Anna Pawlikowska
Anna Pawlikowska (ur. 1889, zm. 1962) – propagatorka przemysłu ludowego w Polsce, tłumaczka języka francuskiego i hiszpańskiego.
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
propagatorka sztuki ludowej, tłumaczka |
Życiorys edytuj
Była córką Tadeusza Henryka herbu Cholewa i Idalii z Kotarbińskich małżonków Pawlikowskich[1][2][3]. Jej wujem był Józef Kotarbiński[4], a bratem ciotecznym Tadeusz Kotarbiński[2][5].
Sztuką ludową zainteresowała się dzięki stryjowi Janowi Gwalbertowi Pawlikowskiemu (starszemu)[6]. Intrygował ją szczególnie haft ludowy[7]. W 1933 współzakładała Towarzystwo „Artystyczne Rękodzieło Wiejskie”[7]. Była w nim kierowniczką działu wytwórczości. Zainicjowała powstanie spółdzielni Kurpiów Białych w Gładczynie kierowanej przez Wandę Modzelewską[8]. W 1937 z Hanną Laudańską zaprojektowała ekspozycję Sztuka Ludowa w Polsce w Polskim Pawilonie na Międzynarodowej Wystawie „Sztuka i Technika w Życiu Współczesnym” w Paryżu zaprojektowanym przez Czesława Knothe[9][10]. W latach 1927–1946 była instruktorką przemysłu ludowego i domowego przemysłu artystycznego przy kołach gospodyń wiejskich w powiecie cieszyńskim[2][8]. Inicjowała działania organizujące pracę wiejskiej społeczności Koniakowa[8].
Tłumaczyła prozę Jeana de La Bruyóre’a oraz wiersze z języka francuskiego i hiszpańskiego[2].
Ostatnie lata życia spędziła w Krakowie w Zakładzie dla Nieuleczalnie Chorych, w Domu Opieki dla Dorosłych oraz w Państwowym Zakładzie Specjalnym przy ul. Helclów[2]. Zmarła bezpotomnie[11]. Jest pochowana w Zakopanem[6].
Jej spuścizna jest przechowywana w Bibliotece Jagiellońskiej[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Anna PAWLIKOWSKA h. Cholewa [online], lech-land.com [dostęp 2023-09-27].
- ↑ a b c d e f Inwentarz rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej. Nr 11001–11434. Archiwum domowe Pawlikowskich, cz. 1, Kraków 2008, s. 248–258.
- ↑ Aleksander Włodarski, Materiały do historii rodu Cholewitów-Pawlikowskich, druk. Piotra Laskauera, 1929, s. 34 [dostęp 2023-09-27].
- ↑ Józef Kotarbiński [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-09-27].
- ↑ Tadeusz Marian Kotarbiński [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-09-27].
- ↑ a b Fragmenty wspomnień i zapisy pamiętnikarskie | Archiwum Kobiet [online], archiwumkobiet.pl [dostęp 2023-09-27].
- ↑ a b Bronisława Kopczyńska-Jaworska, Maria Niewiadomska-Rudnicka (red.), Piękno użyteczne czy piękno ginące? Informator o realizacji programu Ministerstwa Kultury i Sztuki „Ginące Zawody”, Łódź 1997, s. 13.
- ↑ a b c Wanda Modzelewska, Materiały o kulturze i sztuce ludowej Polski, Elżbieta Miecznikowska (red.), Etnografia Ocalona, Toruń: Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, 2022, s. 30, ISBN 978-83-61891-14-7 [dostęp 2023-09-27].
- ↑ Anna Demska, Międzynarodowa Wystawa „Sztuka i Technika w Życiu Współczesnym” Paryż 1937 [online], silo.tips [dostęp 2023-09-27] (ang.).
- ↑ Katarzyna Sucharkiewicz, Rafał Mazur, Ewa Haberko (red.), Czyn-iąc piękno: działalność Częstochowskiej Fabryki Wyrobów Ceramicznych „Czyn”, Częstochowa: Muzeum Częstochowskie, 2022, s. 100, ISBN 978-83-957843-4-7 [dostęp 2023-09-27].
- ↑ Anna Pawlikowska z Medyki h. Cholewa [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-09-27].