Kaplica Wniebowstąpienia w Jerozolimie

nieużywany meczet

Kaplica Wniebowstąpienia[1], nazywana także kopułą Wniebowstąpienia[1][2] – romańska świątynia, w formie edykuły zamieniona na meczet, znajdująca się w tradycyjnym miejscu Wniebowstąpienia Chrystusa na Górze Oliwnej w Jerozolimie.

Kaplica Wniebowstąpienia
Ilustracja
Kaplica Wniebowstąpienia i obejście, 2014
Państwo

 Izrael

Miejscowość

Jerozolima

Wyznanie

chrześcijaństwo, islam

Rodzaj

sanktuarium

Wezwanie

Wniebowstąpienie Pańskie

Historia
Data budowy

ok. 390

Data zburzenia

614

Data reaktywacji

1150

Dane świątyni
Styl

romański

Budulec

kamień

Stan obecny

nieużywany meczet

Położenie na mapie Jerozolimy
Mapa konturowa Jerozolimy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kaplica Wniebowstąpienia”
Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kaplica Wniebowstąpienia”
Ziemia31°46′44,76″N 35°14′41,64″E/31,779100 35,244900

Obiekt jest własnością lokalnej wspólnoty muzułmańskiej, która z okazji uroczystości udostępnia kaplicę i obejście jerozolimskim wspólnotom chrześcijańskim: prawosławnej (Prawosławny patriarchat Jerozolimy), katolickiej (Kustodia Ziemi Świętej) oraz ormiańskiej[3][4]. Obejście jest też udostępniane wspólnotom koptyjskiej (Koptyjski Kościół Ortodoksyjny) i syryjskiej (Syryjski Kościół Ortodoksyjny)[5].

Historia

edytuj

Wydarzenie opisuje Łukasz Ewangelista w swej Ewangelii i Dziejach Apostolskich. Chrystus miał się ukazać uczniom w Jerozolimie, a następnie wyjść z nimi ku Betanii, gdzie wskrzesił Łazarza.

 
Miejsce Wniebowstąpienia Jezusa Chrystusa

Chrystus rozmawiał z uczniami w drodze, błogosławił im, a potem uniósł się i już go nie widzieli. W dalszej narracji autor Dziejów Apostolskich stwierdza, że Apostołowie: „wrócili do Jerozolimy z góry, zwanej Oliwną, która leży blisko Jerozolimy, w odległości drogi szabatowej”[6]. Lokalna tradycja chrześcijańska lokalizowała wydarzenie na szczycie Góry Oliwnej. Już w 376, dzięki staraniom rzymskiej matrony Pomenii, wzniesiono okrągłą kaplicę, zaś w 438 dobudowane zostało oratorium. Obok sanktuarium św. Melania Młodsza ufundowała klasztor, by w świątyni sprawowano codzienną liturgię. W latach 1959–1960 prace archeologiczne na szczycie Góry Oliwnej przeprowadził włoski archeolog Virgilio Corbo. Odnalazł fundamenty pierwotnej rotundy i przypory z bizantyńskiego sanktuarium. Archeolog ustalił również, iż pierwotne podłoże znajduje się na głębokości 8 m pod poziomem współczesnych edykuły i obejścia[7].

Pierwsze sanktuarium, jak szereg innych świątyń chrześcijańskich w Jerozolimie, zburzyły w 614 wojska Chosroesa II Parwiza. W czasie dominacji krzyżowców na szczycie Góry Oliwnej powstał kościół na planie ośmiokąta wpisanego w okrąg o promieniu 18,4 m. Wewnętrzna kolumnada podtrzymywała bęben nakryty kopułą z otworem od wierzchu. Pod kopułą znajdowała się kaplica. Pozostałości wewnętrznej kaplicy to dzisiejsza edykuła, zamieniona w 1187 na meczet. W 1200 kaplicę przykryto ciężką kopułą z lokalnego wapienia[7]. Decyzją Saladyna od strony ulicy powstał drugi meczet, by umożliwić pielgrzymom chrześcijańskim nawiedzanie miejsca świętego.

Architektura

edytuj

Kaplica, kryjąca w sobie fragment naturalnej skały, na której pobożność pielgrzymia stara się zobaczyć odciski stóp Chrystusa, jest ośmiokątną budowlą z kamienia, ozdobioną z zewnętrznej strony pozostałymi po poprzednich budowlach elementami dekoracyjnymi w postaci kolumienek i bogato rzeźbionych kapiteli. Na kolumnach i głowicach wspierają się zewnętrzne kamienne łuki. Budowla znajduje się na środku otoczonego dwumetrowym murem terenu. W jej wnętrzu oznaczone jest miejsce odciśniętych w skale stóp. W ścianie zamontowano mihrab[8].

Przypisy

edytuj
  1. a b Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo Geograficzne Świata – Protokół XCVII. posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Geodezji i Kartografii, 2017, s. 3.
  2. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo Geograficzne Świata – Protokół XVI. posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Geodezji i Kartografii, 2004, s. 3.
  3. Hélene Morlet: Celebrata sul Monte degli Ulivi la Festa dell'Ascensione. it.custodia.org, 2015-05-14. [dostęp 2017-04-21]. (wł.).
  4. L’Ascensione: l’invio in missione del Cristo vivente. it.custodia.org, 2016-05-06. [dostęp 2017-04-21]. (wł.).
  5. Eugene Hoade OFM: Guide to the Holy Land. Jerusalem: Franciscan Printing Press, 1984, s. 258. (ang.).
  6. Por. Łk 24,50; Dz 1,1-11 i nn.
  7. a b Donato Baldi OFM: W Ojczyźnie Chrystusa. Przewodnik po Ziemi Świętej. Wyd. 2. Kraków-Asyż: Franciszkanie, 1993, s. 121-123. (pol.).
  8. Paolo Acquistapace: Guida biblica e turistica della Terra Santa. Milano: Istituto Propaganda Libraria, 1992, s. 235. (wł.).