Jelena Isinbajewa

rosyjska lekkoatletka, tyczkarka

Jelena Gadżyjewna Isinbajewa (ros. Елена Гаджиевна Исинбаева, ur. 3 czerwca 1982 w Wołgogradzie) – rosyjska lekkoatletka uprawiająca skok o tyczce, dwukrotna mistrzyni olimpijska, trzykrotna mistrzyni świata, czterokrotna halowa mistrzyni świata, mistrzyni Europy, halowa mistrzyni Europy, 28-krotna i obecna rekordzistka świata (5,06 m).

Jelena Isinbajewa
Елена Исинбаева
Ilustracja
Jelena Isinbajewa podczas halowych mistrzostw świata 2010
Pełne imię i nazwisko

Jelena Gadżyjewna Isinbajewa

Data i miejsce urodzenia

3 czerwca 1982
Wołgograd

Wzrost

174 cm

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Rosja
Igrzyska olimpijskie
złoto Ateny 2004 lekkoatletyka
(skok o tyczce)
złoto Pekin 2008 lekkoatletyka
(skok o tyczce)
brąz Londyn 2012 lekkoatletyka
(skok o tyczce)
Mistrzostwa świata
złoto Helsinki 2005 skok o tyczce
złoto Osaka 2007 skok o tyczce
złoto Moskwa 2013 skok o tyczce
brąz Paryż 2003 skok o tyczce
Mistrzostwa Europy
złoto Göteborg 2006 skok o tyczce
srebro Monachium 2002 skok o tyczce
Mistrzostwa świata juniorów
złoto Santiago 2000 Skok o tyczce
Mistrzostwa świata juniorów młodszych
złoto Bydgoszcz 1999 Skok o tyczce
Młodzieżowe mistrzostwa Europy
złoto Bydgoszcz 2003 Skok o tyczce
Odznaczenia
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy Order Honoru
Jelena Isinbajewa i prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew na Kremlu w 2009

Urodziła się w Wołgogradzie, jej ojcem jest pochodzący ze wsi Czuwek w Dagestanie Gadży Gafanowicz Isinbajew, matka Natalja Pietrowna urodziła się w wielodzietnej rodzinie w chutorze położonym niedaleko Wołgogradu. Ojciec pracuje jako hydraulik, matka przez wiele lat pracowała w kotłowni[1]. Zamieszkiwała w Monako[2], w 2011 powróciła do rodzinnego Wołgogradu[3].

W 2004 na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach zdobyła złoty medal, bijąc rekord świata (4,91 m). Wyczyn ten powtórzyła 4 lata później w Pekinie skacząc 5,05 m. Została wybrana lekkoatletką 2004 oraz 2009 przez IAAF. Jest trzykrotną mistrzynią świata: z Helsinek w 2005, z Osaki w 2007 oraz z Moskwy w 2013[4] oraz mistrzynią Europy z Göteborga w 2006. Nieprzerwanie w latach 20042008 wygrywała wszystkie zawody rangi mistrzowskiej w których brała udział.

Kariera

edytuj

Początkowo trenowała gimnastykę, jednak jako piętnastolatka zrezygnowała z uprawiania tego sportu (miała już ponad 170 centymetrów wzrostu i była zbyt wysoka jak na tę dyscyplinę)[5]. Międzynarodową karierę lekkoatletyczną rozpoczęła w 1998, już po sześciu miesiącach treningów tyczkarskich[5] z wynikiem 4,00 zdobyła złoty medal rozegranych w Moskwie światowych igrzysk młodzieży, na mistrzostwach świata juniorów w Annecy we Francji skoczyła 3,90 m, co dało jej 9. miejsce.

W 1999 poprawiła się na mistrzostwach świata kadetów w Bydgoszczy, gdzie pokonawszy 4,10 m zdobyła złoty medal.

W następnym roku na mistrzostwach świata juniorów w Santiago po raz pierwszy skoczyła 4,20 m, wyprzedzając Niemkę Annikę Becker. W tym samym roku skok o tyczce kobiet zadebiutował na Igrzyskach Olimpijskich, w Sydney wygrała Amerykanka Stacy Dragila, natomiast Isinbajewa podczas tych igrzysk nie zaliczyła żadnej wysokości.

W 2001 zdobyła kolejny złoty medal, tym razem na Mistrzostwach Europy Juniorów w Grosseto we Włoszech, gdzie skoczyła 4,40 m.

Na Mistrzostwach Europy w Monachium w 2002 pokonała wysokość 4,55 m, co wystarczyło jedynie na srebrny medal. 5 cm wyżej skoczyła jej rodaczka Swietłana Fieofanowa, która zdobyła złoto.

W 2003 Jelena Isinbajewa zrobiła kolejne postępy, wygrywając mistrzostwa Europy U-23 w Bydgoszczy z rezultatem 4,65 m. 13 lipca po raz pierwszy pobiła rekord świata, ustanawiając go na wysokości 4,82 m, na meetingu w Gateshead w Anglii, co uczyniło ją główną faworytką do zdobycia złotego medalu na Mistrzostwach Świata w Paryżu, gdzie jej braki techniczne wykorzystały rywalki, Fieofanowa oraz Becker, które zajęły dwa pierwsze miejsca. Jelena musiała zadowolić się brązem.

W 2004 skok o tyczce kobiet już dojrzał jako dyscyplina sportowa i podczas mityngu w Doniecku Jelena pobiła kolejny halowy rekord świata (4,83 m), który w ciągu tygodnia został pobity o 1 cm przez Fieofanową. W marcu, na Halowych Mistrzostwach Świata w Budapeszcie Jelena zdobyła złoty medal, bijąc rekord świata i skacząc 4,86 m. Drugie miejsce zajęła Dragila, trzecie Fieofanowa.

W czerwcu i lipcu trzy razy biła rekord świata, w Gateshead (4,87 m), w Birmingham (4,89 m) oraz w Londynie (4,90 cm) na stadionie Crystal Palace.

Skok o tyczce był jedną z najbardziej prestiżowych konkurencji na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach, a rywalizacja między Isinbajewą a Fieofanową podgrzewała tylko atmosferę. Kiedy wszystkie konkurencje zakończyły się, uwaga widzów była zwrócona na konkurs skoku o tyczce kobiet. Kiedy po zaliczeniu 4,75 Fieofanowa nie pokonała 4,90, złoto przypadło Jelenie, która pobiła dodatkowo rekord świata skokiem na wysokość 4,91. Brąz wywalczyła Polka Anna Rogowska.

W 2005 przyszły kolejne 4 rekordy świata. Pierwszy pobiła w Lozannie (4,93 m). Bicie rekordów centymetr po centymetrze przynosi jej ogromne zyski od sponsorów. Podobną taktykę objął niegdyś Serhij Bubka, który osiągnął rekord świata na poziomie 6,14 m. W czerwcu w Madrycie skoczyła 4,95 m, a na stadionie Crystal Palace w Londynie, 22 lipca 2005 pobiła dwa rekordy świata, najpierw skoczyła 4,96, po rekordzie Polski Anny Rogowskiej (4,80 m), a następnie za pierwszym razem pokonała magiczną barierę 5,00 m.

W tym samym roku na mistrzostwach świata w Helsinkach zdobyła również tytuł mistrzowski i po raz kolejny pobiła rekord świata wynikiem 5,01 m.

W 2006 wygrała halowe mistrzostwo świata w Moskwie wynikiem 4,80 m oraz mistrzostwo Europy w Göteborgu również z wynikiem 4,80 m.

W 2007 ponownie zdobyła tytuł mistrzowski na otwartym stadionie na mistrzostwach świata w Osace wynikiem 4,80 m. Ponadto wygrała wszystkie 6 zawodów Złotej Ligi, za co dostała milion dolarów do podziału z Amerykanką Sanyą Richards.

16 lutego 2008 w Doniecku poprawiła o 2 cm swój halowy rekord świata, uzyskując 4,95 m.

11 lipca 2008, podczas mitingu Golden League w Rzymie ponownie poprawiła należący do siebie rekord świata. Skokiem na 5,03 m zapewniła sobie zwycięstwo w zawodach oraz kolejny raz udowodniła, że nie ma sobie równych. 29 lipca 2008 ponownie poprawiła swój rekord, pokonując w Monako zawieszoną poprzeczkę na wysokości 5,04 m.

18 sierpnia 2008 bezapelacyjnie zwyciężyła w olimpijskim konkursie skoku o tyczce, pokonując za trzecim razem poprzeczkę na wysokości 5,05 m (rekord świata).

15 lutego 2009 zainaugurowała sezon zwyciężając w mityngu halowym w Doniecku, bijąc zarazem dwukrotnie własny halowy rekord świata – najpierw pokonała poprzeczkę zawieszoną na wysokości 4,97 m, a następnie pięciu metrów.

17 sierpnia 2009, startując w finałowym konkursie skoku o tyczce podczas mistrzostw świata w Berlinie, nie zaliczyła żadnej wysokości, rozpoczynając start na wysokości 4,75 m.

28 sierpnia 2009 na mitingu Weltklasse Zürich, będącym częścią zawodów Złotej Ligi, poprawiła o 1 cm swój własny rekord świata, skacząc w pierwszej próbie 5,06 m.

Po nieudanym występie w halowych mistrzostwach świata (Ad Dauha 2010) Isinbajewa opuściła letni sezon 2010[6][7].

Rosjanka powróciła do startów 6 lutego 2011 po niemal rocznej przerwie w występach; wygrała mityng Russian Winter, uzyskując najlepszy wynik na świecie w tej części sezonu (4,81 m)[8][9][10][11][12]. Drugim startem Isinbajewej w 2011 był mityng Samsung Pole Vault Stars w Doniecku, Rosjanka wygrała te zawody z rezultatem 4,85 m[13]. Z powodu grypy nie wzięła udziału w halowych mistrzostwach Europy w Paryżu[14].

Pierwszy występ Rosjanki w sezonie letnim miał miejsce w połowie lipca na mityngu KBC Night of Athletics – zwyciężyła z wynikiem 4,60 m[15][16]. Trzy dni później Isinbajewa nie zaliczyła żadnej wysokości podczas zawodów we włoskim Lignano. Podczas mityngu Diamentowej Ligi – DN Galan 2011 – Rosjanka zwyciężyła, uzyskując swój najlepszy rezultat w sezonie – 4,76 m. Na mistrzostwach świata w koreańskim Daegu zajęła 6. miejsce z wynikiem 4,65 m.

23 lutego 2012 podczas mityngu XL Galan 2012 w Sztokholmie Isinbajewa poprawiła o 1 centymetr własny halowy rekord świata skacząc 5,01 m[17][18][19]. M.in. ten wynik dał jej tytuł lekkoatletki lutego w plebiscycie European Athletics[20][21]. W marcu została, czwarty raz w karierze, halową mistrzynią świata.

W sezonie letnim 2012 Rosjanka zaplanowała trzy starty przed igrzyskami olimpijskimi[22][23].

W lipcu 2013, po zwycięstwie w mistrzostwach kraju[24], zapowiedziała zawieszenie kariery po mistrzostwach świata w Moskwie. Nie wykluczyła jednak możliwości powrotu na igrzyska olimpijskie w 2016[25].

W 2014 była burmistrzem wioski olimpijskiej podczas igrzysk w Soczi[26].

W sierpniu 2016 roku została wybrana na ośmioletnią kadencję do Komisji Zawodniczej MKOl[27].

Największe osiągnięcia

edytuj
Rok Rodzaj zawodów Miasto Miejsce Wynik
1998 Światowe igrzyska młodzieży   Moskwa 1. 4,00 m
1999 Mistrzostwa świata kadetów   Bydgoszcz 1. 4,10 m
2000 Mistrzostwa świata juniorów   Santiago 1. 4,20 m
2001 Mistrzostwa Europy juniorów   Grosseto 1. 4,40 m
2002 Mistrzostwa Europy   Monachium 2. 4,55 m
2003 Halowe Mistrzostwa Świata   Birmingham 2. 4,60 m
2003 Mistrzostwa Świata   Paryż 3. 4,60 m
2003 Młodzieżowe mistrzostwa Europy   Bydgoszcz 1. 4,65 m
2004 Halowe Mistrzostwa Świata   Budapeszt 1. 4,86 m
2004 Igrzyska Olimpijskie   Ateny 1. 4,91 m
2005 Halowe Mistrzostwa Europy   Madryt 1. 4,90 m
2005 Mistrzostwa Świata   Helsinki 1. 5,01 m
2006 Halowe Mistrzostwa Świata   Moskwa 1. 4,80 m
2006 Mistrzostwa Europy   Göteborg 1. 4,80 m
2007 Mistrzostwa Świata   Osaka 1. 4,80 m
2008 Halowe Mistrzostwa Świata   Walencja 1. 4,75 m
2008 Igrzyska Olimpijskie   Pekin 1. 5,05 m
2009 Światowy Finał IAAF   Saloniki 1. 4,80 m
2010 Halowe mistrzostwa świata   Doha 4. 4,60 m
2011 Mistrzostwa świata   Daegu 6. 4,65 m
2012 Halowe Mistrzostwa Świata   Stambuł 1. 4,80 m
2012 Igrzyska Olimpijskie   Londyn 3. 4,70 m
2013 Mistrzostwa świata   Moskwa 1. 4,89 m

Rekordy świata

edytuj
Wynik Miasto Data
4,82 m   Gateshead 14 czerwca 2003
4,83 m   Donieck 15 lutego 2004
4,86 m   Budapeszt 6 marca 2004
4,87 m   Gateshead 27 czerwca 2004
4,89 m   Birmingham 25 lipca 2004
4,90 m   Londyn 30 lipca 2004
4,91 m   Ateny 24 sierpnia 2004
4,92 m   Bruksela 3 września 2004
4,93 m   Lozanna 5 lipca 2005
4,95 m   Madryt 16 lipca 2005
4,96 m   Londyn 22 lipca 2005
5,00 m   Londyn 22 lipca 2005
5,01 m   Helsinki 12 sierpnia 2005
5,03 m   Rzym 11 lipca 2008
5,04 m   Monako 29 lipca 2008
5,05 m   Pekin 18 sierpnia 2008
5,06 m   Zurych 28 sierpnia 2009

Halowe rekordy świata

edytuj
Wynik Miasto Data
4,81 m   Donieck 15 lutego 2004
4,83 m   Donieck 15 lutego 2004
4,86 m   Budapeszt 6 marca 2004
4,87 m   Donieck 12 lutego 2005
4,88 m   Birmingham 18 lutego 2005
4,89 m   Liévin 26 lutego 2005
4,90 m   Madryt 6 marca 2005
4,91 m   Donieck 12 lutego 2006
4,93 m   Donieck 10 lutego 2007
4,95 m   Donieck 16 lutego 2008
4,97 m   Donieck 15 lutego 2009
5,00 m   Donieck 15 lutego 2009
5,01 m   Sztokholm 23 lutego 2012

Odznaczenia

edytuj
  • Order Zasług dla Ojczyzny II Klasy (13 sierpnia 2012) – za wielki wkład w rozwój kultury fizycznej i sportu, wysokie osiągnięcia sportowe na zawodach XXX Olimpiady 2012 roku w mieście Londynie (Wielka Brytania)[28]
  • Order Zasług dla Ojczyzny IV Klasy (2 sierpnia 2009) – za wielki wkład w rozwój kultury fizycznej i sportu, wysokie osiągnięcia sportowe na zawodach XXIX Olimpiady 2008 roku w Pekinie[29][30]
  • Order Honoru (18 lutego 2006) – za wielki wkład w rozwój kultury fizycznej i sportu, wysokie osiągnięcia sportowe[31][32]

Przypisy

edytuj
  1. Strach przegrywać Krzysztof Rawa, Rzeczpospolita nr 83(8594) 9.04.2010, str. A22 – A23.
  2. Спорт по утрам: среда. news.bbc.co.uk. [dostęp 2014-01-16]. (ros.).
  3. Елена Исинбаева вернулась к первому тренеру – Евгению Трофимову!. allsportinfo.ru. [dostęp 2014-01-16]. (ros.).
  4. Lekkoatletyczne MŚ: Jelena Isinbajewa skoczyła po trzecie złoto. sportowefakty.pl, 2013-08-13. [dostęp 2013-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-16)]. (pol.).
  5. a b Yelena Isinbayeva Biography and Olympic Results [online], Sports-Reference.com [dostęp 2012-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2009-06-04] (ang.).
  6. Lekkoatletyka. Jelena Isinbajewa: Pobicie Bubki to cel, nie marzenie [online], Sport.pl [dostęp 2010-11-22] (pol.).
  7. Perche: Yelena Isinbayeva fait une pause dans sa carrière [online], Le Point [dostęp 2010-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2010-07-31] (fr.).
  8. Yelena Isinbayeva – 4,81 Meter beim Comeback [online], leichtatletik.de [dostęp 2011-02-07] (niem.).
  9. Isinbayeva victorious on return in Moscow [online], SuperSport [dostęp 2011-02-07] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-04] (ang.).
  10. Retour victorieux d’Isinbayeva après 10 mois de pause [online], leParisien.fr [dostęp 2011-02-07] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-03] (fr.).
  11. Isinbayeva regresa con la mejor marca del año [online], MARCA.com [dostęp 2011-02-07] (hiszp.).
  12. Mityng w Moskwie. Rogowska piąta, zwycięski powrót Isinbajewej [online], Sport.pl [dostęp 2011-02-07] (pol.).
  13. Dobry start Rogowskiej i Pyrek w Doniecku [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2011-03-06] (pol.).
  14. Rogowskiej ubyły dwie rywalki [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2011-03-06] (pol.).
  15. Yelena Isinbayeva fliegt und siegt wieder [online], leichtatletik.de [dostęp 2011-07-17] (niem.).
  16. Isinbayeva makes winning return [online], SuperSport [dostęp 2011-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-04] (ang.).
  17. Isinbayeva clears 5.01m World record in Stockholm! [online], iaaf.org [dostęp 2012-02-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-01] (ang.).
  18. Isinbajewa poprawiła halowy rekord świata [online], Sport.pl [dostęp 2012-02-24] (pol.).
  19. Weltrekord! Yelena Isinbayeva über 5,01 Meter [online], leichtatletik.de [dostęp 2012-02-24] (niem.).
  20. Adam Kszczot najlepszym lekkoatletą Europy w lutym [online], Sport.pl [dostęp 2012-03-16] (pol.).
  21. 'Isinbayeva and Kszczot voted European Athletes of the Month for February. European Athletics. [dostęp 2012-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-02)]. (ang.).
  22. Starty naszych rywali (2) [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2012-04-28] (pol.).
  23. Olympics-Isinbayeva to compete three times before London Games [online], Reuters [dostęp 2012-04-28] (ang.).
  24. Лёгкая атлетика: Исинбаева выиграла чемпионат России. ruvr.ru, 2013-07-23. [dostęp 2013-07-26]. (ros.).
  25. Елена Исинбаева завершит карьеру на чемпионате мира в Москве. ruvr.ru, 2013-07-23. [dostęp 2013-07-26]. (ros.).
  26. Isinbajewa zdobyła złoto na koniec kariery. interia.pl, 2013-08-13. [dostęp 2013-08-13]. (pol.).
  27. Rio Olympians elect four new members to IOC Athletes’ Commission. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).
  28. Указ Президента Российской Федерации от 13.08.2012 № 1165 „О награждении государственными наградами Российской Федерации”. pravo.gov.ru. [dostęp 2013-08-31]. (ros.).
  29. Указ Президента РФ от 2 августа 2009 г. N 885 «О награждении государственными наградами Российской Федерации». onagradah.ru. [dostęp 2013-08-31]. (ros.).
  30. Jelena Isinbajewa na Kremlu w 2009.
  31. Указ Президента Российской Федерации от 18 февраля 2006 года № 126 «О награждении государственными наградами Российской Федерации». kremlin.ru. [dostęp 2013-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-08)]. (ros.).
  32. Jelena Isinbajewa na Kremlu w 2006.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj