BiełaPAN – niezależna białoruska agencja informacyjna.

BiełaPAN
Беларускае прыватнае агенцтва навін (БелаПАН)
Państwo

 Białoruś

Siedziba

Mińsk

Data założenia

1991

Dyrektor

Iryna Leuszyna

brak współrzędnych
Strona internetowa

Historia

edytuj

Agencja Biełaruskaje prywatnaje agienctwa nawіn powstała 1 listopada, a zarejestrowana 19 listopada 1991 roku. Założycielem był Alaksandr Lipaj. W pierwszym zespole BiełaPANu pracowali jeszcze Witalij Cygankow i Zoja Gołubniczaja. Po rozpoczęciu pracy do zespołu dołączyła Walerija Iwanowa, a w 1992 roku pełniąca potem funkcję redaktora naczelnego agencji Iryna Leuszyna oraz Andriej Sierieda. Początkowo w agencji powstawało od 5-7 komunikatów, które redaktorzy sami rozsyłali do gazet, potem przesyłano je kurierem[1]. Pierwszą umowę podpisano z gazetą Zwiazda[2]. W 1999 roku powstała strona internetowa. Agencja przekazuje bieżące wiadomości w języku rosyjskim, angielskim i białoruskim[3]. Agencja posiada sieć korespondentów zarówno na terenie Białorusi jak i zagranicą w Rosji, w krajach bałtyckich, na Ukrainie, w Polsce i Czechach[4]. Od 2001 roku agencja realizuje projekt Wybory na Białorusi[5].

BelaPAN jest właścicielem internetowej gazety Biełorusskije nowosti (naviny.by(inne języki)), którą wydaje od 2002 roku[6].

W dniu 14 stycznia 2021 roku siedziba BiełaPANu została przeszukana, sprzęt biurowy oraz część odręcznej i drukowanej dokumentacji zostały zajęte, co paraliżuje pracę agencji prasowej[7].

18 sierpnia 2021 roku siły reżimu Łukaszenki przeszukały redakcję i mieszkania dziennikarzy, skonfiskowały sprzęt i zatrzymały kilku pracowników (redaktor naczelną Iryna Leuszyna i in.), i strony internetowe BiełaPANu (belapan.by i belapan.com) przestały działać[8][9]. Praca BiełaPANu na Białorusi została sparaliżowana, jednak część redakcji obiecała kontynuować pracę z zagranicy[10]. Więźniowie w ramach sprawy karnej na podstawie art. 342 Kodeksu Karnego Republiki Białoruś („Organizacja lub aktywny udział w akcjach rażąco naruszających porządek publiczny”) Leuszyna, były dyrektor Dzmitryj Naważyłau i księgowa Kaciaryna Bojewa we wspólnym oświadczeniem dziesięć organizacji, między innymi: Centrum Obrony Praw Człowieka Wiosna, Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy, Białoruski Komitet Helsiński, zostali uznani za więzionych politycznych[9][11].

W listopadzie 2021 roku KGB ogłosiło BelaPAN formacją ekstremistyczną[12]. Utworzenie takiej formacji lub udział w niej jest na Białorusi przestępstwem[13] i rzeczywiście Leuszyna i Naważyłau zostali oskarżeni o utworzenie formacji ekstremistycznej. Strony internetowe BelaPAN, już zablokowane na Białorusi, przestały się aktualizować[14].

Nagrody

edytuj
  • 2004 Nagroda Dmitrija Zawadzkiego – „Za odwagę i profesjonalizm”, jako „potwierdzenie doskonałej reputacji BelaPAN i uznania wysokiego profesjonalizmu dziennikarzy”[15].
  • 2005 Nagroda im. Gerda Buceriusa dla Wolnej Prasy na Europę Wschodnią znana jako Free Media Award(inne języki)[6].
  • 2006 BelaPAN i wydana przez niego gazeta Biełorusskije nowosti otrzymały nagrodę Runiet za priediełami RU[16].

Przypisy

edytuj
  1. Как Лукашенко не пускали в БелаПАН. И другие наши истории [online], Białoruskie Stowarzyszenie Dziennikarzy [dostęp 2020-05-31] (biał.).
  2. БелаПАН адзначае 25-годдзе [online], Karta'97 [dostęp 2020-05-31] (biał.).
  3. БелаПАНу – 20 гадоў [online], Nasza Niwa [dostęp 2020-05-31] (biał.).
  4. Информациооные агенства Республики Беларусь в системе СМИ [online], Studopedia.org [dostęp 2020-05-31].
  5. StackPath [online], Biełsat TV [dostęp 2020-05-31].
  6. a b БелаПАН. О компании [online], belapan.by [dostęp 2020-05-31].
  7. «Работа парализована». В офисе агентства БелаПАН прошел обыск. Изъята техника и документы [online], TUT.BY, 14 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-14] (ros.).
  8. als, Belarus: Lukaschenkos Regime geht gegen unabhängige Nachrichtenagentur Belapan vor, [w:] Deutsche Presse-Agentur [online], Der Spiegel, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-18] (niem.).
  9. a b Заява аб прызнанні трох супрацоўнікаў "БелаПАН" палітычнымі зняволенымі [online], Centrum Obrony Praw Człowieka Wiosna, 19 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-08-26] (biał.).
  10. asty\mtom, Praca redakcji BiełaPAN sparaliżowana po rewizji białoruskich służb. Agencja będzie kontynuować pracę z zagranicy, [w:] Polska Agencja Prasowa [online], TVN24, 19 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-07] (pol.).
  11. Зняволеныя супрацоўнікі «БелаПАН» прызнаныя палітвязнямі [online], Nowy Czas, 19 sierpnia 2021 [zarchiwizowane z adresu 2021-08-26] (biał.).
  12. Białoruskie KGB uznało niezależną agencję informacyjną BiełaPAN za „formację ekstremistyczną”
  13. BAJ demands to stop using anti-extremist legislation to restrict freedom of speech
  14. «Трапіўшы ў гістарычную мясарубку, мы ня сталі фаршам». Найстарэйшаму незалежнаму агенцтву навінаў БелаПАН — 30 гадоў
  15. Ольга ИВАШЕНКО, «Алесь Липай стал человеком, который сначала перевернул, а потом вдохнул свободу в белорусскую журналистику» [online], KP.RUсайт «Комсомольской правды», 24 sierpnia 2018 [dostęp 2020-05-31] (ros.).
  16. Naviny.by получили «Премию Рунета» [online], Marketing.by [dostęp 2020-05-31].

Linki zewnętrzne

edytuj