Aleksander Mohl
Aleksander Mohl (ur. 19 października 1864 w Ufie, zm. 1 stycznia 1913 w Krakowie) – polski kapłan rzymskokatolicki, jezuita, katolicki pisarz i publicysta, misjonarz.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1891 |
Życiorys
edytujBył synem Stanisława hrabiego Mohla i Felicji z Komarów[1]. Ojciec za udział w powstaniu styczniowym został zesłany do Ufy i pozbawiony rodzinnego majątku Wyszki[2] w Inflantach Polskich. Na zesłanie dobrowolnie podążyła za nim jego żona. Po ogłoszeniu amnestii rodzina powróciła do Inflant Polskich i za specjalnym zezwoleniem odkupiła dobra Wyszki[1].
W 1891 wyświęcony na kapłana[1]. Był jezuitą, cały swój majątek przekazał zakonowi[3]. Zajmował się duszpasterstwem nauczycielek domowych w Krakowie i okolicach.
W latach 1901–1902 był misjonarzem w Afryce. Poznał język mieszkańców Zambezii i wydał książkę w języku niemieckim o gramatyce języka bantu z regionu Zambezii pt. Praktische Grammatik der Bantu-Sprache von Tete[1][4][5]. Wydał zbiór bajek afrykańskich[1][6].
Publikował w języku polskim, francuskim i niemieckim. Używał pseudonimów Marcel Bolesta, Aleksander von Radlitz, Th. J. Wybicki[7]. Pisał książki, broszury i artykuły prasowe. Był redaktorem naczelnym pisma „W obronie prawdy”[8] i autorem artykułów w miesięczniku Głosy Katolickie. W 1909 roku wydał czterotomowe dzieło „W pogodni za prawdą”. Napisał broszurę pt. „Polacy przeszkodą do Unii Wschodu z Zachodem?”[9] i książkę pt. Potwarz czy nieporozumienie? Odpowiedź autorowi dzieła La Chiesa Russa[10]. Obydwa dzieła były odpowiedzią na oczernianie i atakowanie polskiego kościoła w zaborze rosyjskim w książce La chiesa Russa księdza Almiera Palmeri[1]. Był profesorem w seminarium duchownym w Jassach i Krakowie[11].
Zmarł nagle na atak astmy w Krakowie[1][12], spoczywa na Cmentarzu Rakowickim[13].
Wybrana twórczość
edytuj- Praktische Grammatik der Bantu-Sprache von Tete, Berlin, 1904
- W pogoni za prawdą, Poznań, Księg .św. Wojciecha, 1909
- Ewolucja czy trwałość gatunków?, Poznań, Księg. św. Wojciecha, 1909
- Czytania Wielkopostne o Matce Boskiej Bolesnej, Kraków, Dyrektor Apostolstwa Modlitwy, 1911
- Inkwizycja kościelna w świetle rozumu i historii, Poznań, Księg. św. Wojciecha, 1912
- Unter uns – ohne Maske, Wiedeń, P. Gerin, 1912
- Prawdziwe i fałszywe cuda, Poznań, Księg. św. Wojciecha, 1913
- Prawosławie w Rosji i jego podłoże w Galicji, Lwów, skład główny Księgarnia Zienkowicza i Chęcińskiego,1913
- Bohater Carlyle’a i nadczłowiek Nietzsche: trzy listy do przyjaciela, Poznań, Księg. św. Wojciecha, 1913
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Marcin Czermiński, Ś.p.X.Aleksander Mohl TJ wspomnienie pośmiertne, Kraków: Drukania"Czasu", 1913.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIV - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl, s. 147 [dostęp 2018-11-04], Cytat: Wyszki 1.)mko i 2 wsi w pobliżu rz.Dubny (pol.).
- ↑ Marek P. Prokop, Akta Towarzystwa Historyczno-literackiego w Paryżu, Tomy 4-5, Paryż: Editions de la Bibliothèque Polonaise, 1998, s. 124.
- ↑ Xavier Huetz de Lemps, Gonzalo Álvarez Chillida, María Dolores Elizalde, Gobernar colonias, administrar almas: Poder colonial y órdenes religiosas en los imperios ibéricos (1808-1930), Casa de Velázquez, 18 października 2018, s. 68, ISBN 978-84-9096-171-1 [dostęp 2018-11-04] (hiszp.).
- ↑ Misje a poznawanie i opracowywanie języków - Polskie Poznawanie Świata [online], polskiepoznawanieswiata.pl [dostęp 2018-11-04] (pol.).
- ↑ Konwent Polonia » Miscellanea [online], www.konwentpolonia.pl [dostęp 2018-11-04] (pol.).
- ↑ Roman Darowski, Filozofia jezuitów w Polsce w XX wieku: próba syntezy-słownik autorów, Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, 2001, s. 228, ISBN 83-7097-760-X.
- ↑ Irena Stasiewicz-Jasiukowa (red.), Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, Wydawn. Wam, 2004, s. 167, ISBN 83-89631-25-3.
- ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2018-11-04].
- ↑ Aleksander Mohl, Potwarz czy nieporozumienie? Odpowiedź autorowi dzieła La Chiesa Russa [online], polona.pl [dostęp 2018-11-04].
- ↑ Konwent Polonia - aleksander-mohl-ii - » Album Polonorum [online], www.konwentpolonia.pl [dostęp 2018-11-04] (pol.).
- ↑ Marek Minakowski, Aleksander Mohl h. Ropuchy [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2018-11-04].
- ↑ Sowa, Spis osób pochowanych na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (osoby pochowane do 1939 r.) [online], cmentarium.sowa.website.pl [dostęp 2018-11-04].
Linki zewnętrzne
edytuj- Publikacje Aleksandra Mohla w bibliotece Polona