Birkebeinerrennet (norw. Wyścig Birkebeiner) – długodystansowy bieg narciarski, rozgrywany w drugiej połowie marca w południowej Norwegii. Jest to największy norweski maraton i zarazem jeden z najstarszych z obecne rozgrywanych. Starszy jest jedynie szwedzki Vasaloppet. Trasa biegu liczy 54 km i prowadzi z miejscowości Rena w okręgu Hedmark do Lillehammer w okręgu Oppland. Bieg rozgrywany jest techniką klasyczną, suma podbiegów na trasie wynosi około 1000 m. Bieg ten należy do cyklu Worldloppet i jest to jedyny bieg w tym cyklu, w którym uczestnicy muszą pokonać z plecakiem, który waży minimum 3,5 kg.

Birkebeinerne pędzla Knuda Bergsliena, 1869 r.
Birkebeinerrennet 2010, fot. Torstein Frogner
Birkebeinerrennet 2010, fot. Torstein Frogner
Birkebeinerrennet 2010, fot. Torstein Frogner

Granica wieku uczestników w biegu głównego wynosi 16 lat[1]. W związku z rosnącą liczbą startujących w 2011 r. ustalono limit uczestników na 16 tysięcy[2]. Birkebeinerrennet jest jednym z trzech wyścigów rozgrywaneym pod szyldem Birkebeiner. Pozostałe dwa to Birkebeinerrittet (kolarstwo górskie) oraz Birkebeinerløpet (bieg przełajowy).

Historia

edytuj

Birkebeinerrennet jest rozgrywany od 1932 r. na pamiątkę wyprawy lojalistów ze stronnictwa Birkebeiner, mającej na celu uratowanie małoletniego pretendenta do tronu Norwegii Håkona Håkonssona w 1206 r. Stąd wymóg nakazujący noszenie plecaka o wadze 3,5 kg – ma on symbolizować wagę niespełna dwuletniego dziecka.

Najwięcej zwycięstw wśród mężczyzn odniósł Norweg Erling Jevne, który zwyciężał siedmiokrotnie w latach: 1994, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000 i 2001. Wśród kobiet najczęściej zwyciężała jego rodaczka Anita Moen, która cztery razy była pierwsza, w latach: 1998, 1999, 2000 i 2001. Rekord trasy wśród mężczyzn należy do Czecha Stanislava Řezáča, który pokonał trasę w 2008 r. w czasie 2.24.33 h. W tym samym roku najlepszy czas wśród kobiet uzyskała Hilde Gjermundshaug Pedersen, która ukończyła bieg w czasie 2.52.04 h. W 2002 r. Birkebeinerrennet został wyjątkowo włączony do Pucharu Świata w biegach narciarskich. Wśród mężczyzn zwyciężył Thomas Alsgaard z Norwegii z czasem 2:24:08.7 h, a wśród kobiet Anita Moen z czasem 2:43:39.1 h. Uzyskane przez nich czasy były lepsze od oficjalnych rekordów trasy, jednakże w 2002 roku uczestnicy wyjątkowo biegli bez ważącego 3,5 kg plecaka.

W około osiemdziesięcioletniej historii tego maratonu tylko raz postanowiono go odwołać. W 2007 r. postanowiono odwołać wyścig z powodu bardzo silnego wiatru osiągającego do 90 km/h. Jednakże zanim podjęto tę decyzję wyścig trwał już od godziny i blisko ¼ uczestników była już na trasie. Dyrekcja zawodów próbowała zawrócić już biegnących uczestników na start, mimo to 55 uczestników dobiegło do mety w Lillehammer[3].

Lista zwycięzców

edytuj
Rok Mężczyźni Czas Kobiety Czas
1932   Trygve Beisvåg 4.51.04
1933   Arne Rustadstuen 4.24.12
1934   Arne Rustadstuen 5.41.25
1935   Olaf Hoffsbakken 4.10.35
1936   Oscar Gjøslien 5.16.05
1937   Gunnar Hansveen 4.44.45
1938   Olaf Hoffsbakken 3.56.34
1939   Hallvard Eggset 4.09.05
1940   Gunnar Hansveen 4.30.09
1946   Leif Haugen 3.54.59
1947   Gunnar Hermansen 4.38.24
1949   Olav Kveberg 4.13.55
1950   Gunnar Hermansen 4.28.15
1951   Thorfinn Staff Eid 4.12.01
1952   Odd Nyborg 4.17.50
1953   Johs Woxen 4.20.25
1954   Johan Østvang 4.30.18
1955   Oddmund Jensen 3.57.31
1956   Einar Skaaren 4.03.33
1957   Oddmund Jensen 3.48.46
1958   Oddmund Jensen 3.39.34
1959   Einar Skaaren 4.01.33
1960   Martin Stokken 3.34.19
1961   Ole Ellefsæter 3.44.02
1962   Oddmund Jensen 3.43.15
1963   Magnar Ingebrigtsli 4.04.59
1964   Egil Tvedt 3.23.31
1965   Oddmund Jensen 3.41.48
1966   Egil Tvedt 3.36.34
1967   Ivar Skogsrud 4.00.39
1968   Erik Solberg Johansen 4.16.50
1969   Niri Helleberg 3.20.51
1970   Arne Vehus 3.21.40
1971   Bjørn Arvnes 3.40.30
1972   Erik Solberg Johansen 3.24.19
1973   Per Knotten 3.06.07
1974   Dag Anmarkrud 3.22.42
1975   Ivar Formo 3.25.35
1976   Audun Kolstad 3.12.10   Berit Mørdre Lammedal 3.54.44
1977   Audun Kolstad 3.05.39   Valborg Østberg 3.31.04
1978   Anders Bakken 3.14.04   Birgit Øverby Tennøe 3.49.01
1979   Anders Bakken 3.14.35   Anna Bjørgan 4.07.48
1980   Dag Atle Bjørkheim 3.16.05   Anna Bjørgan 3.47.15
1981   Sven-Åke Lundbäck 3.16.25   Vigdis Rønning 3.43.19
1982   Dag Atle Bjørkheim 3.02.43   Birgit Øverby Tennøe 3.40.55
1983   Per Knut Aaland 2.51.25   Hilde Riis 3.26.47
1984   Magnar Rismyhr 2.59.28   Gry Oftedal 3.27.00
1985   Ola Hassis 2.53.11   Gry Oftedal 3.25.45
1986   Örjan Blomquist 3.08.30   Ellen Grepperud 3.52.45
1987   Pierre Harvey 3.08.30   Astrid Dæhlie 3.47.32
1988   Jo Helgestad 3.08.08   Elisabeth Tharaldsen 3.50.13
1989   John Kvale 2.58.56   Marthe Flugstad 3.13.35
1990   Per Knut Aaland 3.03.44   Mona Fugli 3.51.50
1991   Per Knut Aaland 3.05.07   Ragnhild Bratberg 3.38.54
1992   Odd-Bjørn Hjelmeset 3.15.34   Anne Jahren 3.52.00
1993   Aleksandr Gołubiew 2.45.42   Astrid Kristin Ruud 3.24.25
1994   Erling Jevne 2.36.10   Marit Elveos 3.21.12
1995   Odd-Bjørn Hjelmeset 2.57.18   Unni Ødegård 3.28.15
1996   Erling Jevne 2.39.12   Marit Mikkelsplass 3.05.12
1997   Erling Jevne 2.33.05   Marthe Flugstad 3.10.46
1998   Erling Jevne 2.43.19   Anita Moen 3.03.21
1999   Erling Jevne 2:50:45   Anita Moen 3:21:22
2000   Erling Jevne 2:41:53   Anita Moen 3:06:24
2001   Erling Jevne 2:38:45   Anita Moen 3:03:27
2002   Thomas Alsgaard 2:24:08   Marthe Flugstad 3:08:27
2003   Odd-Bjørn Hjelmeset 2:39:56   Annmari Viljanmaa 3:05:16
2004   Gianantonio Zanetel 2:48:55   Annmari Viljanmaa 3:03:47
2005   Stanislav Řezáč 2:37:37   Cristina Paluselli 3:10:59
2006   Anders Aukland 2:52:13   Hilde Gjermundshaug Pedersen 3:08:10
2008   Stanislav Řezáč 2:24:33   Hilde Gjermundshaug Pedersen 2:52:04
2009   Jerry Ahrlin 2:36:58   Hilde Gjermundshaug Pedersen 3:05:00
2010   Anders Aukland 2:27:19   Jenny Hansson 2:57:33
2011   Stanislav Řezáč 2:39:54   Seraina Boner 3:11:17
2012   Anders Aukland 2:21:34   Seraina Boner 2:47:03
2013   Anders Aukland 2:42:38   Seraina Boner 3:09:12
2014 Zawody odwołane
2015   Petter Eliassen 2:19:28   Therese Johaug 2:41:46
2016   John Kristian Dahl 2:27:34,0   Seraina Boner 2:55:04,2
2017   Martin Johnsrud Sundby 2:20:53,5   Justyna Kowalczyk 2:46:42,2
2018   Andreas Nygaard 2:33:13,6   Justyna Kowalczyk 3:06:10,7
2019   Petter Eliassen 2:23:47,7   Justyna Kowalczyk 2:51:31,6
2020 Bieg odwołany z powodu pandemii COVID-19
2021 Bieg odwołany z powodu pandemii COVID-19
2022   Andreas Nygaard 2:30:02,6   Astrid Øyre Slind 2:47:23,2
2023   Andreas Nygaard 2:24:58,4   Astrid Øyre Slind 2:50:44,5
2024   Andreas Nygaard 2:23:55,2   Magni Smedås 2:47:09,0

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Velkommen til det 75. Birkebeinerrennet. birkebeiner.no. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-24)]. (norw.)
  2. Birkebeinerrennet sold out in 18 minutes. fiscrosscountry.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-11)]. (ang.)
  3. braytonosgood.com:Birkebeiner Report. braytonosgood.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)]. (ang.)