaprzeczał jednak, jakoby opowiadał się za restauracją caratu. Został skazany na 3 lata zesłania do regionu turuchańskiego na Syberii.

Po powrocie z zesłania ponownie osiedlił się w Moskwie i został bliskim współpracownikiem zastępcy locum tenens patriarchatu, metropolity Sergiusza (Stragorodskiego). W latach 30. pełnił funkcje proboszcza parafii Złożenia Szaty Chrystusa Zbawiciela w Moskwie. Od 1936 zabroniono mu wygłaszania kazań. Był niezwykle popularny wśród parafian. Aresztowano go po raz ostatni jesienią 1937. Jego dalsze losy pozostają nieznane. Najprawdopodobniej jeszcze w tym samym roku został rozstrzelany.

Kanonizowany 4 grudnia 1994 przez Kościół Prawosławny w Ameryce. Jest czczony również w Rosyjskim Kościele Prawosławnym.

W 2007 w mieście Jersey City, jednym z miejsc, gdzie święty prowadził pracę misyjną, jednej z ulic nadano jego imię.

Bibliografia

• G.A. Grey, Portrety świętych Ameryki, Warszawska Metropolia Prawosławna, Warszawa 2003, s. 63–69.