Roger Federer

szwajcarski tenisista

Roger Federer (ur. 8 sierpnia 1981 w Bazylei) – szwajcarski tenisista, wieloletni lider rankingu ATP, wicemistrz olimpijski w grze pojedynczej z Londynu (2012), mistrz olimpijski w grze podwójnej z Pekinu (2008), zdobywca Pucharu Davisa 2014.

Roger Federer
Ilustracja
Państwo

 Szwajcaria

Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1981
Bazylea

Wzrost

185 cm

Gra

praworęczny, jednoręczny backhand

Status profesjonalny

1998

Zakończenie kariery

23 września 2022

Trener

Peter Lundgren (2000–2003)
Tony Roche (2005–2007)
José Higueras (2008)
Paul Annacone (2010–2013)
Stefan Edberg (2014–2015)
Ivan Ljubičić (2016–2022)
Severin Lüthi (2007–2022)

Gra pojedyncza
Wygrane turnieje

103

Najwyżej w rankingu

1 (2 lutego 2004)

Australian Open

W (2004, 2006, 2007, 2010, 2017, 2018)

Roland Garros

W (2009)

Wimbledon

W (2003–2007, 2009, 2012, 2017)

US Open

W (2004–2008)

Gra podwójna
Wygrane turnieje

8

Najwyżej w rankingu

24 (9 czerwca 2003)

Australian Open

3R (2003)

Roland Garros

1R (2000)

Wimbledon

QF (2000)

US Open

3R (2002)

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Szwajcaria
Igrzyska olimpijskie
złoto Pekin 2008 tenis ziemny
(gra podwójna)
srebro Londyn 2012 tenis ziemny
(gra pojedyncza)
Strona internetowa

Status profesjonalny Federer otrzymał w roku 1998. Pierwszy mecz w turnieju głównym zawodów ATP Tour rozegrał na początku lipca tego samego roku w Gstaad. Przeciwnikiem Federera był Argentyńczyk Lucas Arnold Ker, a spotkanie zakończyło się porażką Szwajcara 4:6, 4:6. 15 września 2022 powiadomił o planowanym zakończeniu sportowej kariery podczas rozgrywek Pucharu Lavera[1]. Jego ostatni mecz, rozegrany 23 września, zakończył się przegraną w deblu, w którym jego partnerem był wieloletni rywal, Rafael Nadal[2].

Federer uważany jest za jednego z najlepszych zawodników w historii dyscypliny[3][4][5]. Ma w swoim dorobku 20 zwycięstw w turniejach wielkoszlemowych. W Australian Open triumfował w latach 2004, 2006, 2007, 2010, 2017 i 2018, we francuskim Roland Garros zwyciężył w 2009 roku, na kortach Wimbledonu wygrywał w latach 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2009, 2012 i 2017, a w US Open w sezonach 2004, 2005, 2006, 2007 i 2008. Dodatkowo Szwajcar sześciokrotnie został mistrzem kończącego sezon turnieju ATP Finals (lata 2003, 2004, 2006, 2007, 2010, 2011). Ponadto dziesięciokrotnie dochodził do finałów rozgrywek wielkoszlemowych i cztery razy do finału ATP Finals. W sierpniu 2012 roku wywalczył srebrny medal igrzysk olimpijskich w Londynie, po przegranym finale z Andym Murrayem. Federer w ciągu swojej kariery wygrał 103 turniejów rangi ATP Tour w grze pojedynczej oraz osiągnął 54 finały. Jako trzeci tenisista w historii ery open doszedł do granicy tysiąca zwycięskich meczów.

W grze podwójnej Federer jest złotym medalistą igrzysk olimpijskich w Pekinie z roku 2008. Wspólnie ze Stanislasem Wawrinką pokonali w finałowym meczu Szwedów Simona Aspelina i Thomasa Johanssona[6]. W deblu Szwajcar ma na koncie 8 turniejowych zwycięstw i 6 finałów.

W sezonie 2014 Federer zdobył ze Szwajcarią historyczny, pierwszy dla tego kraju Puchar Davisa, po pokonaniu w finale 3:1 reprezentacji Francji.

Po wygraniu Australian Open z 2004 roku, dnia 2 lutego, awansował na 1. pozycję w światowym rankingu. Przez kolejne 237 tygodni był na szczycie listy (do 11 sierpnia 2008 roku)[7]. Dnia 6 lipca 2009 roku ponownie został liderem rankingu na okres 48 tygodni. Po dwóch latach, 9 lipca 2012 roku, Federer ponownie objął prowadzenie w rankingu czym najpierw wyrównał, a w następnym tygodniu pobił rekord 286 tygodni jako nr 1 należący do Pete’a Samprasa[8]. Do dnia 5 listopada 2012 roku, kiedy na pozycji lidera zastąpił go Novak Đoković. 19 lutego 2018 roku, po pięciu latach i czterech miesiącach przerwy Roger Federer w wieku 36 lat i sześciu miesięcy powrócił na 1. pozycję w światowym rankingu ATP zostając najstarszym liderem w historii. Łącznie przewodził stawce tenisistów przez 310 tygodni.

Życie prywatne edytuj

 
Rodzina Federera podczas turnieju BNP Paribas Open 2012

Roger Federer urodził się w Bottmingen, miejscowości położonej blisko Bazylei. Matka Federera, Lynette, pochodzi z RPA, natomiast ojciec, Robert, jest rodowitym Szwajcarem. Rodzice poznali się podczas podróży służbowej; oboje pracowali dla tej samej firmy farmaceutycznej[9]. Federer ma starszą o dwa lata siostrę, Dianę. Z wyznania jest katolikiem, a podczas turnieju w Rzymie w roku 2006 poznał papieża Benedykta XVI[10].

Federer jest mężem byłej tenisistki Mirki Vavrinec. Para poznała się podczas igrzysk olimpijskich w Sydney z 2000 roku[11]. Po blisko dziewięciu latach, dnia 11 kwietnia 2009 roku wzięli ślub w Bazylei w otoczeniu najbliższych przyjaciół i rodziny[12]. Trzy miesiące później, 23 lipca, Federer został ojcem bliźniaczek Charlene Riva’i i Mylii Rose[13]. Na swojej stronie w Facebooku Federer oznajmił, że dzień, w którym córeczki się narodziły jest jego najpiękniejszym dniem w życiu[14]. Pod koniec 2013 roku Federerowie poinformowali, że spodziewają się kolejnego dziecka[15]. 6 maja 2014 roku Szwajcar poinformował, że tego dnia przyszły na świat jego dzieci – bliźniaki Leo i Lenny[16].

Działalność charytatywna edytuj

 
Pokazówka „Hit for Haiti”, 2010

W 2003 roku Federer założył fundację pomagającą w edukacji chorym i biednym dzieciom z Tanzanii, Zimbabwe i Republiki Południowej Afryki i promującą sport wśród młodzieży[9][17]. W ciągu 10 lat istnienia fundacja pomogła 86 tys. dzieci z problemami w edukacji[17]. W marcu 2005 roku Federer wziął udział w pokazówce, która miała miejsce w Indian Wells. Celem tej imprezy było zgromadzenie środków na pomoc poszkodowanym po trzęsieniu ziemi z grudnia 2004 roku[9]. Tegoż samego roku, w związku z huraganem Katrina jakie nawiedziło USA, Federer wystawił w aukcji swoją rakietę tenisową. Dochód z niej, w wysokości 40 000 $ przeznaczył ofiarom huraganu[18]. Za swoją działalność w kwietniu 2006 roku Federer został ambasadorem dobrej woli UNICEF[19].

W styczniu 2010 roku Federer wziął udział w imprezie pokazowej „Hit for Haiti”, która odbyła się w Melbourne, tuż przed Australian Open. Akcja została zorganizowana by pomóc ofiarom trzęsienia ziemi na Haiti, a oprócz Federera obecni byli inni czołowi tenisiści, a także tenisistki. Zebrano blisko 200 000 $, a kwotę w całości przekazano ofiarom kataklizmu[20][21]. W marcu ponownie odbyła się zbiórka dla ofiar trzęsienia z udziałem Federera[22]. Po zakończeniu sezonu 2010 Federer wraz z Rafaelem Nadalem rozegrali pokazowe pojedynki w Zurychu i Madrycie pod hasłem „Match for Africa”. Pieniądze zostały przekazane potrzebującym w Afryce[23].

Na początku roku 2011, zorganizowano pokazówkę w Melbourne by wspomóc ofiary powodzi w Queenslandzie[24].

W styczniu 2014 roku, tuż przed rozpoczęciem Australian Open, zorganizowano imprezę pokazową, która miała uczcić dziesięciolecie działalności Fundacji Rogera Federera. W zabawie uczestniczyli m.in. Lleyton Hewitt, Rod Laver, Patrick Rafter i Tony Roche. Dochód z charytatywnego meczu Szwajcara z Jo-Wilfriedem Tsongą wyniósł 1 mln dolarów[17].

Osiągnięcia pozasportowe edytuj

W 2017 roku został doktorem honoris causa uniwersytetu w Bazylei[25][26].

Jego imieniem w 2012 roku nazwano jedną z ulic w Halle[27], a cztery lata później – w Biel/Bienne[28].

Kariera tenisowa edytuj

Lata juniorskie edytuj

W tenisa Federer zaczął grać w wieku 8 lat[29]. Pierwszy mecz w gronie juniorów Szwajcar rozegrał w połowie lipca 1996 roku. Na przełomie czerwca i lipca 1998 roku triumfował w juniorskim Wimbledonie, po zwycięstwie w finale nad Gruzinem Iraklim Labadze[30]. W grudniu 1998 roku Federer odniósł kolejny sukces, wygrywając turniej Orange Bowl w kategorii do lat 18[31]. Ponadto Szwajcar jest finalistą US Open z 1998 roku, gdzie uległ Davidowi Nalbandianowi[32]. Łącznie wygrał pięć juniorskich turniejów w grze pojedynczej. Najwyżej sklasyfikowany w klasyfikacji singlowej juniorów był na 1. miejscu (31 grudnia 1998).

W grze podwójnej Federer wygrał jeden turniej, podczas Wimbledonu w 1998 roku. Partnerem Szwajcara był Olivier Rochus, a w finale pokonali Michaëla Llodrę i Andy’ego Rama[30]. W zestawieniu deblistów najwyższej był na 7. pozycji (31 grudnia 1998).

Sezony 1998–2000 edytuj

W wieku 17 lat Federer rozpoczął karierę profesjonalną[29]. Na początku lipca 1998 roku zadebiutował w gronie zawodowców, podczas rozgrywek w Gstaad, lecz odpadł w I rundzie po porażce z Lucasem Arnoldem Kerem[33].

Jeszcze w tym samym roku zagrał po raz pierwszy z zawodnikiem sklasyfikowanym w pierwszej dziesiątce rankingu, miało to miejsce w turnieju w Bazylei, przeciwnikiem Federera był Andre Agassi. Mecz ten przegrał w dwóch setach 3:6, 2:6[34]

Na początku sezonu 1999 Szwajcar w lutym doszedł do ćwierćfinału rozgrywek ATP World Tour w Marsylii. Po drodze wyeliminował, będącego wówczas na 5. miejscu w rankingu, Hiszpana Carlosa Moyę; przegrał z Arnaudem Clémentem. W tym samym miesiącu wystartował również w Rotterdamie, po wcześniejszym przejściu eliminacji. W drabince turnieju głównego przegrał ćwierćfinałowy pojedynek z Rosjaninem Jewgienijem Kafielnikowem. Pod koniec maja Federer po raz pierwszy awansował do turnieju wielkoszlemowego, na kortach Rolanda Garrosa, jednak odpadł w I rundzie z Patrickiem Rafterem. Miesiąc później, na trawiastych kortach Wimbledonu również został pokonany w I rundzie, przez Czecha Jiříego Nováka. W październiku Szwajcar doszedł do ćwierćfinału zawodów w Bazylei, oraz po raz pierwszy w karierze osiągnął półfinał imprezy z cyklu ATP World Tour, w Wiedniu. Pod koniec tego samego miesiąca wygrał zawody ATP Challenger Tour w Brest, po pokonaniu w finale Maksa Mirnego. Dnia 20 września 1999 roku Federer po raz pierwszy awansował do czołowej setki rankingu (95. miejsce), a sezon ukończył na 65. pozycji[7].

Na początku lutego 2000 roku Federer awansował do finału turnieju w Marsylii. Był to jego zarazem pierwszy finał z cyklu ATP World Tour. Mecz o tytuł przegrał 6:2, 3:6, 6:7(5) ze swoim rodakiem Marcem Rossetem[35]. W tym samym miesiącu Szwajcar osiągnął ćwierćfinał turnieju w Londynie i półfinał w Kopenhadze. Pod koniec maja uzyskał IV rundę Rolanda Garrosa, po wcześniejszym wyeliminowaniu Michela Kratochvila, przeciwko któremu zagrał pięciosetowy mecz. Spotkanie o ćwierćfinał zawodów przegrał z Hiszpanem Àlexem Corretją[36]. W czerwcu Szwajcar uzyskał ćwierćfinał w Halle i I rundę Wimbledonu. Pod koniec sierpnia, na US Open doszedł do III rundy, w której przegrał z Juanem Carlosem Ferrero, a we wrześniu osiągnął półfinał igrzysk olimpijskich w Sydney. W meczu o finał uległ Niemcowi Tommy’emu Haasowi, natomiast w spotkaniu o brązowy medal nie sprostał Arnaudowi Di Pasquale[11]. W październiku Federer, tak jak w 1999 roku, awansował do półfinału w Wiedniu, a następnie osiągnął finał w Bazylei. Po drodze wyeliminował m.in. Tommy’ego Haasa i, będącego wtedy w czołowej dziesiątce rankingu, Lleytona Hewitta. Pojedynek finałowy zakończył się porażką Szwajcara z Thomasem Enqvistem[37]. Ponadto Federer w Bazylei wraz z Dominikiem Hrbatým awansowali do finału gry podwójnej, ale spotkanie o mistrzowski tytuł przegrali z Donaldem Johnsonem i Pietem Norvalem. Na koniec roku Federer zajmował 29. miejsce w klasyfikacji singlowej[7].

Sezon 2001 edytuj

Sezon Federer zainaugurował startem w Sydney, gdzie odpadł z rywalizacji w ćwierćfinale. Podczas Australian Open doszedł do III rundy po wcześniejszym pokonaniu m.in. Arnauda Di Pasquale’a; przegrał z Arnaudem Clémentem. Pod koniec stycznia Szwajcar wygrał pierwszy turniej rangi ATP World Tour w grze pojedynczej, w halowych kortach w Mediolanie, eliminując m.in. Jewgienija Kafielnikowa, a w finale wynikiem 6:4, 6:7(7), 6:4 Francuza Juliena Bouttera[38]. W połowie lutego, w Marsylii osiągnął półfinał, w którym tym razem przegrał z Kafielnikowem. Tydzień po tym starcie, na kortach w Rotterdamie, Federer uzyskał finał w singlu i deblu. W grze pojedynczej wyeliminował m.in. Àlexa Corretję (wówczas nr 7. w rankingu), jednak w finale nie sprostał Nicolasowi Escudé. W grze podwójnej w parze z Jonasem Björkmanem pokonali w decydującym spotkaniu czeski duet Petr Pála-Pavel Vízner. W marcu Szwajcar doszedł do ćwierćfinału rozgrywek ATP Masters Series w Miami. W meczu o półfinał zmierzył się z Patrickem Rafterem, z którym jednak przegrał w dwóch setach.

Okres gry na kortach ziemnych rozpoczął od startu w Monte Carlo, gdzie poniósł porażkę w ćwierćfinałowym pojedynku z Sébastienem Grosjeanem. W Rzymie odpadł w III rundzie, po wcześniejszym wyeliminowaniu wicelidera rankingu światowego, Rosjanina Marata Safina[39]. W I rundzie wielkoszlemowego Rolanda Garrosa Federer wygrał ze Stefano Galvanim. W następnej fazie po pięciosetowym meczu pokonał Sarkisa Sarksjana, a w III i IV rundzie odpowiednio Davida Sáncheza i Wayne’a Arthursa. Pojedynek ćwierćfinałowy zakończył się porażką Federera z Àlexem Corretją. Był to zarazem pierwszy wielkoszlemowy ćwierćfinał Federera w jego karierze[40].

Miesiąc gry na nawierzchni trawiastej Federer zaczął od turnieju w Halle, osiągając tam kolejny w sezonie ćwierćfinał. W meczu o dalszą fazę lepszym od Szwajcara był Patrick Rafter. Tuż przed Wimbledonem Federer wziął udział w zawodach w ’s-Hertogenbosch awansując do półfinału, w którym uległ Lleytonowi Hewittowi. Na Wimbledonie Szwajcar uzyskał drugi wielkoszlemowy ćwierćfinał. Po drodze, w meczu IV rundy, pokonał Pete’a Samprasa, przerywając zarazem serię 31 zwycięstw z rzędu Amerykanina na londyńskich kortach[41]. Rywalem Federera w spotkaniu o półfinał był Tim Henman, z którym przegrał w czterech setach[42].

Na początku lipca Federer wygrał deblowe zmagania w Gstaad tworząc parę z Maratem Safinem, gdzie zwyciężyli nad parą Michael Hill-Jeff Tarango[43]. Podczas US Open Szwajcar awansował do III rundy, gdzie musiał uznać wyższość Andre Agassiego. W pozostałej części sezonu doszedł do ćwierćfinału w Wiedniu (porażka ze Stefanem Koubkiem) oraz finału w Bazylei. Mecz o tytuł zakończył się przegraną Federera z Timem Henmanem.

Sezon 2001 Federer ukończył na 13. pozycji w rankingu ATP[7].

Sezon 2002 edytuj

 
Federer podczas US Open 2002

Rok 2002 Federer rozpoczął od turnieju w Sydney, gdzie wywalczył swój drugi singlowy tytuł, eliminując po drodze Andy’ego Roddicka, a w finale wynikiem 6:3, 6:3 Juana Ignacio Chelę[44]. W Melbourne uzyskał IV rundę, w której nie sprostał Tommy’emu Haasowi. Pod koniec stycznia Federer osiągnął kolejny w sezonie finał, w Mediolanie, po wcześniejszym pokonaniu m.in. w półfinale Grega Rusedskiego[45]. Pojedynek finałowy Szwajcar przegrał z Włochem Davidem Sanguinettim[46]. W połowie lutego Federer wziął udział w turnieju rozgrywanym w hali Ahoy Rotterdam w Rotterdamie. W singlu dotarł do ćwierćfinału, w którym uległ Nicolasowi Escudé, natomiast w deblu z Maksem Mirnym wygrali cały turniej. W finale pokonali utytułowanych Marka Knowlesa i Daniela Nestora. W marcu, podczas turnieju ATP Masters Series w Indian Wells Federer osiągnął z Mirnym finał gry podwójnej. Rywalami pary szwajcarsko-białoruskiej w finale byli Knowles z Nestorem, którzy tym razem wygrali pojedynek zdobywając tym samym mistrzowski tytuł. Tuż po zawodach w Indian Wells Federer awansował do finału singla w Miami. Szwajcar po drodze pokonał m.in. w IV rundzie Tima Henmana i w półfinale lidera światowego rankingu, Lleytona Hewitta[47], jednak w rundzie finałowej nie sprostał Andre Agassiemu.

Na kortach ziemnych, w połowie maja Federer dotarł do finału imprezy w Hamburgu. W ćwierćfinale wygrał z Gustavo Kuertenem, wówczas dwukrotnym mistrzem Rolanda Garrosa[48], a w półfinale ze swoim deblowym partnerem, Maksem Mirnym. Mecz finałowy rozegrał z byłym nr 1. klasyfikacji singlowej, Maratem Safinem, którego pokonał 6:1, 6:3, 6:4 zdobywając tym samym swój pierwszy tytuł rangi ATP Masters Series[49]. W wielkoszlemowym Rolandzie Garrosie rozstawiony z nr 8. Szwajcar odpadł już w I rundzie z Marokańczykiem Hiszamem Arazim.

Sezon gry na nawierzchni trawiastej Szwajcar zaczął od startu w Halle, gdzie uległ w półfinale Nicolasowi Kieferowi. W ’s-Hertogenbosch odpadł w ćwierćfinale, po porażce ze Sjengiem Schalkenem, natomiast na Wimbledonie przegrał w I rundzie z Mario Ančiciem.

Ostatni w sezonie wielkoszlemowy turniej, US Open, Federer zakończył na IV rundzie, gdzie został pokonany przez Maksa Mirnego. Pod koniec września, podczas zawodów w Moskwie w singlu doszedł do ćwierćfinału, przegrywając z Maratem Safinem, z kolei w deblu, wraz z Mirnym triumfowali w całej imprezie, po zwycięstwie w finale nad Australijczykami Joshuą Eaglem i Sandonem Stollem. Na początku października Federer wygrał trzeci w sezonie singlowy turniej, w Wiedniu, eliminując wcześniej m.in. Carlosa Moyę, a w finale Jiříego Nováka[50]. Następnie wystartował w Madrycie, osiągając ćwierćfinał, w którym przegrał z Fabrice’em Santoro, a w Bazylei uzyskał półfinał (porażka z Davidem Nalbandianem). W Paryżu (hala Bercy) Federer awansował do ćwierćfinału, po wcześniejszym wyeliminowaniu Tommy’ego Haasa; przegrał z Lleytonem Hewittem.

Na koniec sezonu Szwajcar zakwalifikował się do turnieju Tennis Masters Cup, w którym gra corocznie ośmiu najlepszych tenisistów. W fazie grupowej rywalami Szwajcara byli Juan Carlos Ferrero, Jiří Novák i Thomas Johansson. Federer pokonał wszystkich swoich rywali i awansował do półfinału, w którym zmierzył się z Hewittem. Pojedynek zakończył się zwycięstwem Australijczyka 7:5, 5:7, 7:5[51].

Rok 2002 Federer zakończył na 6. pozycji w zestawieniu ATP[7].

Sezon 2003 edytuj

Pierwszym turniejem w roku jaki rozegrał były rozgrywki w Ad-Dausze. Federer osiągnął tam ćwierćfinał, w którym przegrał z Janem-Michaelem Gambillem. W Melbourne Park, podczas Australian Open, został wyeliminowany w IV rundzie przez Davida Nalbandiana. Pierwszy w sezonie tytuł Federer zdobył w lutym, w Marsylii, gdzie w finale pokonał Jonasa Björkmana[52]. Tydzień po tym turnieju Szwajcar osiągnął finał gry podwójnej w Rotterdamie. Partnerem Federera był Maks Mirny, jednak w finale przegrali z Wayne’em Arthursem i Paulem Hanleyem. Następnie Federer zwyciężył w singlowych zmaganiach w Dubaju, po wygranej w finale nad Jiřím Novákiem[53]. W połowie marca Szwajcar wystartował w Miami dochodząc do ćwierćfinału w grze pojedynczej, gdzie przegrał z Albertem Costą, natomiast w deblu wraz z Mirnym uzyskali finał, w którym pokonali Leandera Paesa oraz Davida Rikla.

Pod koniec kwietnia, na kortach ziemnych w Monachium Szwajcar odniósł kolejne turniejowe zwycięstwo po wygranej w finale z Jarkko Nieminenem[54]. Na kortach Foro Italico w Rzymie osiągnął kolejny finał po wcześniejszej wygranej m.in. nad nr 3. w rankingu Juanem Carlosem Ferrero, który przed tym pojedynkiem wygrał 21 spośród 22 meczów na kortach ziemnych[55]. Spotkanie finałowe Federer zagrał z Félixem Mantillą. Mecz zakończył się porażką Szwajcara, który spośród 17 break pointów wykorzystał 3[56]. Na paryskich kortach im. Rolanda Garrosa Federer odpadł w I fazie po porażce z Luisem Horną.

W czerwcu, podczas rywalizacji w Halle Federer wygrał swój pierwszy turniej na nawierzchni trawiastej, pokonując w finale Nicolasa Kiefera[57]. Do wielkoszlemowego Wimbledonu przystępował jako zawodnik rozstawiony z nr 4. W I i II rundzie bez straty seta pokonał Lee Hyunga-taika i Stefana Koubka, w III fazie po czterosetowym meczu wyeliminował Mardy’ego Fisha, a w kolejnej rundzie Feliciano Lópeza. Ćwierćfinałowy pojedynek Federer wygrał ze Sjengem Schalkenem, a półfinałowy z Andym Roddickiem[58], osiągając pierwszy wielkoszlemowy finał w karierze. Rywalem Szwajcara w meczu o tytuł był Australijczyk Mark Philippoussis, jednak to Federer był faworytem tego pojedynku[59]. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem Szwajcara 7:6(5), 6:2, 7:6(3), który triumfował po raz pierwszy w wielkoszlemowej imprezie[60][61]. W trakcie wręczania pucharu oświadczył:

„Marzenia się spełniają. Zawsze żartowałem jako chłopiec, że tutaj wygram. I stało się. Był to jeden z najlepszych meczów jaki zagrałem w swojej karierze.”[62]

Po tym triumfie zaczęto się zastanawiać czy Federer nie zdominuje jak Pete Sampras światowego tenisa[63].

Na początku lipca Szwajcar wystartował w Gstaad dochodząc do finału, wygrywając piętnasty mecz z rzędu[64]. O tytuł zmierzył się z Jiřím Novákiem, z którym jednak poniósł porażkę w pięciu setach[64].

US Open Series Federer zaczął od występu w Montrealu, awansując do półfinału, w którym przegrał z Andym Roddickiem. W Cincinnati odpadł w II fazie z Davidem Nalbandianem, a na kortach Flushing Meadows, w US Open, uzyskał IV rundę po raz kolejny przegrywając z Nalbandianem. Na początku października Szwajcar wygrał zawody w Wiedniu, zarówno w grze pojedynczej i podwójnej. W singlu pokonał w spotkaniu finałowym Carlosa Moyę, a w deblu w parze z Yves’em Allegro wygrali z Maheshem Bhupathim i Maksem Mirnym. Podczas rozgrywek ATP Masters Series w Madrycie Szwajcar dotarł do półfinału, w którym wyeliminował go Juan Carlos Ferrero[65], a w Paryżu uzyskał ćwierćfinał, gdzie przegrał z Timem Henmanem[66].

 
Federer podczas igrzysk w Atenach, 2004

Podczas turnieju Tennis Masters Cup w Houston w fazie grupowej Szwajcar zagrał z Agassim, Nalbandianem i Ferrero, wygrywając wszystkie pojedynki. W półfinale zmierzył się z liderem rankingu ATP, Andym Roddickiem, którego pokonał 7:6(2), 6:2[67], a w finale ponownie zmierzył się z Agassim, z którym zwyciężył 6:3, 6:0, 6:4[68]. Triumf w turnieju Tennis Masters Cup dał Federerowi awans na 2. miejsce na koniec sezonu[7].

Sezon 2004 edytuj

Przed sezonem Peter Lundgren, po trzech latach współpracy, przestał być szkoleniowcem Federera[69]. Do końca roku Szwajcar grał bez trenera. Pierwszym w sezonie turniejem rozegranym przez Federera były rozgrywki Australian Open. Rozstawiony z nr 2. Szwajcar osiągnął finał, po wcześniejszym wyeliminowaniu m.in. w IV rundzie Lleytona Hewitta. W ćwierćfinale wygrał z Davidem Nalbandianem, z którym przed meczem miał bilans spotkań 1-5[70], a w półfinale pokonał bez straty seta Juana Carlosa Ferrero. W finale zmierzył się z Maratem Safinem, zwyciężając 7:6(3), 6:4, 6:2[71]. Po tym triumfie Szwajcar przesunął się na 1. pozycję w rankingu ATP[71]. Po meczu powiedział:

„To znakomity początek sezonu. Wygranie Australian Open i awans na pierwsze miejsce w rankingu jest spełnieniem marzeń. To zwycięstwo naprawdę wiele dla mnie znaczy.”[72]

W połowie lutego Federer zagrał w Rotterdamie, gdzie przegrał w ćwierćfinale z Timem Henmanem. Na początku marca zwyciężył w Dubaju, pokonując w decydującym meczu Feliciano Lópeza. Tydzień po tym sukcesie Szwajcar wystartował w rozgrywkach ATP Masters Series w Indian Wells. Do półfinału awansował bez straty seta, a w meczu o awans do finału wyeliminował wynikiem 4:6, 6:3, 6:4 Andre Agassiego[73]. W finale wygrał z Henmanem rewanżując się tym samym za porażkę z Rotterdamu[74]. Po zawodach w Indian Wells rozpoczęły się zmagania w Miami. Federer doszedł do III rundy, w której po raz pierwszy spotkał się z Rafaelem Nadalem. Hiszpan wygrał mecz 6:3, 6:3.

Sezon gry na kortach ziemnych Federer rozpoczął od turnieju w Rzymie, gdzie przegrał w III rundzie z Albertem Costą. W maju, na obiekcie Am Rothenbaum w Hamburgu Szwajcar odniósł kolejne zwycięstwo, eliminując po drodze m.in. Carlosa Moyę[75], Lleytona Hewitta[76], a w finale wynikiem 4:6, 6:4, 6:2, 6:3 Guillermo Corię, któremu przerwał serię 31 meczów bez porażki[77]. W wielkoszlemowym Rolandzie Garrosie Federer odpadł w III rundzie z Gustavo Kuertenem[78].

Na kortach trawiastych, bez straty seta, Federer wygrał zawody w Halle, kontynuując serię 17 meczów bez porażki na kortach trawiastych[79]. Na Wimbledonie Federer osiągnął finał tracąc po drodze jednego seta w meczu ćwierćfinałowym z Lleytonem Hewittem. W pojedynku o tytuł pokonał 4:6, 7:5, 7:6(3), 6:4 Andy’ego Roddicka[80]. Eksperci tenisowi, tacy jak Boris Becker, lub John Lloyd jednoznacznie stwierdzili, że to był jeden z najlepszych finałów ostatnich lat[81].

Na początku lipca Federer wygrał zawody w Gstaad, na nawierzchni ziemnej, pokonując w finałowym meczu Rosjanina Igora Andriejewa[82].

Cykl turniejów wchodzących w skład US Open Series Federer rozpoczął od startu w Toronto, gdzie odniósł końcowy triumf. Pojedynek finałowy zakończył się zwycięstwem Szwajcara nad Roddickiem[83]. Na US Open Federer uzyskał kolejny wielkoszlemowy finał. Po drodze wyeliminował w pięciu setach Andre Agassiego oraz Tima Henmana, a w spotkaniu finałowym okazał się być lepszym od Lleytona Hewitta, przeciwko któremu w dwóch setach nie stracił gema, zwyciężając 6:0, 7:6(3), 6:0[84]. Federer wygrał na nowojorskich kortach trzeci z czterech wielkoszlemowych turniejów, jako pierwszy zawodnik od roku 1988 po Matsie Wilanderze, który również w jednym roku wygrał trzy wielkoszlemowe imprezy[85]. Po meczu Szwajcar oświadczył:

„Nawet nie marzyłem o wygraniu US Open, jest mi w to ciężko uwierzyć, że tego dokonałem. Ostatni rok był w moim wykonaniu świetny, wygrałem pierwszy wielkoszlemowy turniej, ale teraz jestem tutaj z dziewięcioma tegorocznymi zwycięstwami. Na chwilę obecną cieszę się z tego triumfu i że jestem nr 1. w rankingu. Chciałbym pozostać na tym miejscu trochę dłużej.”[86]

Pod koniec września Federer wygrał zawody w Bangkoku[87]. Dzięki temu zwycięstwu stał się pierwszym tenisistą od roku 1995, który wygrał w sezonie dziesięć turniejów (poprzednio był to Thomas Muster)[9]. Ponadto w Bangkoku Szwajcar osiągnął razem z Yves’em Allegro finał debla. Ostatni w sezonie turniej Federer rozegrał w Szanghaju, podczas Tennis Masters Cup. Szwajcar wygrał zawody bez straty seta, a w finale pokonał Lleytona Hewitta[88].

W grudniu Szwajcar otrzymał tytuł International Tennis Federation World Champion, za wygranie trzech wielkoszlemowych turniejów, nieprzegranie meczu z graczami z czołowej dziesiątki rankingu i wygranie każdego finału, do którego awansował[89].

Sezon zakończył na pozycji lidera rankingu ATP[7].

Sezon 2005 edytuj

 
Federer podczas Wimbledonu, 2005

Tuż przed sezonem Szwajcar nawiązał współpracę z australijskim trenerem, Tonym Rochem[90]. Pierwszy start w roku Federera miał miejsce w Ad-Dausze. Zawody zakończyły się zwycięstwem Szwajcara, który w finale pokonał Chorwata Ivana Ljubičicia. W wielkoszlemowym Australian Open Federer osiągnął półfinał, w którym przegrał z Maratem Safinem, nie wykorzystując w tie-breaku czwartego seta piłki meczowej. Pojedynek zakończył się wynikiem 5:7, 6:4, 5:7, 7:6(6), 9:7 dla Rosjanina[91]. Tym samym Safin przerwał Federerowi serię 27 meczów bez porażki i passę 27 spotkań bez przegranej z graczami z czołowej dziesiątki rankingu, która trwała od listopada 2003 roku[9]. W połowie lutego Federer triumfował w Rotterdamie, po zwycięstwie w finale nad Ivanem Ljubičiciem[92]. Tydzień po tym sukcesie Szwajcar uzyskał finał rozgrywek w Dubaju. W finale po raz kolejny zmierzył się z Ljubičiciem, z którym ponownie wygrał zdobywając swój trzeci w sezonie tytuł[93].

Podczas rozgrywek ATP Masters Series w Indian Wells Federer obronił tytuł wywalczony w 2004 roku. Po drodze po raz kolejny pokonał Ljubičicia, a w finale Lleytona Hewitta[94]. Triumfem Szwajcara zakończyły się również zawody w Miami, gdzie w finale zmierzył się z Rafaelem Nadalem. Federer zdołał wygrać spotkanie pomimo prowadzenia Hiszpana 2:0 w setach. Ostatecznie pojedynek zakończył się wynikiem 2:6, 6:7(4), 7:6(5), 6:3, 6:1 dla Federera[95].

Na kortach ziemnych, w połowie kwietnia, Federer wziął udział w turnieju w Monte Carlo. Szwajcar odpadł z rywalizacji w ćwierćfinale po porażce z Richardem Gasquetem, nie wykorzystując w ostatnim secie trzech meczboli[96]. Na początku maja dotarł do finału w Hamburgu, w którym zmierzył się ponownie z Gasquetem. Federer wygrał mecz rewanżując się tym samym za porażkę z Monte Carlo[97]. W paryskim Rolandzie Garrosie Szwajcar zakończył swój udział na półfinale, gdzie przegrał z późniejszym mistrzem, Rafaelem Nadalem[98].

Federer po raz kolejny zdominował sezon na nawierzchni trawiastej[99]. Najpierw wygrał rywalizację w Halle[100], a potem po raz trzeci z rzędu awansował do finału Wimbledonu, tracąc po drodze jednego seta, w pojedynku III rundy, z Nicolasem Kieferem. W finale, tak jak w roku 2004, Federer pokonał Andy’ego Roddicka[101], przeciwko któremu zagrał, jak sam przyznał „najlepszy mecz w swojej karierze”[101]. Wygrywając po raz trzeci z rzędu na wimbledońskich kortach Szwajcar stał się trzecim tenisistą w erze open (obok Björna Borga i Pete’a Samprasa), który zwyciężył w trzech kolejnych londyńskich imprezach[101].

W połowie sierpnia Federer odniósł triumf w rozgrywkach ATP Masters Series w Cincinnati, gdzie w finale pokonał Roddicka[102]. Na US Open Federer obronił zwycięstwo z sezonu 2004. Mecz finałowy zakończył się wygraną Szwajcara z Andre Agassim[103]. Po miesięcznej przerwie, pod koniec września, Federer bez straty seta wygrał imprezę w Bangkoku. W finale po raz pierwszy spotkał się z Andym Murrayem, z którym zwyciężył 6:3, 7:5[104].

Na początku października, podczas treningu w Bazylei Szwajcar skręcił kostkę. Kontuzja wykluczyła go z gry z prestiżowych turniejów w Madrycie i Paryżu[9]. Powrócił na turniej Tennis Masters Cup w Szanghaju. Mając za rywali w grupie Davida Nalbandiana, Ivana Ljubičicia i Guillermo Corię awansował do półfinału bez porażki. Mecz o rundę finałową wygrał z Gastónem Gaudio bez straty gema, a w finale ponownie zagrał z Nalbandianem. Spotkanie zakończyło się przegraną Federera, który prowadził w setach 2:0. Końcowy wynik rywalizacji to 6:7(4), 6:7(11), 6:2, 6:1, 7:6(3) dla Argentyńczyka[105]. Zwyciężając w tym spotkaniu, Nalbandian przerwał również Federerowi serię 35 spotkań bez porażki[9]. Dodatkowo Argentyńczyk zakończył Federerowi passę 24 wygranych po kolei finałów[9].

W grudniu, po raz drugi, został Federerowi przyznany tytuł International Tennis Federation World Champion[106].

Rok ukończył na pozycji lidera rankingu ATP[7]. Jego stosunek wygranych do przegranych wyniósł 81-4 (95,3%) – najlepszy wynik od roku 1984, kiedy to John McEnroe odniósł 82 zwycięstwa i 3 porażki (96,5%)[9].

Sezon 2006 edytuj

 
Federer podczas zawodów w Bazylei, 2006

Sezon Federer rozpoczął od obrony tytułu w Ad-Dausze, gdzie w finale pokonał Gaëla Monfilsa. Na Australian Open Szwajcar osiągnął finał po wcześniejszym wyeliminowaniu m.in. Tommy’ego Haasa i Nikołaja Dawydienki. Mecz o tytuł zagrał z Markosem Pagdatisem. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem Federera, który wygrał drugi raz na kortach w Melbourne[107]. Pod koniec lutego Federer wystartował w Dubaju, awansując do finału, w którym uległ w trzech setach Rafaelowi Nadalowi[108]. Hiszpan przerwał Federerowi rekordową serię 56 zwycięstw z rzędu na nawierzchni twardej, która trwała od stycznia 2005 roku[9].

W marcu Federer po raz drugi z rzędu wygrał serię turniejów ATP Masters Series w Indian Wells i Miami[109]. W Indian Wells zwyciężył tracąc jednego seta w spotkaniu II rundy z Olivierem Rochusem. Zwycięski mecz finałowy rozegrał z Jamesem Blakiem[110], natomiast w Miami pokonał w rundzie finałowej Ivana Ljubičicia[109].

Cykl turniejów na kortach ziemnych Szwajcar zaczął od startu w Monte Carlo, awansując do finału, w którym zmierzył się po raz kolejny z Nadalem. Hiszpan rozstrzygnął pojedynek na swoją korzyść w czterech setach[111]. Na początku maja obaj zawodnicy spotkali się ponownie w finale, podczas zawodów w Rzymie. Nadal po raz kolejny pokonał Federera, który, przy stanie 6:5 w piątym secie nie wykorzystał dwóch piłek meczowych[112]. Na przełomie maja i czerwca Federer doszedł po raz pierwszy do finału Rolanda Garrosa. Rywalem Szwajcara w meczu o mistrzowski tytuł był Nadal. Czterosetowy mecz zakończył się triumfem Nadala, który jako pierwszy pokonał Federera w wielkoszlemowym finale[113].

Sezon gry na nawierzchni trawiastej Federer po raz kolejny zakończył bez porażki. Najpierw wystartował w Halle, gdzie w ćwierćfinałowym pojedynku z Olivierem Rochusem obronił cztery piłki meczowe, a w finale pokonał Tomáša Berdycha[114]. Zwyciężając na niemieckich kortach Szwajcar pobił rekord 41 wygranych meczów z rzędu na trawie należący do Björna Borga[114]. Do wimbledońskiego finału Federer awansował bez straty seta. Przeciwnikiem Szwajcara w rundzie finałowej był Rafael Nadal. Pojedynek zakończył się zwycięstwem Federera, który po raz pierwszy w sezonie okazał się lepszy od Hiszpana[115].

Na betonowych kortach w Toronto Federer odniósł kolejny triumf, pokonując w spotkaniu o tytuł Richarda Gasqueta[116]. Tydzień po tych zawodach Szwajcar wystartował w Cincinnati. W II rundzie uległ Andy’emu Murrayowi, kończąc zarazem passę 55 pojedynków bez przegranej w Ameryce Północnej[9]. Podczas US Open Federer osiągnął finał. Szwajcar jako pierwszy tenisista awansował do czterech wielkoszlemowych finałów w jednym sezonie od czasów Roda Lavera, który dokonał tej sztuki w 1969 roku[9]. Mecz o tytuł zakończył się zwycięstwem Szwajcara 6:2, 4:6, 7:5, 6:1 nad Andym Roddickiem[117].

W październiku Federer wygrał trzy turnieje. Najpierw triumfował w Tokio, gdzie w finale wygrał z Timem Henmanem[118], następnie w zawodach ATP Masters Series w Madrycie, pokonując w decydującym meczu Fernando Gonzáleza[119] oraz w rodzinnej Bazylei. Spotkanie finałowe rozstrzygnął na swoją korzyść ponownie z Gonzálezem[120].

Na koniec roku Federer wystąpił w Tennis Masters Cup. W fazie grupowej Szwajcar pokonał Davida Nalbandiana, Andy’ego Roddicka, przeciwko któremu obronił 3 piłki meczowe, oraz Ivana Ljubičicia[121]. Mecz półfinałowy zakończył się wygraną Federera nad Rafaelem Nadalem, a w finale pokonał Jamesa Blake’a[122]. Był to dwunasty triumf turniejowy Szwajcara w całym roku. Federer stał się też pierwszym tenisistą w erze open, który w trzech kolejnych latach wygrywał co najmniej 10 turniejów w sezonie[9].

Pod koniec grudnia Szwajcar został wyróżniony mianem International World Champion, a sezon zakończył na pierwszym miejscu w rankingu[7].

Sezon 2007 edytuj

 
Federer wykonujący wolej, Monte Carlo 2007

Pierwszy turniej w roku 2007 Federer rozegrał podczas Australian Open. Szwajcar obronił tytuł z sezonu 2006, pokonując 7:6(2), 6:4, 6:4 w rundzie finałowej Fernando Gonzáleza[123]. Zwyciężając w Melbourne Federer stał się zarazem pierwszym tenisistą od 1980 roku, który wygrał wielkoszlemowy turniej bez straty seta (poprzednio dokonał tego Björn Borg)[123]. Pod koniec lutego Federer odniósł po raz czwarty zwycięstwo w Dubaju, gdzie w finale pokonał Michaiła Jużnego[124]. W marcu, podczas rozgrywek ATP Masters Series w Indian Wells Federer odpadł w II rundzie po porażce z Guillermo Cañasem. Argentyńczyk przerwał Szwajcarowi passę 41 kolejnych wygranych meczów, najdłuższą w jego karierze[125]. Po tym turnieju Federer wystartował w Miami, gdzie w meczu IV rundy po raz kolejny uległ Cañasowi.

Okres gry na nawierzchni ziemnej Federer rozpoczął od startu w Monte Carlo osiągając finał. W meczu ćwierćfinałowym przeciwko Davidowi Ferrerowi Szwajcar wygrał pięćsetny mecz w zawodowym Tourze[126]. Mecz o tytuł przegrał z Rafaelem Nadalem. Następnie Federer wystartował w Rzymie przegrywając w III rundzie z Filippo Volandrim. Po tej porażce Szwajcar zakończył współpracę trenerską z Tonym Rochem, która trwała przez dwa i pół roku[127]. W połowie maja Federer wygrał rozgrywki w Hamburgu, pokonując po raz pierwszy na kortach ziemnych Rafaela Nadala[14]. Mecz zakończył się wynikiem 2:6, 6:2, 6:0 dla Szwajcara, który przerwał Nadalowi serię 81 wygranych z rzędu na mączce[14]. Na turnieju Rolanda Garrosa Federer awansował do finału, w którym ponownie zmierzył się z Nadalem, jednak tym razem pojedynek zakończył się zwycięstwem Hiszpana[128].

Na początku sezonu gry na nawierzchni trawiastej Federer zrezygnował ze startu w Halle. Wystąpił na Wimbledonie, w którym doszedł do finału tracąc jednego seta. Przeciwnikiem Federera w meczu o mistrzowski tytuł był Nadal. Spotkanie zakończyło się rezultatem 7:6(7), 4:6, 7:6(3), 2:6, 6:2 dla Szwajcara. Był to pierwszy pięciosetowy wielkoszlemowy finał jaki Federer rozegrał w karierze oraz dodatkowo pierwszy pięciosetowy wimbledoński finał od 2001 roku[129].

Cykl turniejów rozgrywanych w Ameryce Północnej Federer rozpoczął od zawodów w Montrealu. Szwajcar bez straty seta osiągnął finał, w którym przegrał z Novakiem Đokoviciem[130]. Tydzień później, w Cincinnati Szwajcar wygrał 50 singlowy turniej, po zwycięstwie w finale nad Jamesem Blakiem, zapewniając sobie zwycięstwo w US Open Series[131]. Na US Open Szwajcar triumfował po raz czwarty z rzędu, jako pierwszy tenisista w erze open dokonując tej sztuki na nowojorskich kortach[132]. Mecz finałowy zakończył się wygraną Federera z Novakiem Đokoviciem.

W połowie października Federer awansował do finału w Madrycie, przegrywając finałowy pojedynek z Davidem Nalbandianem[133]. W rodzinnej Bazylei Szwajcar obronił zwycięstwo z roku 2006, pokonując w finale Jarkko Nieminena[134]. Z rozgrywek halowych w Paryżu Federer odpadł w III rundzie po porażce z Davidem Nalbandianem. Podczas turnieju Tennis Masters Cup Federer w pierwszym meczu przegrał najpierw z Fernando Gonzálezem, ponosząc zarazem pierwszą z Chilijczykiem porażkę w swojej karierze (wcześniej miał z nim bilans 6:0)[135]. W następnych meczach grupowych wygrywał już bez straty seta, pokonując Nikołaja Dawydienkę i Andy’ego Roddicka. W półfinale Szwajcar wygrał z Rafaelem Nadalem, a spotkaniu finałowym zmierzył się z Davidem Ferrerem, którego pokonał 6:2, 6:3, 6:2, zdobywając po raz czwarty tytuł w Tennis Masters Cup[136].

Rok Federer zakończył ponownie na pozycji lidera rankingu ATP oraz ponownie uhonorowano go mianem International World Champion[7][137].

Sezon 2008 edytuj

 
Federer z pucharem US Open, 2008

Na początku roku Federer zmagał się z kłopotami żołądkowymi, które, jak sam przyznał „zakłóciły przegotowania do nowego sezonu”[138]. Wystartował w połowie stycznia w Australian Open. W III rundzie rozegrał ponad 4 godz. mecz z Janko Tipsareviciem zakończony wynikiem 6:7(5), 7:6(1), 5:7, 6:1, 10:8 dla Szwajcara[139]. W półfinale zmierzył się z Novakiem Đokoviciem, z którym przegrał 5:7, 3:6, 6:7(5). Đoković zarazem przerwał Federerowi serię 10 wielkoszlemowych finałów z rzędu, która trwała od Wimbledonu z 2005 roku[140]. Po ponad miesięcznej przerwie Federer powrócił do gry, na początku marca, w Dubaju, jednak uległ w I rundzie Andy’emu Murrayowi. Po tej porażce Federer przeszedł badania lekarskie, po których stwierdzono, że choruje na mononukleozę, najprawdopodobniej od końca grudnia 2007 roku[141]. W połowie marca podczas rozgrywek ATP Masters Series w Indian Wells Szwajcar osiągnął półfinał, gdzie przegrał z Mardym Fishem[142]. W Miami natomiast odpadł z rywalizacji w ćwierćfinale z Andym Roddickiem, z którym poniósł porażkę po raz pierwszy od pięciu lat[143]. Do kwietnia Federer nie wygrał turnieju, pierwszy raz od 2000 roku[144].

 
Federer trenujący do turnieju w Cincinnati, 2008

W kwietniu, na początku sezonu gry na kortach ziemnych Federer nawiązał współpracę z hiszpańskim trenerem José Higuerasem[145]. Pierwsze turniejowe zwycięstwo w 2008 roku Federer odniósł w Estoril, pokonując w rundzie finałowej Nikołaja Dawydienkę[146]. Podczas zawodów w Monte Carlo Federer osiągnął kolejny finał, eliminując wcześniej m.in. w półfinale Novaka Đokovicia. Mecz finałowy przegrał z Rafaelem Nadalem. W Rzymie Szwajcar uzyskał ćwierćfinał, w którym nie sprostał Radkowi Štěpánkowi, ponosząc szóstą porażkę w sezonie[147]. Na dwa tygodnie przed wielkoszlemowym Rolandem Garrosem Federer wziął udział w zawodach w Hamburgu awansując bez straty seta do finału, w którym ponownie przegrał z Rafaelem Nadalem. Na paryskich kortach Szwajcar doszedł po raz trzeci z rzędu do finału, rozgrywając spotkanie o tytuł z Nadalem. Federer uległ Hiszpanowi 1:6, 3:6, 0:6, przegrywając seta do zera po raz pierwszy od 1999 roku[148].

Po roku nieobecności, Federer wystartował w Halle. Rozgrywki zakończyły się triumfem Szwajcara, który pokonał w finale Philippa Kohlschreibera[149]. Na Wimbledonie Federer bez straty seta osiągnął finał, w którym zmierzył się z Nadalem. Pojedynek trwał 4 godz. i 48 min. i był najdłuższym finałem Wimbledonu w historii, a zakończył się wynikiem 6:4, 6:4, 6:7(5), 6:7(8), 9:7 dla Nadala, który przerwał Federerowi serię pięciu kolejnych zwycięstw na angielskich kortach oraz rekordową passę 65 wygranych na nawierzchni trawiastej, która trwała od 2003 roku[150][151]. Pojedynek ten uznano za jeden z najlepszych w historii tenisa[152][153].

Po miesiącu odpoczynku Federer wystartował na twardych kortach w Toronto, odpadając w II rundzie z Gilles’em Simonem, a w Cincinnati przegrał w III fazie z Ivo Karloviciem.

W połowie sierpnia, podczas igrzysk olimpijskich w Pekinie Federer awansował do ćwierćfinału, w którym przegrał z Jamesem Blakiem. Rozgrywki zakończyły się zwycięstwem Nadala, który dnia 18 sierpnia zastąpił Szwajcara na pozycji lidera rankingu ATP[154]. Federer po zwycięstwie w Australian Open z 2004 roku był nieprzerwanie przez 237 tygodni (najdłużej w historii dyscypliny) liderem klasyfikacji ATP[9]. W trakcie trwania igrzysk wystartował również w grze podwójnej w parze ze Stanislasem Wawrinką. Szwajcarska para pokonała w drodze po tytuł czołowe deble świata m.in. w ćwierćfinale Hindusów Mahesha Bhupathiego i Leandera Paesa oraz w półfinale Amerykanów Boba i Mike’a Bryanow. Rundę finałową wygrali 6:3, 6:4, 6:7(4), 6:3 ze Szwedami Simonem Aspelinem i Thomasem Johanssonem, zdobywając złoty medal[6].

Na US Open Szwajcar wystartował jako zawodnik rozstawiony z nr 2. Federer awansował do finału eliminując m.in. w III rundzie po pięciosetowym meczu Igora Andriejewa i w półfinale Novaka Đokovicia. Spotkanie finałowe rozegrał z Andym Murrayem. Mecz zakończył się zwycięstwem Federera 6:2, 7:5, 6:2, który odniósł pierwszy w sezonie wielkoszlemowy triumf, a piąty w Nowym Jorku[155]. Zwyciężając w US Open Szwajcar ustanowił kolejny rekord w erze open; wygrał pięć razy z rzędu dwa turnieje wielkoszlemowe (US Open 2004-2008 i Wimbledon 2003-2007)[9]. Po tych rozgrywkach José Higueras przestał być trenerem Federera[156].

Jesienią Szwajcar wystartował w Madrycie, gdzie uzyskał półfinał po wcześniejszym wyeliminowaniu Radka Štěpánka; przegrał z Andym Murrayem. Czwarty turniejowy triumf w sezonie Szwajcar odniósł w Bazylei, pokonując w finale Davida Nalbandiana[157]. Z turnieju w Paryżu Federer wycofał się z powodu kontuzji pleców[9].

 
Federer po zwycięstwie w meczu II rundy na Wimbledonie, 2009

W listopadzie, podczas Tennis Masters Cup w Szanghaju w grupie zmierzył się z Andym Murrayem, Gilles’em Simonem i Radkiem Štěpánkiem (Czech zastąpił kontuzjowanego Andy’ego Roddicka). Pierwszy mecz Szwajcar rozegrał z Simonem, jednak pojedynek zakończył się porażką Federera. Następnie pokonał Štěpánka, a w ostatnim grupowym spotkaniu uległ Murrayowi, odpadając po raz pierwszy w karierze z rozgrywek w fazie grupowej.

Rok 2008 Federer ukończył na 2. miejscu w rankingu ATP[7].

Sezon 2009 edytuj

Pierwszy start Federera w 2009 roku miał miejsce w Ad-Dausze. Szwajcar awansował do półfinału, w którym nie sprostał Andy’emu Murrayowi[158]. W Melbourne, podczas Australian Open, Federer awansował do finału. Po drodze wygrał w IV rundzie pięciosetowy mecz z Tomášem Berdychem, w ćwierćfinale z Juanem Martínem del Potro, przeciwko któremu stracił trzy gemy, a w półfinale wyeliminował Andy’ego Roddicka. W pojedynku finałowym zmierzył się z Rafaelem Nadalem, przeciwko któremu zagrał pierwszy wielkoszlemowy finał na nawierzchni twardej[159]. Pięciosetowy mecz, zakończony po 4 godz. i 20 min. wygrał Nadal 7:5, 3:6, 7:6(3), 3:6, 6:2[160][161]. Była to pierwsza porażka Federera w finale imprezy wielkoszlemowej rozgrywanej na kortach twardych[9]. W lutym, z powodu kontuzji pleców wycofał się z zawodów w Dubaju[162]. Po wyleczeniu urazu, w połowie marca Federer wystartował w Indian Wells, gdzie odpadł w półfinale z Andym Murrayem. W Miami Szwajcar osiągnął ponownie półfinał, przegrywając z Novakiem Đokoviciem.

Okres gry na kortach ziemnych Federer zaczął od turnieju w Monte Carlo, odpadając w III rundzie ze Stanislasem Wawrinką. Podczas rozgrywek w Rzymie Szwajcar uzyskał półfinał ponosząc porażkę z Novakiem Đokoviciem. W połowie maja Federer wygrał pierwszy turniej w sezonie, w Madrycie. W drodze po tytuł stracił jednego seta, w pojedynku ćwierćfinałowym z Andym Roddickiem, a w finale pokonał Rafaela Nadala 6:4, 6:4[163]. Był to również pierwszy turniej rangi ATP World Tour Masters 1000 wygrany przez Szwajcara od sierpnia 2007 roku. W wielkoszlemowym Rolandzie Garrosie Federer awansował po raz czwarty z rzędu do finału. Po drodze wygrał m.in. w pięciu setach w IV rundzie z Tommym Haasem, z którym przegrywał w setach 0:2 oraz w półfinale, również po pięciosetowym pojedynku z Juanem Martínem del Potro. Spotkanie finałowe Szwajcar rozegrał z Robinem Söderlingiem, który wyeliminował wcześniej Rafaela Nadala. Mecz zakończył się zwycięstwem Szwajcara 6:1, 7:6(1), 6:4, który jako szósty tenisista w historii i trzeci w erze open (po Rodzie Laverze i Andre Agassim) skompletował karierowego wielkiego szlema[164][165]. Podczas wręczania pucharu Szwajcar powiedział:

„To prawdopodobnie moje największe zwycięstwo, lub jedno z tych, które zrzuca ze mnie presję. Myślę, że teraz dopóki nie zakończę kariery mogę naprawdę grać rozważnie i ze spokojem nie słysząc już opinii, że nigdy nie wygram Rolanda Garrosa”[166]

Po triumfie na paryskich kortach Federer zrezygnował z udziału w turnieju w Halle, podając jako przyczynę przemęczenie oraz chęć wypoczęcia przed Wimbledonem[167]. Na londyńskich kortach Federer awansował po raz siódmy z rzędu do finału, tracąc po drodze jednego seta, w IV rundzie z Philippem Kohlschreiberem. Finałowy pojedynek Szwajcar zagrał przeciwko Andy’emu Roddickowi. Mecz, który zakończył się po 4 godz. 16 min. wygrał Federer wynikiem 5:7, 7:6(6), 7:6(5), 3:6, 16:14. Szwajcar przełamał w tym pojedynku swojego rywala raz, w ostatnim gemie w meczu, a w tie-breaku drugiego seta obronił cztery piłki setowe wygrywając partię do sześciu[168]. Przeciwko Amerykaninowi Federer zaserwował 50 asów, najwięcej w jednym meczu w swojej karierze[168]. W spotkaniu tym rozegrano rekordową liczbę 77 gemów w historii finałów wielkoszlemowych, a ostatni set trwał 95 min. Ponadto pojedynek ten uznano za „klasyk finałów” przez stację ESPN[169][170]. Dzięki temu triumfowi Federer pobił rekord 14 wygranych turniejów wielkoszlemowych, który należał do Pete’a Samprasa i od następnego tygodnia, po 46 tygodniach przerwy awansował na 1. miejsce w rankingu ATP[171].

 
Federer na Roland Garros, 2009

Po pięciu tygodniach przerwy Federer powrócił do gry na turniej w Montrealu. Szwajcar osiągnął ćwierćfinał, w którym przegrał 6:7(5), 6:1, 6:7(3) z Jo-Wilfriedem Tsongą, mimo prowadzenia 5:1 w trzecim secie[172]. W połowie sierpnia Federer odniósł zwycięstwo w zawodach w Cincinnati, eliminując m.in. Andy’ego Murraya, a w finale Novaka Đokovicia[173]. W ostatnim turnieju wielkoszlemowym w sezonie, US Open, Federer doszedł do ćwierćfinału tracąc jednego seta w meczu z Lleytonem Hewittem. W ćwierćfinale pokonał w czterech setach Robina Söderlinga, a w półfinale wyeliminował Novaka Đokovicia. Mecz finałowy Szwajcar przegrał 6:3, 6:7(5), 6:4, 6:7(4), 2:6 z Juanem Martínem del Potro[174]. Argentyńczyk przerwał serię 40 kolejnych wygranych na nowojorskich kortach przez Szwajcara, która trwała od 2004 roku[9]. Był to trzeci sezon w karierze Federera (poprzednio lata 2006 i 2007), w którym osiągnął wszystkie cztery wielkoszlemowe finały[9].

W październiku Federer zrezygnował ze startów w turniejach w Tokio i Szanghaju z powodu przemęczenia[175]. Na początku listopada Szwajcar wystąpił w Bazylei, gdzie dotarł do finału, w którym uległ Novakowi Đokoviciowi[176]. Następnie Federer wystartował w rozgrywkach ATP World Tour Masters 1000 w Paryżu, odpadając w II rundzie z Julienem Benneteau.

W kończącym sezon turnieju ATP World Tour Finals (zmieniono nazwę zawodów z Tennis Masters Cup), rozgrywanym po raz pierwszy w Londynie, Federer w fazie grupowej zmierzył się z Fernando Verdasco, Andym Murrayem oraz Juanem Martínem del Potro. Dwa pierwsze mecze, z Verdasco i Murrayem, Szwajcar wygrał natomiast przegrał w pojedynku z del Potro. W półfinale Federer przegrał po raz pierwszy w karierze z Nikołajem Dawydienką, którego wcześniej pokonał jedenaście razy[177].

Rok 2009 po raz piąty Federer zakończył na pierwszym miejscu, wyrównując wynik Jimmy’ego Connorsa, który również pięć razy kończył sezon na pierwszej pozycji[7][9]. Pod koniec grudnia Federer po raz piąty zdobył tytuł International World Champion, za powrót na pozycję lidera rankingu i zwycięstwo w dwóch turniejach wielkoszlemowych[178].

Sezon 2010 edytuj

Sezon 2010 Federer zaczął od startu w Ad-Dausze dochodząc do półfinału, w którym nie sprostał Nikołajowi Dawydience[179]. Turniej Australian Open Federer rozpoczął od wygranej w czterech setach z Igorem Andriejewem. W II, III i IV fazie nie stracił seta, przeciwko Victorowi Hănescu, Albertowi Montañésowi i Lleytonowi Hewittowi. W ćwierćfinale wygrał z Nikołajem Dawydienką, a w półfinale z Jo-Wilfriedem Tsongą. W finale zmierzył się z Andym Murrayem, którego pokonał 6:3, 6:4, 7:6(11), wygrywając po raz szesnasty turniej wielkiego szlema, a czwarty w Australii[180]. Federer wyrównał też rekord ery open Andre Agassiego w liczbie zwycięstw w Melbourne. W lutym Szwajcar zrezygnował z występu w Dubaju z powodu infekcji płuc[181]. W połowie marca wziął udział w zawodach w Indian Wells, gdzie odpadł w III rundzie po raz pierwszy pokonany przez Markosa Pagdatisa, przeciwko któremu nie wykorzystał trzech piłek meczowych[182]. Z turnieju w Miami Federer, po nie wykorzystaniu piłki meczowej, w pojedynku IV rundy przegrał z Tomášem Berdychem[183].

Pod koniec kwietnia Federer wystartował w Rzymie, gdzie został pokonany w II rundzie przez Ernestsa Gulbisa. Następnie Szwajcar zagrał w Estoril osiągając półfinał, w którym uległ Albertowi Montañésowi. Pierwszy finał po Australian Open Federer rozegrał w Madrycie, po wcześniejszym wyeliminowaniu m.in. Gulbisa. Spotkanie finałowe przegrał z Rafaelem Nadalem[184]. Na kortach im. Rolanda Garrosa Szwajcar zakończył swój udział w ćwierćfinale, pokonany w czterech setach przez Robina Söderlinga[185]. Federerowi tym samym po raz pierwszy od turnieju Rolanda Garrosa z 2004 roku nie udało się awansować do wielkoszlemowego półfinału (jego rekord to 23 półfinały z rzędu), kiedy to przegrał z Gustavo Kuertenem[185]. Z końcem turnieju Federer został wyprzedzony przez Nadala w rankingu ATP, będąc łącznie przez 285 tygodni na pierwszej pozycji, o jeden tydzień krócej od rekordu Pete’a Samprasa[9].

 
Federer na US Open, 2010

Okres gry na kortach trawiastych Federer zaczął od rozgrywek w Halle. Szwajcar doszedł do finału, w którym został pokonany po raz pierwszy od 15 spotkań przez Lleytona Hewitta[186]. Była to pierwsza porażka Federera na niemieckich kortach od 2002 roku, kiedy to uległ w półfinale Nicolasowi Kieferowi[186]. Wimbledon Szwajcar zaczął od wygranej z Alejandro Fallą, z którym przegrywał w setach 0:2. Kolumbijczyk nie wykorzystał również prowadzenia w czwartej partii, kiedy to serwował przy stanie 5:3 na zwycięstwo w pojedynku[187]. W II fazie po czterosetowym meczu wyeliminował Iliję Bozoljaca, a w III i IV rundzie bez straty seta Arnauda Clémenta i Jürgena Melzera. Mecz ćwierćfinałowy rozegrał z Tomášem Berdychem, któremu uległ 4:6, 6:3, 1:6, 4:6. Po tej porażce Szwajcar spadł na 3. miejsce w rankingu ATP – najniższe od listopada 2003 roku[7].

Pod koniec lipca Federer nawiązał współpracę z wieloletnim trenerem Pete’a Samprasa (znanym również ze współpracy z Timem Henmanem), Paulem Annaconem. Annacone, związany kontraktem z Brytyjską Federacją Tenisową do października 2010 roku, został do czasu wygaśnięcia umowy zatrudniony przez Federera na okres próbny[188]. Na początku sierpnia Federer dotarł do finału zawodów w Toronto, eliminując po drodze m.in. Tomáša Berdycha oraz Novaka Đokovicia. W finale zmierzył się z broniącym tytułu Andym Murrayem. Mecz przerywany opadami deszczu wygrał Murray[189]. Tydzień później Federer triumfował po raz czwarty w Cincinnati, zwyciężając po raz siedemnasty w rozgrywkach ATP World Tour Masters 1000. Szwajcar w drodze po tytuł pokonał m.in. Nikołaja Dawydienkę, Markosa Pagdatisa, a w finale Mardy’ego Fisha[190]. Był to również 63 wygrany przez Federera turniej, dzięki czemu zrównał się w liczbie zdobytych tytułów z Björnem Borgiem[190]. Podczas US Open Federer bez straty seta osiągnął półfinał, po wcześniejszym zwycięstwie m.in. z Robinem Söderlingiem. Spotkanie o finał rozegrał z Novakiem Đokoviciem, z którym przegrał 7:5, 1:6, 7:5, 2:6, 5:7, nie wykorzystując dwóch piłek meczowych w piątym secie[191].

Po miesiącu przerwy Szwajcar wystartował w turnieju ATP World Tour Masters 1000 w Szanghaju, gdzie awansował do finału. We wcześniejszych rundach wyeliminował m.in. Novaka Đokovicia, jednak w finale nie sprostał Andy’emu Murrayowi[192]. W połowie października Federer wygrał rozgrywki w Sztokholmie, tracąc jednego seta w pojedynku ćwierćfinałowym ze Stanislasem Wawrinką. Spotkanie finałowe zakończyło się zwycięstwem Federera z Florianem Mayerem. Czwarty tytuł w sezonie Federer wywalczył w Bazylei, gdzie w finale pokonał Novaka Đokovicia[193]. Na kortach w hali Bercy w Paryżu Federer doszedł do półfinału. Po trzysetowej walce przegrał z Gaëlem Monfilsem 6:7(7), 7:6(1), 6:7(4), nie wykorzystując pięciu piłek meczowych[194].

W kończącym sezon turnieju ATP World Tour Finals na twardych kortach w londyńskiej hali O2 Arena, Federer wygrał bez straty seta wszystkie spotkania grupowe, pokonując najpierw Davida Ferrera, następnie Andy’ego Murraya i Robina Söderlinga. W pojedynku półfinałowym Szwajcar wygrał z Novakiem Đokoviciem, a w rundzie finałowej po raz drugi w sezonie zmierzył się z Rafaelem Nadalem, którego pokonał 6:3, 3:6, 6:1[195]. Zwyciężając w Londynie, Szwajcar wyrównał rekord Pete’a Samprasa i Ivana Lendla w liczbie zwycięstw w tej imprezie[196].

Rok 2010 Federer zakończył na pozycji wicelidera klasyfikacji ATP[7].

Sezon 2011 edytuj

 
Federer podczas Australian Open, 2011

Sezon 2011 Federer rozpoczął od występu w Ad-Dausze, gdzie bez straty seta doszedł do finału, w którym wygrał z Nikołajem Dawydienką[197]. W Australian Open Federer doszedł do półfinału po pokonaniu w pięciu setach w pojedynku II rundy Gilles’a Simona i zwycięskim czterosetowym spotkaniu w IV fazie z Tommym Robredo. Mecz o finał zawodów Szwajcar przegrał z Novakiem Đokoviciem[198]. Pod koniec lutego Federer doszedł do finału w Dubaju, gdzie ponownie nie sprostał Đokoviciowi[199]. W marcu Federer wystartował w Indian Wells, awansując do półfinału. Spotkanie o finał imprezy przegrał z Đokoviciem[200]. Podczas zawodów w Miami Szwajcar uzyskał kolejny półfinał, w którym nie sprostał Rafaelowi Nadalowi[201].

Okres gry na kortach ziemnych Federer zaczął od turnieju w Monte Carlo. Szwajcar osiągnął tam ćwierćfinał po wygranych nad Philippem Kohlschreiberem i Marinem Čiliciem. Mecz o dalszą fazę przegrał z Jürgenem Melzerem[202]. Na początku maja Federer wziął udział w zawodach w Madrycie, gdzie osiągnął półfinał po wyeliminowaniu m.in. w II rundzie Feliciano Lópeza, przeciwko któremu obronił trzy piłki meczowe[203]. Pojedynek o finał zawodów zakończył się porażką Szwajcara z Rafaelem Nadalem. Podczas turnieju w Rzymie Federer w II rundzie pokonał Jo-Wilfrieda Tsongę, a pojedynek o ćwierćfinał przegrał z Richardem Gasquetem. Na Rolandzie Garrosie Federer osiągnął po raz piąty finał. Do meczu półfinałowego awansował bez straty seta. Spotkanie półfinałowe przeciwko Novakowi Đokoviciowi Federer zakończył zwycięsko w czterech setach 7:6(5), 6:3, 3:6, 7:6(5), przerywając tym samym serię Serba 43 wygranych meczów z rzędu[204]. Mecz finałowy Szwajcar rozegrał z Rafaelem Nadalem, z którym przegrał 5:7, 6:7(3), 7:5, 1:6.

Na początku czerwca Federer wycofał się z turnieju w Halle, podając jako przyczynę nadciągnięcie pachwiny[205]. Podczas Wimbledonu odpadł z rywalizacji w ćwierćfinale z Jo-Wilfriedem Tsongą, przegrywając 6:3, 7:6(3), 4:6, 4:6, 4:6[206].

W sierpniu, podczas amerykańskiego US Open Series, Federer wystartował w Montrealu, gdzie został wyeliminowany w III rundzie po raz kolejny w sezonie przez Jo-Wilfrieda Tsongę[207]. W Cincinnati Federer poniósł porażkę w ćwierćfinale z Tomášem Berdychem. Na US Open szwajcarski tenisista osiągnął półfinał. Po drodze zdołał wyeliminować Jo-Wilfrieda Tsongę, natomiast w półfinale nie sprostał Novakowi Đokoviciowi, który wygrał 6:7(7), 4:6, 6:3, 6:2, 7:5. W ostatnim secie pojedynku Federer nie wykorzystał dwóch piłek meczowych[208]. Tym samym Szwajcar po raz pierwszy od 2002 roku nie zwyciężył w turnieju wielkoszlemowym na przestrzeni całego sezonu.

Jesienią Federer wystartował, na początku listopada, w Bazylei, gdzie wygrał cały turniej, po blisko dziesięciomiesięcznej przerwie, od czasu zwycięstwa ze stycznia w Ad-Dausze. W drodze po tytuł Szwajcar pokonał m.in. Andy’ego Roddicka, natomiast w finale Keiego Nishikoriego[209]. W swoim kolejnym starcie Federer wygrał po raz pierwszy w karierze turniej ATP World Tour Masters 1000 w Paryżu. Zawody Szwajcar zakończył bez straty seta po zwycięstwach m.in. nad Tomášem Berdychem, a w finale z Jo-Wilfriedem Tsongą[210]. Triumfując w Paryżu Federer wygrał zarazem po piętnastu miesiącach przerwy imprezę kategorii ATP World Tour Masters 1000.

Ostatni w sezonie turniej Federer rozegrał w Londynie, podczas zawodów ATP World Tour Finals. Turniej zakończył się zwycięstwem Federera, który nie poniósł porażki, pokonując w grupie Jo-Wilfrieda Tsongę, Rafaela Nadala oraz Mardy’ego Fisha. W półfinale wyeliminował Davida Ferrera, natomiast w finale ponownie wygrał z Tsongą, rezultatem 6:3, 6:7(6), 6:3. Szwajcar zwyciężył w imprezie po raz szósty, wyprzedzając Ivana Lendla i Pete’a Samprasa, którzy triumfowali w zawodach pięciokrotnie[211].

Sezon Federer zakończył na 3. miejscu w zestawieniu ATP oraz z serią 17 zwycięstw z rzędu.

Sezon 2012 edytuj

 
Federer podczas turnieju w Ad-Dausze, 2012

Rok 2012 Federer rozpoczął od turnieju w Ad-Dausze. Szwajcar doszedł do półfinału, w którym poddał spotkanie walkowerem Jo-Wilfriedowi Tsondze z powodu urazu pleców, którego doznał w meczu II rundy z Gregą Žemlją[212]. Podczas Australian Open tenisista szwajcarski dotarł do półfinału, po wcześniejszym zwycięstwie m.in. z Juanem Martínem del Potro, przeciwko któremu rozegrał swój 1000 mecz w karierze[213]. Spotkanie o awans do finału Federer przegrał w czterech setach z Rafaelem Nadalem. Hiszpan przerwał zarazem Federerowi serię 24 kolejnych wygranych pojedynków, a także pokonał go jako pierwszy od blisko pięciu miesięcy[214]. Pierwszy w sezonie tytuł Federer wywalczył w lutym, w Rotterdamie, gdzie wystąpił po raz pierwszy od 2005 roku. W całych zawodach stracił jednego seta, w pojedynku półfinałowym przeciwko Nikołajowi Dawydience. Spotkanie finałowe Szwajcar wygrał 6:1, 6:4 z Juanem Martínem del Potro[215]. W marcu zwyciężył po raz piąty na twardych kortach w Dubaju, a w finałowym spotkaniu pokonał Andy’ego Murraya 7:5, 6:4[216].

Na kortach Indian Wells Szwajcar triumfował po raz czwarty w karierze. Po drodze wyeliminował m.in. Rafaela Nadala, z którym wygrał po raz dziesiąty w zawodowym Tourze. Finałowy pojedynek zakończył się wygraną Federera nad Johnem Isnerem wynikiem 7:6(7), 6:3[217]. Podczas imprezy w Miami Federer został wyeliminowany w III rundzie przez Andy’ego Roddicka.

W maju Federer zwyciężył w Madrycie. W trakcie zawodów po raz pierwszy w historii ATP zastosowano niebieską mączkę. W meczu o tytuł pokonał Tomáša Berdycha wynikiem 3:6, 7:5, 7:5, zdobywając tym samym dwudziesty puchar za zwycięstwo w imprezach rangi ATP World Tour Masters 1000. Wygrana w turnieju przyniosła Szwajcarowi także awans na pozycję wicelidera rankingu singlowego ATP[218]. Po imprezie w stolicy Hiszpanii, Federer wystartował w Rzymie, gdzie poniósł porażkę w półfinale z Novakiem Đokoviciem. Wraz z nowym rankingowym notowaniem Szwajcar ponownie spadł na 3. pozycję w rankingu. Podczas wielkoszlemowego Rolanda Garrosa Federer awansował do półfinału, po zwycięstwie m.in. w ćwierćfinale z Juanem Martínem del Potro. Spotkanie Szwajcar wygrał w pięciu setach, odrabiając stratę dwóch setów. Pojedynek o awans do finału turnieju zakończył się przegraną Federera z Novakiem Đokoviciem.

Miesiąc gry na kortach trawiastych Federer zainaugurował od turnieju w Halle, dochodząc do finału, w którym spotkał się z Tommym Haasem. Federer miał szanse zdobyć pierwszy tytuł na tej nawierzchni od trzech lat (po triumfie na Wimbledonie z 2009 roku). Grający z dziką kartą od organizatorów Haas wygrał jednak mecz 7:6(5), 6:4[219]. Na Wimbledonie Federer, po dwóch i pół roku przerwy, zdobył kolejny – siedemnasty – tytuł wielkoszlemowy. Zarazem był to jego siódmy tytuł na londyńskich kortach, czym wyrównał rekord Pete’a Samprasa i Williama Renshawa w liczbie zwycięstw w turnieju[220]. W drodze po mistrzostwo Szwajcar zdołał m.in. wygrać pięciosetowy pojedynek z Julienem Benneteau, półfinałowy pojedynek z Novakiem Đokoviciem i finałowy mecz wynikiem 4:6, 7:5, 6:3, 6:4 z Andym Murrayem. Wraz z zakończeniem zawodów Federer po raz trzeci powrócił na pozycję lidera rankingu ATP, czym najpierw wyrównał, a w kolejnym notowaniu dnia 16 lipca pobił osiągnięcie Samprasa 286 tygodni spędzonych na szczycie klasyfikacji[221].

Na przełomie lipca i sierpnia brał udział w olimpijskim turnieju rozgrywanym podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012. W grze pojedynczej osiągnął finał zawodów. W początkowych rundach pokonał Alejandra Fallę, Juliena Benneteau i Denisa Istomina, a w pojedynku ćwierćfinałowym zwyciężył z Johnem Isnerem. Spotkanie półfinałowe rozegrał z Juanem Martínem del Potro, a skończyło się ono zwycięstwem Federera 3:6, 7:6(5), 19:17[222]. W meczu o złoty medal, podobnie jak w finale Wimbledonu, spotkał się z reprezentantem gospodarzy Andym Murrayem. Szwajcar tym razem przegrał 2:6, 1:6, 4:6[223]. W grze podwójnej występował razem ze Stanislasem Wawrinką jako obrońca tytułu. Debel odpadł w II rundzie po porażce z Jonatanem Erlichem i Andym Ramem. Po igrzyskach olimpijskich Szwajcar wycofał się z turnieju ATP World Tour Masters 1000 w Toronto[224]. Następnie wystartował w zawodach tej samej rangi rozgrywanych w Cincinnati. Federer pokonał tam Alexa Bogomolova Jr., Bernarda Tomica, Mardy’ego Fisha oraz rodaka Stanislasa Wawrinkę. W finale spotkał się z Novakiem Đokoviciem. Pojedynek pomiędzy nimi zakończył się zwycięstwem Federera 6:0, 7:6(7). Tym samym po raz piąty w karierze sięgnął po trofeum w Cincinnati, czego dokonał jako pierwszy gracz w historii[225]. Na US Open tenisista szwajcarski doszedł do ćwierćfinału, w którym został wyeliminowany przez Tomáša Berdycha. Była to pierwsza porażka w ćwierćfinale Federera od ośmiu lat na kortach twardych podczas zawodów wielkoszlemowych[226]. Ostatni przegrany mecz Szwajcara na nawierzchni twardej przed półfinałem miał miejsce w 2003 roku na US Open.

Kolejnym turniejem, w którym Roger Federer wziął udział, były zawody w Szanghaju. Szwajcar doszedł do półfinału. W pojedynku o finał przegrał z Andym Murrayem[227]. Następnie Szwajcar zagrał w Bazylei osiągając finał, w którym zmierzył się z Juanem Martínem del Potro. Mecz zakończył się porażką Federera 4:6, 7:6(5), 6:7(3). Po zakończeniu imprezy w Bazylei tenisista szwajcarski wycofał się z zawodów ATP World Tour Masters 1000 w Paryżu na rzecz przygotowań do turnieju ATP World Tour Finals[228]. Podczas londyńskich mistrzostw Federer zagrał w grupie z Janko Tipsareviciem, Davidem Ferrerem oraz Juanem Martínem del Potro, doznając jednej porażki, z del Potro. W półfinale Szwajcar wyeliminował Andy’ego Murraya i w finale zmierzył się z Novakiem Đokoviciem, z którym przegrał spotkanie 6:7(6), 5:7[229].

Na koniec sezonu Federer zajmował 2. pozycję w klasyfikacji singlowej ATP.

Sezon 2013 edytuj

Pierwszym turniejem w sezonie 2013, w którym Federer wziął udział, był wielkoszlemowy Australian Open. W początkowych fazach zawodów, w których pokonał m.in. Nikołaja Dawydienkę[230] i Milosa Raonica[231], szwajcarski tenisista nie stracił seta. W spotkaniu ćwierćfinałowym zwyciężył Jo-Wilfrieda Tsongę, po pojedynku zakończonym wynikiem 7:6(4), 4:6, 7:6(4), 3:6, 6:3[232]. W meczu o finał Federer uległ Andy’emu Murrayowi 4:6, 7:6(5), 3:6, 7:6(2), 2:6[231], tym samym po raz trzeci z rzędu zakończył udział w australijskich rozgrywkach na półfinale. W lutym Roger Federer wystąpił jako obrońca tytułu w Rotterdamie, ale swój udział w rywalizacji zakończył po ćwierćfinałowej porażce 3:6, 5:7 z Julienem Benneteau[233]. Następnie odpadł w półfinale zawodów w Dubaju. W meczu o finał uległ Tomášowi Berdychowi 6:3, 6:7(8), 4:6 mimo posiadania trzech piłek meczowych[234].

W lutym Roger Federer poinformował, że po zakończeniu turnieju ATP World Tour Masters 1000 rozgrywanego w Indian Wells planuje dwumiesięczną przerwę od zawodowego tenisa, którą przeznaczy na spędzenie czasu razem z rodziną i przygotowanie do dalszej części sezonu. Decyzja Szwajcara oznacza jego absencję w zawodach w Miami i w Monte Carlo[235].

Podczas zawodów w Indian Wells osiągnął ćwierćfinał rozgrywek. W spotkaniu o półfinał po raz 19. w karierze przegrał z Nadalem[236]. Mecz zakończył się wynikiem 4:6, 2:6. W Miami, zgodnie z zapowiedziami, nie wystartował.

 
Federer na French Open, 2013

Okres gry na kortach ziemnych Federer zainicjował w Madrycie. Rozstawiony z numerem drugim Szwajcar pokonał w swoim pierwszym meczu Radka Štěpánka 6:3, 6:3[237]. W kolejnej rundzie musiał uznać wyższość Keiego Nishikoriego, z którym przegrał 4:6, 6:1, 2:6[238]. W Rzymie Federer swój udział rozpoczął od drugiej rundy. W pierwszych dwóch meczach pokonał w stosunku 6:1, 6:2 Potito Starace[239] i Gillesa Simona[240]. W meczu ćwierćfinałowym Federer pokonał Jerzego Janowicza 6:4, 7:6(2)[241], natomiast w półfinale wygrał z Benoîtem Paire 7:6(5), 6:4. W meczu mistrzowskim Szwajcar uległ Nadalowi 1:6, 3:6[242]. French Open rozpoczął od dwóch zwycięstw nad kwalifikantami – Pablo Carreño-Bustą i Somdevem Devvarmanem. W kolejnych meczach zmierzył się z Francuzami. Z Benneteau wygrał 6:3, 6:4, 7:5, Simona pokonał 6:1, 4:6, 2:6, 6:2, 6:3. W ćwierćfinale przegrał z Tsongą 5:7, 3:6, 3:6[243].

Pierwszy w sezonie turniej na nawierzchni trawiastej Federer rozegrał w Halle, gdzie zatriumfował po raz szósty w całej karierze. W drodze po pierwszy w sezonie tytuł wyeliminował m.in. w półfinale Tommy’ego Haasa, natomiast w finale pokonał 6:7(5), 6:3, 6:4, Michaiła Jużnergo[244]. Na Wimbledonie pokonał w pierwszej rundzie Victora Hănescu 6:3, 6:2, 6:0[245], lecz przegrał 7:6(5), 6:7(5), 5:7, 6:7(5) w kolejnym spotkaniu z Serhijem Stachowskim. Była to pierwsza porażka Szwajcara przed osiągnięciem ćwierćfinału na kortach w Londynie od 2002 roku[246].

Po Wimbledonie Federer zdecydował się na starty w Hamburgu i w Gstaad w ramach testowania nowego sprzętu, rakiety Wilson z 98-calową główką, większą o 8 cali od poprzedniej rakiety[247]. W Hamburgu Szwajcar dotarł do półfinału pokonany przez Federico Delbonisa, a w Gstaad poniósł porażkę już w II rundzie z Danielem Brandsem.

Podczas amerykańskiego US Open Series Federer zagrał w Cincinnati, awansując do ćwierćfinału, w którym po raz kolejny w sezonie nie sprostał Rafaelowi Nadalowi, przegrywając tym razem 7:5, 4:6, 3:6. Na US Open Szwajcar odpadł z rywalizacji w IV rundzie po tym, jak wyeliminował go Tommy Robredo, z którym przed spotkaniem Federer miał bilans 10–0[248]. Końcowy wynik rywalizacji to 7:6(3), 6:3, 6:4 dla tenisisty hiszpańskiego.

Po cyklu amerykańskich turniejów Federer, na początku października, wyruszył do Azji na zawody w Szanghaju, z których został wyeliminowany w III rundzie przez Gaëla Monfilsa. Po tych zawodach Federer podał do informacji, że Paul Annacone nie jest już jego trenerem[249].

Pierwszy jesienny turniej w hali Szwajcar zagrał w Bazylei, gdzie tak jak w 2012 roku zmierzył się w finale z Juanem Martínem del Potro. Del Potro wygrał rywalizację w trzech setach[250]. Następnie Federer wystąpił w Paryżu. Awansował tam do półfinału, po wcześniejszym pokonaniu del Potro, jednak spotkanie o uczestnictwo w finale przegrał z Novakiem Đokoviciem.

Na koniec sezonu tenisista szwajcarski zagrał w zawodach ATP World Tour Finals w Londynie. Federer wyszedł z grupy z 2. miejsca, po wygranych z Richardem Gasquetem i Juanem Martínem del Potro oraz po porażce z Novakiem Đokoviciem. W półfinale zmierzył się z Rafaelem Nadalem, któremu uległ w dwóch setach. Była to zarazem pierwsza porażka Federera z Nadalem w hali, z pięciu rozegranych dotąd pojedynków[251].

Rok 2013 Federer zakończył na 6. pozycji w klasyfikacji ATP. Poza „czołową trójką” po raz ostatni na koniec sezonu był w 2002 roku, również na 6. miejscu.

Sezon 2014 edytuj

Tuż przed rozpoczęciem sezonu do sztabu szkoleniowego Szwajcara dołączył wielokrotny zdobywca tytułów wielkoszlemowych, przedstawiciel stylu serw-wolej, Stefan Edberg[252]. Roger Federer rozpoczął sezon 2014 od udziału w zawodach w Brisbane. Awansował w nich do finału, w którym przegrał 1:6, 6:4, 3:6 z Lleytonem Hewittem w ich 27. pojedynku[253]. W rozgrywkach deblowych Szwajcar awansował razem z Nicolasem Mahutem do półfinału[254]. Zawody wielkoszlemowe w Melbourne zainaugurował triumfem nad Jamesem Duckworthem[255]. W następnych rundach pokonał bez straty seta Blaža Kavčiča, dzięki czemu ustanowił rekord wygranych meczów podczas Australian Open[256], i Tejmuraza Gabaszwilego[257]. W meczu czwartej rundy wygrał z Jo-Wilfriedem Tsongą 6:3, 7:5, 6:4[258]. Ćwierćfinałowym rywalem Federera był Andy Murray, którego pokonał 6:3, 6:4, 6:7(6), 6:3[259]. W spotkaniu o finał zmierzył się z Rafaelem Nadalem. Szwajcar przegrał po tie-breaku i dwóch setach przegranych do trzech gemów[260]. Awans do finału tych zawodów pozwolił Stanislasowi Wawrince odebrać Rogerowi Federerowi miano pierwszej rakiety kraju, które ten dzierżył nieprzerwanie od 2001 roku[261].

Pod koniec lutego Szwajcar wystąpił w zawodach w Dubaju. Awansował w nich do finału, pokonując m.in. Novaka Đokovicia w półfinale. W spotkaniu mistrzowskim pokonał Tomáša Berdycha 3:6, 6:4, 6:3, odnosząc tym samym szósty triumf w tej imprezie[262].

Na początku marca Federer zagrał w Indian Wells, gdzie bez straty seta osiągnął finał, w którym zmierzył się z Novakiem Đokoviciem. Serb tym razem był lepszy i wygrał mecz 3:6, 6:3, 7:6(3)[263]. Następnie Federer wystartował w Miami, gdzie poniósł porażkę w ćwierćfinale z Keim Nishikorim.

Pierwszy start Szwajcara na kortach ziemnych w sezonie miał miejsce w połowie kwietnia w Monte Carlo. Federer doszedł tam po raz pierwszy do finału od 2008 roku, m.in. po pokonaniu w półfinale Đokovicia[264]. Spotkanie o tytuł zakończyło się porażką Federera ze Stanislasem Wawrinką 6:4, 6:7(5), 2:6[265]. W dalszych tygodniach Federer zrezygnował ze startu w Madrycie, z powodu narodzin pary bliźniaków[266]. Powrócił na turniej w Rzymie, z którego odpadł w II rundzie pokonany przez Jérémy’ego Chardy’ego. Zawody wielkoszlemowe w Paryżu Federer ukończył w IV rundzie wyeliminowany wynikiem 7:6(5), 6:7(3), 2:6, 6:4, 3:6 przez Ernestsa Gulbisa[267].

Szwajcar rozpoczął okres gry na nawierzchni trawiastej od udziału w finale zawodów w Halle w konkurencji zarówno singla, jak i debla. W grze pojedynczej pokonał w meczu mistrzowskim Alejandro Fallę 7:6(2), 7:6(3), odnosząc siódmy triumf w tym turnieju[268]. W grze podwójnej razem z Marco Chiudinellim przegrali w ostatnim spotkaniu z Andre Begemannem i Julianem Knowle 6:1, 5:7, 10–12 mimo posiadania czterech piłek meczowych[269]. Na Wimbledonie Federer osiągnął finał po raz dziewiąty. Do spotkania mistrzowskiego stracił jednego seta – w meczu ze Stanislasem Wawrinką. W pojedynku finałowym przegrał z Novakiem Đokoviciem 7:6(7), 4:6, 6:7(4), 7:5, 4:6[270].

Podczas letnich turniejów w Stanach Zjednoczonych Szwajcar odniósł jeden triumf, w Cincinnati. Trofeum z Cincinnati było zarazem 80. tytułem w karierze zawodnika, a w finale był lepszy od Davida Ferrera[271]. Przed rozgrywkami w Cincinnati Federer awansował także do finału w Toronto, gdzie został pokonany przez Jo-Wilfrieda Tsongę[272]. Na US Open tenisista szwajcarski doszedł do półfinału, eliminując m.in. w ćwierćfinale Gaëla Monfilsa, którego pokonał 4:6, 3:6, 6:4, 7:5, 6:2. W czwartym secie Szwajcar obronił dwie piłki meczowe, a także był to dziewiąty mecz w jego karierze, gdy odrobił stratę dwóch setów[273]. W spotkaniu o udział w finale zagrał z Marinem Čiliciem, któremu uległ w trzech setach.

Na początku października Federer zagrał w Szanghaju, kończąc zawody z kolejnym pucharem. W półfinale był lepszy od Novaka Đokovicia, przerywając Serbowi passę 28 zwycięstw w Chinach[274]. W rundzie finałowej Szwajcar triumfował nad Gillesem Simonem.

Halowe starty w Europie Federer zaczął od występu w Bazylei, gdzie zdobył szósty tytuł. W finale wygrał z Davidem Goffinem. Następnie Szwajcar wystartował w Paryżu, odpadając z rywalizacji w ćwierćfinale po porażce z Milosem Raoniciem i kończąc zarazem serię 14 zwycięstw z rzędu[275].

Turniej ATP World Tour Finals zamykający sezon 2014 Federer zaczął od zwycięstw grupowych z Milosem Raoniciem, Keim Nishikorim i Andym Murrayem. W półfinale pokonał Stanislasa Wawrinkę 4:6, 7:5, 7:6(6), w drugim secie broniąc trzech piłek meczowych, a także jednej w decydującym secie[276]. Z meczu finałowego przeciwko Novakowi Đokoviciowi Federer się wycofał podając jako przyczynę kontuzję pleców[277]. Tym samym mistrzem zawodów został Đoković.

Sezon 2014 zakończył jako 2. tenisista w światowym rankingu ATP.

Sezon 2015 edytuj

Kolejny sezon rozpoczął od wygranej w Brisbane, gdzie pokonał w finale Milosa Raonica 6:4, 6:7(2), 6:4, dzięki czemu przekroczył barierę 1000 zwycięstw w zawodach ATP World Tour, dołączając do takich zawodników jak Ivan Lendl czy Jimmy Connors[278]. Podczas Australian Open Federer pokonał Lu Yen-hsun 6:4, 6:2, 7:5 oraz Simone Bolellego 3:6, 6:3, 6:2, 6:2. W meczu trzeciej rundy uległ Andreasowi Seppiemu 4:6, 6:7(5), 6:4, 6:7(5)[279]. Była to jego pierwsza porażka przed osiągnięciem czwartej rundy w Melbourne od 2001 roku.

Następnym turniejem, w którym wziął udział Szwajcar, były zawody rangi ATP World Tour 500 w Dubaju. Rozgrywki zakończył triumfując w nich po raz siódmy w karierze, nie tracąc przy tym seta. W finale pokonał Novaka Đokovicia 6:3, 7:5[280]. W turnieju ATP World Tour Masters 1000 w Indian Wells tenisista ponownie awansował do finału bez straty seta. W meczu mistrzowskim, w którym ponownie rywalizował z Serbem, przegrał 3:6, 7:6(5), 2:6[281]. W Miami nie startował.

 
Federer (z lewej) z trenerem Stefanem Edbergiem podczas French Open 2015

Okres gry na nawierzchni ceglanej zainaugurował występem w Monte Carlo, osiągając trzecią rundę. Pokonawszy Francuza Chardy’ego uległ innemu reprezentantowi tego kraju – Gaëlowi Monfilsowi[282]. Na przełomie kwietnia i maja triumfował w pierwszej edycji rozgrywek w Stambule. W meczu mistrzowskim pokonał Pabla Cuevasa 6:3, 7:6(11)[283]. W Madrycie w pierwszym meczu przegrał z Nickiem Kyrgiosem 7:6(1), 6:7(5), 6:7(12)[284]. W drodze do finału w Rzymie Szwajcar nie stracił seta. Wygrawszy z Tomášem Berdychem w ćwierćfinale i Stanem Wawrinką w półfinale, nie sprostał Đoković w ostatnim meczu, kończąc mistrzostwa wynikiem 4:6, 3:6[285]. French Open dla Federera rozpoczęła się od trzech trzysetowych zwycięstw. W czwartej rundzie tenisista pokonał Monfilsa 6:3, 4:6, 6:4, 6:1. W meczu o półfinał Stan Wawrinka zrewanżował się rodakowi. Federer przegrał 4:6, 3:6, 6:7(4)[286].

Pierwszy w sezonie turniej na nawierzchni trawiastej Federer rozegrał tradycyjnie w Halle, ponownie kończąc go triumfem. W meczu, po którym otrzymał trofeum zawodów po raz ósmy, pokonał Andreasa Seppiego 7:6(1), 6:4[287]. W początkowej fazie Wimbledonu siedmiokrotny mistrz zawodów stracił jednego seta w spotkaniu z Samem Grothem. W ćwierćfinale zwyciężył z Gilles’em Simonem 6:3, 7:5, 6:2, a w półfinale 7:5, 7:5, 6:4 z Andym Murrayem. W finale, podobnie jak rok wcześniej, przegrał z Đokoviciem. Mecz zakończył wynikiem 6:7(1), 7:6(10), 4:6, 3:6[288]. Był to trzeci wimbledoński mecz o tytuł Szwajcara, który nie zakończył się jego wygraną.

Pierwszym turniejem Szwajcara po Wimbledonie były zawody ATP World Tour Masters 1000 w Cincinnati, gdzie zwyciężył po raz siódmy w karierze. W finale zmierzył się z Đokoviciem pokonując go 7:6(1), 6:3, tym samym wrócił na druga pozycję w rankingu ATP. W trakcie US Open w drodze do finału nie stracił seta, jednakże w nim uległ Serbowi w 4:6, 7:5, 4:6, 4:6. Z zawodów w Szanghaju odpadł już w swoim pierwszym meczu w II rundzie przegrywając z Albertem Ramosem-Viñolasem. Dwa tygodnie później zwyciężył drugi raz z rzędu w zawodach w swoim rodzinnym mieście pokonując w finale Rafaela Nadala 6:3, 5:7, 6:3.

W ostatnim w 2015 roku turnieju serii ATP World Tour Masters 1000 w Paryżu przegrał w III rundzie z Johnem Isnerem 6:7(3), 6:3, 6:7(5).

W wieńczącym sezon turnieju ATP World Tour Finals Federer wygrał wszystkie spotkania grupowe, w tym z liderem rankingu Đokoviciem. W półfinale zmierzył się ze Stanem Wawrinką, którego pokonał 7:5, 6:3 i o siódmy tytuł zawodów tej rangi Szwajcar ponownie zagrał z Serbem, przegrywając ostatecznie 3:6, 4:6.

W grudniu Federer poinformował, iż zakończył współpracę trenerską ze Stefanem Edbergiem, a nawiązał z Ivanem Ljubičiciem. Severin Lüthi pozostał drugim trenerem Szwajcara[289].

Rok 2015 zakończył jako 3. tenisista na świecie.

Sezon 2016 edytuj

 
Federer podczas Wimbledonu 2016

W sezonie 2016 Szwajcar zagrał w 7 turniejach. Przez cały rok zmagał się z urazem kolana. W lutym przeszedł operację i w kwietniu powrócił do rywalizacji[290]. Pod koniec lipca ogłosił, że nie zagra do końca roku by zoperowane w lutym kolano przeszło odpowiednią rehabilitację[291].

Wystąpił w 2 turniejach wielkoszlemowych, Australian Open i Wimbledonie. Podczas turnieju w Melbourne w 3 rundzie pokonał Grigora Dimitrowa i stał się pierwszym tenisistą który odniósł 300 zwycięstw w zawodach tej rangi[292]. W meczu o udział w finale poniósł porażkę z Novakiem Đokoviciem. Podczas Wimbledonu tenisista szwajcarski ponownie awansował do półfinału. W ćwierćfinale wyeliminował w 5 setach Marina Čilicia broniąc 3 piłki meczowe[293]. Kolejny 5–setowy mecz rozegrał w następnej rundzie z Milosem Raoniciem, tym razem przegrywając rywalizację[294].

Federer zagrał w 2 imprezach ATP World Tour Masters 1000, w Monte Carlo i Rzymie, osiągając ćwierćfinał i 3 rundę.

Startując w turniejach ATP World Tour 250 i ATP World Tour 500 doszedł do finału w Brisbane, gdzie uległ Milosowi Raoniciowi[295]. Był ponadto w półfinałach w Halle i Stuttgarcie. Podczas półfinałowego spotkania w Stuttgarcie z Dominicem Thiemem nie wykorzystał 2 piłek meczowych w drugim secie[296]. Na tym samym turnieju Federer wyprzedził Ivana Lendla w liczbie wygranych meczów w zawodowym cyklu, gdy eliminując w ćwierćfinale Floriana Mayera zwyciężył po raz 1072 w karierze[297]. Liderem w tej klasyfikacji jest, z 1256 wygranymi, Jimmy Connors.

W całym 2016 roku Federer wygrał 21 meczów z 28 rozegranych. Zakończył sezon na 16. miejscu w rankingu ATP.

Sezon 2017 edytuj

 
Finał Australian Open między Federerem i Nadalem, 2017

Federer wrócił do gry podczas Pucharu Hopmana, w którym razem z Belindą Bencic zajął drugie miejsce w swojej grupie[298]. W Australian Open wyeliminował w początkowej fazie Tomáša Berdycha i Keiego Nishikoriego, a w ćwierćfinale Mischę Zvereva. W meczu półfinałowym pokonał Stana Wawrinkę, stając się najstarszym finalistą Wielkiego Szlema od czasów Kena Rosewalla w 1974 roku[299]. W swoim setnym meczu w Australian Open, a zarazem finale turnieju, zwyciężył z Rafaelem Nadalem. Dzięki zwycięstwu awansował na 10. miejsce w rankingu[300] i stał się drugim najstarszym mistrzem turnieju wielkoszlemowego od 1972 roku[301]. Powtórzył także wyczyn Matsa Wilandera z French Open 1982, eliminując w drodze po tytuł czterech tenisistów z czołowej dziesiątki rankingu[302].

W marcu Szwajcar triumfował w Indian Wells, pokonując Nadala w czwartej rundzie oraz Wawrinkę w finale[303]. Federer kolejny tytuł zdobył w Miami, w finale triumfując nad Nadalem. Podczas ćwierćfinałowej rywalizacji z Tomášem Berdychem obronił dwie piłki meczowe, a w kolejnym meczu przeciwko Nickowi Kyrgiosowi zagrał w trzech tie-breakach[304]. Po raz trzeci w karierze zwyciężył w Indian Wells i Miami tym samym sezonie[305]. Zarazem był to najlepszy początek sezonu Szwajcara od roku 2006, notując bilans 19–1[306]. Porażkę poniósł w drugiej rundzie zawodów w Dubaju.

W maju poinformował na swojej oficjalnej stronie internetowej o rezygnacji z udziału w rozgrywkach na nawierzchni ziemnej na rzecz przygotowań do turniejów na trawie[307].

Federer powrócił w Stuttgarcie, gdzie w drugiej rundzie odpadł z Tommym Haasem[308]. Następnie bez straty seta, po raz dziewiąty w karierze zwyciężył w Halle, w ostatnim meczu okazując się lepszym od Alexandra Zvereva[309]. Pojedynek pierwszej rundy z Yūichim Sugitą był 1100 wygranym meczem w karierze dla Szwajcara. Na Wimbledonie triumfował rekordowy ósmy raz w karierze oraz nie stracił seta w turnieju jako pierwszy od Wimbledonu 1976, gdy mistrzem został Björn Borg[302]. Szwajcar wyeliminował dwóch zawodników z TOP 10 rankingu, w ćwierćfinale Milosa Raonica i w finale Marina Čilicia 6:3, 6:1, 6:4[310].

W okresie gry na amerykańskich kortach twardych Szwajcar został finalistą w Montrealu, ponosząc porażkę z Alexandrem Zverevem, który przerwał Federerowi serię szesnastu meczów bez porażki[311]. Później wycofał się z gry w Cincinnati z powodu bólu w plecach doznanego w finale w Montrealu. Pierwsze dwa mecze US Open kończył po pięciosetowym pojedynku. Z turnieju odpadł w ćwierćfinale, przegrywając z Juanem Martínem del Potro. Po meczu przyznał, że przez cały turniej odczuwał skutki kontuzji z Montrealu i nie miał szans na wygranie zawodów[312].

Po US Open zagrał w inauguracyjnej odsłonie Pucharu Lavera odnosząc zwycięstwo wspólnie z innymi tenisistami tworzącymi drużynę europejską. Federer jest jedną z osób, które przyczyniły się do utworzenia zawodów i to on zaproponował nazwanie imprezy od imienia Roda Lavera[313].

W październiku Szwajcar zdobył dwa tytuły. Pierwszy w Szanghaju po finale z Rafaelem Nadalem, dzięki czemu został najstarszym triumfatorem w cyklu ATP World Tour Masters 1000[302]. Była to również piąta kolejna wygrana Federera z Nadalem. Drugie trofeum w miesiącu i 95 w karierze wywalczył w Bazylei, a w decydującym pojedynku pokonał Juana Martina del Potro[314].

Ostatni turniej w sezonie zagrał podczas ATP Finals, kończąc udział w półfinale, wyeliminowany przez Davida Goffina. Był to czternasty półfinał szwajcarskiego tenisisty w zawodach na piętnaście startów[302].

Za sezon 2017 otrzymał nagrody ATP Awards w kategorii ATP Comeback Player of the Year (powrót roku), ATPWorldTour.com Fans’ Favorite i Stefan Edberg Sportsmanship Award[315].

Rok zakończył na pozycji wicelidera rankingu ATP, za Rafaelem Nadalem.

Sezon 2018 edytuj

Sezon Federer rozpoczął z bilansem siedemnastu zwycięstw z rzędu, rozpoczynając serię od obrony tytułu w Australian Open[316]. Do finału awansował bez straty seta, natomiast w ostatnim meczu wygrał 6:2, 6:7(5), 6:3, 3:6, 6:1 z Marinem Čiliciem, zdobywając dwudzieste wielkoszlemowe trofeum w karierze na trzydzieści rozegranych finałów[317]. Drugi tytuł w sezonie Szwajcar zdobył w Rotterdamie, po finale z Grigorem Dimitrowem. Po zakończeniu turnieju objął prowadzenie w rankingu ATP, jako najstarszy tenisista w 45-letniej historii listy. Na szczycie pozostał do notowania z 1 kwietnia, potem ponownie przewodził w klasyfikacji od 14 do 20 maja i między 18 a 24 czerwca[302]. Pierwszą porażkę w sezonie Federer poniósł w finale turnieju w Indian Wells, nie wykorzystując w decydującym secie trzech piłek meczowych z Juanem Martinem del Potro. Kolejna przegrana Federera miała miejsce w jego pierwszym meczu w Miami z Thanasim Kokkinakisem.

Po zakończeniu zawodów w Miami poinformował o ponownym opuszczeniu imprez na kortach ziemnych[318].

Sezon na nawierzchni trawiastej zaczął od triumfu w Stuttgarcie. Następnie został finalistą w Halle, ulegając w ostatnim pojedynku Bornie Ćoriciowi i kończąc serię dwudziestu meczów bez przegranej na trawie[319]. W drugiej rundzie tegoż turnieju obronił dwie piłki meczowe w trzecim secie z Benoîtem Paire[320]. Na Wimbledonie Federer nie obronił zwycięstwa z sezonu 2017, będąc wyeliminowanym w ćwierćfinale przez Kevina Andersona. Prowadząc 2:0 w setach i z meczbolem w kolejnym secie przegrał ostatecznie 6:2, 7:6(5), 5:7, 4:6, 11:13[321].

Pierwsze zawody po Wimbledonie tenisista szwajcarski zagrał w Cincinnati docierając do finału, w którym nie sprostał Novakowi Đokoviciowi. Na US Open Federer odpadł w czwartej rundzie w czterech setach z Johnem Millmanem. Następnie, będąc w składzie drużyny europejskiej, po raz drugi wygrał Puchar Lavera uczestnicząc w dwóch zwycięskich meczach singlowych i dwóch przegranych rywalizacjach deblowych.

 
Federer w trakcie treningu do US Open, 2018

Jesienne starty Szwajcar zaczął od imprezy w Szanghaju, gdzie w półfinale doznał kolejnej w sezonie porażki z Borną Ćoriciem. W Bazylei zdobył 99 tytuł w karierze oraz zagrał po raz czternasty w finale tych zawodów, ustanawiając rekord ery open w liczbie rozegranych finałów w jednym turnieju[302][322].

Na koniec roku awansował do półfinału ATP Finals z bilansem dwóch zwycięstw przy jednej porażce w grupie. Pojedynek o finał przegrał w dwóch setach z Alexandrem Zverevem.

W całym sezonie 2018 Federer osiągnął bilans meczów 50–10, wygrał cztery tytuły i był na 3. miejscu w klasyfikacji ATP podczas ostatniego w roku notowania. Uhonorowany w listopadzie po raz szesnasty z rzędu nagrodą ATPWorldTour.com Fans’ Favorite[323].

Sezon 2019 edytuj

W roku 2019 Szwajcar nie wygrał wielkoszlemowego trofeum, był natomiast w finale Wimbledonu, eliminując po drodze dwóch zawodników z czołowej dziesiątki rankingu, w ćwierćfinale Kei Nishikoriego, a następnie Rafaela Nadala. Pokonując Nishikoriego odniósł setny zwycięski mecz w Wielkim Szlemie, jako pierwszy tenisista w historii[302]. Ostatni pojedynek z Novakiem Đokoviciem był najdłuższym finałem w historii Wimbledonu[324]. Trwał 4 godz. i 57 min. (o 9 minut dłużej niż finał Wimbledonu 2008 między Federerem i Nadalem) i zakończył się przegraną Szwajcara 6:7(5), 6:1, 6:7(4), 6:4, 12:13(3) oraz nie wykorzystaniem dwóch piłek mistrzowskich w ostatnim secie przy stanie 8:7 i własnym serwisie[324].

W pozostałych imprezach wielkoszlemowych odpadł w czwartej rundzie Australian Open, półfinale French Open i ćwierćfinale US Open. W Melbourne uległ Stefanosowi Tsitsipasowi w czterech setach. W Paryżu zagrał po raz pierwszy od 2015 roku i pokonał go Rafael Nadal, a w Nowym Jorku Grigor Dimitrow w pięciu setach.

W cyklu ATP Tour Masters 1000 Szwajcar odniósł jeden triumf z dwóch osiągniętych finałów. Najpierw został pokonany w finale w Indian Wells w decydującym meczu przez Dominika Thiema, a następnie został mistrzem w Miami, po finale z Johnem Isnerem. Finał w Miami był pięćdziesiątym rozegranym przez Federera w karierze o randze Masters 1000[325]. Zagrał również na kortach ziemnych w Madrycie i Rzymie dochodząc do ćwierćfinałów. Pojedynek trzeciej rundy w Madrycie zakończył zwycięsko z Gaëlem Monfilsem po wybronieniu dwóch meczboli. Również w trzeciej rundzie w Rzymie obronił dwie piłki meczowe, tym razem przeciwko Bornie Ćoriciowi[302]. Walkowerem oddał Stefanosowi Tsitsipasowi awans do półfinału w Rzymie przez uraz prawej nogi[326].

Pierwszy tytuł w sezonie i setny w karierze Federer wygrał na początku marca w Dubaju po finale ze Stefanosem Tsitsipasem i jako drugi tenisista, po Jimmym Connorsie, przekroczył barierę stu tytułów w karierze[327]. Kolejny triumf Federer odniósł w Halle, gdzie pokonał w finale Davida Goffina. Pod koniec października Szwajcar, bez straty seta, został mistrzem w Bazylei, eliminując m.in. w półfinale Tsitsipasa.

Podczas ATP Finals tenisista szwajcarski dotarł do półfinału, w którym został wyeliminowany przez Tsitsipasa.

Rok zakończył z bilansem meczów 53–10, czterema tytułami i miejscem nr 3. w klasyfikacji ATP. Po raz kolejny wyróżniony nagrodą ATPWorldTour.com Fans’ Favorite[328].

Sezon 2020 edytuj

Federer rozpoczął sezon 2020 od startu w Australian Open, w którym dotarł do półfinału. Odnosił zwycięstwa kolejno nad Steve’em Johnsonem i Filipem Krajinoviciem, oba pojedynki wygrywając bez straty seta, następnie wygrał po pięciosetowym meczu z Johnem Millmanem i po czterosetowym pojedynku z Mártonem Fucsovicsem[329]. Następnie, w ćwierćfinale turnieju, Federer pokonał w pięciosetowym pojedynku Tennysa Sandgrena, broniąc siedmiu piłek meczowych dla przeciwnika[330]. W półfinale przegrał jednak z Novakiem Đokoviciem 6:7(1), 4:6, 3:6[331]. Do meczu przystąpił z kontuzją pachwiny odniesioną wcześniej w turnieju[332].

W lutym Federer przeszedł operację artroskopii prawego kolana, a następnie wycofał się z turniejów w Dubaju, Indian Wells, Miami oraz z French Open, dając sobie więcej czasu na regenerację kolana. Ogłosił jednak przy tym swój powrót w sezonie trawiastym[333]. 10 czerwca, ze względu na przedłużające się problemy z prawym kolanem, ogłosił, że musi poddać się dodatkowemu zabiegowi artroskopii kontuzjowanego stawu i oficjalnie zakończył sezon. Szwajcar zapowiedział wtedy, że powróci w 2021 roku[334].

Kariera reprezentacyjna edytuj

W kwietniu 1999 roku Federer zadebiutował w reprezentacji Szwajcarii w Pucharze Davisa, w pojedynku I rundy przeciwko Włochom. Jego zespół awansował do dalszej fazy, a Federer pokonał Davida Sanguinettiego, a przegrał z Gianlucą Pozzim. W ćwierćfinale Szwajcarzy zostali wyeliminowani przez Belgię. Oba singlowe pojedynki Federera zakończyły się porażką, z Christophe’em van Garsse’em i Xavierem Malisse’em.

Podczas edycji turnieju z 2000 roku Szwajcarzy odpadli w I rundzie z Australią, przegrywając 2:3. Federer zdobył oba punkty dla drużyny, wygrywając singlowy mecz z Markiem Philippoussisem oraz w parze z Lorenzo Mantą deblowy pojedynek z duetem Wayne Arthurs-Sandon Stolle. W barażach o utrzymanie w grupie światowej (najwyższej klasie rozgrywek) Szwajcarzy pokonali Białoruś 5:0, a Federer wygrał rywalizację singlową z Uładzimirem Wałczkouem i deblową z Maksem Mirnym oraz Uładzimirem Wałczkouem. Partnerem deblowym Federera był Lorenzo Manta.

W zawodach z roku 2001 Szwajcarzy awansowali do ćwierćfinału, pokonując reprezentację USA 3:2. Federer miał decydujący wkład w zwycięstwo, wygrywając wszystkie mecze, w tym decydujący o awansie z Janem-Michaelem Gambillem[335]. Przeciwnikami Szwajcarów w rundzie o półfinał byli Francuzi, którzy wygrali rywalizację 3:2. Federer przegrał najpierw mecz z Nicolasem Escudé, następnie wygrał w deblu razem z Lorenzo Mantą z parą Cédric Pioline-Fabrice Santoro oraz pokonał w grze pojedynczej Arnauda Clémenta.

Z zawodów, które odbyły się w 2002 roku zespół szwajcarski odpadł w I fazie z Rosją. W barażach o utrzymanie w grupie światowej Szwajcarzy wygrali z Marokiem, a Federer pokonał wszystkich swoich rywali bez straty seta, zarówno w singlu, jak i deblu.

W 2003 roku Federer wraz z zespołem doszli do półfinału, pokonując po drodze Holandię i Francję. Rywalizację o finał Szwajcarzy stoczyli z Australią. Federer najpierw wygrał z Markiem Philippoussisem. Następnie wraz z Marcem Rossetem przegrali z Wayne’em Arthursem i Toddem Woodbridgem, natomiast w kolejnym singlowym pojedynku Federer uległ Lleytonowi Hewittowi[336].

W I rundzie edycji Pucharu Davisa z 2004 roku Szwajcaria zmierzyła się z Rumunią. Rywalizacja zakończyła się zwycięstwem Szwajcarów 3:2, dla których wszystkie punkty zdobył Federer. W ćwierćfinale Szwajcarzy przegrali 2:3 z Francją. Federer wygrał mecze z Nicolasem Escudé oraz Arnaudem Clémentem.

Podczas rozgrywek z roku 2005 Szwajcarzy pokonali w play-offach o utrzymanie w grupie światowej Wielką Brytanię, a Federer wygrał singlowy pojedynek z Alanem MacKinem i wspólnie z Yves’em Allegro deblowy mecz z parą Andy Murray-Greg Rusedski.

W 2006 roku Federer ponownie wystąpił w barażach o utrzymanie w grupie światowej. Swoje dwa pojedynki singlowe wygrał z Janko Tipsareviciem i Novakiem Đokoviciem oraz partnerując Yves’owi Allegro pokonali Iliję Bozoljaca i Nenada Zimonjicia.

W roku 2007 Szwajcaria spadła do niższej klasy rozgrywek po porażce 2:3 w barażach z reprezentacją Czech. Federer wygrał singlowe pojedynki z Radkiem Štěpánkiem i Tomášem Berdychem. W 2008 roku Federer wziął udział w zwycięskiej rywalizacji z Belgią, przeciwko której pokonał Kristofa Vliegena oraz w deblu razem ze Stanislasem Wawrinką parę Xavier Malisse-Olivier Rochus[337]. Dzięki temu zwycięstwu Szwajcaria po roku przerwy powróciła do grupy światowej.

W 2009 roku Federer wystartował po raz kolejny w barażach o utrzymanie w grupie światowej. Szwajcarzy pokonali wówczas reprezentację Włoch 3:2, a Federer wygrał z Simonem Bolellim i Potito Starace[338].

W roku 2010 Federer zrezygnował ze startów w Pucharze Davisa, nie biorąc również udziału w barażowych meczach przeciwko Kazachstanowi[339]. W marcu 2011 roku Federer zapowiedział powrót do reprezentacji na pojedynek z Portugalią, który miał się odbyć w lipcu tegoż samego roku[340]. Zgodnie z zapowiedzią Federer zagrał w jednym singlowym meczu wygranym z Ruim Machado oraz zwycięskim pojedynku deblowym z parą Frederico Gil-Leonardo Tavares. Partnerem Federera był Stanislas Wawrinka.

Podczas edycji zawodów z 2012 roku Federer zagrał w lutym w I rundzie przeciwko Stanom Zjednoczonym. Szwajcarzy przegrali 0:5, a Federer uległ najpierw Johnowi Isnerowi w singlu i następnie, wraz z Wawrinką, Mike’owi Bryanowi i Mardy’emu Fishowi. We wrześniu pomógł reprezentacji utrzymać się w grupie światowej, po wyeliminowaniu 3:2 Holandii. Federer pokonał w grze pojedynczej Thiemo de Bakkera i Robina Haasego, a w grze podwójnej, partnerując Wawrince, nie sprostał parze Robin Haase-Jean-Julien Rojer.

W 2013 roku zrezygnował z udziału w Pucharze Davisa, powrócił natomiast w sezonie 2014, w którym Szwajcarzy zdobyli pierwsze w historii trofeum[341]. Najpierw Szwajcaria pokonała 3:2 Serbię, a Federer okazał się lepszy od Iliji Bozoljaccia. W rundzie ćwierćfinałowej wyeliminowali Kazachstan, po zwycięstwie 3:2. Federer w swoich singlowych pojedynkach wywalczył 2 punkty po wygranych z Michaiłem Kukuszkinem i Andriejem Gołubiewem, natomiast poniósł porażkę w deblu razem ze Stanislasem Wawrinką przeciwko parze Andriej Gołubiew-Ołeksandr Nedowiesow. W półfinale Szwajcaria była lepsza od reprezentacji Włoch w stosunku 3:2 dzięki Federerowi, który punktował w meczach z Simone Bolellim i Fabio Fogninim. W finale rozgrywanym na podłożu ziemnym w hali we francuskim Lille Szwajcaria pokonała 3:1 Francję. Federer uczestniczył w 3 spotkaniach. Najpierw przegrał z Gaëlem Monfilsem, potem razem z Wawrinką pokonali Juliena Benneteau i Richarda Gasqueta, a rozstrzygające w rywalizacji zwycięstwo odniósł Federer po meczu z Gasquetem.

W Pucharze Hopmana, nieoficjalnych mistrzostwach drużyn mieszanych rozgrywanych na początku każdego sezonu, Federer trzykrotnie odnosił zwycięstwo. Pierwszy triumf miał miejsce w 2001 roku wspólnie z Martiną Hingis. Z fazy grupowej szwajcarska para awansowała z pierwszego miejsca, po wyeliminowaniu zespołów RPA, Australii oraz Tajlandii. W rundzie finałowej Federer i Hingis zmierzyli się z Monicą Seles i Janem-Michaelem Gambillem reprezentującymi USA. Pierwszy mecz Hingis wygrała z Seles, a następnie Federer pokonał Gambilla 6:4, 6:3 zapewniając Szwajcarii triumf w zawodach[342]. Rozegrano również pojedynek mikstowy, który szwajcarska para przegrała. W 2018 i 2019 roku Federer występował w parze z Belindą Bencic – w tych latach zawodnik wygrał wszystkie mecze singlowe i siedem z ośmiu meczów mikstowych. Zarówno w 2018, jak i w 2019 roku finałowymi rywalami miksta szwajcarskiego była niemiecka para Angelique KerberAlexander Zverev. Federer i Bencic to pierwsza para w historii, której udało się obronić trofeum[343].

Rywalizacja z Rafaelem Nadalem edytuj

 
Federer i Nadal podczas Arthur Ashe Kid’s Day w Nowym Jorku, 2010

Nadal i Federer po raz pierwszy spotkali się podczas turnieju w Miami w 2004 roku i od tego czasu zagrali ze sobą 40 oficjalnych meczów, z których Nadal wygrał 24. Rywalizacja tych dwóch zawodników jest przez niektórych uważana za najważniejszą w historii dyscypliny[344][345][346]. Są jedynymi zawodnikami, którzy przez sześć kolejnych lat kończyli sezon na pierwszych dwóch miejscach w rankingu. Spotkali się w 21 finałach, w tym w rekordowej liczbie 9 finałów wielkoszlemowych[347], a w latach 2005–2010 wygrali 21 z 24 turniejów wielkoszlemowych. W latach 2006–2008 grali ze sobą w finałach Wimbledonu oraz French Open, w 2009 i 2017 roku zagrali w finale Australian Open, a w 2011 roku ponownie w finale French Open. Zmierzyli się także w 11 finałach turniejów ATP Tour Masters 1000 i zajmują czołowe miejsca na liście zawodników z największą liczbą zwycięstw w zawodach tej rangi.

Poza kortem Nadal i Federer są dobrymi przyjaciółmi, niejednokrotnie rozgrywali między sobą spotkania pokazowe oraz charytatywne[348][349].

Styl gry edytuj

 
Federer wykonujący serwis

Federer jest uważany za jednego z najbardziej wszechstronnych graczy w historii tenisa. Jego technika, styl gry oraz umiejętność wygrywania na każdej nawierzchni została podsumowana przez Jimmy’ego Connorsa: „W erze specjalistów jesteś albo ekspertem od mączki, albo od trawy, lub od nawierzchni twardych, chyba że jesteś Rogerem Federerem”[350]. Sue Mott, dziennikarka gazety The Daily Telegraph stwierdziła, że jedynie deszcz może powstrzymać Federera od wygrywania[351].

Federer wykonywał forehand prawą ręką. Uderzenie to Szwajcar mógł zagrywać płasko, a także z dużą rotacją, w zależności od nawierzchni na jakiej rozgrywał pojedynek[352]. John McEnroe uznał forehand Federera za „najlepsze uderzenie w historii dyscypliny”, natomiast David Foster Wallace przyrównał to zagranie Federera do „płynnego uderzenia biczem”[353].

Federer dysponował również klasycznym, jednoręcznym backhandem, którym zagrywał piłkę topspinem bądź trudnym do odbioru slajsem. Pomimo tego, że to zagranie Federera uważa się za słabsze niż forehand, niejednokrotnie wygrywał ważne w pojedynkach wymiany, a także mijał przeciwników będących przy siatce[353][354].

Serwis Szwajcara nie był zbyt silny, jednak był dobrze plasowany. John McEnroe przyznał, że kluczem do wygrywania przez Federera było jego podanie, a także nie siła, lecz precyzja z jaką piłka w kort była zagrywana[355].

Na początku kariery Federer był graczem atakującym, który na kortach trawiastych oraz szybkim betonie często grał stylem serw-wolej. Szwajcar uważany był za jednego z najlepszych technicznie wyszkolonych przy siatce tenisistów obok Michaëla Llodry, Pete’a Samprasa lub Tima Henmana[356][357]. Po triumfie na Wimbledonie z 2003 roku Federer zaczął częściej grać z tyłu kortu, zza linii końcowej[357]. Po rozpoczęciu współpracy ze Stefanem Edbergiem, przedstawicielem stylu serw-wolej[358], Szwajcar zapowiedział, że zamierza jak najczęściej powracać do gry ofensywnej przy siatce[359].

Federer słynął również z wielu sztuczek technicznych, m.in. „hot dogów” (uderzenie piłki między nogami stojąc plecami do siatki). Zagrania takie z udziałem Szwajcara miały miejsce m.in. podczas półfinałowego meczu na US Open z 2009 roku przeciwko Novakowi Đokoviciowi oraz I rundzie tych samych rozgrywek z 2010 roku, tym razem przeciwko Brianowi Dabulowi[360].

Statystyki edytuj

Finały turniejów wielkoszlemowych edytuj

Gra pojedyncza (20–11) edytuj
Końcowy wynik Rok Turniej Nawierzchnia Przeciwnik Wynik finału
Zwycięzca 2003 Wimbledon (1) Trawiasta   Mark Philippoussis 7:6(5), 6:2, 7:6(3)
Zwycięzca 2004 Australian Open (1) Twarda   Marat Safin 7:6(3), 6:4, 6:2
Zwycięzca 2004 Wimbledon (2) Trawiasta   Andy Roddick 4:6, 7:5, 7:6(3), 6:4
Zwycięzca 2004 US Open (1) Twarda   Lleyton Hewitt 6:0, 7:6(3), 6:0
Zwycięzca 2005 Wimbledon (3) Trawiasta   Andy Roddick 6:2, 7:6(2), 6:4
Zwycięzca 2005 US Open (2) Twarda   Andre Agassi 6:3, 2:6, 7:6(1), 6:1
Zwycięzca 2006 Australian Open (2) Twarda   Markos Pagdatis 5:7, 7:5, 6:0, 6:2
Finalista 2006 French Open Ceglana   Rafael Nadal 6:1, 1:6, 4:6, 6:7(4)
Zwycięzca 2006 Wimbledon (4) Trawiasta   Rafael Nadal 6:0, 7:6(5), 6:7(2), 6:3
Zwycięzca 2006 US Open (3) Twarda   Andy Roddick 6:2, 4:6, 7:5, 6:1
Zwycięzca 2007 Australian Open (3) Twarda   Fernando González 7:6(2), 6:4, 6:4
Finalista 2007 French Open Ceglana   Rafael Nadal 3:6, 6:4, 3:6, 4:6
Zwycięzca 2007 Wimbledon (5) Trawiasta   Rafael Nadal 7:6(7), 4:6, 7:6(3), 2:6, 6:2
Zwycięzca 2007 US Open (4) Twarda   Novak Đoković 7:6(4), 7:6(2), 6:4
Finalista 2008 French Open Ceglana   Rafael Nadal 1:6, 3:6, 0:6
Finalista 2008 Wimbledon Trawiasta   Rafael Nadal 4:6, 4:6, 7:6(5), 7:6(8), 7:9
Zwycięzca 2008 US Open (5) Twarda   Andy Murray 6:2, 7:5, 6:2
Finalista 2009 Australian Open Twarda   Rafael Nadal 5:7, 6:3, 6:7(3), 6:3, 2:6
Zwycięzca 2009 French Open Ceglana   Robin Söderling 6:1, 7:6(1), 6:4
Zwycięzca 2009 Wimbledon (6) Trawiasta   Andy Roddick 5:7, 7:6(6), 7:6(5), 3:6, 16:14
Finalista 2009 US Open Twarda   Juan Martín del Potro 6:3, 6:7(5), 6:4, 6:7(4), 2:6
Zwycięzca 2010 Australian Open (4) Twarda   Andy Murray 6:3, 6:4, 7:6(11)
Finalista 2011 French Open Ceglana   Rafael Nadal 5:7, 6:7(3), 7:5, 1:6
Zwycięzca 2012 Wimbledon (7) Trawiasta   Andy Murray 4:6, 7:5, 6:3, 6:4
Finalista 2014 Wimbledon Trawiasta   Novak Đoković 7:6(7), 4:6, 6:7(4), 7:5, 4:6
Finalista 2015 Wimbledon Trawiasta   Novak Đoković 6:7(1), 7:6(10), 4:6, 3:6
Finalista 2015 US Open Twarda   Novak Đoković 4:6, 7:5, 4:6, 4:6
Zwycięzca 2017 Australian Open (5) Twarda   Rafael Nadal 6:4, 3:6, 6:1, 3:6, 6:3
Zwycięzca 2017 Wimbledon (8) Trawiasta   Marin Čilić 6:3, 6:1, 6:4
Zwycięzca 2018 Australian Open (6) Twarda   Marin Čilić 6:2, 6:7(5), 6:3, 3:6, 6:1
Finalista 2019 Wimbledon Trawiasta   Novak Đoković 6:7(5), 6:1, 6:7(4), 6:4, 12:13(3)

Medale olimpijskie edytuj

Gra pojedyncza edytuj
Końcowy wynik Rok Turniej Nawierzchnia Przeciwnik Wynik finału
Srebrny medal 2012 Londyn Trawiasta   Andy Murray 2:6, 1:6, 4:6
Gra podwójna edytuj
Końcowy wynik Rok Turniej Nawierzchnia Partner Przeciwnicy w finale Wynik finału
Złoty medal 2008 Pekin Twarda   Stanislas Wawrinka   Simon Aspelin
  Thomas Johansson
6:3, 6:4, 6:7(4), 6:3

Finały turnieju ATP Finals edytuj

Gra pojedyncza (6–4) edytuj
Końcowy wynik Rok Turniej Nawierzchnia Przeciwnik Wynik finału
Zwycięzca 2003 Houston Twarda   Andre Agassi 6:3, 6:0, 6:4
Zwycięzca 2004 Houston Twarda   Lleyton Hewitt 6:3, 6:2
Finalista 2005 Szanghaj Dywanowa (hala)   David Nalbandian 7:6(4), 7:6(11), 2:6, 1:6, 6:7(3)
Zwycięzca 2006 Szanghaj Twarda (hala)   James Blake 6:0, 6:3, 6:4
Zwycięzca 2007 Szanghaj Twarda (hala)   David Ferrer 6:2, 6:3, 6:2
Zwycięzca 2010 Londyn Twarda (hala)   Rafael Nadal 6:3, 3:6, 6:1
Zwycięzca 2011 Londyn Twarda (hala)   Jo-Wilfried Tsonga 6:3, 6:7(6), 6:3
Finalista 2012 Londyn Twarda (hala)   Novak Đoković 6:7(6), 5:7
Finalista 2014 Londyn Twarda (hala)   Novak Đoković walkower
Finalista 2015 Londyn Twarda (hala)   Novak Đoković 3:6, 4:6

Finały turniejów ATP Tour Masters 1000 edytuj

Gra pojedyncza (28–22) edytuj
Końcowy wynik Rok Turniej Nawierzchnia Przeciwnik Wynik finału
Finalista 2002 Miami Twarda   Andre Agassi 3:6, 3:6, 6:3, 4:6
Zwycięzca 2002 Hamburg (1) Ceglana   Marat Safin 6:1, 6:3, 6:4
Finalista 2003 Rzym Ceglana   Félix Mantilla 5:7, 2:6, 6:7(8)
Zwycięzca 2004 Indian Wells (1) Twarda   Tim Henman 6:3, 6:3
Zwycięzca 2004 Hamburg (2) Ceglana   Guillermo Coria 4:6, 6:4, 6:2, 6:3
Zwycięzca 2004 Toronto (Kanada) (1) Twarda   Andy Roddick 7:5, 6:3
Zwycięzca 2005 Indian Wells (2) Twarda   Lleyton Hewitt 6:2, 6:4, 6:4
Zwycięzca 2005 Miami (1) Twarda   Rafael Nadal 2:6, 6:7(4), 7:6(5), 6:3, 6:1
Zwycięzca 2005 Hamburg (3) Ceglana   Richard Gasquet 6:3, 7:5, 7:6(4)
Zwycięzca 2005 Cincinnati (1) Twarda   Andy Roddick 6:3, 7:5
Zwycięzca 2006 Indian Wells (3) Twarda   James Blake 7:5, 6:3, 6:0
Zwycięzca 2006 Miami (2) Twarda   Ivan Ljubičić 7:6(5), 7:6(4), 7:6(6)
Finalista 2006 Monte Carlo Ceglana   Rafael Nadal 2:6, 7:6(2), 3:6, 6:7(5)
Finalista 2006 Rzym Ceglana   Rafael Nadal 7:6(0), 6:7(5), 4:6, 6:2, 6:7(5)
Zwycięzca 2006 Toronto (Kanada) (2) Twarda   Richard Gasquet 2:6, 6:3, 6:2
Zwycięzca 2006 Madryt (1) Twarda (hala)   Fernando González 7:5, 6:1, 6:0
Finalista 2007 Monte Carlo Ceglana   Rafael Nadal 4:6, 4:6
Zwycięzca 2007 Hamburg (4) Ceglana   Rafael Nadal 2:6, 6:2, 6:0
Finalista 2007 Montreal (Kanada) Twarda   Novak Đoković 6:7(2), 6:2, 6:7(2)
Zwycięzca 2007 Cincinnati (2) Twarda   James Blake 6:1, 6:4
Finalista 2007 Madryt Twarda (hala)   David Nalbandian 6:1, 3:6, 3:6
Finalista 2008 Monte Carlo Ceglana   Rafael Nadal 5:7, 5:7
Finalista 2008 Hamburg Ceglana   Rafael Nadal 5:7, 7:6(3), 3:6
Zwycięzca 2009 Madryt (2) Ceglana   Rafael Nadal 6:4, 6:4
Zwycięzca 2009 Cincinnati (3) Twarda   Novak Đoković 6:1, 7:5
Finalista 2010 Madryt Ceglana   Rafael Nadal 4:6, 6:7(5)
Finalista 2010 Toronto (Kanada) Twarda   Andy Murray 5:7, 5:7
Zwycięzca 2010 Cincinnati (4) Twarda   Mardy Fish 6:7(5), 7:6(1), 6:4
Finalista 2010 Szanghaj Twarda   Andy Murray 3:6, 2:6
Zwycięzca 2011 Paryż Twarda (hala)   Jo-Wilfried Tsonga 6:1, 7:6(3)
Zwycięzca 2012 Indian Wells (4) Twarda   John Isner 7:6(7), 6:3
Zwycięzca 2012 Madryt (3) Ceglana   Tomáš Berdych 3:6, 7:5, 7:5
Zwycięzca 2012 Cincinnati (5) Twarda   Novak Đoković 6:0, 7:6(7)
Finalista 2013 Rzym Ceglana   Rafael Nadal 1:6, 3:6
Finalista 2014 Indian Wells Twarda   Novak Đoković 6:3, 3:6, 6:7(3)
Finalista 2014 Monte Carlo Ceglana   Stan Wawrinka 6:4, 6:7(5), 2:6
Finalista 2014 Toronto Twarda   Jo-Wilfried Tsonga 5:7, 6:7(3)
Zwycięzca 2014 Cincinnati (6) Twarda   David Ferrer 6:3, 1:6, 6:2
Zwycięzca 2014 Szanghaj (1) Twarda   Gilles Simon 7:6(6), 7:6(2)
Finalista 2015 Indian Wells Twarda   Novak Đoković 3:6, 7:6(5), 2:6
Finalista 2015 Rzym Ceglana   Novak Đoković 4:6, 3:6
Zwycięzca 2015 Cincinnati (7) Twarda   Novak Đoković 7:6(1), 6:3
Zwycięzca 2017 Indian Wells (5) Twarda   Stan Wawrinka 6:4, 7:5
Zwycięzca 2017 Miami (3) Twarda   Rafael Nadal 6:3, 6:4
Finalista 2017 Montreal Twarda   Alexander Zverev 3:6, 4:6
Zwycięzca 2017 Szanghaj (2) Twarda   Rafael Nadal 6:4, 6:3
Finalista 2018 Indian Wells Twarda   Juan Martín del Potro 4:6, 7:6(8), 6:7(2)
Finalista 2018 Cincinnati Twarda   Novak Đoković 4:6, 4:6
Finalista 2019 Indian Wells Twarda   Dominic Thiem 6:3, 3:6, 5:7
Zwycięzca 2019 Miami (4) Twarda   John Isner 6:1, 6:4
Gra podwójna (1–2) edytuj
Końcowy wynik Rok Turniej Nawierzchnia Partner Przeciwnicy w finale Wynik finału
Finalista 2002 Indian Wells Twarda   Maks Mirny   Mark Knowles
  Daniel Nestor
4:6, 4:6
Zwycięzca 2003 Miami Twarda   Maks Mirny   Leander Paes
  David Rikl
7:5, 6:3
Finalista 2011 Indian Wells Twarda   Stanislas Wawrinka   Ołeksandr Dołhopołow
  Xavier Malisse
4:6, 7:6(5), 7–10

Finały w turniejach ATP Tour edytuj

Gra pojedyncza (103–54) edytuj
Legenda
Wielki Szlem (20–11)
Igrzyska olimpijskie (0–1)
Tennis Masters Cup /
ATP Finals (6–4)
ATP Masters Series /
ATP Tour Masters 1000 (28–22)
ATP International Series Gold /
ATP Tour 500 (24–7)
ATP International Series /
ATP Tour 250 (25–9)
Wygrane według nawierzchni
Twarda (71–27)
Ceglana (11–15)
Trawiasta (19–8)
Dywanowa (2–4)
Końcowy wynik Nr Data Turniej Nawierzchnia Przeciwnik Wynik finału
Finalista 1. 13 lutego 2000 Marsylia Twarda (hala)   Marc Rosset 6:2, 3:6, 6:7(5)
Finalista 2. 29 października 2000 Bazylea Dywanowa (hala)   Thomas Enqvist 2:6, 6:4, 6:7(4), 6:1, 1:6
Zwycięzca 1. 4 lutego 2001 Mediolan Dywanowa (hala)   Julien Boutter 6:4, 6:7(7), 6:4
Finalista 3. 25 lutego 2001 Rotterdam Twarda (hala)   Nicolas Escudé 5:7, 6:3, 6:7(5)
Finalista 4. 28 października 2001 Bazylea Dywanowa (hala)   Tim Henman 3:6, 4:6, 2:6
Zwycięzca 2. 12 stycznia 2002 Sydney Twarda   Juan Ignacio Chela 6:3, 6:3
Finalista 5. 3 lutego 2002 Mediolan Dywanowa (hala)   Davide Sanguinetti 6:7(2), 6:4, 1:6
Finalista 6. 30 marca 2002 Miami Twarda   Andre Agassi 3:6, 3:6, 6:3, 4:6
Zwycięzca 3. 19 maja 2002 Hamburg (1) Ceglana   Marat Safin 6:1, 6:3, 6:4
Zwycięzca 4. 13 października 2002 Wiedeń (1) Twarda (hala)   Jiří Novák 6:4, 6:1, 3:6, 6:4
Zwycięzca 5. 16 lutego 2003 Marsylia Twarda (hala)   Jonas Björkman 6:2, 7:6(6)
Zwycięzca 6. 2 marca 2003 Dubaj (1) Twarda   Jiří Novák 6:1, 7:6(2)
Zwycięzca 7. 4 maja 2003 Monachium Ceglana   Jarkko Nieminen 6:1, 6:4
Finalista 7. 11 maja 2003 Rzym (1) Ceglana   Félix Mantilla 5:7, 2:6, 6:7(8)
Zwycięzca 8. 15 czerwca 2003 Halle (1) Trawiasta   Nicolas Kiefer 6:1, 6:3
Zwycięzca 9. 6 lipca 2003 Wimbledon, Londyn (1) Trawiasta   Mark Philippoussis 7:6(5), 6:2, 7:6(3)
Finalista 8. 13 lipca 2003 Gstaad Ceglana   Jiří Novák 7:5, 3:6, 3:6, 6:1, 3:6
Zwycięzca 10. 12 października 2003 Wiedeń (2) Twarda (hala)   Carlos Moyá 6:3, 6:3, 6:3
Zwycięzca 11. 16 listopada 2003 Tennis Masters Cup, Houston (1) Twarda   Andre Agassi 6:3, 6:0, 6:4
Zwycięzca 12. 1 lutego 2004 Australian Open, Melbourne (1) Twarda   Marat Safin 7:6(3), 6:4, 6:2
Zwycięzca 13. 7 marca 2004 Dubaj (2) Twarda   Feliciano López 4:6, 6:1, 6:2
Zwycięzca 14. 21 marca 2004 Indian Wells (1) Twarda   Tim Henman 6:3, 6:3
Zwycięzca 15. 16 maja 2004 Hamburg (2) Ceglana   Guillermo Coria 4:6, 6:4, 6:2, 6:3
Zwycięzca 16. 13 czerwca 2004 Halle (2) Trawiasta   Mardy Fish 6:0, 6:3
Zwycięzca 17. 4 lipca 2004 Wimbledon, Londyn (2) Trawiasta   Andy Roddick 4:6, 7:5, 7:6(3), 6:4
Zwycięzca 18. 11 lipca 2004 Gstaad Ceglana   Igor Andriejew 6:2, 6:3, 5:7, 6:3
Zwycięzca 19. 1 sierpnia 2004 Toronto (Kanada) (1) Twarda   Andy Roddick 7:5, 6:3
Zwycięzca 20. 12 września 2004 US Open, Nowy Jork (1) Twarda   Lleyton Hewitt 6:0, 7:6(3), 6:0
Zwycięzca 21. 3 października 2004 Bangkok (1) Twarda (hala)   Andy Roddick 6:4, 6:0
Zwycięzca 22. 21 listopada 2004 Tennis Masters Cup, Houston (2) Twarda   Lleyton Hewitt 6:3, 6:2
Zwycięzca 23. 8 stycznia 2005 Ad-Dauha (1) Twarda   Ivan Ljubičić 6:3, 6:1
Zwycięzca 24. 20 lutego 2005 Rotterdam (1) Twarda (hala)   Ivan Ljubičić 5:7, 7:5, 7:6(5)
Zwycięzca 25. 27 lutego 2005 Dubaj (3) Twarda   Ivan Ljubičić 6:1, 6:7(6), 6:3
Zwycięzca 26. 20 marca 2005 Indian Wells (2) Twarda   Lleyton Hewitt 6:2, 6:4, 6:4
Zwycięzca 27. 3 kwietnia 2005 Miami (1) Twarda   Rafael Nadal 2:6, 6:7(4), 7:6(5), 6:3, 6:1
Zwycięzca 28. 15 maja 2005 Hamburg (3) Ceglana   Richard Gasquet 6:3, 7:5, 7:6(4)
Zwycięzca 29. 12 czerwca 2005 Halle (3) Trawiasta   Marat Safin 6:4, 6:7(6), 6:4
Zwycięzca 30. 3 lipca 2005 Wimbledon, Londyn (3) Trawiasta   Andy Roddick 6:2, 7:6(2), 6:4
Zwycięzca 31. 21 sierpnia 2005 Cincinnati (1) Twarda   Andy Roddick 6:3, 7:5
Zwycięzca 32. 11 września 2005 US Open, Nowy Jork (2) Twarda   Andre Agassi 6:3, 2:6, 7:6(1), 6:1
Zwycięzca 33. 2 października 2005 Bangkok (2) Twarda (hala)   Andy Murray 6:3, 7:5
Finalista 9. 20 listopada 2005 Tennis Masters Cup, Szanghaj Dywanowa (hala)   David Nalbandian 7:6(4), 7:6(11), 2:6, 1:6, 6:7(3)
Zwycięzca 34. 7 stycznia 2006 Ad-Dauha (2) Twarda   Gaël Monfils 6:3, 7:6(5)
Zwycięzca 35. 29 stycznia 2006 Australian Open, Melbourne (2) Twarda   Markos Pagdatis 5:7, 7:5, 6:0, 6:2
Finalista 10. 4 marca 2006 Dubaj Twarda   Rafael Nadal 6:2, 4:6, 4:6
Zwycięzca 36. 19 marca 2006 Indian Wells (3) Twarda   James Blake 7:5, 6:3, 6:0
Zwycięzca 37. 2 kwietnia 2006 Miami (2) Twarda   Ivan Ljubičić 7:6(5), 7:6(4), 7:6(6)
Finalista 11. 23 kwietnia 2006 Monte Carlo Ceglana   Rafael Nadal 2:6, 7:6(2), 3:6, 6:7(5)
Finalista 12. 14 maja 2006 Rzym (2) Ceglana   Rafael Nadal 7:6(0), 6:7(5), 4:6, 6:2, 6:7(5)
Finalista 13. 11 czerwca 2006 French Open, Paryż Ceglana   Rafael Nadal 6:1, 1:6, 4:6, 6:7(4)
Zwycięzca 38. 18 czerwca 2006 Halle (4) Trawiasta   Tomáš Berdych 6:0, 6:7(4), 6:2
Zwycięzca 39. 9 lipca 2006 Wimbledon, Londyn (4) Trawiasta   Rafael Nadal 6:0, 7:6(5), 6:7(2), 6:3
Zwycięzca 40. 13 sierpnia 2006 Toronto (Kanada) (2) Twarda   Richard Gasquet 2:6, 6:3, 6:2
Zwycięzca 41. 10 września 2006 US Open, Nowy Jork (3) Twarda   Andy Roddick 6:2, 4:6, 7:5, 6:1
Zwycięzca 42. 8 października 2006 Tokio Twarda   Tim Henman 6:3, 6:3
Zwycięzca 43. 22 października 2006 Madryt (1) Twarda (hala)   Fernando González 7:5, 6:1, 6:0
Zwycięzca 44. 29 października 2006 Bazylea (1) Dywanowa (hala)   Fernando González 6:3, 6:2, 7:6(3)
Zwycięzca 45. 19 listopada 2006 Tennis Masters Cup, Szanghaj (3) Twarda (hala)   James Blake 6:0, 6:3, 6:4
Zwycięzca 46. 28 stycznia 2007 Australian Open, Melbourne (3) Twarda   Fernando González 7:6(2), 6:4, 6:4
Zwycięzca 47. 3 marca 2007 Dubaj (4) Twarda   Michaił Jużny 6:4, 6:3
Finalista 14. 22 kwietnia 2007 Monte Carlo Ceglana   Rafael Nadal 4:6, 4:6
Zwycięzca 48. 20 maja 2007 Hamburg (4) Ceglana   Rafael Nadal 2:6, 6:2, 6:0
Finalista 15. 10 czerwca 2007 French Open, Paryż Ceglana   Rafael Nadal 3:6, 6:4, 3:6, 4:6
Zwycięzca 49. 8 lipca 2007 Wimbledon, Londyn (5) Trawiasta   Rafael Nadal 7:6(7), 4:6, 7:6(3), 2:6, 6:2
Finalista 16. 12 sierpnia 2007 Montreal (Kanada) Twarda   Novak Đoković 6:7(2), 6:2, 6:7(2)
Zwycięzca 50. 19 sierpnia 2007 Cincinnati (2) Twarda   James Blake 6:1, 6:4
Zwycięzca 51. 9 września 2007 US Open, Nowy Jork (4) Twarda   Novak Đoković 7:6(4), 7:6(2), 6:4
Finalista 17. 21 października 2007 Madryt Twarda (hala)   David Nalbandian 6:1, 3:6, 3:6
Zwycięzca 52. 28 października 2007 Bazylea (2) Twarda (hala)   Jarkko Nieminen 6:3, 6:4
Zwycięzca 53. 18 listopada 2007 Tennis Masters Cup, Szanghaj (4) Twarda (hala)   David Ferrer 6:2, 6:3, 6:2
Zwycięzca 54. 20 kwietnia 2008 Estoril Ceglana   Nikołaj Dawydienko 7:6(6), 1:2 krecz
Finalista 18. 27 kwietnia 2008 Monte Carlo Ceglana   Rafael Nadal 5:7, 5:7
Finalista 19. 18 maja 2008 Hamburg Ceglana   Rafael Nadal 5:7, 7:6(3), 3:6
Finalista 20. 7 czerwca 2008 French Open, Paryż Ceglana   Rafael Nadal 1:6, 3:6, 0:6
Zwycięzca 55. 15 czerwca 2008 Halle (5) Trawiasta   Philipp Kohlschreiber 6:3, 6:4
Finalista 21. 6 lipca 2008 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Rafael Nadal 4:6, 4:6, 7:6(5), 7:6(8), 7:9
Zwycięzca 56. 9 września 2008 US Open, Nowy Jork (5) Twarda   Andy Murray 6:2, 7:5, 6:2
Zwycięzca 57. 26 października 2008 Bazylea (3) Twarda (hala)   David Nalbandian 6:3, 6:4
Finalista 22. 1 lutego 2009 Australian Open, Melbourne Twarda   Rafael Nadal 5:7, 6:3, 6:7(3), 6:3, 2:6
Zwycięzca 58. 17 maja 2009 Madryt (2) Ceglana   Rafael Nadal 6:4, 6:4
Zwycięzca 59. 7 czerwca 2009 French Open, Paryż Ceglana   Robin Söderling 6:1, 7:6(1), 6:4
Zwycięzca 60. 5 lipca 2009 Wimbledon, Londyn (6) Trawiasta   Andy Roddick 5:7, 7:6(6), 7:6(5), 3:6, 16:14
Zwycięzca 61. 23 sierpnia 2009 Cincinnati (3) Twarda   Novak Đoković 6:1, 7:5
Finalista 23. 14 września 2009 US Open, Nowy Jork Twarda   Juan Martín del Potro 6:3, 6:7(5), 6:4, 6:7(4), 2:6
Finalista 24. 8 listopada 2009 Bazylea Twarda (hala)   Novak Đoković 4:6, 6:4, 2:6
Zwycięzca 62. 31 stycznia 2010 Australian Open, Melbourne (4) Twarda   Andy Murray 6:3, 6:4, 7:6(11)
Finalista 25. 16 maja 2010 Madryt Ceglana   Rafael Nadal 4:6, 6:7(5)
Finalista 26. 13 czerwca 2010 Halle Trawiasta   Lleyton Hewitt 6:3, 6:7(4), 4:6
Finalista 27. 16 sierpnia 2010 Toronto (Kanada) Twarda   Andy Murray 5:7, 5:7
Zwycięzca 63. 22 sierpnia 2010 Cincinnati (4) Twarda   Mardy Fish 6:7(5), 7:6(1), 6:4
Finalista 28. 17 października 2010 Szanghaj Twarda   Andy Murray 3:6, 2:6
Zwycięzca 64. 24 października 2010 Sztokholm Twarda (hala)   Florian Mayer 6:4, 6:3
Zwycięzca 65. 7 listopada 2010 Bazylea (4) Twarda (hala)   Novak Đoković 6:4, 3:6, 6:1
Zwycięzca 66. 28 listopada 2010 ATP World Tour Finals, Londyn (5) Twarda (hala)   Rafael Nadal 6:3, 3:6, 6:1
Zwycięzca 67. 8 stycznia 2011 Ad-Dauha (3) Twarda   Nikołaj Dawydienko 6:3, 6:4
Finalista 29. 26 lutego 2011 Dubaj Twarda   Novak Đoković 3:6, 3:6
Finalista 30. 5 czerwca 2011 French Open, Paryż Ceglana   Rafael Nadal 5:7, 6:7(3), 7:5, 1:6
Zwycięzca 68. 6 listopada 2011 Bazylea (5) Twarda (hala)   Kei Nishikori 6:1, 6:3
Zwycięzca 69. 13 listopada 2011 Paryż Twarda (hala)   Jo-Wilfried Tsonga 6:1, 7:6(3)
Zwycięzca 70. 27 listopada 2011 ATP World Tour Finals, Londyn (6) Twarda (hala)   Jo-Wilfried Tsonga 6:3, 6:7(6), 6:3
Zwycięzca 71. 19 lutego 2012 Rotterdam (2) Twarda (hala)   Juan Martín del Potro 6:1, 6:4
Zwycięzca 72. 3 marca 2012 Dubaj (5) Twarda   Andy Murray 7:5, 6:4
Zwycięzca 73. 18 marca 2012 Indian Wells (4) Twarda   John Isner 7:6(7), 6:3
Zwycięzca 74. 13 maja 2012 Madryt (3) Ceglana   Tomáš Berdych 3:6, 7:5, 7:5
Finalista 31. 17 czerwca 2012 Halle Trawiasta   Tommy Haas 6:7(5), 4:6
Zwycięzca 75. 8 lipca 2012 Wimbledon, Londyn (7) Trawiasta   Andy Murray 4:6, 7:5, 6:3, 6:4
Finalista 32. 5 sierpnia 2012 Londyn Trawiasta   Andy Murray 2:6, 1:6, 4:6
Zwycięzca 76. 19 sierpnia 2012 Cincinnati (5) Twarda   Novak Đoković 6:0, 7:6(7)
Finalista 33. 28 października 2012 Bazylea Twarda (hala)   Juan Martín del Potro 4:6, 7:6(5), 6:7(3)
Finalista 34. 12 listopada 2012 ATP World Tour Finals, Londyn Twarda (hala)   Novak Đoković 6:7(6), 5:7
Finalista 35. 19 maja 2013 Rzym Ceglana   Rafael Nadal 1:6, 3:6
Zwycięzca 77. 16 czerwca 2013 Halle (6) Trawiasta   Michaił Jużny 6:7(5), 6:3, 6:4
Finalista 36. 27 października 2013 Bazylea Twarda (hala)   Juan Martín del Potro 6:7(3), 6:2, 4:6
Finalista 37. 5 stycznia 2014 Brisbane Twarda   Lleyton Hewitt 1:6, 6:4, 3:6
Zwycięzca 78. 1 marca 2014 Dubaj (6) Twarda   Tomáš Berdych 3:6, 6:4, 6:3
Finalista 38. 16 marca 2014 Indian Wells Twarda   Novak Đoković 6:3, 3:6, 6:7(3)
Finalista 39. 20 kwietnia 2014 Monte Carlo Ceglana   Stan Wawrinka 6:4, 6:7(5), 2:6
Zwycięzca 79. 15 czerwca 2014 Halle (7) Trawiasta   Alejandro Falla 7:6(2), 7:6(3)
Finalista 40. 6 lipca 2014 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Novak Đoković 7:6(7), 4:6, 6:7(4), 7:5, 4:6
Finalista 41. 10 sierpnia 2014 Toronto Twarda   Jo-Willfried Tsonga 5:7, 6:7(3)
Zwycięzca 80. 17 sierpnia 2014 Cincinnati (6) Twarda   David Ferrer 6:3, 1:6, 6:2
Zwycięzca 81. 12 października 2014 Szanghaj (1) Twarda   Gilles Simon 7:6(6), 7:6(2)
Zwycięzca 82. 26 października 2014 Bazylea (6) Twarda (hala)   David Goffin 6:2, 6:2
Finalista 42. 16 listopada 2014 ATP World Tour Finals, Londyn Twarda (hala)   Novak Đoković walkower
Zwycięzca 83. 11 stycznia 2015 Brisbane Twarda   Milos Raonic 6:4, 6:7(2), 6:4
Zwycięzca 84. 28 lutego 2015 Dubaj (7) Twarda   Novak Đoković 6:3, 7:5
Finalista 43. 22 marca 2015 Indian Wells Twarda   Novak Đoković 3:6, 7:6(5), 2:6
Zwycięzca 85. 3 maja 2015 Stambuł Ceglana   Pablo Cuevas 6:3, 7:6(11)
Finalista 44. 17 maja 2015 Rzym Ceglana   Novak Đoković 4:6, 3:6
Zwycięzca 86. 21 czerwca 2015 Halle (8) Trawiasta   Andreas Seppi 7:6(1), 6:4
Finalista 45. 12 lipca 2015 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Novak Đoković 6:7(1), 7:6(10), 4:6, 3:6
Zwycięzca 87. 23 sierpnia 2015 Cincinnati (7) Twarda   Novak Đoković 7:6(1), 6:3
Finalista 46. 13 września 2015 US Open, Nowy Jork Twarda   Novak Đoković 4:6, 7:5, 4:6, 4:6
Zwycięzca 88. 1 listopada 2015 Bazylea (7) Twarda (hala)   Rafael Nadal 6:3, 5:7, 6:3
Finalista 47. 22 listopada 2015 ATP World Tour Finals, Londyn Twarda (hala)   Novak Đoković 3:6, 4:6
Finalista 48. 10 stycznia 2016 Brisbane Twarda   Milos Raonic 4:6, 4:6
Zwycięzca 89. 29 stycznia 2017 Australian Open, Melbourne (5) Twarda   Rafael Nadal 6:4, 3:6, 6:1, 3:6, 6:3
Zwycięzca 90. 19 marca 2017 Indian Wells (5) Twarda   Stan Wawrinka 6:4, 7:5
Zwycięzca 91. 2 kwietnia 2017 Miami (3) Twarda   Rafael Nadal 6:3, 6:4
Zwycięzca 92. 25 czerwca 2017 Halle (9) Trawiasta   Alexander Zverev 6:1, 6:3
Zwycięzca 93. 16 lipca 2017 Wimbledon, Londyn (8) Trawiasta   Marin Čilić 6:3, 6:1, 6:4
Finalista 49. 13 sierpnia 2017 Montreal Twarda   Alexander Zverev 3:6, 4:6
Zwycięzca 94. 15 października 2017 Szanghaj (2) Twarda   Rafael Nadal 6:4, 6:3
Zwycięzca 95. 29 października 2017 Bazylea (8) Twarda (hala)   Juan Martín del Potro 6:7(5), 6:4, 6:3
Zwycięzca 96. 28 stycznia 2018 Australian Open, Melbourne (6) Twarda   Marin Čilić 6:2, 6:7(5), 6:3, 3:6, 6:1
Zwycięzca 97. 18 lutego 2018 Rotterdam (3) Twarda (hala)   Grigor Dimitrow 6:2, 6:2
Finalista 50. 18 marca 2018 Indian Wells Twarda   Juan Martin Del Potro 4:6, 7:6(8), 6:7(2)
Zwycięzca 98. 17 czerwca 2018 Stuttgart Trawiasta   Milos Raonic 6:4, 7:6(3)
Finalista 51. 24 czerwca 2018 Halle Trawiasta   Borna Ćorić 6:7(6), 6:3, 2:6
Finalista 52. 19 sierpnia 2018 Cincinnati Twarda   Novak Đoković 4:6, 4:6
Zwycięzca 99. 28 października 2018 Bazylea (9) Twarda (hala)   Marius Copil 7:6(5), 6:4
Zwycięzca 100. 2 marca 2019 Dubaj (8) Twarda   Stefanos Tsitsipas 6:4, 6:4
Finalista 53. 17 marca 2019 Indian Wells Twarda   Dominic Thiem 6:3, 3:6, 5:7
Zwycięzca 101. 31 marca 2019 Miami (4) Twarda   John Isner 6:1, 6:4
Zwycięzca 102. 23 czerwca 2019 Halle (10) Trawiasta   David Goffin 7:6(2), 6:2
Finalista 54. 14 lipca 2019 Wimbledon, Londyn Trawiasta   Novak Đoković 6:7(5), 6:1, 6:7(4), 6:4, 12:13(3)
Zwycięzca 103. 27 października 2019 Bazylea (10) Twarda (hala)   Alex de Minaur 6:2, 6:2
Gra podwójna (8–6) edytuj
Legenda
Wielki Szlem (0–0)
Igrzyska olimpijskie (1–0)
Tennis Masters Cup /
ATP Finals (0–0)
ATP Masters Series /
ATP Tour Masters 1000 (1–2)
ATP International Series Gold /
ATP Tour 500 (3–1)
ATP International Series /
ATP Tour 250 (3–3)
Wygrane według nawierzchni
Twarda (5–4)
Ceglana (1–0)
Trawiasta (1–1)
Dywanowa (1–1)
Końcowy wynik Nr Data Turniej Nawierzchnia Partner Przeciwnicy w finale Wynik finału
Finalista 1. 29 października 2000 Bazylea Dywanowa (hala)   Dominik Hrbatý   Donald Johnson
  Piet Norval
6:7(11), 6:4, 6:7(4)
Zwycięzca 1. 25 lutego 2001 Rotterdam (1) Twarda (hala)   Jonas Björkman   Petr Pála
  Pavel Vízner
6:3, 6:0
Zwycięzca 2. 15 lipca 2001 Gstaad Ceglana   Marat Safin   Michael Hill
  Jeff Tarango
0:1 krecz
Zwycięzca 3. 24 lutego 2002 Rotterdam (2) Twarda (hala)   Maks Mirny   Mark Knowles
  Daniel Nestor
4:6, 6:3, 10–4
Finalista 2. 17 marca 2002 Indian Wells Twarda   Maks Mirny   Mark Knowles
  Daniel Nestor
4:6, 4:6
Zwycięzca 4. 6 października 2002 Moskwa Dywanowa (hala)   Maks Mirny   Joshua Eagle
  Sandon Stolle
6:4, 7:6(0)
Finalista 3. 23 lutego 2003 Rotterdam Twarda (hala)   Maks Mirny   Wayne Arthurs
  Paul Hanley
6:7(4), 2:6
Zwycięzca 5. 30 marca 2003 Miami Twarda   Maks Mirny   Leander Paes
  David Rikl
7:5, 6:3
Zwycięzca 6. 12 października 2003 Wiedeń Twarda (hala)   Yves Allegro   Mahesh Bhupathi
  Maks Mirny
7:6(7), 7:5
Finalista 4. 3 października 2004 Bangkok Twarda (hala)   Yves Allegro   Justin Gimelstob
  Graydon Oliver
7:5, 4:6, 4:6
Zwycięzca 7. 12 czerwca 2005 Halle Trawiasta   Yves Allegro   Joachim Johansson
  Marat Safin
7:5, 6:7(6), 6:3
Zwycięzca 8. 16 sierpnia 2008 Pekin Twarda   Stanislas Wawrinka   Simon Aspelin
  Thomas Johansson
6:3, 6:4, 6:7(4), 6:3
Finalista 5. 20 marca 2011 Indian Wells Twarda   Stanislas Wawrinka   Ołeksandr Dołhopołow
  Xavier Malisse
4:6, 7:6(5), 7–10
Finalista 6. 15 czerwca 2014 Halle Trawiasta   Marco Chiudinelli   Andre Begemann
  Julian Knowle
6:1, 5:7, 10–12

Osiągnięcia w turniejach Wielkiego Szlema i ATP Tour Masters 1000 (gra pojedyncza) edytuj

Turniej 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Wygrane turnieje Bilans w turnieju
Wielki Szlem
Australian Open 3R 3R 4R 4R W SF W W SF F W SF SF SF SF 3R SF W W 4R SF 6/21 102–15
French Open 1R 4R QF 1R 1R 3R SF F F F W QF F SF QF 4R QF SF 4R 1/19 73–17
Wimbledon 1R 1R QF 1R W W W W W F W QF QF W 2R F F SF W QF F NH QF 8/22 105–14
US Open 3R 4R 4R 4R W W W W W F SF SF QF 4R SF F QF 4R QF 5/19 89–14
Bilans spotkań 0–0 0–2 7–4 13–4 6–4 13–3 22–1 24–2 27–1 26–1 24–3 26–2 20–3 20–4 19–3 13–4 19–4 18–4 10–2 18–1 14–2 18–4 5–1 7–1 0–0 369–60
Wygrane turnieje 0/0 0/2 0/4 0/4 0/4 1/4 3/4 2/4 3/4 3/4 1/4 2/4 1/4 0/4 1/4 0/4 0/4 0/4 0/2 2/3 1/3 0/4 0/1 0/2 0/0 20/81
ATP Finals
ATP Finals SF W W F W W RR SF W W F SF F F SF SF SF 6/17 59–17
ATP Tour Masters 1000
Indian Wells 1R 3R 2R W W W 2R SF SF 3R SF W QF F F W F F NH 5/18 66–13
Miami 1R 2R QF F QF 3R W W 4R QF SF 4R SF 3R QF W 2R W NH 4/18 56–14
Monte Carlo 1R 1R QF 2R QF F F F 3R QF F 3R QF NH 0/13 30–13
Madryt 2R 2R QF SF W F SF W F SF W 3R 2R QF NH 3/14 38–11
Rzym 1R 3R 1R F 2R F 3R QF SF 2R 3R SF F 2R F 3R QF 0/17 34–16
Montreal/Toronto 1R 1R SF W W F 2R QF F 3R F F NH 2/12 35–10
Cincinnati 1R 1R 2R 1R W 2R W 3R W W QF W QF W W F 3R 7/17 47–10
Szanghaj Nie ATP Tour Masters 1000 F SF 3R W 2R W SF QF NH 2/8 23–6
Paryż 1R 2R QF QF 3R QF 2R SF W SF QF 3R SF 1/13 23–11
Hamburg 1R 1R W 3R W W W F Nie ATP Tour Masters 1000 4/8 29–4
Bilans spotkań 0–0 0–2 2–8 8–7 18–8 21–8 20–3 27–1 34–3 26–7 22–8 24–6 22–7 22–7 23–3 14–6 28–6 16–6 3–2 20–1 14–5 17–4 0–0 0–0 0–0 381–108
Wygrane turnieje 0/0 0/2 0/8 0/7 1/9 0/8 3/6 4/5 4/7 2/9 0/9 2/8 1/8 1/8 3/6 0/6 2/8 1/7 0/2 3/4 0/5 1/6 0/0 0/0 0/0 28/137
Rozegrane turnieje ATP 3 14 28 21 25 23 17 15 17 16 19 15 18 16 17 17 17 17 7 12 13 15 1 5 0 368
Finały w turniejach ATP 0 0 2 3 5 9 11 12 16 12 8 7 9 6 10 3 11 11 1 8 7 6 0 0 0 157
Wygrane turnieje ATP 0 0 0 1 3 7 11 11 12 8 4 4 5 4 6 1 5 6 0 7 4 4 0 0 0 103
Bilans spotkań na nawierzchni twardej 2–2 7–6 24–16 21–9 30–11 46–11 46–4 50–1 59–2 44–6 34–10 36–10 47–7 46–7 41–7 28–11 56–7 39–6 8–2 42–4 38–8 33–7 5–1 1–1 0–0 71 / 222 783–156
Bilans spotkań na nawierzchni trawiastej 0–0 0–2 2–3 9–3 5–3 12–0 12–0 12–0 12–0 6–0 11–1 7–0 8–2 6–1 15–2 5–1 9–1 11–1 10–3 12–1 12–2 11–1 0–0 5–2 0–0 19 / 48 192–29
Bilans spotkań na nawierzchni ceglanej 0–1 0–5 3–7 9–5 12–4 15–4 16–2 15–2 16–3 16–3 21–4 18–2 10–4 12–4 15–3 12–5 8–4 13–4 3–2 0–0 0–0 9–2 0–0 3–1 0–0 11 / 80 226–71
Bilans spotkań na nawierzchni dywanowej 0–1 6–4 7–4 10–4 9–3 5–2 0–0 4–1 5–0 2–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 0–0 2 / 18 50–19
Bilans spotkań na wszystkich nawierzchniach 2–3 13–17 36–30 49–21 58–22 78–17 74–6 81–4 92–5 68–9 66–15 61–12 65–13 64–12 71–12 45–17 73–12 63–11 21–7 54–5 50–10 53–10 5–1 9–4 0–0 103 / 368 1251–275
Ranking na koniec sezonu
301 65 29 13 6 2 1 1 1 1 2 1 2 3 2 6 2 3 16 2 3 3 5 16

Legenda edytuj

     W, wygrał turniej

     F, przegrał w finale

     SF, przegrał w półfinale

     QF, przegrał w ćwierćfinale

     4R, 3R, 2R, 1R, przegrał w IV, III, II, I rundzie

     LQ, odpadł w kwalifikacjach

     RR, odpadł w fazie grupowej

     –, nie startował

     NH, turniej nie odbył się

Przypisy edytuj

  1. Roger Federer kończy karierę! Niebawem wystąpi po raz ostatni, Przegląd Sportowy Onet, 15 września 2022 [dostęp 2022-09-16] (pol.).
  2. ATP Staff: After Raising The Roof, Federer’s Racquet Falls Silent. ATP Tour, 2022-09-23. [dostęp 2022-09-24]. (ang.).
  3. John Lloyd, Piers Newbery: Federer the greatest ever – Lloyd. bbc.co.uk. [dostęp 2009-06-07]. (ang.).
  4. Roger Federer – The greatest ever. cnn.com. [dostęp 2009-06-07]. (ang.).
  5. The 50 Greatest Players of the Open Era (M): No. 1, Roger Federer, „Tennis.com” [dostęp 2018-03-05].
  6. a b Federer and Wawrinka take Men’s Doubles gold. beijing2008.cn. [dostęp 2008-08-17]. (ang.).
  7. a b c d e f g h i j k l m n Rankings History. atptour.com. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).
  8. ATP World No.1 Players. cbssports.com. [dostęp 2011-03-03]. (ang.).
  9. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Roger Federer – Personal. atptour.com. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).
  10. Bill Scott: Federer meets pope, wins match. monstersandcritics.com. [dostęp 2006-05-10]. (ang.).
  11. a b Add gold to Venus collection. [w:] Associated Press [on-line]. espn.go.com, 2000-09-27. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
  12. Roger Federer and Mirka Vavrinec become married. telegraph.co.uk. [dostęp 2009-04-11]. (ang.).
  13. Roger Federer becomes father of twin girls. swissinfo.ch. [dostęp 2009-07-24]. (ang.).
  14. a b c Federer ends Nadal’s clay streak. bbc.co.uk. [dostęp 2007-05-20]. (ang.).
  15. Marcin Motyka: Roger Federer po raz trzeci będzie ojcem. sportowefakty.pl, 2013-12-25. [dostęp 2014-01-05]. (pol.).
  16. Rafał Malinowski: Roger Federer został po raz drugi ojcem bliźniaków (wideo). sportowefakty.pl, 2014-05-07. [dostęp 2014-05-07]. (pol.).
  17. a b c Rafał Smoliński: Roger Federer i przyjaciele zebrali milion dolarów na cele charytatywne (wideo). sportowefakty.pl, 2014-01-08. [dostęp 2014-01-24]. (pol.).
  18. Racquets Net $40000 for Victims of Hurricane. rogerfederer.com. [dostęp 2005-09-20]. (ang.).
  19. Sabine Dolan: UNICEF’s newest Goodwill Ambassador, tennis star Roger Federer, hits an ace for children. unicef.org. [dostęp 2006-04-03]. (ang.).
  20. Jocelyn Gecker: Tennis stars revel in ‘Hit for Haiti’ fundraiser. stuff.co.nz. [dostęp 2010-01-18]. (ang.).
  21. Hit for Haiti: Tennis players raise money for Haiti relief. nbcsports.com. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  22. Diane Pucin: Andre Agassi entertains in Indian Wells tennis benefit. latimes.com, 2010-03-12. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
  23. Match for Africa: Roger Federer v. Rafael Nadal Tuesday in Zurich. tennis-x.com, 2010-12-18. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
  24. Tennis stars Rally for Relief to help flood victims. [w:] Tennis Australia [on-line]. australianopen.com, 2011-01-13. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
  25. Roger Federer docteur honoris causa de l’Université de Bâle. swissinfo.ch, 2017-11-24. [dostęp 2021-07-06]. (fr.).
  26. Roger Federer z honorowym doktoratem uniwersytetu w Bazylei. onet.pl, 2017-11-24. [dostęp 2021-07-06].
  27. Federer Gets His Own Allee In Halle. atptour.com, 2012-08-05. [dostęp 2021-07-06]. (ang.).
  28. Swiss Street Named In Federer’s Honour. atptour.com, 2016-04-22. [dostęp 2021-07-06]. (ang.).
  29. a b FEDERER, Roger BIOGRAPHY. itftennis.com. [dostęp 2014-01-05]. (ang.).
  30. a b The Junior Championships, Wimbledon 1998 – Boys singles. itftennis.com. [dostęp 2014-01-05]. (ang.).
  31. 1998 ATP Orange Bowl Jrs. tennisabstract.com. [dostęp 2017-04-26]. (ang.).
  32. U.S. OPEN JUNIOR CHAMPIONSHIPS. collegeandjuniortennis.com. [dostęp 2011-03-03]. (ang.).
  33. Roger Federer – 1998 Singles Activity. atptour.com. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).
  34. https://www.youtube.com/watch?v=v2M5z89_-Ec.
  35. Roger Federer – 2000 Singles Activity. atptour.com. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).
  36. ROGER FEDERER FACTFILE. sportinglife.com. [dostęp 2011-03-03]. (ang.).
  37. Enqvist wins. bbc.co.uk. [dostęp 2000-10-29]. (ang.).
  38. FEDERER’S FIRST ATP TITLE. worldtennismagazine.com. [dostęp 2010-02-04]. (ang.).
  39. Roger Federer – 2001 Singles Activity. atptour.com. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).
  40. Roger Federer fact file. rediff.com. [dostęp 2006-07-09]. (ang.).
  41. Federer ends Sampras reign. bbc.co.uk. [dostęp 2001-07-02]. (ang.).
  42. Gamewatch: Henman v Federer. bbc.co.uk. [dostęp 2001-07-04]. (ang.).
  43. Bizarre first Swiss title for Federer. swissinfo.ch, 2001-07-15. [dostęp 2012-04-18]. (ang.).
  44. Sydney success for Federer. bbc.co.uk. [dostęp 2002-01-12]. (ang.).
  45. Rusedski falls to Federer. bbc.co.uk. [dostęp 2002-02-02]. (ang.).
  46. Sanguinetti wins first ATP World Tour title. bbc.co.uk. [dostęp 2002-02-03]. (ang.).
  47. Federer stuns Hewitt. bbc.co.uk. [dostęp 2002-03-30]. (ang.).
  48. Richard Jago: Safin humbles Hewitt. theguardian.com, 2002-05-18. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  49. Federer crushes Safin. bbc.co.uk. [dostęp 2002-05-19]. (ang.).
  50. Federer wins in style. bbc.co.uk. [dostęp 2002-10-13]. (ang.).
  51. Hewitt into final after epic. bbc.co.uk. [dostęp 2002-11-16]. (ang.).
  52. Federer takes Marseille title. bbc.co.uk. [dostęp 2003-02-16]. (ang.).
  53. Federer’s Dubai delight. bbc.co.uk, 2003-03-02. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  54. Federer beats Nieminen to win BMW Open. upi.com, 2003-05-04. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  55. Federer cruises into final. bbc.co.uk. [dostęp 2003-05-10]. (ang.).
  56. Mantilla masters Federer in Rome. bbc.co.uk. [dostęp 2003-05-11]. (ang.).
  57. Federer romps to Halle win. bbc.co.uk. [dostęp 2003-06-15]. (ang.).
  58. Federer improves to 4-0 vs. Roddick to reach his first final. sportsillustrated.cnn.com. [dostęp 2003-07-04]. (ang.).
  59. More to come from Federer. bbc.co.uk. [dostęp 2003-07-06]. (ang.).
  60. Inspired Federer wins Wimbledon. bbc.co.uk. [dostęp 2003-07-06]. (ang.).
  61. Relieved Federer fulfils dream. bbc.co.uk. [dostęp 2003-07-06]. (ang.).
  62. Greg Boeck: Federer too crisp for Philippoussis in Wimbledon final. usatoday.com. [dostęp 2003-07-06]. (ang.).
  63. Will Federer dominate men’s tennis?. bbc.co.uk. [dostęp 2003-07-24]. (ang.).
  64. a b Novak ends Federer run. bbc.co.uk. [dostęp 2003-07-13]. (ang.).
  65. Flawless Ferrero downs Federer. bbc.co.uk. [dostęp 2003-10-18]. (ang.).
  66. Gamewatch: Henman v Federer. bbc.co.uk. [dostęp 2003-10-31]. (ang.).
  67. Federer cruises past Roddick. bbc.co.uk. [dostęp 2003-11-16]. (ang.).
  68. Federer thrashes Agassi. bbc.co.uk. [dostęp 2003-11-17]. (ang.).
  69. John Parsons: Lawn Tennis: Federer splits with his coach. telegraph.co.uk, 2003-12-10. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  70. Federer eases past Nalbandian. bbc.co.uk. [dostęp 2004-01-24]. (ang.).
  71. a b Majestic Federer takes title. bbc.co.uk. [dostęp 2004-02-01]. (ang.).
  72. Federer toys with Safin in Australian Open final. usatoday.com. [dostęp 2004-02-01]. (ang.).
  73. Federer breezes into final. bbc.co.uk. [dostęp 2004-03-20]. (ang.).
  74. Federer denies Henman title. bbc.co.uk, 2004-03-21. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  75. Federer beats Moya in Hamburg Masters. augusta.com. [dostęp 2004-05-15]. (ang.).
  76. Federer, Coria will clash in final. cnn.com. [dostęp 2004-05-15]. (ang.).
  77. Roger Federer stops Guillermo Coria’s winning streak. hindu.com. [dostęp 2004-05-17]. (ang.).
  78. Kuerten shocks Federer. bbc.co.uk. [dostęp 2004-05-29]. (ang.).
  79. Roy Kammerer: Federer routs Fish to win Gerry Weber Open. usatoday.com. [dostęp 2004-06-13]. (ang.).
  80. Federer fights back to retain title. bbc.co.uk. [dostęp 2004-07-04]. (ang.).
  81. Boris Becker, John Lloyd: Roddick gives Federer stern test. bbc.co.uk. [dostęp 2004-07-05]. (ang.).
  82. Federer wins first Swiss title. swissinfo.ch. [dostęp 2004-07-11]. (ang.).
  83. Federer Beats Roddick, Wins 23rd in Succession data dostępu = 2017-04-27. [w:] Staff [on-line]. latimes.com, 2004-08-02. (ang.).
  84. Awesome Federer takes title. bbc.co.uk. [dostęp 2004-09-12]. (ang.).
  85. Federer, czyli monarcha absolutny. interia.com, 2006-11-19. [dostęp 2012-04-18]. (pol.).
  86. Federer – victory ‘a dream’. bbc.co.uk. [dostęp 2004-09-13]. (ang.).
  87. Federer beats Roddick for Bangkok title. upi.com. [dostęp 2004-10-03]. (ang.).
  88. Federer coasts to Masters Cup win. bbc.co.uk. [dostęp 2004-11-22]. (ang.).
  89. Federer, Myskina crowned 2004 ITF world champions. chinadaily.com. [dostęp 2004-12-21]. (ang.).
  90. Lisa Dillman: Covering all bases, Federer hires Roche. baltimoresun.com. [dostęp 2005-01-16]. (ang.).
  91. Safin beats Federer in epic semi. abc.net.au. [dostęp 2005-01-28]. (ang.).
  92. Federer wins title in Rotterdam. bbc.co.uk. [dostęp 2005-02-20]. (ang.).
  93. Federer wins third title of the year. espn.go.com. [dostęp 2005-02-28]. (ang.).
  94. Federer destroys Hewitt for title. bbc.co.uk. [dostęp 2005-03-20]. (ang.).
  95. Steven Wine: Federer rallies to beat Nadal for Key Biscayne title. independent.co.uk. [dostęp 2005-04-04]. (ang.).
  96. Stephen Bierley: Federer’s run blown by Gasquet. theguardian.com, 2005-04-16. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  97. Federer going sixth title of the year. espn.go.com. [dostęp 2005-05-14]. (ang.).
  98. Teenager Nadal knocks out Federer. bbc.co.uk. [dostęp 2005-06-03]. (ang.).
  99. Roger Federer – 2005 Singles Activity. atptour.com. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).
  100. Federer warms up with Halle title. bbc.co.uk. [dostęp 2005-06-12]. (ang.).
  101. a b c Federer seals Wimbledon hat-trick. bbc.co.uk. [dostęp 2005-07-03]. (ang.).
  102. Federer eases to Cincinnati title. bbc.co.uk. [dostęp 2005-08-21]. (ang.).
  103. Peerless Federer retains US crown. bbc.co.uk. [dostęp 2005-09-11]. (ang.).
  104. Federer outguns impressive Murray. bbc.co.uk. [dostęp 2005-10-02]. (ang.).
  105. Epic Nalbandian ends Federer run. bbc.co.uk, 2005-11-20. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  106. Clijsters is 2005 world champion. bbc.co.uk, 2005-12-19. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  107. Federer fights back to take title. bbc.co.uk, 2006-01-29. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  108. Nadal Beats Federer for Dubai Open Title. latimes.com. [dostęp 2006-03-06]. (ang.).
  109. a b Federer completes Masters double. bbc.co.uk. [dostęp 2006-04-02]. (ang.).
  110. Federer wins third straight Indian Wells title. espn.go.com. [dostęp 2006-03-19]. (ang.).
  111. Nadal beats Federer to win Masters Series – Monte Carlo. usatoday.com. [dostęp 2006-04-23]. (ang.).
  112. Fantastic finish in Rome: Nadal edges Federer in five-hour thriller. usatoday.com. [dostęp 2006-05-15]. (ang.).
  113. Federer rues missed opportunity. bbc.co.uk, 2006-06-11. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  114. a b Federer Ties Borg Record with Halle Title. tennis-x.com. [dostęp 2006-06-19]. (ang.).
  115. Caroline Cheese: Federer relieved to see off Nadal. bbc.co.uk, 2006-07-10. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  116. Ben Bolch: Federer Rallies to Beat Gasquet and Win Rogers Cup. latimes.com. [dostęp 2006-08-14]. (ang.).
  117. Christopher Clarey: Federer Beats Roddick for 9th Grand Slam. nytimes.com. [dostęp 2006-09-10]. (ang.).
  118. Federer outguns Henman in Tokyo. bbc.co.uk. [dostęp 2006-10-08]. (ang.).
  119. Federer Beats Gonzalez for Madrid Title. tennis-x.com. [dostęp 2006-10-22]. (ang.).
  120. Federer beats Gonzalez in Switzerland for 11th title of season. usatoday.com. [dostęp 2006-10-29]. (ang.).
  121. BBC SPORT | Tennis | Federer fightback sinks Roddick, news.bbc.co.uk, 14 listopada 2006 [dostęp 2017-06-27].
  122. Federer Spanks Blake to End Year at Masters Cup. tennis-x.com. [dostęp 2006-11-20]. (ang.).
  123. a b Federer perfect in winning Australian Open. espn.go.com. [dostęp 2007-01-28]. (ang.).
  124. Barry Wood: Federer beats Youzhny to clinch Dubai title. reuters.com. [dostęp 2007-03-03]. (ang.).
  125. Canas ends Federer winning streak. bbc.co.uk. [dostęp 2007-03-12]. (ang.).
  126. Federer wins 500th match. espn.go.com. [dostęp 2007-04-20]. (ang.).
  127. Jonathan Overend: Federer in shock split from coach. bbc.co.uk. [dostęp 2007-05-12]. (ang.).
  128. Juliet Macur: Nadal Defeats Federer for French Open Title. nytimes.com. [dostęp 2007-06-11]. (ang.).
  129. Caroline Cheese: Wimbledon 2007. bbc.co.uk. [dostęp 2007-07-09]. (ang.).
  130. Djokovic upsets Federer to win in Montreal. swissinfo.ch. [dostęp 2007-08-13]. (ang.).
  131. Joe Kay: Federer Wins 50th Career Title in Ohio. [w:] The Associated Press [on-line]. washingtonpost.com, 2007-08-19. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  132. Matthew Cronin: Federer Wins Fourth Straight US Open Title. usopen.org. [dostęp 2009-01-30]. (ang.).
  133. Federer falls to unseeded Nalbandian in Madrid. swissinfo.ch. [dostęp 2007-10-21]. (ang.).
  134. Federer remains king of the court in Basel. swissinfo.ch. [dostęp 2007-10-28]. (ang.).
  135. Steve Wilson: Federer loses Masters Cup opener to Gonzalez. telegraph.co.uk. [dostęp 2007-11-12]. (ang.).
  136. Federer defeats Ferrer in straight sets to win Masters Cup. espn.go.com. [dostęp 2007-11-18]. (ang.).
  137. Federer and Henin named ITF world champions. telegraph.co.uk. [dostęp 2009-12-18]. (ang.).
  138. Christopher Clarey: Federer’s Weakness Might Have Been an Illness. nytimes.com. [dostęp 2008-03-08]. (ang.).
  139. Federer Survives in Five Against Tipsarevic at Australian Open. tennis-x.com. [dostęp 2008-01-19]. (ang.).
  140. Djokovic topples Federer in semi. bbc.co.uk, 2008-01-25. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  141. Federer sick with mononucleosis at start of season. espn.go.com. [dostęp 2008-03-07]. (ang.).
  142. Mardy gras time at Indian Wells as Fish fries Federer. dailymail.co.uk. [dostęp 2008-03-23]. (ang.).
  143. Roddick beats Federer in Miami quarters. peopledaily.com. [dostęp 2008-04-04]. (ang.).
  144. Federer has up to three years to win French Open, claims Sampras. group.bnpparibas, 2008-04-21. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  145. Federer works with coach Higueras. bbc.co.uk. [dostęp 2008-04-14]. (ang.).
  146. Federer beats injured Davydenko. bbc.co.uk, 2008-04-20. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  147. Stepanek beats Federer in straight sets. espn.go.com. [dostęp 2008-05-09]. (ang.).
  148. Bonnie D. Ford: Nadal’s fire and emotion propel him to fourth French Open title. espn.go.com. [dostęp 2008-06-09]. (ang.).
  149. Federer beats Kohlschreiber at Halle to win 55th title. smh.com.au. [dostęp 2008-06-16]. (ang.).
  150. Nadal outlasts Federer in epic final to halt streak at five. espn.go.com. [dostęp 2008-07-06]. (ang.).
  151. Christopher Clarey: Nadal Ends Federer’s Reign at Wimbledon. nytimes.com. [dostęp 2008-07-07]. (ang.).
  152. Alistair Magowan: Roger v Rafa – the best final ever?. bbc.co.uk. [dostęp 2008-07-07]. (ang.).
  153. Richard Alleyne: John McEnroe hails Rafael Nadal victory as greatest final ever. telegraph.co.uk. [dostęp 2008-07-07]. (ang.).
  154. Tyler Hill: Rafael Nadal to Become New No. 1 in Tennis. bleacherreport.com. [dostęp 2008-08-02]. (ang.).
  155. Federer rolls past Murray to win 13th Grand Slam title. espn.go.com. [dostęp 2008-09-13]. (ang.).
  156. Leighton Ginn: Federer and Higueras split. tennis-warehouse.com. [dostęp 2008-09-17]. (ang.).
  157. Federer dumps Nalbandian in Swiss Indoors finale. espn.go.com. [dostęp 2008-10-26]. (ang.).
  158. Martin Pengelly: Murray beats Federer to set up Abu Dhabi final against Nadal. guardian.co.uk. [dostęp 2009-01-02]. (ang.).
  159. Mark Hodgkinson: Rafa Nadal faces Roger Federer in Australian Open final after win over Fernando Verdasco. telegraph.co.uk. [dostęp 2009-01-30]. (ang.).
  160. Nadal thrilled with Aussie title. bbc.co.uk. [dostęp 2009-02-01]. (ang.).
  161. Piers Newbery: Nadal beats Federer in epic final. bbc.co.uk. [dostęp 2009-01-30]. (ang.).
  162. Christopher Clarey, Back Injury Forces Federer to Pull Out of Davis Cup Matches Against U.S., „The New York Times”, 17 lutego 2009, ISSN 0362-4331 [dostęp 2018-04-02] (ang.).
  163. Federer stuns weary Nadal in Madrid final. cnn.com. [dostęp 2009-05-20]. (ang.).
  164. Steve Bierley: Roger Federer wins at Roland Garros to enter pantheon of grand slam greats. guardian.co.uk. [dostęp 2009-06-07]. (ang.).
  165. Mark Hodgkinson: Roger Federer defeats Robin Soderling to be crowned champion. telegraph.co.uk. [dostęp 2009-06-07]. (ang.).
  166. Slam complete: Federer dumps Soderling for French Open title. usatoday.com. [dostęp 2009-06-08]. (ang.).
  167. Exhausted Federer quits Wimbledon warm-up. cnn.com, 2009-06-09. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  168. a b Federer Beats Roddick in Marathon Wimbledon Final. tennis-x.com. [dostęp 2009-07-05]. (ang.).
  169. Ravi Ubha: Federer-Roddick another instant classic. espn.go.com. [dostęp 2009-07-05]. (ang.).
  170. Federer triumphs in another English epic. espn.go.com. [dostęp 2009-07-06]. (ang.).
  171. Piers Newbery: Federer win breaks Sampras record. bbc.co.uk. [dostęp 2009-07-05]. (ang.).
  172. Federer knocked out by Frenchman Tsonga. reuters.com, 2009-08-14. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  173. Federer secures Cincinnati title. bbc.co.uk. [dostęp 2009-08-23]. (ang.).
  174. Del Potro upsets Federer in 5 sets. espn.go.com. [dostęp 2009-09-15]. (ang.).
  175. Federer To Miss Asian Swing. ontennis.com, 2009-09-25. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  176. Federer upset by Djokovic at Basel ATP final. chinadaily.com.cn, 2009-11-09. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  177. Nikolay Davydenko VS Roger Federer. atptour.com. [dostęp 2020-09-09]. (ang.).
  178. Federer and Serena named ITF World Champions. reuters.com, 2009-12-22. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  179. Federer suffers Davydenko defeat. bbc.co.uk. [dostęp 2010-01-08]. (ang.).
  180. Piers Newbery: Roger Federer beats Andy Murray to win Australian Open. bbc.co.uk. [dostęp 2010-01-31]. (ang.).
  181. Roger Federer withdraws from Dubai tournament with illness. [w:] Press Association [on-line]. theguardian.com, 2010-02-21. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  182. Sean Randall: Baghdatis Bounces Federer. tennis-x.com. [dostęp 2010-03-17]. (ang.).
  183. Mark Hodgkinson: Roger Federer out of Miami Masters in fourth round as Tomas Berdych pulls off shock win. telegraph.co.uk. [dostęp 2010-03-31]. (ang.).
  184. Mark Hodgkinson: Rafael Nadal beats Roger Federer to lift Madrid Open crown. telegraph.co.uk. [dostęp 2010-05-16]. (ang.).
  185. a b Soderling beats Federer in four sets. espn.go.com. [dostęp 2010-06-02]. (ang.).
  186. a b Lleyton Hewitt shocks Roger Federer in Halle final. bbc.co.uk, 2010-06-13. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  187. Brendan Gallagher: Roger Federer comes back from brink to beat gritty Alejandro Falla. telegraph.co.uk. [dostęp 2010-06-21]. (ang.).
  188. Roger Federer hires Paul Annacone as coach for ‘test period’. telegraph.co.uk. [dostęp 2010-07-26]. (ang.).
  189. Richard Jago: Andy Murray beats the rain and Roger Federer in Toronto Masters final. guardian.co.uk. [dostęp 2010-08-16]. (ang.).
  190. a b Federer beats Fish for Cincinnati title. usopenseries.com. [dostęp 2010-08-22]. (ang.).
  191. Kevin Mitchell: Novak Djokovic stuns Roger Federer in US Open semi-final. guardian.co.uk. [dostęp 2010-09-12]. (ang.).
  192. Murray crushes Federer in Shanghai final. cnn.com. [dostęp 2010-10-17]. (ang.).
  193. Roger Federer beats Novak Djokovic to take Basle title. bbc.co.uk. [dostęp 2010-11-07]. (ang.).
  194. Julien Pretot: Federer downed by Monfils in Paris semi-final. reuters.com. [dostęp 2010-11-13]. (ang.).
  195. Federer battles to London title, 28 listopada 2010 [dostęp 2018-04-02] (ang.).
  196. Martyn Herman: Federer beats Nadal to win ATP World Tour Final. reuters.com, 2010-11-28. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  197. Roger Federer beats Nikolay Davydenko in Qatar final. bbc.co.uk. [dostęp 2011-01-08]. (ang.).
  198. Alexandra Willis: Djokovic outplays Federer to reach fourth Grand Slam final. australianopen.com. [dostęp 2011-01-27]. (ang.).
  199. Djokovic, unbeaten in 2011, routs Federer in Dubai final. usatoday.com. [dostęp 2011-02-26]. (ang.).
  200. Djokovic wins to overtake Federer, 19 marca 2011 [dostęp 2018-04-02] (ang.).
  201. Rafael Nadal crushes Roger Federer to reach final against Novak Djokovic. guardian.co.uk. [dostęp 2011-04-02]. (ang.).
  202. Jurgen Melzer beats Roger Federer in Monte Carlo. bbc.co.uk. [dostęp 2011-04-15]. (ang.).
  203. Tom Tebbutt: Madrid: Federer d. Lopez. tennis.com, 2011-05-04. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  204. Chris Bevan: French Open: Roger Federer ends Novak Djokovic run to reach final. bbc.co.uk, 2011-06-03. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  205. Nigel Brown: Roger Federer pulls out of Halle event to rest groin. bbc.com, 2011-06-06. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  206. Mike Henson: Wimbledon 2011: Jo-Wilfried Tsonga shocks Roger Federer. bbc.co.uk, 2011-06-29. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  207. Jo-Wilfried Tsonga beats Roger Federer in Rogers Cup. bbc.co.uk. [dostęp 2011-08-12]. (ang.).
  208. Novak Djokovic beats Roger Federer in US Open semis. bbc.co.uk. [dostęp 2011-09-11]. (ang.).
  209. Roger Federer beats Kei Nishikori to win Swiss Indoors. bbc.co.uk. [dostęp 2011-11-06]. (ang.).
  210. Roger Federer beats Jo-Wilfried Tsonga to win his first Paris Masters. [w:] Associated Press [on-line]. theguardian.com, 2011-11-14. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  211. Roger Federer wins 6th ATP finals title. espn.go.com. [dostęp 2011-11-30]. (ang.).
  212. Roger Federer out with back injury. espn.go.com. [dostęp 2012-01-06]. (ang.).
  213. Peter Rutherford: Federer and Nadal seal semi-final showdown. reuters.com. [dostęp 2012-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-20)]. (ang.).
  214. Łukasz Iwanek: AO: Magia uciekła do nieba wraz z fajerwerkami, Nadal pierwszym finalistą. [w:] Australian Open 2012 [on-line]. sportowefakty.pl, 2012-01-26. [dostęp 2014-01-05]. (pol.).
  215. Roger Federer beats Juan Martin del Potro in Rotterdam final. bbc.co.uk. [dostęp 2012-02-19]. (ang.).
  216. Federer downs Murray to claim fifth Dubai crown. [w:] ESPN staff [on-line]. espn.co.uk, 2012-03-03. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  217. ATP w Indian Wells. 73. tytuł Federera. [w:] PAP [on-line]. sport.pl, 2012-03-18. [dostęp 2012-03-19]. (pol.).
  218. Turniej ATP w Madrycie. Federer wygrał i wyrównał rekord Nadala. sport.pl, 2012-05-13. [dostęp 2012-05-13]. (pol.).
  219. Roger Federer loses to Tommy Haas in Halle final. bbc.co.uk, 2012-06-17. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  220. Simon Cambers: Wimbledon 2012: Roger Federer’s win puts him back on top of the world. theguardian.com, 2012-07-08. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  221. Federer Reclaims No. 1, Set To Break All-Time Record After 7th Wimbledon Title. atpworldtour.com, 2012-07-09. [dostęp 2012-07-12]. (ang.).
  222. ESPN.com: Roger Federer clinches medal. 2012-08-04. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  223. Polska Agencja Prasowa: Londyn 2012: Murray pokonał Federera. Rewanż za Wimbledon. [w:] Londyn 2012 [on-line]. sport.newsweek.pl, 2012-08-05. [dostęp 2012-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-07)]. (pol.).
  224. Federer pulls out of Rogers Cup Presented by National Bank. rogerscup.com, 2012-08-03. [dostęp 2012-08-30]. (ang.).
  225. Benjamin Snyder: Federer Claims Record Fifth Cincinnati Title. cincytennis.com. [dostęp 2012-08-30]. (ang.).
  226. Berdych Stuns Federer To Reach SFs. atpworldtour.com. [dostęp 2012-09-07]. (ang.).
  227. Łukasz Iwanek: ATP Szanghaj: Murray pokonał Federera i zagra o podtrzymanie prymatu. [w:] ATP Szanghaj [on-line]. sportowefakty.pl, 2012-10-13. [dostęp 2012-10-13]. (pol.).
  228. Roger Federer to skip Paris Masters to give his body a chance to heal for London ATP Tour Finals. telegraph.co.uk, 2012-10-29. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  229. Łukasz Iwanek: Finały ATP World Tour: Federer nie trafił do siódmego nieba, triumf Djokovicia. sportowefakty.pl, 2012-11-12. [dostęp 2012-11-14]. (pol.).
  230. Marcin Motyka: AO: Federer ograł Dawidienkę i czeka na bój z Tomiciem, pewny triumf del Potro. [w:] AO [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-01-17. [dostęp 2013-02-15]. (pol.).
  231. a b Rafał Smoliński: Australian Open: program i wyniki mężczyzn. [w:] Australian Open [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-01-13. [dostęp 2013-02-15]. (pol.).
  232. Marcin Motyka: AO: Tsonga o krok od sensacji, Federer przetrwał pięciosetową batalię. [w:] AO [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-01-23. [dostęp 2013-02-15]. (pol.).
  233. ATP Staff: Benneteau Stuns Federer To Reach Semis. [w:] ABN AMRO World Tennis Tournament 2013 [on-line]. atpworldtour.com, 2013-02-15. [dostęp 2013-02-15]. (ang.).
  234. Marcin Motyka: ATP Dubaj: Nie będzie finału marzeń! Berdych obronił meczbole i pokonał Federera. [w:] ATP Dubaj [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-03-01. [dostęp 2013-03-01]. (pol.).
  235. Marcin Motyka: Roger Federer planuje dwumiesięczną przerwę od zawodowego tenisa. sportowefakty.pl, 2013-02-25. [dostęp 2013-02-27]. (pol.).
  236. Rafał Smoliński: ATP Indian Wells: Federer bezradny w starciu z Nadalem, fatalna gra Szwajcara. [w:] ATP Indian Wells [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-03-15. [dostęp 2013-04-02]. (pol.).
  237. Marcin Motyka: ATP Madryt: Znakomite otwarcie Federera, niespodziewana wpadka Gasqueta. [w:] ATP Madryt [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-05-07. [dostęp 2013-06-06]. (pol.).
  238. Krzysztof Straszak: ATP Madryt: Federer zdetronizowany przez Nishikoriego. [w:] ATP Madryt [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-05-09. [dostęp 2013-06-06]. (pol.).
  239. Robert Pałuba: ATP Rzym: Błysk geniuszu Federera, solidny powrót Del Potro. [w:] ATP Rzym [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-05-14. [dostęp 2013-06-06]. (pol.).
  240. Rafał Smoliński: ATP Rzym: Federer zdemolował Simona, utytułowany Szwajcar rywalem Janowicza!. [w:] ATP Rzym [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-05-16. [dostęp 2013-06-06]. (pol.).
  241. Dominika Pawlik: ATP Rzym: Janowicz nie dał rady Maestro, ale walczył ambitnie. [w:] ATP Rzym [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-05-18. [dostęp 2013-06-06]. (pol.).
  242. Marcin Motyka: ATP Rzym: Nadal rozgromił Federera, cztery gemy Maestro w finale. [w:] ATP Rzym [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-05-19. [dostęp 2013-06-06]. (pol.).
  243. Rafał Smoliński: Roland Garros: program i wyniki mężczyzn. [w:] Roland Garros [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-05-26. [dostęp 2013-06-06]. (pol.).
  244. Marcin Motyka: ATP Halle: Federer zrewanżował się Haasowi, Jużny lepszy od Gasqueta. sportowefakty.pl, 2013-06-15. [dostęp 2013-06-16]. (pol.).
  245. Rafał Smoliński: Wimbledon: Szokująca klęska Nadala, Hiszpan nie zagra z Kubotem!. [w:] Wimbledon [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-06-24. [dostęp 2013-06-26]. (pol.).
  246. Ben Dirs: Roger Federer loses to Sergiy Stakhovsky at Wimbledon. [w:] BBC Sport at Wimbledon [on-line]. bbc.co.uk, 2013-06-26. [dostęp 2013-06-26]. (ang.).
  247. Marcin Motyka: ATP Hamburg: Federer zwycięski z nową rakietą, Haas stracił seta z kwalifikantem. [w:] ATP Hamburg [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-07-17. [dostęp 2013-08-03]. (pol.).
  248. Rafał Smoliński: US Open: Dzień 8. w pigułce. [w:] US Open [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-09-03. [dostęp 2013-09-08]. (pol.).
  249. Roger Federer splits with coach. [w:] Associated Press [on-line]. espn.com, 13 października 2013. [dostęp 2017-01-10]. (ang.).
  250. Marcin Motyka: ATP Bazylea: Del Potro znów pokonał Federera w finale i obronił tytuł. [w:] ATP Bazylea [on-line]. sportowefakty.pl, 2013-10-27. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
  251. Łukasz Iwanek: Finały ATP World Tour: Nadal z Djokoviciem o prymat w Turnieju Mistrzów. sportowefakty.pl, 2013-11-11. [dostęp 2013-11-12]. (pol.).
  252. Rafał Smoliński: Stefan Edberg dołączył do sztabu trenerskiego Rogera Federera. sportowefakty.pl, 2013-12-27. [dostęp 2014-01-05]. (pol.).
  253. Marcin Motyka: ATP Brisbane: Federer pokonany, finałowy bój legend dla Hewitta. [w:] ATP Brisbane [on-line]. sportowefakty.pl, 2014-01-05. [dostęp 2014-01-05]. (pol.).
  254. ATP Staff: Federer, Hewitt To Face Off In Brisbane Final. [w:] Brisbane International 2014 [on-line]. atpworldtour.com, 2014-01-04. [dostęp 2014-01-05]. (ang.).
  255. Australian Associated Press: Australian Open 2014: Roger Federer breezes past James Duckworth. [w:] Australian Open 2014 [on-line]. theguardian.com, 2014-01-14. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).
  256. Polska Agencja Prasowa: Niesamowity rekord Federera. Przegląd Sportowy, 2014-01-16. [dostęp 2014-01-24]. (pol.).
  257. Marcin Motyka: Australian Open: Federer śrubuje rekord, Dimitrow wygrał z Raoniciem, Murray pokonał ulubieńca swojej mamy. [w:] 2014-01-18 [on-line]. sportowefakty.pl, Australian Open. [dostęp 2014-01-24]. (pol.).
  258. Polska Agencja Prasowa: Australian Open 2014: Federer w ćwierćfinale. Jedenasty raz z rzędu. [w:] Australian Open 2014 [on-line]. RMF FM, 2014-01-20. [dostęp 2014-01-24]. (pol.).
  259. John Pye: Vintage Federer puts away Murray; will play Nadal at Australian Open. morningjournal.com, 2014-01-23. [dostęp 2014-01-24]. (ang.).
  260. Polska Agencja Prasowa: Australian Open: Nadal łatwo pokonał Federera i zagra w finale. [w:] Australian Open [on-line]. Polskie Radio, 2014-01-24. [dostęp 2014-01-24]. (pol.).
  261. Rafał Smoliński: Stanislas Wawrinka odebrał Rogerowi Federerowi miano pierwszej rakiety Szwajcarii. sportowefakty.pl, 2014-01-24. [dostęp 2014-01-24]. (pol.).
  262. Marcin Motyka: ATP Dubaj: Roger Federer wyszedł z impasu i pokonał w finale Tomasa Berdycha. [w:] ATP Dubaj [on-line]. sportowefakty.pl, 2014-03-01. [dostęp 2014-03-01]. (pol.).
  263. Rafał Smoliński: ATP Indian Wells: Zacięty bój Djokovicia z Federerem, pierwszy tytuł Serba w sezonie. [w:] ATP Indian Wells [on-line]. sportowefakty.pl, 2014-03-17. [dostęp 2014-06-09]. (pol.).
  264. Marcin Motyka: ATP Monte Carlo: Roger Federer pokonał Novaka Djokovicia, w finale zagra ze Stanislasem Wawrinką. [w:] ATP Monte Carlo [on-line]. sportowefakty.pl, 2014-04-19. [dostęp 2014-06-09]. (pol.).
  265. Stanislas Wawrinka sees off Roger Federer to lift Monte Carlo title. theguardian.com, 2014-04-20. [dostęp 2014-06-09]. (ang.).
  266. Federerowi urodziła się druga para bliźniaków. zw.lt, 2014-05-07. [dostęp 2014-06-09]. (pol.).
  267. Robert Pałuba: Roland Garros: Gulbis lepszy od Federera, zwycięski powrót Murraya. [w:] Roland Garros [on-line]. sportowefakty.pl, 2014-06-01. [dostęp 2014-06-09]. (pol.).
  268. Marcin Motyka: ATP Halle: Roger Federer nie rzucił słów na wiatr, 79. tytuł w karierze Szwajcara. [w:] ATP Halle [on-line]. sportowefakty.pl, 2014-06-15. [dostęp 2014-07-06]. (pol.).
  269. Marcin Motyka: ATP Halle: Roger Federer i Marco Chiudinelli zmarnowali cztery meczbole w finale debla. [w:] ATP Halle [on-line]. sportowefakty.pl, 2014-06-15. [dostęp 2014-07-06]. (pol.).
  270. Kate Battersby: Novak Djokovic triumphs in five-set thriller. wimbledon.com, 2014-07-06. [dostęp 2014-07-06]. (ang.).
  271. Roger Federer, Serena Williams win. espn.go.com, 2014-08-18. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).
  272. Tsonga Topples Federer For Toronto Title. atpworldtour.com, 2014-08-10. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).
  273. US Open: Roger Federer beats Gael Monfils in five-set thriller, „BBC Sport”, 5 września 2014 [dostęp 2018-04-02] (ang.).
  274. Roger Federer beats Novak Djokovic in Shanghai Masters semifinals. latimes.com, 2014-10-11. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  275. Raonic Beats Federer In Paris. atpworldtour.com, 2014-10-31. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).
  276. Piers Newbery: World Tour Finals: Roger Federer beats Stan Wawrinka in semi-final. bbc.com, 2014-11-16. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).
  277. Roger Federer Withdraws Ahead Of Final Due To Injury. atpfinals.com, 2014-11-16. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).
  278. Marcin Motyka: ATP Brisbane: 1000. zwycięstwo Rogera Federera!. [w:] ATP Brisbane [on-line]. sportowefakty.pl, 2015-01-11. [dostęp 2015-04-03]. (pol.).
  279. Marcin Motyka: Australian Open: Roger Federer wyeliminowany przez Andreasa Seppiego!. [w:] Australian Open [on-line]. sportowefakty.pl, 2015-01-23. [dostęp 2015-04-03]. (pol.).
  280. ATP Staff: Dubai 2015 Final Federer Beats Djokovic For 7th Title. atpworldtour.com, 2015-02-28. [dostęp 2015-04-03]. (ang.).
  281. Josh Meiseles: Djokovic’s Desert Dream: How The Indian Wells Final Was Won. [w:] BNP Paribas Open 2015 [on-line]. atpworldtour.com, 2015-03-22. [dostęp 2015-04-03]. (ang.).
  282. Rafał Smoliński: ATP Monte Carlo: Gael Monfils pożegnał Rogera Federera, blamaż Stana Wawrinki. [w:] ATP Monte Carlo [on-line]. sportowefakty.pl, 2015-04-16. [dostęp 2015-07-12]. (pol.).
  283. ATP Staff: Federer Wins Inaugural Istanbul Open Crown. atpworldtour.com, 2015-05-04. [dostęp 2015-07-12]. (ang.).
  284. Rafał Smoliński: ATP Madryt: Nick Kyrgios obronił dwa meczbole i wyeliminował Rogera Federera. [w:] ATP Madryt [on-line]. sportowefakty.pl, 2015-05-06. [dostęp 2015-07-12]. (pol.).
  285. ATP Staff: Djokovic Wins Fourth Rome Crown; Fourth Masters 1000 Title Of 2015. atpworldtour.com, 2015-05-17. [dostęp 2015-07-12]. (ang.).
  286. Rafał Smoliński: Roland Garros: Program i wyniki mężczyzn. [w:] Roland Garros [on-line]. sportowefakty.pl, 2015-05-24. [dostęp 2015-07-12]. (pol.).
  287. Josh Meiseles: Eight Is Great For Federer. atpworldtour.com, 2015-06-21. [dostęp 2015-07-12]. (ang.).
  288. Rafał Smoliński: Wimbledon: Program i wyniki mężczyzn. [w:] Wimbledon [on-line]. sportowefakty.pl, 2015-06-29. [dostęp 2015-07-12]. (pol.).
  289. Marcin Motyka: Roger Federer zatrudnił Ivana Ljubicicia, bo usłyszał „nie” od Severina Luthiego. sportowefakty.wp.pl, 2015-12-14. [dostęp 2015-12-28]. (pol.).
  290. Rafał Smoliński: Roger Federer przeszedł operację i nie zagra w turniejach w Rotterdamie i Dubaju. sportowefakty.wp.pl, 3 lutego 2016. [dostęp 2017-01-10]. (pol.).
  291. Karolina Konstańczak: Roger Federer nie zagra w igrzyskach olimpijskich i w pozostałej części sezonu!. sportowefakty.wp.pl, 26 lipca 2016. [dostęp 2017-01-10]. (pol.).
  292. Marcin Motyka: Australian Open: Roger Federer napisał historię. 300. wielkoszlemowe zwycięstwo Szwajcara. sportowefakty.wp.pl, 22 stycznia 2016. [dostęp 2017-01-10]. (pol.).
  293. Kacper Kowalczyk: Wimbledon: Roger Federer obronił trzy piłki meczowe! Marzenia o 18. tytule wielkoszlemowym wciąż żywe!. sportowefakty.wp.pl, 6 lipca 2016. [dostęp 2017-01-10]. (pol.).
  294. Karolina Konstańczak: Wimbledon: mordercza pięciosetówka dla Milosa Raonicia. Roger Federer nie zagra w finale!. sportowefakty.wp.pl, 8 lipca 2016. [dostęp 2017-01-10]. (pol.).
  295. Marcin Motyka: ATP Brisbane: Roger Federer nie obronił tytułu, Szwajcar przegrał finał z Milosem Raoniciem. sportowefakty.wp.pl, 10 stycznia 2016. [dostęp 2017-01-10]. (pol.).
  296. Rafał Smoliński: ATP Stuttgart: powtórka z Monachium zamiast hitu Roger Federer – Juan Martin del Potro. sportowefakty.wp.pl, 11 czerwca 2016. [dostęp 2017-01-10]. (pol.).
  297. Rafał Smoliński: ATP Stuttgart: Roger Federer i Juan Martin del Potro zakwalifikowani do półfinału. sportowefakty.wp.pl, 10 czerwca 2016. [dostęp 2017-01-10]. (pol.).
  298. Round Robin Results. Hopman Cup. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-12)]. (ang.).
  299. Australian Open: Roger Federer outlasts Stan Wawrinka in five sets to make Melbourne Park final. abc.net.au, 2017-01-26. [dostęp 2017-09-13]. (ang.).
  300. Matt Trollope: Federer’s high five. ausopen.com, 2017-01-30. [dostęp 2017-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-29)].
  301. Ravi Ubha: Roger Federer beats Rafael Nadal in Australian Open final for 18th major. CNN, 2017-01-30. [dostęp 2017-09-13].
  302. a b c d e f g h Roger Federer | Bio | ATP Tour | Tennis, ATP Tour [dostęp 2020-05-06].
  303. ATP Staff: Federer reassesses goals after Indian Wells triumph. ATP World Tour, 2017-03-20. [dostęp 2017-09-13].
  304. Simon Briggs, Charlie Eccleshare, Roger Federer saves two match points in thrilling win against Tomas Berdych to reach Miami Open semis, „The Telegraph”, 30 marca 2017, ISSN 0307-1235 [dostęp 2020-05-06] (ang.).
  305. ATP Staff: Federer Completes Third Sunshine Double With Miami Title. ATP World Tour, 2017-04-02. [dostęp 2017-09-13].
  306. Associated Press, Roger Federer wins thriller against Nick Kyrgios to reach Miami Open final, „The Guardian”, 1 kwietnia 2017, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-05-06] (ang.).
  307. Associated Press: Roger Federer will skip French Open, eyes grass-court season. ESPN, 2017-05-15. [dostęp 2017-09-13].
  308. Roger Federer falls to No. 302 Haas in stunning upset in Stuttgart, Tennis.com [dostęp 2020-05-06].
  309. Associated Press: Roger Federer warms up for Wimbledon with 92nd career title. ESPN, 2017-06-25. [dostęp 2017-09-13].
  310. ATP Staff: How the 2017 Wimbledon Final Was Won. ATP World Tour, 2017-07-17. [dostęp 2017-07-17].
  311. Associated Press, Alexander Zverev beats Roger Federer to win Rogers Cup final, „The Guardian”, 14 sierpnia 2017, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-05-06] (ang.).
  312. ATP Staff: Federer: „I Wasn’t In A Safe Place Against Del Potro”. ATP World Tour, 2017-09-07. [dostęp 2017-09-12]. (ang.).
  313. Dynamic Doubles Duo: Roger Federer, Rafael Nadal to team up in inaugural Laver Cup, Tennis.com [dostęp 2020-05-06].
  314. Swiss Indoors: Roger Federer beats Juan Martin del Potro to win eighth Basel title, „BBC Sport”, 29 października 2017 [dostęp 2020-05-06] (ang.).
  315. Federer Receives Trio Of Honours In ATP World Tour Awards presented by Moët & Chandon | ATP Tour | Tennis, ATP Tour [dostęp 2020-05-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-26].
  316. Matias Grez CNN, Roger Federer loses to Juan Martin del Potro in Indian Wells final, CNN [dostęp 2020-05-07].
  317. How Federer won the Australian Open, „BBC Sport”, 19 stycznia 2018 [dostęp 2020-05-07] (ang.).
  318. Agencies, Roger Federer to skip clay-court season after shock loss to Thanasi Kokkinakis, „The Observer”, 25 marca 2018, ISSN 0029-7712 [dostęp 2020-05-07] (ang.).
  319. Roger Federer loses to Borna Coric in Halle Open final, „BBC Sport”, 24 czerwca 2018 [dostęp 2020-05-07] (ang.).
  320. Halle Open: Roger Federer beats Benoit Paire after saving two match points, „BBC Sport”, 21 czerwca 2018 [dostęp 2020-05-07] (ang.).
  321. Andy Bull at Wimbledon, Roger Federer stunned by Kevin Anderson in five-set Wimbledon thriller, „The Guardian”, 11 lipca 2018, ISSN 0261-3077 [dostęp 2020-05-07] (ang.).
  322. Tennis: Roger Federer wins 99th career ATP Tour title, Los Angeles Times, 28 października 2018 [dostęp 2020-05-07] (ang.).
  323. Djokovic, Federer, Nadal, Tsitsipas Among Winners In 2018 ATP World Tour Awards Presented By Moët & Chandon | ATP Tour | Tennis, ATP Tour [dostęp 2020-05-07] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-30].
  324. a b Novak Djokovic beats Roger Federer in longest Wimbledon singles final, „BBC Sport”, 14 lipca 2019 [dostęp 2020-05-08] (ang.).
  325. Roger Federer wins Miami Open with 6-1 6-4 victory over John Isner, „BBC Sport”, 31 marca 2019 [dostęp 2020-05-08] (ang.).
  326. Tony Fairbairn, Roger Federer Withdraws From Rome Quarters Due To Right Leg Injury, UBITENNIS, 17 maja 2019 [dostęp 2020-05-08] (ang.).
  327. Roger Federer wins 100th ATP title in Dubai with victory over Stefanos Tsitsipas, „BBC Sport”, 2 marca 2019 [dostęp 2020-05-08] (ang.).
  328. My Favorite Husband, „My Favorite Husband”, 2000, DOI10.5040/9781580814843.01 [dostęp 2020-05-08].
  329. Rafał Smoliński, Australian Open: Program i wyniki mężczyzn (drabinka), sportowefakty.wp.pl, 19 stycznia 2020 [dostęp 2020-10-21] (pol.).
  330. Marcin Motyka, Tenis. Australian Open: kontuzjowany, ale zwycięski. Roger Federer obronił siedem meczboli i awansował do półfinału, sportowefakty.wp.pl, 28 stycznia 2020 [dostęp 2020-10-21] (pol.).
  331. Łukasz Iwanek, Tenis. Australian Open: Novak Djoković odrodził się w pierwszym secie i pokonał Rogera Federera. Serb w finale, sportowefakty.wp.pl, 30 stycznia 2020 [dostęp 2020-10-21] (pol.).
  332. Marcin Motyka, Tenis. Australian Open: Novak Djoković z uznaniem o Rogerze Federerze. „Cierpiał, ale starał się. To warte szacunku”, sportowefakty.wp.pl, 30 stycznia 2020 [dostęp 2020-10-21] (pol.).
  333. Rafał Smoliński, Tenis. Roger Federer przeszedł operację kolana. Nie zagra na kortach Rolanda Garrosa, sportowefakty.wp.pl, 20 lutego 2020 [dostęp 2020-10-21] (pol.).
  334. Federer przeszedł operację. Wróci do gry w 2021 roku, polsatsport.pl [dostęp 2020-10-21] (pol.).
  335. US crash out of Davis Cup. bbc.co.uk. [dostęp 2001-02-11]. (ang.).
  336. Hewitt beats Federer. theage.com.au. [dostęp 2003-09-21]. (ang.).
  337. Switzerland gain promotion in Davis Cup. swissinfo.ch. [dostęp 2008-09-20]. (ang.).
  338. Federer helps Switzerland claim 2-0 lead in Davis Cup. usatoday.com. [dostęp 2009-09-18]. (ang.).
  339. Federer to miss Davis Cup clash. rte.ie. [dostęp 2010-09-15]. (ang.).
  340. Federer promises Davis Cup return for Switzerland. swissinfo.ch, 2011-03-11. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  341. Federer Adds To Legacy, Helps Switzerland Clinch First Davis Cup Crown. [w:] ATP Staff [on-line]. atpworldtour.com, 2014-11-23. [dostęp 2014-11-24]. (ang.).
  342. Switzerland win Hopman Cup. swissinfo.ch, 2001-01-06. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  343. Mikael McKenzie: Hopman Cup: Roger Federer guides Switzerland to record title against Germany. express.co.uk, 2019-01-05. [dostęp 2019-01-05]. (ang.).
  344. Paul Weaver: Move over McEnroe and Borg, this one will run and run in the memory. guardian.co.uk, 7 lipca 2008. [dostęp 2011-04-24]. (ang.).
  345. Martin Flanagan: Federer v Nadal as good as sport gets. theage.com.au, 12 lipca 2008. [dostęp 2011-04-24]. (ang.).
  346. Jeff McGregor: Greatest rivalry of the 21st century?. ESPN.com, 3 lutego 2009. [dostęp 2011-04-24]. (ang.).
  347. Charlie Eccleshare: Roger Federer vs Rafael Nadal: The five ages of tennis’s greatest rivalry. telegraph.co.uk, 15 marca 2017. [dostęp 2017-04-27]. (ang.).
  348. Richard Evans: Federer vs. Nadal: A great rivalry. The New York Times, 24 czerwca 2007. [dostęp 2011-04-24]. (ang.).
  349. Tennis stars Nadal and Federer net $2.6M in Zurich charity clash. cnn.com, 22 grudnia 2010. [dostęp 2011-04-24]. (ang.).
  350. Jimmy Connors: Connors on the men’s final. bbc.co.uk. [dostęp 2006-07-09]. (ang.).
  351. Sue Mott: Rain only opponent able to slow unstoppable Federer. telegraph.co.uk. [dostęp 2004-07-03]. (ang.).
  352. Jeff Cooper: Photo Study of the Roger Federer Forehand. tennis.about.com. [dostęp 2011-04-14]. (ang.).
  353. a b David Foster Wallace: Federer as Religious Experience. nytimes.com. [dostęp 2006-08-20]. (ang.).
  354. Jeff Cooper: Roger Federer: Basic Facts and Game Profile. tennis.about.com. [dostęp 2011-04-14]. (ang.).
  355. John McEnroe: Federer’s serve is the key. telegraph.co.uk. [dostęp 2004-07-04]. (ang.).
  356. Stephen Bierley: Serve-volley dead? No one told Federer. guardian.co.uk. [dostęp 2003-07-08]. (ang.).
  357. a b Charles Lin: Best Serve and Volleyer in the World. essentialtennis.com. [dostęp 2010-07-11]. (ang.).
  358. Krzysztof Straszak: Edberg oceni na przykładzie Federera, czy jest możliwy tenis w stylu serwis&wolej. sportowefakty.pl, 2013-12-31. [dostęp 2014-01-05]. (pol.).
  359. Marcin Motyka: Roger Federer zapowiada więcej wizyt przy siatce i zapewnia, że czuje się znakomicie. sportowefakty.pl, 2013-12-30. [dostęp 2014-01-05]. (pol.).
  360. Neil Mcleman: US Open: Roger Federer breaks out ‘hotdog’ shot again during comfortable first-round win. dailyrecord.co.uk. [dostęp 2010-09-01]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj