Barwy Armii Księstwa Warszawskiego

Barwy Armii Księstwa Warszawskiego – opis wyłogów, rabatów, lampasów, patek i proporczyków Armii Księstwa Warszawskiego.

Barwy legii

edytuj
Grafika Opis
1 Legia

Wyłogi, lampasy, wypustki i guziki żółte z numerem pułku, kołnierz i wyłogi przy rękawach pąsowe[1]

Adiutanci nosili siwe futrzane odbicia dołmanów[2].

2 Legia

Wszystkie wyłogi karmazynowe, guziki białe[1]

Adiutanci nosili czarne futrzane odbicia dołmanów[2].

3 Legia

kołnierz wyłogi, lampasy, wypustki białe, guziki żółte[a]

Adiutanci w nosili jasnokasztanowe futrzane odbicia dołmanów[2].

Barwy pułków ułanów

edytuj

Ułan do munduru wielkiego nosił granatową kurtkę i granatowe rajtuzy.

W pułkach ułanów nie istniał system przypisujący oddziałom określonych barw proporców. Decydowali o nich dowódcy pułku. Mogli oni też uwzględniać różnice pomiędzy szwadronami[3]. Najpopularniejszą kombinacją był proporczyk czerwono - biały. Bardzo często pojawiał się też zestaw czerwono-biało-niebieski w różnych kombinacjach. Dwa pułki dodawały do niebieskiego i czerwieni kolor żółty[3]. Większość litewskich pułków miała proporczyki biało-niebieskie. Kompanie wyborczeróżnych pułków posiadały niekiedy proporczyki niebiesko-czerwone.

Grafika Opis
 

   

 

2 pułk ułanów

Do 1809 roku rabaty żółte, z guzikami i galonami żółtymi lub złotymi oraz wyłogami rękawów i kołnierzem pąsowym[4].

od 1810

kołnierz pąsowy z biała wypustką[5]

rabaty (wyłogi na piersiach - klapy) granatowe z żółtą wypustką

wyłogi rękawów pąsowe z białą wypustką

lampasy spodni żółte[6]

 

   

3 pułk ułanów

Do 1809 roku kołnierz oraz wyłogi na piersiach i rękawach karmazynowe z dodatkami białymi lub srebrnymi[4]

Od 1810

kołnierz karmazynowy z biała wypustką

rabaty granatowe z białą wypustką

wyłogi karmazynowe[6]

mankiety karmazynowe[5]

4 pułk ułanów
 

   

 

6 pułk ułanów

Do 1809 roku wyłogi i kołnierz białe z dodatkami żółtymi lub złotymi[4]

Od 1810

kołnierz biały z karmazynową wypustką

rabaty granatowe z karmazynową wypustką

wyłogi granatowe z karmazynową wypustką[5]

lampasy spodni karmazynowe[6]

 

   

 

7 pułk ułanów
  • kołnierz żółty z pąsową wypustką[5]
  • rabaty granatowe z pąsową wypustką
  • wyłogi rękawów żółte z pąsową wypustką
  • lampasy spodni żółte[6]
 

   

 

8 pułk ułanów
  • kołnierz pąsowy[5]
  • rabaty granatowe
  • wyłogi rękawów pąsowe
  • lampasy spodni pąsowe[7]
  • kołnierz, mankiety i wyłogi pąsowe; wyłogi granatowe[5]
 

   

9 pułk ułanów
  • kołnierz pąsowy z granatową wypustką
  • rabaty granatowe z białą wypustką
  • wyłogi rękawów granatowe z białą wypustką
  • wyłogi pół granatowe z białą wypustką[7]
 

 

11 pułk ułanów
  • kołnierz karmazynowy z białą wypustką
  • rabaty karmazynowe
  • lampasy karmazynowe[7]
 

 

12 pułk ułanów
  • kołnierz karmazynowy z białą wypustką
  • rabaty granatowe z białą wypustką
  • lampasy spodni karmazynowe[7]
 

   

 

15 pułk ułanów
  • kołnierz karmazynowy z białą wypustką
  • rabaty karmazynowe z białą wypustką
  • wyłogi rękawów karmazynowe z białą wypustką
  • lampasy spodni karmazynowe z białą wypustką[7][5]
 

 

16 pułk ułanów
  • kołnierz karmazynowy
  • rabaty granatowe z karmazynową wypustką
  • lampasy spodni karmazynowe[7]
 

 

17 pułk ułanów
  • kołnierz karmazynowy
  • rabaty granatowe z karmazynową wypustką
  • lampasy spodni karmazynowe[7]
  • proporczyk biały z granatowym, jak w ogóle w pułkach litewskich[5]
18 pułk ułanów
  • wyłogi żółte[8]
19 pułk ułanów

Kolor pułkowy - żółty[7]

Mundury z wyłogami granatowymi, ale z wypustką karmazynową[8]

20 pułk ułanów

Mundury z granatowymi wyłogami i żółtą wypustką. Już w 1813 roku używał mundurów z żółtymi wyłogami oraz karmazynowymi kołnierzami i wyłogami rękawów, a także mundurów wykonanych z zielonego sukna[8]

21 pułk jazdy (strzelców konnych)

Kolor pułkowy - pomarańczowy[7]

Barwy pułków strzelców konnych

edytuj

Strzelcy konni mieli kurtki ciemnozielone. Rajtuzy długie, sukienne z lampasami podwójnymi "na cal szerokimi"

Pułki różniły się barwą kołnierza, łapek rękawów, lampasów, wypustek i wierzchów bermyc.

Grafika Opis
  1 pułk strzelców konnych

Barwa pułku pąsowa[9]

  • spodnie ciemnozielone, z podwójnymi lampasami pąsowymi
  • kity strzelców kompanii centralnych: zielono-pąsowa[10]
  4 pułk strzelców konnych

Barwa pułku karmazynowa[9]

  • spodnie ciemnozielone, z podwójnymi lampasami karmazynowymi
  • kity strzelców kompanii centralnych: zielono-karmazynowa[10]
  5 pułk strzelców konnych

Barwa pułku pomarańczowa[9]

  • spodnie ciemnozielone, z podwójnymi lampasami pomarańczowymi
  • kity strzelców kompanii centralnych: zielono-pomarańczowa[10]
  1. W rzeczywistości mankiety i kołnierze noszono czerwone[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Polak 1986 ↓, s. 60.
  2. a b c Ryszard Morawski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Generalicja i sztaby. s. 76.
  3. a b Ryszard Morawski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Ułani, gwardie honorowe, pospolite ruszenie, żandarmeria konna. s. 91.
  4. a b c Ryszard Morawski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Ułani, gwardie honorowe, pospolite ruszenie, żandarmeria konna. s. 82.
  5. a b c d e f g h Żygulski (jun.) i Wielecki 1988 ↓, s. 63.
  6. a b c d Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. s. 172.
  7. a b c d e f g h i Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. s. 173.
  8. a b c Ryszard Morawski, Adam Paczuski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Ułani.... s. 29.
  9. a b c Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. s. 168.
  10. a b c Ryszard Morawski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Kawaleria. s. 64.

Bibliografia

edytuj
  • Bronisław Gembarzewski: Wojsko polskie. Księstwo Warszawskie. 1807–1814. 1905.
  • Ryszard Morawski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Kawaleria. Warszawa: Bellona, 1990. ISBN 83-11-07956-0.
  • Ryszard Morawski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Artyleria, inżynierowie, saperzy. Warszawa: Karabela, 2011. ISBN 978-83-61229-02-5.
  • Bgusław Polak: Lance do boju. Szkice historyczne z dziejów jazdy wielkopolskiej X wiek – 1945 r.. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986. ISBN 83-03-01373-4.
  • Leonard Ratajczyk: Historyczny rodowód polskiego ceremoniału wojskowego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. ISBN 83-11-06506-3.
  • Zdzisław Żygulski (jun.), Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.
  • Red. Waldemar Zubek: Konferencja "Mundur wojsk Księstwa Warszawskiego – Raszyn 2010". Materiały pokonferencyjne. Zeszyty Raszyńskie 1/2011. ISBN 978-83-931067-2-1.