Bagiennik żmijowaty
Bagiennik żmijowaty, mokradłosz żmijowaty (Pseudocalliergon trifarium (Brid.) Hedenäs) – gatunek mchu należący do rzędu rokietowców. Występuje na torfowiskach i mokrych łąkach, w strefie klimatów chłodnych Europy, Azji i Ameryki Północnej.
_2013.JPG)
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Klasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
bagiennik żmijowaty | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Pseudocalliergon trifarium (Web. & Mohr) Loeske | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
Rozmieszczenie geograficzne edytuj
Mech występuje w Europie (Europa Środkowa, Fennoskandia, Dania, Szkocja, Wyspy Owcze), w Azji (Syberia) oraz w północnych częściach Ameryki Północnej. W Polsce gatunek spotykany częściej w części północnej (Pomorze Zachodnie i Wschodnie, Wielkopolska). Na południu szereg rozproszonych stanowisk[3].
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Roślina tworzy luźne błyszczące darnie żółte lub zielone, a w środku brązowe. Często pojedyncze łodygi wiją się w darniach innych mchów.
- Budowa gametofitu
- Łodygi są cienkie, mają długość 8-30 cm i zazwyczaj są wężowato powyginane. Łodygi są gęsto okryte liśćmi, co sprawia, że rośliny mają kształt okrągły, na szczycie zaostrzony. Okrągławo-jajowate liście łodygowe o długości 2 mm i szerokości 1,5 mm są sztywne, zaokrąglone na szczycie i kapturkowate. Komórki blaszki liściowej są mocno wydłużone. Komórki skrzydłowe są brązowe i słabo odróżniają się od innych komórek liścia. Żebro jest pojedyncze i kończy się przed szczytem. Liście gałązkowe mają kształt okrągły i są mniejsze (średnica do 1 mm). Ich żebro dochodzi tylko do połowy liścia.
- Budowa sporofitu
- Seta jest purpurowa i ma długość do 5 cm. Kończy się cylindryczną, zgiętą puszką koloru rdzawego, która w stanie suchym jest zwężona przy ujściu. Wieczko stożkowate, tępe na szczycie. Perystom zewnętrzny z żółtymi (jedynie na szczycie białawymi) zębami, perystom wewnętrzny z zębami żółtymi z silnie wystającymi błonami komórkowymi[3].
Ekologia edytuj
Mech występuje na silnie nawodnionych torfowiskach niskich[3] oraz na ich obrzeżu, w miejscach niezbyt zasobnych w sole mineralne oraz w wapnistych mokradłach. Jest reliktem polodowcowym[4]. Gatunek wraz z innymi mchami kalcyfilnymi (sierpowiec moczarowy, skorpionowiec brunatny, mokradłosz olbrzymi) bierze udział w akumulacji torfu mszysto-kłociowego (Bryalo-Cladieti)[5].
Zagrożenie i ochrona edytuj
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 2004 roku[6][7].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ a b c Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. II. Warszawa: PWN, 1961, s. 163-164.
- ↑ Bruno P Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 202. ISBN 83-7227-061-9.
- ↑ Kazimierz Tobolski: Przewodnik do oznaczania torfów i osadów jeziornych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 205. ISBN 83-01-13215-9.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764.