Polska Agencja Prasowa

polska państwowa agencja informacyjna

Polska Agencja Prasowa (PAP) – polska publiczna agencja prasowa, jedyna państwowa agencja informacyjna w Polsce. Zgodnie ze statutem do jej zadań należy uzyskiwanie i przekazywanie odbiorcom rzetelnych, obiektywnych i wszechstronnych informacji z Polski i z zagranicy. Agencja jest także zobowiązana do upowszechniania stanowiska Sejmu, Senatu, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Rady Ministrów, a także umożliwia innym naczelnym organom państwa prezentowanie swoich stanowisk w ważnych sprawach państwowych.

Polska Agencja Prasowa Spółka Akcyjna w likwidacji
Ilustracja
Państwo

 Polska

Siedziba

Warszawa

Adres

ul. Bracka 6/8
00-502 Warszawa

Data założenia

31 października 1918 (Polska Agencja Telegraficzna)
10 marca 1944 (Polpress)
26 października 1945 (Polska Agencja Prasowa)

Forma prawna

spółka akcyjna (skarbu państwa)

Prezes

Marek Błoński[1](likwidator)

Przewodniczący rady nadzorczej

Mikołaj Kozak[2]

Udziałowcy

Skarb Państwa

Nr KRS

0000067663

Zatrudnienie

390-500 osób[3][4]

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

30 695 520 zł

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Polska Agencja Prasowa Spółka Akcyjna w likwidacji”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Polska Agencja Prasowa Spółka Akcyjna w likwidacji”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Polska Agencja Prasowa Spółka Akcyjna w likwidacji”
Ziemia52°13′48,3″N 21°01′12,5″E/52,230083 21,020139
Strona internetowa
Biurowiec Liberty Corner na rogu ulic Mysiej i Brackiej w Warszawie, siedziba PAP
Pieczątka Polskiej Agencji Prasowej „Polpress” (1945)

Siedziba Polskiej Agencji Prasowej mieści się w Warszawie, gdzie pracuje 14 redakcji tematycznych. W całej Polsce działają też 24 oddziały terenowe agencji[5].

W 2013 roku Polska Agencja Prasowa miała 400 pracowników etatowych i blisko 100 współpracowników, w tym 300 dziennikarzy w Warszawie, 70 korespondentów regionalnych, 40 fotoreporterów i 30 korespondentów zagranicznych (m.in. w Berlinie, Brukseli, Kijowie, Londynie, Madrycie, Moskwie, Nowym Jorku, Paryżu, Rzymie, Sofii, Sztokholmie, Waszyngtonie oraz Wilnie)[6][7].

W czasie misji polskiego kontyngentu wojskowego w Iraku (2003-2008) Polska Agencja Prasowa utrzymywała placówkę w tym państwie[8].

W maju 2018 roku spółka uruchomiła anglojęzyczny portal informacyjny Thefirstnews.com. Redakcja portalu zajmuje się polityką, gospodarką, kulturą, nauką, historią i sportem, skupiając się na wydarzeniach w Polsce[9].

W styczniu 2019 roku nastąpiło połączenie Przedsiębiorstwa Wydawniczego „Rzeczpospolita” Sp. z o.o. (PWR) z Polską Agencją Prasową na skutek czego cały majątek Przedsiębiorstwa Wydawniczego „Rzeczpospolita” został przeniesiony do Polskiej Agencji Prasowej[10].

W 2019 roku Polska Agencja Prasowa ogłosiła plany poszerzenia sieci swoich korespondentów o dodatkowe państwa w Europie, na Kaukazie, w Ameryce Łacińskiej i Azji Południowo-Wschodniej[11].

Historia

edytuj

31 października 1918 grupa polskich dziennikarzy przejęła biura Austriackiej Agencji Prasowej w Krakowie i Lwowie oraz założyła Polską Agencję Telegraficzną. W tydzień później Prezydium Rady Ministrów podjęło decyzję o uczynieniu z Polskiej Agencji Telegraficznej agencji urzędowej. W roku 1924 spółka została znacjonalizowana. Początkowo rozpowszechniała informacje za pomocą biuletynów telegraficznych, a od 1928 – także za pomocą codziennych Kronik Filmowych PAT.

Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 władze PAT opuściły Polskę wraz z rządem i wznowiły działalność agencji na uchodźstwie – początkowo w Paryżu, a następnie (od 1940) w Londynie, gdzie Agencja działała do 1991 r.

10 marca 1944 Związek Patriotów Polskich powołał w Moskwie Polską Agencję Prasową Polpress. We wrześniu 1945 jej siedziba została przeniesiona do Warszawy. Początkowo niesformalizowana i podległa bezpośrednio kierownictwu ZPP oraz dowództwu wojskowemu Ludowego Wojska Polskiego, od 26 października 1945 PAP stała się niezależnym przedsiębiorstwem państwowym. Uchwałą Rady Ministrów z 8 sierpnia 1946 został zatwierdzony Statut Organizacyjny Polskiej Agencji Prasowej[12]. Pierwszą, wieloletnią (1944-1954) szefową Polskiej Agencji Prasowej była Julia Minc, żona Hilarego Minca[13].

Mimo zasad statutowych, Agencja stała się jednym z narzędzi propagandy PRL i PZPR. W 1957 r. Agencja przeniosła się z pałacyku przy ul. Foksal do modernistycznego gmachu Banku Gospodarstwa Krajowego w Alejach Jerozolimskich, niedaleko Komitetu Centralnego PZPR. Budynek ten był siedzibą Agencji do 2001 roku i do dziś funkcjonuje w świadomości starszego pokolenia warszawiaków jako „budynek PAP-u”. Była to jednak i pozostała przede wszystkim siedziba powołanego w 1924 roku Banku Gospodarstwa Krajowego – w latach 1928–1931 wzniesiona według projektu Rudolfa Świerczyńskiego.

Pod koniec lat 80. w agencji rozpoczął się okres demokratyzacji i modernizacji. 10 września 1990 zmianie uległo praktycznie całe kierownictwo PAP-u. Agencja dzięki temu uzyskała znaczną niezależność od czynników politycznych. Dzięki temu 27 lutego 1991 doszło do symbolicznego połączenia Polskiej Agencji Prasowej z emigracyjną Polską Agencją Telegraficzną. W tym samym roku do PAP została przyłączona Centralna Agencja Fotograficzna.

W 1993 r. PAP otworzyła własną stację satelitarną. W latach 1994–1996 nastąpiła komputeryzacja redakcji, a w 1995 agencja rozpoczęła udostępnianie swych serwisów (w tym fotograficznych) także w internecie. W 1997 roku Polska Agencja Prasowa rozpoczęła wydawanie Dziennika Internetowego PAP, pierwszej w Polsce internetowej gazety codziennej bez wersji papierowej.

W 2000 roku rozpoczęto budowę nowej siedziby PAP przy ul. Mysiej róg Brackiej, w miejscu w którym znajdował się Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. Wzniesiono tam Liberty Corner. Agencja zajmuje od połowy 2004 roku jego część od strony ul. Brackiej.

W ciągu ostatnich kilku lat agencja została dokapitalizowana w następstwie jednorazowej pomocy publicznej i dzięki temu została w zasadniczy sposób zmodernizowana.

W 2005 roku do PAP została przyłączona Drukarnia Naukowo-Techniczna (DNT) przy ul. Mińskiej w Warszawie, jedna z największych drukarń dziełowych w kraju – stając się oddziałem PAP. Na początku 2012 roku zarząd Agencji – przy akceptacji rady nadzorczej – zadecydował o likwidacji DNT[14].

Podstawą prawną dla działania PAP jest ustawa z 31 lipca 1997. Zgodnie z nią agencję przekształcono w jednoosobową spółkę skarbu państwa.

15 stycznia 2009 dotychczasowy prezes Piotr Skwieciński i członek zarządu Maciej Świrski złożyli dymisje z zajmowanych stanowisk. Rada Nadzorcza rozpoczęła postępowanie kwalifikacyjne w celu obsadzenia tych stanowisk, delegowała również Krzysztofa Andrackiego do pełnienia funkcji prezesa zarządu na okres trwania konkursu.

14 czerwca 2010 Rada Nadzorcza wybrała nowy zarząd[15].

28 kwietnia 2016 r. Rada Nadzorcza zakończyła postępowanie kwalifikacyjne na stanowisko prezesa PAP, powołując na nie z dniem 9 maja 2016 roku Artura Dmochowskiego[16]. Stanowisko pełnił do 12 października 2017[17].

27 grudnia 2023 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w związku z wetem Prezydenta w sprawie finansowania spółki postawił ją w stan likwidacji[18]. 29 stycznia 2024 otwarcie likwidacji zostało wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego[19]. Od tego czasu spółka widnieje w KRS pod nazwą Polska Agencja Prasowa S.A. w likwidacji[20].

Finansowanie z budżetu państwa

edytuj

W związku z zawartym w ustawie obowiązkiem upowszechniania przez Polską Agencję Prasową stanowisk Sejmu, Senatu, Prezydenta, Rady Ministrów oraz innych naczelnych organów państwa, Agencja otrzymuje co roku dotację podmiotową na dofinansowanie działalności bieżącej. W 2018 wysokość dotacji wyniosła 8 mln zł[21].

Szefowie

edytuj

Redaktorzy naczelni

  • Franciszek Orzechowski (5 grudnia 1918–?)

Dyrektorzy

Prezes

Naczelni redaktorzy

Prezesi-redaktorzy naczelni

Prezesi zarządu

Znani dziennikarze

edytuj

Korespondenci zagraniczni

Odznaka Zasłużony dla Polskiej Agencji Prasowej

edytuj

Złota odznaka i honorowa legitymacja przyznawana wybitnym dziennikarzom.

Przyznając pierwsze odznaki w 2005 roku, ówczesny Prezes PAP Waldemar Siwiński podkreślił w czasie uroczystości, że[41]:

tożsamość PAP była i jest budowana przez lata, poprzez udział w ważnych wydarzeniach dla Polski. Ale również ta tożsamość budowana jest poprzez ludzi, którzy odcisnęli w jej historii pozytywny ślad, dzięki ich osobowości, talentowi, ich wybitnej pracy.

Plebiscyt na najlepszego sportowca Europy

edytuj
Osobny artykuł: Ankieta PAP.

Od 1958 roku PAP organizuje coroczny plebiscyt na najlepszego sportowca Europy w roku kalendarzowym, zwany Ankietą Polskiej Agencji Prasowej. W plebiscycie głosują dziennikarze z 21 agencji prasowych Europy. Ogłoszenie wyników Ankiety PAP następuje pod koniec grudnia. W ostatnich latach triumfatorami plebiscytu byli m.in. Michael Schumacher, Roger Federer, Jelena Isinbajewa, Rafael Nadal, Novak Đoković i Sebastian Vettel.

Przypisy

edytuj
  1. https://www.pap.pl/o-agencji/wladze
  2. https://www.pap.pl/o-agencji/wladze
  3. Polska Agencja Prasowa kończy dziś 95 lat – press.pl. press.pl. [dostęp 2022-01-12].
  4. Polska Agencja Prasowa ze stratą ponad 4,7 mln zł w 2020 roku – wirtualnemedia.pl. wirtualnemedia.pl. [dostęp 2022-01-12].
  5. Kontakt | Polska Agencja Prasowa SA [online], www.pap.pl [dostęp 2022-01-12].
  6. Polska Agencja Prasowa kończy dziś 95 lat (wideo) [online], Press.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  7. Correspondents and Photographers [online], Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 2022-01-12] (ang.).
  8. Polskie Radio i PAP zostają w Iraku [online], Press.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  9. Telewizja Polska S.A, Polish Press Agency launches news service in English [online], tvpworld.com [dostęp 2022-01-12] (ang.).
  10. Połączenie z Przedsiębiorstwem Wydawniczym „Rzeczpospospolita” Sp. z o.o.. [w:] Polska Agencja Prasowa [on-line]. pap.pl, 1 lutego 2019. [dostęp 2023-11-02].
  11. PAP przedstawia 4-letnią strategię: więcej korespondentów, wiarygodność i jakość informacji [online], www.wirtualnemedia.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  12. M.P. z 1946 r. nr 84, poz. 156.
  13. Aleksander Kochański, Hilary Minc w: Polski Słownik Biograficzny, t. XXI Warszawa-Kraków 1976, s. 278–281 wersja interaktywna IPSB.
  14. PAP likwiduje Drukarnię Naukowo-Techniczną. [dostęp 2013-02-14].
  15. kom/mhr: Rada Nadzorcza PAP SA wybrała nowy zarząd. wp.pl, 2010-06-14. [dostęp 2010-06-16].
  16. Artur Dmochowski, obecnie rzecznik MSZ, będzie prezesem PAP. Onet Wiadomości, 2016-04-29. [dostęp 2016-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-30)].
  17. Artur Dmochowski nie jest już prezesem PAP. Nowy zarząd będzie dwuosobowy [online], wiadomosci.dziennik.pl, 12 października 2017 [dostęp 2022-11-24] (pol.).
  18. Justyna Lasota-Krawczyk: TVP, PR i PAP w stanie likwidacji. Nagła decyzja MKiDN. wp.pl, 2023-12-27. [dostęp 2023-12-27].
  19. Jest decyzja sądu ws. likwidacji Polskiej Agencji Prasowej [online], gazetapl, 29 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-29] (pol.).
  20. Otwarcie likwidacji PAP wpisane do KRS [online], Businessinsider, 29 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-29] (pol.).
  21. Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r. (druk nr 3490). [w:] Sejm Rzeczypospolitej Polskiej [on-line]. sejm.gov.pl, 30 maja 2019. s. 2/119. [dostęp 2019-12-13].
  22. s, Zarząd PAP odwołał redaktora naczelnego i dwóch jego zastępców [online], tvn24.pl, 21 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-23] (pol.).
  23. https://www.pap.pl/kontakt
  24. Wojciech Tumidalski redaktor naczelny PAP kto to jest [online], wirtualnemedia.pl [dostęp 2024-04-25] (pol.).
  25. Redaktor naczelny PAP odwołany. Nowy prezes "podjął obowiązki mimo utrudnień". money.pl, 2023-12-21. [dostęp 2023-12-27].
  26. Wojciech Jagielski odchodzi z PAP [online], Press.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  27. Wojciech Jagielski po pięciu latach odchodzi z PAP [online], www.wirtualnemedia.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  28. Życiorys Ryszarda Kapuścińskiego – Ryszard Kapuściński – pisarz, reporter, poeta. [online] [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  29. Ryszard Kapuściński | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  30. a b c O papowcach po nazwisku [online], biznes.pap.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  31. Wirtualna Polska Media S.A, Krzysztof Mroziewicz [online], ksiazki.wp.pl, 25 sierpnia 2010 [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  32. Ryszard Piekarowicz [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  33. Prezydent na 95-lecie PAP: informacje na czas i wiarygodne [online], dzieje.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  34. Marian Podkowiński [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  35. Podkowiński Marian, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-01-12].
  36. Przemówienie Ambasadora z okazji wręczenia odznaczeń 4 wybitnym polskim osobistościom (2 października 2012) [online], La France en Pologne – Ambassade de France en Pologne [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  37. O papowcach po nazwisku [online], biznes.pap.pl [dostęp 2022-01-13] (pol.).
  38. Biografia – LEOPOLD UNGER [online], Kultura Paryska – LEOPOLD UNGER [dostęp 2022-01-12].
  39. Zmarł znany dziennikarz i publicysta Leopold Unger [online], dzieje.pl [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  40. Zmarł Leopold Unger [online], Rzeczpospolita [dostęp 2022-01-12] (pol.).
  41. artykuł „Zasłużeni dla PAP”, wirtualnemedia.pl, 2005-12-02.

Linki zewnętrzne

edytuj